Những điều ít biết về cuộc đời Adolf Hitler

Posted on 05/11/2018 by The Observer

Tác giả: Nguyễn Hải Hoành

Phát xít Đức chiếm kỷ lục về giết đồng loại: ứng với mỗi chữ trong tự truyện của Hitler Mein Kampf (Cuộc chiến đấu của tôi) – bản tuyên ngôn của phát xít Đức – có 125 người bị chúng giết, ứng với mỗi chương sách này có 1,2 triệu người chết. Trong dịp kỷ niệm 60 năm chiến thắng chống phát xít, một nhà lãnh đạo Chính phủ CHLB Đức nói: Đó không phải là chiến tranh, mà là một cuộc tàn sát!

Đầu sỏ tội phạm lớn nhất gây ra cuộc đại tàn sát đó là trùm phát xít Adolf Hitler. Có thể nói không có Hitler thì không có chủ nghĩa phát xít Đức. Cho nên trước hết hãy xem xét con người Hitler. Continue reading →

Posted in Nga - Châu Âu, Nhân vật, Tư liệu | Tagged , , , , | Leave a comment

16/11/1907: Oklahoma gia nhập liên bang Hoa Kỳ

Posted on 16/11/2018 by HongLoan

Nguồn: Oklahoma enters the Union, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1907, Lãnh thổ Người da đỏ và Lãnh thổ Oklahoma cùng gia nhập vào Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, tạo thành bang thứ 46 mang tên Oklahoma.

Oklahoma – một cái tên có nguồn gốc từ tiếng của người da đỏ Choctaw, okla có nghĩa là “người”, và humma, có nghĩa là “màu đỏ” – có một lịch sử cư ngụ của con người với hơn 15.000 năm. Những người châu Âu đầu tiên đến thăm khu vực này là những nhà thám hiểm Tây Ban Nha vào thế kỷ 16, và vào thế kỷ 18, người Tây Ban Nha và Pháp đã phải vật lộn để kiểm soát lãnh thổ này. Hoa Kỳ mua lại Oklahoma từ Pháp vào năm 1803 như là một phần của Thương vụ Louisiana. Continue reading →

Posted in Sự kiện | Tagged , , , , , , , , , , | Leave a comment

15/11/1943: Himmler đưa người Gypsy vào trại tập trung

Posted on 15/11/2018 by Kim Phụng

Nguồn: Himmler orders Gypsies to concentration camps, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1943, Heinrich Himmler đã ra một mệnh công khai rằng những người Gypsy (Di-gan) và con lai mang dòng máu người Gypsy sẽ bị xem là “cùng hạng với bọn Do Thái và sẽ bị đưa về các trại tập trung.”

Himmler đã quyết tâm thực hiện các chính sách phân biệt chủng tộc của chế độ phát xít, theo đó sẽ loại bỏ khỏi các lãnh thổ của Đức và do Đức kiểm soát tất cả các chủng tộc bị xem là “thấp kém” (inferior), cũng như các loại “thù địch xã hội” (asocial), chẳng hạn như tội phạm nguy hiểm. Continue reading →

Posted in Sự kiện | Tagged , , , , , , , | Leave a comment

Người Đức nghĩ gì về nạn diệt chủng của phát xít Đức?

Posted on 15/11/2018 by The Observer

Tác giả: Nguyễn Hải Hoành

Cho đến bây giờ, nhiều người vẫn chưa thể hiểu được tại sao nước Đức văn minh bậc nhất thế giới – nơi từng sinh ra những tài năng như văn hào Goethe, triết gia Hegel, bác học Humboldt v.v. – lại là thủ phạm của cuộc diệt chủng người Do Thái vô cùng tàn bạo trong Thế chiến II. Hiện nay, những người Đức cao tuổi rất khó trả lời con cháu là tại sao ngày xưa họ lại cam tâm đi theo Hitler làm những việc hoàn toàn mất nhân tính như vậy. Chế độ phát xít bị coi như một vết nhơ của dân tộc, vì thế nhiều người Đức đã cố xoá hết các di tích vật thể của nó. Nhưng những người Đức chân chính thì luôn nhắc lại quá khứ ô nhục đó để cảnh giác với chủ nghĩa phát xít mới và để cho thế hệ sau biết phải làm gì để tránh dẫm lên vết xe đổ. Continue reading →

Posted in Bình luận, Lịch sử, Nga - Châu Âu, Tư liệu | Tagged , , , | Leave a comment

14/11/1914: Đế quốc Ottoman tuyên bố thánh chiến

Posted on 14/11/2018 by HongLoan

Nguồn: Ottoman Empire declares a holy war, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1914, tại Constantinople, thủ đô của Đế quốc Ottoman, lãnh đạo tôn giáo Sheikh-ul-Islam tuyên bố một cuộc thánh chiến Islam giáo thay mặt chính quyền Ottoman, thúc giục những tín đồ của ông cầm vũ khí chống lại Anh, Pháp, Nga, Serbia và Montenegro trong Thế chiến I.

