Tag: Nguyễn Thị Kim Phụng

02/09/1945: Việt Nam tuyên bố độc lập khỏi Pháp

Nguồn: Vietnam declares its independence from France, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, vài giờ sau khi Nhật Bản đầu hàng trong Thế chiến II, Hồ Chí Minh, đảng viên cộng sản Việt Nam, đã tuyên bố Việt Nam độc lập khỏi Pháp. Bản tuyên ngôn của ông đã dẫn lại Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ với nội dung: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa đã cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc!” và đám đông khổng lồ tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội đã reo hò ủng hộ. Tuy nhiên, phải mất đến 30 năm thì giấc mơ về một nước Việt Nam thống nhất của Hồ Chí Minh mới trở thành hiện thực. Continue reading “02/09/1945: Việt Nam tuyên bố độc lập khỏi Pháp”

Quan hệ Nhật-Hàn ấm lên nhanh chóng khiến Trung Quốc lo lắng

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Rapidly warming Japan-South Korea ties leave China uneasy,” Nikkei Asia, 28/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lee Jae Myung vẫn chưa phản hồi về lời mời tham dự lễ duyệt binh của Tập Cận Bình.

Dù từng nổi tiếng với lập trường cứng rắn đối với Nhật Bản, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung nay lại chọn quốc gia láng giềng châu Á này làm điểm đến cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên để tham dự cuộc họp song phương kể từ khi nhậm chức vào tháng 6.

Theo chính phủ Nhật Bản, tại cuộc hội đàm ở Tokyo vào thứ Bảy ngày 23/08, Thủ tướng Shigeru Ishiba và Lee đã bắt tay nhau và nhất trí “phát triển đáng kể” quan hệ. Continue reading “Quan hệ Nhật-Hàn ấm lên nhanh chóng khiến Trung Quốc lo lắng”

31/08/1997: Công nương Diana qua đời trong một vụ tai nạn xe hơi

Nguồn: Princess Diana dies in a car crash, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngay sau nửa đêm ngày này năm 1997, Diana, Công nương xứ Wales – người được trìu mến gọi là “Công nương của Nhân dân” – đã qua đời trong một vụ tai nạn xe hơi ở Paris. Khi đó, bà mới 36 tuổi. Bạn trai của bà, doanh nhân người Ai Cập Dodi Fayed, và người lái xe Henri Paul, cũng qua đời.

Công nương Diana là một trong những nhân vật công chúng được yêu thích nhất trên thế giới. Cái chết của bà đã khiến mọi người tiếc thương vô hạn. Những người đưa tang đã đến thăm Cung điện Kensington ngay sau tin dữ, đặt hoa tưởng niệm tại ngôi nhà nơi công nương, còn được gọi là Lady Di, sẽ không bao giờ trở về. Những chồng hoa chất đống kéo dài khoảng 9m từ cổng cung điện. Continue reading “31/08/1997: Công nương Diana qua đời trong một vụ tai nạn xe hơi”

30/08/1983: Người Mỹ gốc Phi đầu tiên bay vào không gian

Nguồn: Guion S. Bluford becomes the first African American to travel to space, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1983, Trung tá Không quân Guion S. Bluford đã trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên bay vào không gian khi tàu con thoi Challenger cất cánh trong sứ mệnh thứ ba. Đây là lần phóng ban đêm đầu tiên của con tàu, và nhiều người đã thức khuya để xem cảnh nó gầm rú cất cánh từ Mũi Canaveral, Florida, lúc 2:32 sáng.

Challenger dành tổng cộng sáu ngày trên không gian, trong thời gian đó, Bluford và bốn thành viên phi hành đoàn khác đã phóng một vệ tinh liên lạc cho chính phủ Ấn Độ, liên lạc với một vệ tinh liên lạc bị lạc, tiến hành các thí nghiệm khoa học, và thử nghiệm cánh tay robot của tàu con thoi. Ngay trước bình minh ngày 05/09, con tàu đã hạ cánh xuống Căn cứ Không quân Edwards ở California, hoàn thành sứ mệnh tàu con thoi hoàn hảo nhất cho đến thời điểm đó. Continue reading “30/08/1983: Người Mỹ gốc Phi đầu tiên bay vào không gian”

Đế chế mạng mới của Putin

Nguồn: Andrei Soldatov và Irina Borogan, “Putin’s New Cyber Empire,” Foreign Affairs, 25/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Điện Kremlin đang đưa công nghệ Nga ra khắp thế giới như thế nào?

