Thế giới hôm nay: 14/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lực lượng Israel đã tiến tới lối vào bệnh viện al-Shifa, bệnh viện lớn nhất ở Gaza, trong lúc tìm cách giành quyền kiểm soát phía bắc khu vực này. Người phát ngôn của Tổ chức Y tế Thế giới cho biết bệnh viện đã ngừng hoạt động và “gần như trở thành một nghĩa trang.” Theo Bộ Y tế Gaza, có hơn 2.300 người đang trú ẩn bên trong bệnh viện, gồm khoảng 650 bệnh nhân. Chính phủ Israel tin rằng một trung tâm chỉ huy của Hamas nằm bên dưới bệnh viện nhưng phủ nhận việc tấn công trực tiếp vào tòa nhà. Tại một bệnh viện khác ở thành phố Gaza, Hiệp hội Trăng lưỡi liềm Đỏ Palestine cho biết giao tranh đang cản trở việc sơ tán bệnh nhân và nhân viên.

David Cameron, cựu thủ tướng Anh, đã trở thành ngoại trưởng trong cuộc cải tổ nội các bảy năm sau khi ông từ chức lãnh đạo. Động thái này được đưa ra sau khi Rishi Sunak, thủ tướng đương nhiệm, sa thải Bộ trưởng Nội vụ Suella Braverman vì bài viết của bà chỉ trích cảnh sát London về cách họ xử lý các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine. James Cleverly, cựu ngoại trưởng, đã thay thế Braverman.

Tối cao Pháp viện Mỹ đã thông qua bộ quy tắc ứng xử đầu tiên của mình. Văn bản, mà tòa án cho biết gồm hầu hết các quy tắc “không mới,” đã được đưa ra sau khi các phương tiện truyền thông tiết lộ rằng hai thẩm phán bảo thủ đã không tiết lộ những món quà – bao gồm các chuyến du lịch xa xỉ và các hợp đồng tài sản – do các nhà tài trợ của Đảng Cộng hòa chi trả. Không rõ các quy tắc ứng xử sẽ được thực thi như thế nào.

Mỹ đã thực hiện nhiều cuộc không kích nhắm vào các mục tiêu ở miền đông Syria. Các quan chức Mỹ tuyên bố các địa điểm có liên quan đến Iran và các lực lượng ủy nhiệm của họ trong khu vực, những người mà Mỹ cho rằng đã thực hiện các cuộc tấn công gần đây nhắm vào quân đội của họ ở Iraq và Syria. Máy bay chiến đấu đã tấn công một căn cứ huấn luyện và một địa điểm trú ẩn. Đây là cuộc tấn công thứ ba kể từ cuối tháng 10.

Pakistan đã mở ba cửa khẩu biên giới mới với Afghanistan để tạo điều kiện cho những người di cư không có giấy tờ rời đi, sau khi chính phủ Pakistan ra phán quyết rằng họ phải tự rời đi, nếu không sẽ bị trục xuất. Khoảng 1,7 triệu người Afghanistan đã bị ảnh hưởng bởi tuyên bố yêu cầu những người không có giấy tờ phải rời đi trước ngày 1/11. Theo Liên Hiệp Quốc, hơn 280.000 người đã rời đi kể từ khi tuyên bố được đưa ra vào ngày 3/10.

Trung Quốc chỉ trích một thỏa thuận tiềm năng giữa Zambia và các trái chủ quốc tế, đồng thời cho rằng các chủ nợ khác phải gánh “gánh nặng công bằng” trong việc tái cơ cấu nợ của Zambia. Hồi cuối tháng 10, Zambia đã đồng ý một thỏa thuận về nguyên tắc, ba năm sau khi nước này tuyên bố vỡ nợ. Nhưng Trung Quốc và Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã bày tỏ lo ngại về thỏa thuận này, có lẽ là vì các trái chủ sẽ có thể nhận được khoản hoàn trả lớn hơn các chủ nợ chính thức.

Cảnh sát Pháp đã ngăn chặn một vụ trộm rượu sâm panh trị giá 600.000 euro (640.000 USD), nhưng không bắt được bọn trộm. Hai chiếc xe tải chở rượu của Moët & Chandon được báo cáo là bị đánh cắp hôm thứ Bảy. Cảnh sát tìm thấy chúng trên đường cao tốc nối Reims thuộc vùng Champagne với Paris. Sau cuộc rượt đuổi tốc độ cao, các tài xế đã bỏ xe tẩu thoát.

Con số trong ngày: 18,4% là tỷ lệ thất nghiệp ở Ukraine trong tháng 10, giảm từ mức hơn 30% vào mùa xuân năm 2022.

TIÊU ĐIỂM

Lạm phát ở Mỹ vẫn chưa chấm dứt

Đây có thể là thời điểm quan trọng trong cuộc chiến chống lạm phát kéo dài hai năm của Mỹ. Các nhà phân tích và nhà đầu tư đang tìm kiếm bằng chứng rằng áp lực giá đang giảm dần, theo đó cho phép Cục Dự trữ Liên bang chấm dứt các biện pháp thắt chặt tiền tệ sau khi tạm dừng tăng lãi suất kể từ tháng 7. Tuy nhiên, vào thứ Ba, việc công bố chỉ số giá tiêu dùng tháng 10 có thể cho thấy vẫn còn quá sớm để hy vọng, từ đó gây lo lắng trên thị trường tài chính sau bước chuyển biến lạc quan trong những tuần gần đây.

