28/06/1992: Hai trận động đất lớn ở California

Nguồn: Two big quakes rock California, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1992, hai trong số những trận động đất mạnh nhất từng xảy ra ở California đã làm rung chuyển khu vực sa mạc phía đông Los Angeles. Dù tiểu bang này nằm trên Khe nứt San Andreas rộng lớn, nhưng trong thời hiện đại, có tương đối ít trận động đất lớn xảy ra ở California. Hai trong số những trận mạnh nhất, nhưng không phải nguy hiểm nhất, đã tấn công miền nam California vào một buổi sáng mùa hè năm 1992. Continue reading “28/06/1992: Hai trận động đất lớn ở California”

07/06/1966: Ronald Reagan nhận đề cử Thống đốc California

Nguồn: Ronald Reagan nominated for governor of California, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1966, cựu diễn viên Ronald Reagan đã nhận được sự đề cử của Đảng Cộng hòa cho chức thống đốc California. Ông thắng cuộc bầu cử vào tháng 11 cùng năm và tuyên thệ nhậm chức vào ngày 02/01/1967. Nhiệm kỳ thống đốc “Tiểu bang Vàng” của Reagan đã mang lại cho ông sự tín nhiệm trong vai trò nhà lãnh đạo chính trị, mở đường cho chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1980.

Reagan sinh ra ở Illinois và từng có thời gian làm công nhân xây dựng, nhân viên cứu hộ, và phát thanh viên trước khi trở thành diễn viên. Vị trí lãnh đạo chính trị đầu tiên của ông là chủ tịch Nghiệp đoàn Diễn viên Điện ảnh (1947-1952). Thật ra, ban đầu ông là thành viên Đảng Dân chủ, nhưng do ngày càng không hài lòng với các chính sách Kinh tế Mới (New Deal) nên đã chuyển sang Đảng Cộng hòa vào năm 1960. Continue reading “07/06/1966: Ronald Reagan nhận đề cử Thống đốc California”

03/04/1860: Ra mắt dịch vụ bưu chính Pony Express

Nguồn: Pony Express debuts, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1860, những bức thư đầu tiên sử dụng Pony Express, dịch vụ giao thư bằng các đội người-ngựa tiếp sức, đã cùng lúc rời đi từ St. Joseph, Missouri và Sacramento, California. Mười ngày sau, vào ngày 13/04, người đưa thư hướng tây đã hoàn thành hành trình dài khoảng 1.800 dặm, và đến được Sacramento, “đánh bại” chuyến đi của người đưa thư hướng đông, đến St. Joseph sau đó hai ngày, và đặt ra tiêu chuẩn mới cho ngành chuyển phát nhanh.

Dù cuối cùng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và không mang về lợi nhuận, Pony Express đã khuyến khích trí tưởng tượng sáng tạo của người Mỹ, và giúp giành được viện trợ liên bang cho một hệ thống bưu điện trên bộ mang tính kinh tế hơn. Nó cũng đóng góp vào nền kinh tế của các thị trấn nằm trên tuyến đường chuyển phát, và đáp ứng nhu cầu dịch vụ thư từ của miền Tây nước Mỹ, trong những ngày trước khi điện báo, hoặc một tuyến đường sắt xuyên lục địa hoạt động hiệu quả hơn, xuất hiện. Continue reading “03/04/1860: Ra mắt dịch vụ bưu chính Pony Express”

02/02/1812: Người Nga thành lập Pháo đài Ross ở California

Nguồn: Russians establish Fort Ross in California, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1812, với hy vọng làm giàu từ miền Viễn Tây, người Nga đã cho thành lập Pháo đài Ross trên bờ biển phía bắc San Francisco.