Cuối tháng 4/2024, Nikolai Patrushev, người đứng đầu Hội đồng An ninh Nga, đã chủ trì một cuộc họp tại St. Petersburg với sự tham dự của các quan chức an ninh hàng đầu từ các quốc gia châu Phi, châu Á, Mỹ Latinh, và Trung Đông. Cuộc họp xoay quanh vấn đề chủ quyền và an ninh thông tin – cách Điện Kremlin mô tả các công nghệ mạng được thiết kế để bảo vệ chống lại sự giám sát, ảnh hưởng, và can thiệp của phương Tây. Tuy nhiên, Patrushev còn có một thông điệp cụ thể hơn. Đứng cạnh Sergei Naryshkin, Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại (SVR) của Điện Kremlin, Patrushev thông báo với khán giả rằng các công ty an ninh mạng hàng đầu của Nga có thể giúp các chính phủ kiểm soát không gian thông tin quốc gia. Continue reading “Đế chế mạng mới của Putin”

28/08/1774: Ngày sinh Thánh Elizabeth Ann Bayley

Nguồn: St. Elizabeth born in New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1774, Elizabeth Ann Bayley đã chào đời tại Thành phố New York. Bà là người sáng lập trường Công giáo đầu tiên và cộng đồng tông đồ nữ đầu tiên tại Mỹ. Bà cũng là vị thánh đầu tiên sinh ra tại Mỹ được Giáo hội Công giáo La Mã phong chân phước.

Elizabeth Ann Bayley là con gái của một bác sĩ lỗi lạc, Richard Bayley, người từng là nhân viên y tế đầu tiên của Thành phố New York. Mẹ bà, Catherine, là con gái của một mục sư Giám nhiệm Anh giáo (Episcopal); bà đã qua đời trước sinh nhật lần thứ ba của Elizabeth, để lại ba cô con gái. Cha bà sau đó tái hôn và có thêm bốn người con. Continue reading “28/08/1774: Ngày sinh Thánh Elizabeth Ann Bayley”

Mô hình Trung Quốc thực sự

Nguồn: Dan Wang và Arthur Kroeber, “The Real China Model,” Foreign Affairs, 19/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Dưới đây là công thức của Bắc Kinh cho sự giàu có và quyền lực.

Một thập kỷ trước, các nhà hoạch định chính sách tại Bắc Kinh đã công bố “Made in China 2025,” kế hoạch đầy tham vọng nhằm dẫn đầu các ngành công nghiệp trong tương lai. Kế hoạch này xác định mười lĩnh vực đầu tư, bao gồm năng lượng, chất bán dẫn, tự động hóa công nghiệp, và vật liệu công nghệ cao. Nó nhằm mục đích nâng cấp ngành chế tạo của Trung Quốc trong 10 lĩnh vực này cũng như các lĩnh vực khác, giảm sự phụ thuộc của đất nước vào hàng nhập khẩu và các công ty nước ngoài, đồng thời cải thiện khả năng cạnh tranh của các công ty Trung Quốc trên thị trường toàn cầu. Mục tiêu bao trùm là đưa Trung Quốc trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về công nghệ, và biến các công ty hàng đầu đất nước thành các công ty toàn cầu. Chính phủ đã hỗ trợ tầm nhìn này bằng nguồn tài chính khổng lồ, chi từ 1 đến 2% GDP mỗi năm cho các khoản trợ cấp trực tiếp và gián tiếp, tín dụng rẻ, và ưu đãi thuế. Continue reading “Mô hình Trung Quốc thực sự”

Trung Quốc sẽ không ngừng “đùa với lửa” ở Biển Đông

Nguồn: M. Reece Breaux, “China Won’t Stop Playing With Fire in the South China Sea,” The Diplomat, 19/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vụ va chạm giữa một tàu Hải Cảnh Trung Quốc và một tàu khác của Hải quân nước này là dấu hiệu cảnh báo đáng ngại.

