Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Vladimir Putin cam kết củng cố lực lượng hạt nhân Nga trong bài phát biểu nhân “Ngày Người bảo vệ Tổ quốc.” Ông nói Nga sẽ triển khai tên lửa đạn đạo liên lục địa Sarmat, biệt danh “Satan 2.” Hôm thứ Ba, ông Putin đã rút khỏi New START, hiệp ước cắt giảm hạt nhân cuối cùng của Nga với Mỹ. Trong khi đó, Ukraine tuyên bố đã ngăn chặn các cuộc xâm nhập của Nga trên toàn chiến tuyến trước ngày kỷ niệm một năm Nga xâm lược vào thứ Sáu.
Quân đội Israel tiến hành không kích vào Gaza để trả đũa việc các chiến binh Palestine bắn sáu quả rocket về phía Israel. Hôm thứ Tư, các lực lượng Israel đã giết chết 11 người Palestine và làm bị thương nhiều người khác trong một cuộc đột kích giữa ban ngày ở Bờ Tây. Năm trong số các tên lửa đã bị phòng không Israel bắn hạ. Bạo lực giữa Israel và Palestine đã gia tăng trong năm nay.
Tổng thống Joe Biden đề cử Ajay Banga, cựu giám đốc điều hành của Mastercard, làm chủ tịch Ngân hàng Thế giới. Nguyên giám đốc David Malpass đã từ chức vào tuần trước, sớm một năm, trong bối cảnh ông bị xem là không coi trọng vấn đề biến đổi khí hậu. Các cổ đông lớn nhất của ngân hàng, bao gồm cả Mỹ, đang tìm cách mở rộng hoạt động của ngân hàng để tập trung hơn vào chống nóng lên toàn cầu.
Brazil thông báo tạm ngừng xuất khẩu thịt bò sang Trung Quốc sau khi phát hiện một ca bệnh bò điên ở bang Pará, miền Bắc nước này. Brazil, nước xuất khẩu thịt bò lớn nhất thế giới, trước đó đã tạm dừng xuất khẩu sang Trung Quốc trong hơn ba tháng vào năm 2021 vì dịch bệnh bùng phát. Đây là tin xấu cho các nhà sản xuất thực phẩm Brazil vì Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của họ.
Cảnh sát Bắc Ireland nghi ngờ các tay súng thủ phạm bắn trọng thương một sĩ quan đang làm nhiệm vụ là thành viên của nhóm chiến binh New IRA. John Caldwell, một thám tử cảnh sát, đã bị hai người đàn ông bắn liên tiếp ở thị trấn Omagh vào thứ Tư. Căng thẳng gia tăng khi thủ tướng Anh Rishi Sunak thúc đẩy cải cách các thỏa thuận thương mại hậu Brexit của Bắc Ireland với EU.
Ủy ban Châu Âu ra lệnh cho tất cả nhân viên xóa TikTok, ứng dụng truyền thông xã hội do Trung Quốc sở hữu, khỏi điện thoại cơ quan vì lo ngại bảo mật dữ liệu. Nhân viên cũng sẽ phải xóa TikTok khỏi điện thoại cá nhân nếu họ có cài đặt các ứng dụng liên quan đến công việc. Các chính phủ phương Tây lo ngại TikTok chia sẻ dữ liệu người dùng với chính quyền Trung Quốc; hiện Mỹ đã cấm ứng dụng này trên điện thoại của chính phủ.
Chính phủ Anh xác nhận sẽ thành lập một cơ quan quản lý độc lập để giám sát bóng đá Anh. Cơ quan quản lý này sẽ có nhiệm vụ đảm bảo phân phối doanh thu công bằng hơn giữa các câu lạc bộ và ngăn họ tham gia các giải đấu ly khai, chẳng hạn như European Super League. Thông tin chi tiết sẽ được tiết lộ trong sách trắng của chính phủ về quản lý bóng đá, công bố vào thứ Năm.
Con số trong ngày: 7,2 tỷ đô la, là tổng doanh thu ước tính của các câu lạc bộ Premier League trong năm 2022-23, theo hãng tư vấn và kế toán Deloitte.
TIÊU ĐIỂM
Nhìn lại một năm chiến sự Ukraine
Thứ Sáu này đánh dấu tròn một năm chiến tranh Ukraine, cuộc chiến đã đi ngược hoàn toàn với dự đoán. Quân Nga bị đánh bại xung quanh Kyiv, bị đánh tan rã ở Kharkiv, và thiệt hại lên đến 60.000 người. Giờ đây, Nga đang tiến hành một cuộc tấn công lớn ở miền đông Ukraine, trải dài từ Kupiansk ở tỉnh Kharkiv đến Vuhledar ở tỉnh Donetsk. Họ đang có những chiến thắng nhỏ; thành phố Bakhmut ở Donetsk có thể thất thủ trong vài ngày hoặc vài tuần tới.
