Tư liệu học thuật chuyên ngành nghiên cứu quốc tế
Nguồn: Unknown Soldier is selected, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1921, tại thị trấn Chalons-sur-Marne của Pháp, một trung sĩ người Mỹ đã chọn thi thể của “Người lính Vô danh” đầu tiên để vinh danh trong số khoảng 77.000 quân nhân Mỹ đã tử trận ở Mặt trận phía Tây trong Thế chiến I. Continue reading “24/10/1921: Thi thể Người lính Vô danh đầu tiên được chọn”
Nguồn: Tulsa Race Massacre begins, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1921, ngay từ nửa đêm, hàng nghìn công dân da trắng ở Tulsa, Oklahoma đã tràn xuống Quận Greenwood, nơi chủ yếu do người da đen sinh sống, đốt phá nhà cửa và cơ sở kinh doanh, đồng thời giết chết hàng trăm người. Ban đầu đã bị hiểu nhầm là một cuộc bạo động chủng tộc, chứ không phải một vụ giết người hàng loạt, Thảm sát Chủng tộc Tulsa ngày nay trở thành một trong những vụ bạo lực chủng tộc tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Trong những năm sau Thế chiến I, phân biệt đối xử (segregation) đã trở thành tiêu chuẩn, và sự ủng hộ cho tổ chức Ku Klux Klan ngày càng mở rộng – không chỉ ở khu vực miền Nam, mà trên toàn nước Mỹ. Trong bối cảnh xung đột căng thẳng ấy, cộng đồng người da đen ở Tulsa đã được cả nước công nhận bởi sự giàu có, sung túc. Quận Greenwood, được gọi là “Phố Wall của người da đen”, có hơn 300 cơ sở kinh doanh do người da đen làm chủ, bao gồm hai rạp chiếu phim, cùng nhiều phòng khám bác sĩ và hiệu thuốc. Continue reading “31/05/1921: Thảm sát Chủng tộc Tulsa”
Nguồn: President Harding publicly condemns lynching, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1921, Tổng thống Warren G. Harding đã có một bài phát biểu tại Alabama, trong đó ông lên án hành quyết tư hình (lynching) – những vụ tử hình ngoài bộ máy tư pháp, thường bằng hình thức treo cổ – thực hiện bởi những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng chống lại người Mỹ gốc Phi ở miền Nam.
Dù chính quyền của ông chìm trong bê bối và tham nhũng, Harding thật ra là một chính trị gia cấp tiến của Đảng Cộng hòa, người ủng hộ việc trao quyền công dân đầy đủ cho người Mỹ gốc Phi và quyền bầu cử cho phụ nữ, đồng thời cũng ủng hộ Dự luật Chống Tư hình Dyer (Dyer Anti-lynching Bill, 1920). Continue reading “21/10/1921: Tổng thống Harding công khai lên án các hành động tư hình”
Nguồn: Scientists successfully isolate insulin, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Vào ngày này năm 1921, tại Đại học Toronto, các nhà khoa học người Canada là Frederick Banting và Charles Best đã lần đầu phân lập thành công insulin – một loại hormone được cho là có thể ngăn ngừa bệnh tiểu đường. Trong vòng một năm, những người đầu tiên mắc bệnh tiểu đường đã được điều trị bằng insulin, và vô số sinh mạng đã được cứu sống khỏi một căn bệnh từng được xem là gây chết người. Continue reading “27/07/1921: Các nhà khoa học phân lập thành công insulin”
Nguồn: Dedication of the Tomb of the Unknowns, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Đúng ba năm sau khi Thế chiến I kết thúc, Mộ Liệt sĩ Vô danh đã được khánh thành tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington ở Virginia trong lễ kỷ niệm Ngày Hiệp ước Đình chiến, chủ trì bởi Tổng thống Warren G. Harding.
Hai ngày trước đó, một lính Mỹ vô danh tử trận trong Thế chiến I đã được đưa từ một nghĩa trang quân đội ở Pháp về thủ đô. Vào Ngày Hiệp ước Đình Chiến, với sự hiện diện của Tổng thống Harding và các quan chức chính phủ, quân đội và quan chức quốc tế, người lính này đã được chôn cất với nghi thức trang trọng nhất bên cạnh Khu tưởng niệm. Khi người lính được hạ xuống nơi an nghỉ cuối cùng, một lớp đất dày 5 cm mang về từ Pháp đã được đặt bên dưới quan tài của anh để người lính có thể yên nghỉ vĩnh hằng trên mảnh đất anh đã ngã xuống. Continue reading “11/11/1921: Khánh thành Mộ Liệt sĩ Vô danh trong Thế chiến I”
Nguồn: Irish Free State declared, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1921, Nước Ireland Tự Do (Irish Free State) – chiếm 4/5 diện tích Ireland, đã được tuyên bố thành lập, chấm dứt cuộc đấu tranh kéo dài năm năm của người Ireland nhằm giành độc lập từ Anh. Giống như các quốc gia giành độc lập từ Đế quốc Anh khác, Ireland vẫn là một phần thuộc Khối Thịnh Vượng Chung Anh, về mặt hình thức là dưới quyền nhà vua Anh. Nước Ireland Tự do sau đó đã cắt đứt quan hệ với Anh và được đổi tên thành Eire, và bây giờ được gọi là Cộng hòa Ireland.
Người Anh bắt đầu cai trị đảo Ireland từ thế kỷ 12, và Nữ hoàng Elizabeth I của Anh đã khuyến khích người Tin lành Scotland di cư quy mô lớn sang Ireland trong thế kỷ 16. Trong những thế kỷ tiếp theo, hàng loạt cuộc nổi dậy của người Công giáo Ireland đã bị đè bẹp khi mà người Ireland gốc Anh trở nên thống trị trước cộng đồng Công giáo đa số. Continue reading “06/12/1921: Nước Ireland Tự do được thành lập”