Trung Quốc lại một lần nữa đẩy tranh chấp Biển Đông với Philippines đến bờ vực thẳm. Ngày 11/08 vừa qua, một tàu khu trục của Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAN) đã suýt đâm vào một tàu của Lực lượng Tuần dương Philippines (PCG), có khả năng gây thương tích hoặc tệ hơn, khiến Philippines có thể viện dẫn Hiệp ước Phòng thủ Chung (MDT) năm 1951 với Mỹ.

Bắc Kinh thường cáo buộc Mỹ và các đồng minh đang “đùa với lửa.” Nhưng sự cố này nhấn mạnh cách tiếp cận hung hăng, thiếu chuyên nghiệp, và gây bất ổn của Trung Quốc nhằm bảo vệ các yêu sách hàng hải bất hợp pháp của họ có thể nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát. Continue reading “Trung Quốc sẽ không ngừng “đùa với lửa” ở Biển Đông”

26/08/1964: Lyndon B. Johnson nhận đề cử tổng thống của Đảng Dân chủ

Nguồn: Lyndon B. Johnson receives Democratic nomination for president, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1964, Lyndon B. Johnson đã được đề cử làm ứng viên tổng thống tại Đại hội Toàn quốc Đảng Dân chủ ở Atlantic City, New Jersey. Người đồng hành tranh cử cùng ông sẽ là Hubert H. Humphrey. Cựu Phó Tổng thống Johnson đã nắm quyền điều hành chính phủ kể từ tháng 11/1963 khi Tổng thống John F. Kennedy bị ám sát. Khi nhậm chức, ông đã kế thừa cam kết của Mỹ ở Việt Nam, nơi Kennedy đã cử các cố vấn quân sự sang hỗ trợ chính quyền Nam Việt Nam tại Sài Gòn. Continue reading “26/08/1964: Lyndon B. Johnson nhận đề cử tổng thống của Đảng Dân chủ”

Ấn Độ và Trung Quốc đang xích lại gần nhau?

Nguồn: Sumit Ganguly, “This Isn’t India – China Rapprochement,” Foreign Policy, 22/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

New Delhi đang đặt cược sai lầm vào Bắc Kinh khi quan hệ giữa nước này với Washington ngày càng xấu đi.

Trong tuần này, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã đến thăm New Delhi, đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của một quan chức cấp cao Trung Quốc đến thủ đô Ấn Độ kể từ khi hai nước đồng ý rút quân dọc biên giới Himalaya vào tháng 10 năm ngoái. Các cuộc đụng độ biên giới chết người ở Thung lũng Galwan hồi năm 2020 đã khiến quan hệ song phương rơi vào tình trạng đóng băng sâu rộng. Continue reading “Ấn Độ và Trung Quốc đang xích lại gần nhau?”

Tokyo đã trở thành cái nôi của cách mạng Trung Quốc như thế nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Tokyo became the cradle of the Chinese revolution in 1905,” Nikkei Asia, 21/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

120 năm sau, Nhật Bản đang đón nhận làn sóng di cư thứ ba của người Trung Quốc.

Tokyo đã trở thành cái nôi của cách mạng Trung Quốc 120 năm trước đây. Dù thực tế này gần như đã bị lãng quên, nhưng nó vẫn là sự thật lịch sử – và là một sự thật gây bất lợi cho chính quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ngày 20/08 vừa qua đánh dấu kỷ niệm 120 năm thành lập Trung Quốc Đồng Minh Hội tại Tokyo. Hiệp hội chính trị này, còn được gọi là Trung Quốc Thống nhất Đồng Minh Hội, đã đóng vai trò lãnh đạo trong cuộc cách mạng năm 1911. Continue reading “Tokyo đã trở thành cái nôi của cách mạng Trung Quốc như thế nào?”

24/08/1873: Núi Thánh Giá bí ẩn được chụp ảnh

Nguồn: Elusive Mount of the Holy Cross photographed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1873, William Henry Jackson trở thành người đầu tiên chụp được ảnh Núi Thánh Giá bí ẩn của Colorado, cung cấp bằng chứng đáng tin cậy về sự tồn tại của ngọn núi này.