Song cuộc tấn công không được như mong đợi. Nga có rất ít dự trữ và đang cạn kiệt đạn dược một cách nguy hiểm. Tranh cãi dữ dội giữa Wagner, nhóm lính đánh thuê đảm trách phần lớn chiến dịch Bakhmut, và giới lãnh đạo quân sự Nga đã bùng phát trong những ngày gần đây. Ukraine hy vọng khai thác được sự chia rẽ này bằng một cuộc phản công vào mùa xuân. Nhưng có rất ít dấu hiệu cho thấy Vladimir Putin sẽ từ bỏ cuộc chiến.
Tương lai chính sách tiền tệ của Nhật Bản
Thứ Sáu này thị trường sẽ có hai manh mối lớn về tương lai của chính sách kinh tế Nhật Bản. Đầu tiên là số liệu lạm phát tháng 1. Lạm phát cơ bản, loại trừ chi phí lương thực nhiều dao động, lên tới 4% trong tháng 12, cao nhất 41 năm qua. Song cho đến nay Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) vẫn duy trì chính sách tiền tệ cực kỳ nới lỏng dù các ngân hàng trung ương khác trên thế giới đều tăng mạnh lãi suất. Thống đốc hiện tại của BOJ, Kuroda Haruhiko, đã nói Nhật cần tăng trưởng tiền lương bền vững trước khi giảm kích thích tiền tệ. Việc thắt chặt quá sớm có thể đẩy nền kinh tế vào suy thoái hoặc giảm phát.
Thị trường đang khiến BOJ phải trả giá. Tháng trước, họ đã mua một lô kỷ lục 24 nghìn tỷ yên (176 tỷ đô la) trái phiếu chính phủ để duy trì chính sách “kiểm soát đường cong lợi suất” quan trọng trong bộ công cụ nới lỏng. Người kế nhiệm ông Kuroda, học giả được kính trọng Ueda Kazuo, sẽ lên tiếp quản mớ hỗn độn này vào tháng 4. Manh mối thứ hai về tương lai kinh tế của Nhật Bản sẽ được chính ông công bố vào cuối ngày thứ Sáu tại các phiên điều trần xác nhận ở quốc hội, lần xuất hiện trước công chúng đầu tiên của ông kể từ khi nhận đề cử.
Telecom Italia xem xét đề nghị mua lại từ KKR
Các vấn đề của Telecom Italia khởi nguồn từ hơn hai thập niên trước. Vào năm 1999, Olivetti, một công ty viễn thông nhỏ hơn, đã mua lại hãng viễn thông quốc gia của Ý (còn được gọi là TIM) bằng đòn bẩy tài chính. Hậu quả là TIM phải chịu những khoản nợ khổng lồ, vốn lên tới 25,5 tỷ euro (27,1 tỷ USD) tại thời điểm hiện tại. Liệu một thỏa thuận khác có thể đảo ngược tình hình?
Hội đồng quản trị của TIM sẽ họp vào thứ Sáu để thảo luận về lời đề nghị của KKR, một nhà đầu tư cổ phần tư nhân của Mỹ. KKR muốn mua lại cơ sở hạ tầng điện thoại cố định của công ty với giá 20 tỷ euro. Nhưng KKR phải thuyết phục được các bên hữu quan. Công ty đầu tư Vivendi của Pháp nắm giữ gần 1/4 cổ phần của TIM và muốn định giá 31 tỷ euro cho số này. Và chính phủ Ý, với quyền phủ quyết thỏa thuận trong tay, không thích ý tưởng về một công ty nước ngoài quản lý mạng lưới cơ sở hạ tầng viễn thông lớn nhất đất nước, dù có ấn tượng với tiền mặt của KKR. Họ có thể tìm cách mua cổ phần kiểm soát mạng lưới thông qua các công ty do nhà nước hậu thuẫn.
Mỹ có thể cấm một loại thuốc phá thai phổ biến
Mùa hè năm ngoái, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã phán quyết rằng tính hợp pháp của phá thai thuộc quyền quyết định của các bang. Nhưng thẩm phán liên bang cấp quận vẫn có thể ban hành lệnh toàn quốc trong nhiều trường hợp. Một vụ kiện đang chờ xử lý ở Texas, với các bản tóm tắt cuối cùng sẽ được đệ trình vào thứ Sáu, có thể dẫn đến việc thu hồi mifepristone khỏi hiệu thuốc trên khắp nước Mỹ, chiếm một nửa của chế độ điều trị hai loại thuốc mà phụ nữ thường dùng để chấm dứt thai kỳ trong ba tháng đầu.
Nguyên đơn, một nhóm y tế cánh hữu, tuyên bố rằng Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chưa bao giờ điều tra đầy đủ về độ an toàn của mifepristone. FDA bác bỏ cáo buộc. Họ nói đã chứng minh trong hơn hai mươi năm qua là mifepristone không có hại. Quyền quyết định giờ đây thuộc về Matthew Kacsmaryk, một thẩm phán ở Texas do Donald Trump bổ nhiệm có thành tích bảo thủ cả trong và ngoài vị trí thẩm phán. Nếu ông đảo ngược quyết định cấp phép của FDA, phương pháp phá thai được dùng bởi hơn một nửa số phụ nữ Mỹ muốn chấm dứt thai kỳ sẽ bị loại bỏ hoàn toàn. Và Tòa Phúc thẩm số 5 hay Tòa Tối cao không nhiều khả năng sẽ phán quyết khác đi.