Là một đế chế đang phát triển với đường bờ biển dài dọc theo Thái Bình Dương, Nga dường như có đủ khả năng dẫn đầu trong phong trào thuộc địa của phương Tây. Người Nga đã bắt đầu bành trướng sang lục địa Bắc Mỹ kể từ năm 1741, với một cuộc thám hiểm khoa học lớn tại Alaska. Trở về với tin tức về nguồn rái cá dồi dào, các nhà thám hiểm đã mở đầu cho khoản đầu tư của Nga vào ngành buôn bán lông thú Alaska và một số khu định cư lâu dài. Đầu thế kỷ 19, công ty do chính phủ làm chủ một phần, Russian-American Company (Công ty Nga-Mỹ), đã tích cực cạnh tranh với các công ty buôn bán lông thú của Anh và Mỹ xa đến tận phía nam bờ biển California – nơi nằm dưới quyền kiểm soát của Tây Ban Nha. Continue reading “02/02/1812: Người Nga thành lập Pháo đài Ross ở California”

17/11/2003: “Kẻ hủy diệt” trở thành Thống đốc California

Nguồn: “The Terminator” becomes “The Governator” of California, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2003, nam diễn viên kiêm cựu vận động viên thể hình Arnold Schwarzenegger đã tuyên thệ nhậm chức Thống đốc thứ 38 của bang California tại State Capitol, Sacramento. Schwarzenegger, ngôi sao lớn tại Hollywood trong những năm 1980, thành danh nhờ những bộ phim hành động như Conan the BarbarianThe Terminator, đã đánh bại Thống đốc đương nhiệm Grey Davis trong một cuộc bầu cử bãi nhiệm (recall election) đặc biệt vào ngày 07/10/2003. Trước Schwarzenegger, một diễn viên nổi tiếng khác là Ronald Reagan đã giữ chức Thống đốc thứ 33 của California (1967 – 1975) trước khi trở thành Tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ vào năm 1980. Continue reading “17/11/2003: “Kẻ hủy diệt” trở thành Thống đốc California”

09/09/1850: California trở thành tiểu bang thứ 31 của Hoa Kỳ

Nguồn: California becomes the 31st state in record time, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1850, California đã trở thành tiểu bang thứ 31 của liên bang Hoa Kỳ (mà không cần trải qua quy chế “lãnh thổ”), dù mới chỉ thuộc Hoa Kỳ chưa đầy hai năm.

Trước đó, Mexico đã miễn cưỡng nhượng lại California và phần lớn lãnh thổ phía bắc nước này cho Hoa Kỳ theo Hiệp ước Guadalupe Hidalgo năm 1848. Khi các nhà ngoại giao Mexico ký hiệp ước, họ đã hình dung California là một vùng đất với những thị trấn truyền giáo vắng lặng cùng dân số nhỏ vào khoảng 7.300 người – một tổn thất không lớn đối với đế chế Mexico. Sự hối tiếc của họ sẽ đã tăng lên đáng kể nếu họ biết rằng vàng đã được phát hiện ở xưởng cưa của Sutter tại Coloma, California chín ngày trước khi họ ký hiệp ước hòa bình này. Continue reading “09/09/1850: California trở thành tiểu bang thứ 31 của Hoa Kỳ”

California có thể tách thành 3 như thế nào?

Nguồn: How California could split up, The Economist, 24/05/2018.

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Một số người dân địa phương đang lên kế hoạch để tách Tiểu bang Vàng ra thành hai hoặc thậm chí là ba tiểu bang.

Ranh giới của California được thiết vào năm 1849, mở đường cho tiểu bang này gia nhập Hợp chúng quốc Hoa Kỳ vào năm tiếp theo. Việc tiểu bang này được gia nhập vào Hợp chúng quốc với tư cách là một tiểu bang tự do là một trong nhiều thỏa hiệp được đưa ra trước cuộc nội chiến giữa các tiểu bang chấp nhận chế độ nô lệ và các tiểu bang không chấp nhận. Vào thời điểm đó, phần lớn California được coi là không phù hợp cho con người cư trú, so với các vùng đất xa hơn về phía đông. Tiểu bang này bao gồm toàn đồi núi, rừng và các thung lũng sông thường xuyên bị ngập lụt. Thật vậy, cuộc điều tra dân số tiểu bang này vào năm 1850 chỉ ra có ít hơn 100.000 người sống ở đây. Gần 170 năm sau, nơi đây trở thành tiểu bang đông dân nhất và giàu có nhất nước Mỹ, với 40 triệu dân và nền kinh tế lớn thứ năm thế giới. Một số người cho rằng nó quá lớn và quá khó quản lý, và nhiều phong trào khác nhau đang theo đuổi giấc mơ chia tách tiểu bang này. Continue reading “California có thể tách thành 3 như thế nào?”