Từ lâu, tin đồn về một cây thánh giá tuyết tự nhiên ẩn mình trên những ngọn núi hiểm trở của Colorado đã lan truyền khắp nơi. Nhiều người khẳng định đã nhìn thấy cây thánh giá, trong khi những người khác chẳng thể tìm thấy nó. Đến tháng 08/1873, nhiếp ảnh gia William Henry Jackson đã quyết tâm chứng minh sự tồn tại của nó bằng cách chụp ảnh lại. Continue reading “24/08/1873: Núi Thánh Giá bí ẩn được chụp ảnh”

23/08/1861: Điệp viên Hợp bang miền Nam Rose O’Neal Greenhow bị bắt

Nguồn: Confederate spy Rose O’Neal Greenhow is arrested, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1861, Allan Pinkerton, người đứng đầu cơ quan mật vụ mới của chính phủ Liên bang Mỹ, đã ra lệnh quản thúc tại gia Rose O’Neal Greenhow, điệp viên của phe Hợp bang miền Nam, tại Washington, D.C.

Greenhow là một góa phụ giàu có sống tại Washington vào thời điểm nội chiến nổ ra. Bà có nhiều mối quan hệ ở thủ đô và đặc biệt thân thiết với Thượng nghị sĩ Henry Wilson của Massachusetts. Người phụ nữ gốc Maryland này công khai ủng hộ chính nghĩa của miền Nam, và đã sớm xây dựng được một mạng lưới gián điệp hùng mạnh. Continue reading “23/08/1861: Điệp viên Hợp bang miền Nam Rose O’Neal Greenhow bị bắt”

Nga và Ukraine vẫn xa cách như xưa 

Nguồn: Ivo H. Daalder, “Russia and Ukraine Are as Far Apart as Ever,” Foreign Policy, 19/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Bất chấp những nỗ lực của Trump, đàm phán sẽ chỉ diễn ra khi cả hai bên đều tin rằng lợi ích của họ sẽ được phục vụ tốt hơn bằng đối thoại thay vì chiến đấu. 

Nếu có điều gì đó để nói về Donald Trump, thì đó là ông không hề né tránh các cuộc gặp quan trọng. Với sự tự tin tuyệt đối vào khả năng buộc người khác phải theo ý mình, Tổng thống Mỹ đã dành vài ngày qua để tiếp xúc với các nhà lãnh đạo của cả hai phe trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, nhằm nỗ lực chấm dứt cuộc chiến tàn khốc nhất ở châu Âu kể từ năm 1945.  Continue reading “Nga và Ukraine vẫn xa cách như xưa “

21/08/1944: Những phác thảo ban đầu cho việc thành lập Liên Hiệp Quốc

Nguồn: The seeds of the United Nations are planted, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1944, các đại diện từ Mỹ, Anh, Liên Xô, và Trung Quốc đã nhóm họp tại khu điền trang Dumbarton Oaks ở Georgetown, Washington, D.C., để xây dựng những nguyên tắc chính thức cho một tổ chức sẽ đảm bảo an ninh tập thể trên toàn thế giới – tổ chức này sau đó trở thành Liên Hợp Quốc. Continue reading “21/08/1944: Những phác thảo ban đầu cho việc thành lập Liên Hiệp Quốc”

Trung Quốc đang tận hưởng Trump 2.0 

Nguồn: Yun Sun (Tôn Vân), “China Is Enjoying Trump 2.0,” Foreign Affairs, 15/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Thương chiến đang giúp Bắc Kinh chuẩn bị cho cạnh tranh dài hạn như thế nào? 

Sau chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, giới hoạch định chính sách và giới tinh hoa trí thức Trung Quốc đã lo ngại điều tồi tệ nhất sẽ xảy ra với quan hệ Mỹ-Trung. Nỗi cay đắng và tổn thương từ cuộc thương chiến của chính quyền Trump đầu tiên vẫn còn ám ảnh Bắc Kinh. Và với nền kinh tế vốn đã trì trệ cùng những điểm yếu rõ ràng từ sự phụ thuộc lẫn nhau về thương mại, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã chuẩn bị cho điều mà nhiều chuyên gia đã gọi một cách riêng tư là “cơn bão chưa từng có trong lịch sử” có thể hủy hoại quan hệ song phương.  Continue reading “Trung Quốc đang tận hưởng Trump 2.0 “

Zelensky trong hang cọp

Nguồn: Gideon Rachman, “Zelenskyy in the lion’s den,” Financial Times, 17/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các nhà lãnh đạo châu Âu cần đưa Trump ra khỏi con đường nguy hiểm mà Putin đã vạch sẵn.

