Nguồn: “The Catholic Church should scrap the requirement for priestly celibacy”, The Economist, 14/07/2022
Biên dịch: Phạm Thị Hồng Nhung
Điều đó sẽ giúp họ có được những giáo sĩ không lạm dụng trẻ em.
Giáo hoàng không có thói quen lấy lời khuyên từ báo chí. Sau tất cả thì Giáo hội Công giáo La Mã chỉ nhận lời giáo huấn từ đấng sáng thế. Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Francis đã mở ra một tiến trình nơi tất cả 1,4 tỷ giáo dân đều có thể có tiếng nói về tương lai đức tin của mình. Nếu muốn giảm thiểu vấn nạn lạm dụng tình dục từ các linh mục, giáo hội nên chấm dứt quy tắc đòi hỏi họ phải độc thân.
Chúng tôi (The Economist) sẽ không quan tâm nếu đây chỉ là một vấn đề thần học, nhưng không phải thế. Từ giáo xứ này đến giáo xứ khác, trường học này đến trường học khác, giáo phận này đến giáo phận khác, đều có các linh mục Công giáo lạm dụng trẻ em. Mỹ, Úc, Pháp, Đức và Ireland cùng nhiều nước khác đã tiến hành thống kê, cho thấy chỉ riêng ở Pháp, số nạn nhân ước tính lên đến 216.000 người trong vòng 70 năm cho đến năm 2020. Hiện các nước như Ba Lan, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha cũng đang điều tra. Lạm dụng tình dục của các giáo sĩ Công giáo không chỉ là một vài hiện tượng đơn lẻ, mà là vấn nạn của cả cộng đồng.
Thêm nhiều tiết lộ nữa chắc chắn sẽ được đưa ra. Quy mô lạm dụng đối với người lớn, bao gồm cả các nữ tu, đang bắt đầu được ghi nhận. Các cuộc điều tra hầu như chưa bắt đầu diễn ra ở các nước nghèo, về những gì có thể đã xảy ra tại hơn 9.000 cơ sở cư trú của Công giáo, bao gồm các trại trẻ mồ côi. Ngay cả ở những quốc gia giàu có với hệ thống tư pháp – hình sự được trang bị đầy đủ nguồn lực, các cuộc điều tra vẫn bị cản trở bởi sự bí mật của tôn giáo lâu đời này.
Có thể nhìn thấy vài khuyết điểm của giáo hội cũng phổ biến ở những tổ chức khác. Khi một số ít người được trao quyền lực đối với những người khác, khi việc kiểm soát quyền lực đó lỏng lẻo và các nạn nhân thiếu các kênh hỗ trợ hiệu quả để báo cáo lạm dụng, những kẻ “săn mồi” sẽ lợi dụng điều đó, như những gì vỡ lỡ gần đây tại Hollywood. Ngoài ra, nếu một tổ chức cứ bưng bít các cáo buộc và điều chuyển những kẻ bị tình nghi sang công việc khác thay vì báo ngay cho cảnh sát, tình trạng lạm dụng sẽ càng sinh sôi. Giáo hội đang nỗ lực sửa chữa những điểm yếu này, nhưng bấy nhiêu là không đủ.
Việc yêu cầu các linh mục sống độc thân làm giảm đáng kể lượng ứng viên được tuyển. Đối với nhiều người, dù ngoan đạo đến đâu, việc từ bỏ tình dục, sự lãng mạn và cơ hội lập gia đình là một hy sinh quá lớn. Tuy nhiên, có một nhóm đối tượng ít chịu gánh nặng từ quy tắc ấy, đó là những kẻ ấu dâm. Xã hội đòi hỏi họ phải kìm nén những ham muốn của mình, nhiều người đã thực sự cố gắng sống độc thân, hoặc giả vờ như thế.
Vài người trở thành linh mục chân chính với hy vọng rằng đời sống linh thiêng sẽ giúp họ chống lại cám dỗ. Số còn lại, chắc chắn, làm như vậy chính là do vị trí mục sư cho họ cơ hội để lạm dụng. Dù là cách nào, giáo hội đã tỏ ra yếu kém trong việc xác định những kẻ gây nguy hiểm cho con chiên của họ. Một số người cho rằng nhà thờ cũng chưa chuẩn bị tốt cho các linh mục đón nhận những căng thẳng của một cuộc sống không tình dục. Các ước tính từ nhiều học giả khắp nơi trên thế giới đã phát hiện ra rằng 6-9% các linh mục và thành viên của các dòng độc thân, chẳng hạn như các tu sĩ, có thể là những kẻ lạm dụng. Số liệu thống kê về dân số nói chung rất khó xác định, nhưng Cơ quan Tội phạm Quốc gia của Anh ước tính rằng 1-3% đàn ông trưởng thành có ham muốn lạm dụng trẻ em; và một tỉ lệ nhỏ hơn nhiều tiến hành lạm dụng vì ham muốn đó.
Vatican nói rằng Chúa Giê-su độc thân, và những ai phụng sự Ngài nơi trần thế cũng nên vậy. Mặc dù có một số phần trong Kinh thánh ca ngợi đời sống độc thân, nhưng không có điều nào trong các sách phúc âm yêu cầu tất cả các giáo sĩ phải chấp nhận nó. Trước thế kỷ 11, Giáo hội Công giáo La Mã không nhấn mạnh điều đó. Quy tắc được đưa ra một phần vì lý do tài chính: các giáo sĩ không có con nhiều khả năng hơn sẽ để lại tài sản của họ cho nhà thờ. Ngày nay, nhiều nhà thờ Công giáo theo nghi thức phương Đông cho phép giáo sĩ của họ kết hôn trước khi nhận thánh chức. Đáng chú ý là ở các nhà thờ này có mức độ lạm dụng tình dục trẻ em được báo cáo ở mức thấp.
Các giáo phái Tin lành cho thấy các giáo sĩ đã kết hôn có thể chăm sóc cho cả gia đình và những con chiên của họ một cách chu toàn – thực sự, hôn nhân có thể đưa các linh mục đến gần giáo dân của họ hơn. Điều đó làm yếu đi niềm tin rằng các giáo sĩ là một nhóm người “không thể chạm đến” – một yếu tố mà nhiều nhà nghiên cứu cho là góp phần vào tình trạng lạm dụng.
Giáo hội cũng đang rất thiếu linh mục. Những vùng đất trung tâm của họ cũng dần mất đi người theo đạo, nhất là vì nhiều người đã không còn đặt niềm tin vào một nơi che chở cho những kẻ lạm dụng. Nếu giáo hội ngừng yêu cầu các linh mục phải độc thân (hoặc phải là nam giới), số người có thể được tuyển làm linh mục sẽ lớn hơn nhiều. Và nếu giáo hội quản lý linh mục tốt hơn và hành động nhanh hơn, số nạn nhân sẽ giảm bớt. Liệu điều đó có giúp kiềm hãm tốc độ mà các tín hữu rời bỏ giáo hội hay không vẫn khó kết luận, nhưng dù sao đi nữa, thay đổi đó vẫn là một điều tốt lành.