Lạm phát toàn phần dự kiến sẽ giảm xuống khoảng 3,3%, so với một năm trước đó, từ mức 3,7% trong tháng 9. Nhưng nguyên nhân phần lớn xuất phát từ việc giá dầu giảm mạnh. Lạm phát lõi, tức lạm phát sau khi loại trừ giá năng lượng và lương thực dễ biến động, nhiều khả năng sẽ tiếp tục cao một cách đáng lo ngại, duy trì ở mức 4,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Fed đã cảnh báo về những “dấu hiệu giả” từ lạm phát, và đà tăng lạm phát lõi cao có thể khiến cơ quan này tiếp tục tăng lãi suất.

David Cameron trở lại chính trường Anh

Tin đồn đã lan truyền suốt nhiều ngày qua, rằng Suella Braverman, Bộ trưởng Nội vụ cánh hữu của Anh, sẽ bị sa thải. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi bà được thay thế bởi Ngoại trưởng James Cleverly. Nhưng ngay cả những nhà bình luận thạo tin nhất cũng bị sốc khi David Cameron, Thủ tướng Anh từ năm 2010 đến năm 2016, thay thế Cleverly. Vì không còn là Hạ nghị sĩ nên Cameron sẽ nhận một ghế trong Thượng viện.

Cameron quyết định từ chức sau khi người Anh bỏ phiếu rời Liên minh châu Âu trong một cuộc trưng cầu dân ý do ông kêu gọi, dù bản thân ông đã vận động để ở lại EU. Kể từ đó, nước Anh đã liên tục thay đổi thủ tướng. Trong khi cuộc bầu cử mới đến gần, Rishi Sunak, chủ nhân hiện tại của Số 10 Phố Downing, đồng thời là người ủng hộ Brexit, hy vọng sẽ đưa đảng của mình trở lại vị trí trung tâm và khơi dậy sự nhiệt tình của cử tri. Ông có lẽ cũng hy vọng kinh nghiệm làm việc của Cameron sẽ giúp định hướng chính sách của Anh dành cho Gaza và Ukraine. Nhưng việc chọn những ứng viên không được bầu vào những vị trí hàng đầu sẽ khiến Đảng Bảo thủ trở thành một đảng cạn kiệt tài năng và ý tưởng.

Toshiba báo cáo kết quả kinh doanh

Khi Toshiba báo cáo kết quả kinh doanh hàng quý vào thứ Ba, đây có thể là lần cuối cùng hãng này làm như vậy. Tập đoàn có lịch sử từ năm 1875 đang chuẩn bị trở thành một công ty tư nhân vào tháng tới, khép lại một trong những chương tồi tệ nhất trong lịch sử các tập đoàn Nhật Bản. Rắc rối của họ bắt đầu từ vụ bê bối kế toán vào đầu những năm 2010. Tình hình càng trở nên phức tạp khi vụ đặt cược vào một công ty năng lượng hạt nhân của Mỹ thất bại vào năm 2017, buộc Toshiba phải phát hành loạt cổ phiếu mới mà các nhà đầu tư chủ động đã nhanh chóng mua vào. Kể từ đó, các nhà đầu tư và ban giám đốc đã liên tục tranh cãi về tương lai của tập đoàn. Việc Toshiba nắm giữ cổ phần trong các ngành công nghiệp năng lượng hạt nhân, chất bán dẫn và quốc phòng nhạy cảm có nghĩa là chính phủ cũng rất quan tâm đến số phận của tập đoàn này.

Các bên cuối cùng đã tìm ra một công thức có thể chấp nhận được vào đầu năm nay, khi Japan Industrial Partners Inc, một công ty cổ phần tư nhân, đưa ra lời đề nghị trị giá 2 nghìn tỷ yên (13,2 tỷ USD). Các chủ sở hữu mới hy vọng sẽ mang lại sự ổn định và tập trung vào việc tái xây dựng tập đoàn. Toshiba dự định hủy niêm yết khỏi Sở giao dịch chứng khoán Tokyo vào ngày 20/12.

Tin tốt về insulin

Một tin tốt đã đến trước Ngày Bệnh Tiểu đường Thế giới vào thứ Ba: insulin, hormone được sử dụng để điều chỉnh lượng đường trong máu của bệnh nhân tiểu đường, có thể dễ dàng dự trữ hơn tưởng tượng. Trước đó, người ta cho rằng insulin phải được bảo quản ở nhiệt độ thấp. Bệnh nhân mắc Tiểu đường loại 1 hoàn toàn không sản xuất được insulin, vì vậy việc dùng thuốc kịp thời là rất quan trọng. Tuy nhiên, yêu cầu bảo quản lạnh khiến việc phân phối thuốc trở nên vô cùng khó khăn ở các quốc gia đang phát triển và bị chiến tranh tàn phá, những nơi gần như không thể tiếp cận tủ lạnh. Vấn đề càng trở nên phức tạp khi hành tinh ấm lên.

May mắn thay, một đánh giá của Bernd Richter, bác sĩ tại Đại học Heinrich Heine ở Düsseldorf ở Đức, đã phát hiện ra rằng insulin có thể chịu được nhiệt độ cao hơn so với suy nghĩ ban đầu. Phân tích của Richter từ 17 nghiên cứu độc lập đã kết luận rằng insulin có thể duy trì hiệu quả ở nhiệt độ 25°C trong sáu tháng và ở 37°C trong hai tháng. Phát hiện của ông sẽ giảm bớt áp lực lên cả bệnh nhân cũng như toàn bộ chuỗi cung ứng insulin—và cứu sống nhiều người.