Ký ức về chuyến đi thất bại của Volodymyr Zelensky tới Phòng Bầu dục lần gần đây nhất sẽ ám ảnh chuyến thăm Nhà Trắng sắp tới của Tổng thống Ukraine vào thứ Hai 18/08.

Cuộc tranh cãi nảy lửa được truyền hình trực tiếp giữa Zelensky và Donald Trump hồi tháng 2 đã trở thành một điểm thấp đáng báo động cho cả Mỹ và liên minh phương Tây. Đó cũng là một khoảnh khắc cực kỳ nguy hiểm cho sự nghiệp của Ukraine. Continue reading “Zelensky trong hang cọp”

19/08/1812: Tàu Constitution được mệnh danh là Old Ironsides

Nguồn: Old Ironsides earns its name, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1812, trong Chiến tranh năm 1812, khinh hạm Constitution của Hải quân Mỹ đã đánh bại khinh hạm Guerrière của Anh trong một trận hải chiến ác liệt ngoài khơi bờ biển Nova Scotia. Các nhân chứng khẳng định rằng những viên đạn của Anh chỉ nảy bật ra khỏi mạn tàu Constitution, như thể con tàu được làm bằng sắt chứ không phải gỗ. Đến cuối chiến tranh, “Old Ironsides” (Sườn thép già) đã phá hủy hoặc bắt giữ thêm bảy tàu Anh nữa. Chiến thắng của USS Constitution trước Hải quân Hoàng gia Anh được cho là bất khả chiến bại đã mang lại một sự khích lệ tinh thần to lớn cho nền cộng hòa non trẻ của Mỹ. Continue reading “19/08/1812: Tàu Constitution được mệnh danh là Old Ironsides”

Hội nghị chống Mỹ tại Thiên Tân sẽ diễn ra sau thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Anti-US summit in Tianjin to follow Trump-Putin Alaska meeting,” Nikkei Asia, 14/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Lập trường chống lại Ấn Độ của Washington là “món quà trời cho” đối với các nhà đàm phán thương mại Trung Quốc. 

Trung Quốc đang chuẩn bị phô trương sức mạnh quân sự bằng một cuộc duyệt binh lớn tại Bắc Kinh vào ngày 03/09, nhân kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong “cuộc kháng chiến của nhân dân Trung Quốc chống lại sự xâm lược của Nhật Bản và chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới.” 

Theo các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc, buổi diễn tập tại thủ đô nước này đã bắt đầu vào tối thứ Bảy ngày 09/08 và kéo dài đến tận sáng Chủ Nhật, với khoảng 22.000 người tham gia.  Continue reading “Hội nghị chống Mỹ tại Thiên Tân sẽ diễn ra sau thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska”

17/08/1877: Billy the Kid sát hại nạn nhân đầu tiên

Nguồn: Billy the Kid kills his first man, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1877, khi mới chỉ là một thiếu niên, Billy the Kid đã làm bị thương một thợ rèn ở Arizona, người đã tử vong vào ngày hôm sau. Ông được xem là nạn nhân đầu tiên của tên cướp khét tiếng này.

Cho đến nay, số lượng người mà Billy giết vẫn chưa được xác định. Billy được cho là từng tuyên bố rằng hắn đã giết 21 người – “Mỗi năm trong cuộc đời tôi là một người.” Tuy nhiên, một nguồn tin đáng tin cậy vào thời bấy giờ ước tính tổng số nạn nhân trên thực tế là khoảng chín: gồm bốn người do hắn sát hại và năm người có sự trợ giúp của những kẻ khác. Những tên cướp miền Tây khác thời đó còn nguy hiểm hơn nhiều. Ví dụ, John Wesley Hardin được cho là đã giết hơn 20 người và con số thật có thể lên tới 40. Continue reading “17/08/1877: Billy the Kid sát hại nạn nhân đầu tiên”