Vào thời điểm Thế chiến I nổ ra vào mùa hè năm 1914, Đế quốc Ottoman đương lung lay. Đế quốc này đã bị mất phần lớn lãnh thổ vốn một thời rộng lớn của mình ở châu Âu với thất bại trong cuộc Chiến tranh Balkan lần thứ nhất hai năm trước đó. Continue reading →

Posted in Sự kiện | Tagged , , , , , , , | Leave a comment

Tại sao chiến tranh lạnh Trung-Mỹ sẽ không xảy ra?

Posted on 14/11/2018 by The Observer

Nguồn: Ngaire Woods, “Why a Sino-American Cold War Won’t Happen”, Project Syndicate, 22/10/2018.

Biên dịch: Nguyễn Tuấn Anh | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Người ta thường nói rằng Hoa Kỳ và Trung Quốc – hai cường quốc có mâu thuẫn kinh tế, địa chính trị và tư tưởng – đang hướng tới một cuộc chiến tranh lạnh mới. Và luận điệu – ít nhất đến từ một phía – đã trở nên giống với bài phát biểu “Bức màn sắt” của Winston Churchill năm 1946, một trong những sự kiện khai màn của Chiến tranh Lạnh. Chỉ mới tháng này, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã cáo buộc Trung Quốc có những hành động trục lợi về kinh tế, gây hấn về quân sự chống lại Hoa Kỳ, và cố gắng làm suy yếu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Continue reading →

Posted in Bình luận, Hoa Kỳ, Kinh tế chính trị quốc tế, Trung Quốc | Tagged , , | Leave a comment

13/11/1945: Điều tra về vấn đề người Do Thái tại Palestine

Posted on 13/11/2018 by Kim Phụng

Nguồn: Truman announces inquiry into Jewish settlement in Palestine, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, Tổng thống Harry Truman thông báo việc thành lập một ủy ban điều tra để xem xét việc giải quyết tình trạng người Do Thái ở Palestine.

Trong những tuần cuối cùng của Thế chiến II, quân Đồng Minh đã giúp giải phóng nhiều trại tử thần (death camp) nơi mà chế độ Đức Quốc Xã dựng lên để tập trung và giết hại hàng triệu người Do Thái. Những người Do Thái còn sống sót trong các vùng lãnh thổ bị Đức Quốc Xã chiếm đóng trước đây nay bị bỏ rơi mà không có gia đình, nhà cửa, việc làm hay tiền tiết kiệm. Continue reading →

Posted in Sự kiện | Tagged , , , , , , | Leave a comment

Đại cường, Đại chiến lược: Cuộc chơi mới ở Biển Đông

Posted on 13/11/2018 by The Observer

Tác giả: Zhang Baohui | Biên dịch: Đinh Nho Minh

Great Powers, Grand Strategies: The New Game in the South China Sea. Anders Corr chủ biên. Annapolis, Maryland: The Naval Institute Press, 2018. Bìa cứng: 328 trang.

Biển Đông đã là trọng tâm của địa chính trị Châu Á kể từ khi Trung Quốc xây dựng bảy đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa trong giai đoạn 2013-2016. Quá trình bồi đắp của Trung Quốc đã gây lo lắng cho không chỉ các nước tranh chấp chủ quyền ở đây mà còn cả các cường quốc đối thủ khác. Vì vậy, chúng ta cần hiểu được sự cạnh tranh giữa các cường quốc đang ảnh hưởng đến tranh chấp Biển Đông như thế nào. Thế nên cuốn Great Powers, Grand Strategies: The New Game in the South China Sea [Đại cường, đại chiến lược: Cuộc chơi mới ở Biển Đông] do Anders Corr chủ biên được xuất bản ở một thời điểm rất hợp lí. Cuốn sách bao gồm các nghiên cứu về đại chiến lược của các cường quốc cũng như các khối quan trọng như ASEAN và Liên minh  Châu Âu. Continue reading →

Posted in Điểm sách, Quân sự - Chiến lược, Tranh chấp Biển Đông | Tagged , | Leave a comment

12/11/1979: Carter ra lệnh ngừng nhập khẩu dầu từ Iran

Posted on 12/11/2018 by HongLoan

Nguồn: Carter shuts down oil imports from Iran, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1979, Tổng thống Jimmy Carter phản ứng với một mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh quốc gia bằng cách ngừng nhập khẩu dầu từ Iran.

Đầu tháng đó, vào ngày 04 tháng 11, 66 người Mỹ trong Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Tehran đã bị bắt làm con tin bởi một nhóm Hồi giáo cực đoan. Sự kiện đáng báo động này đã khiến Carter và các cố vấn của ông tự hỏi liệu các nhóm khủng bố này hay các nhóm khác có nỗ lực tấn công các nguồn tài nguyên dầu mỏ của Mỹ trong khu vực hay không. Vào thời điểm đó, Hoa Kỳ phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung dầu thô của Iran và việc Carter duy trì một mối quan hệ với nhà vua (Shah) mới bị phế truất của Iran đã tạo thành nguyên nhân căn bản, theo quan điểm của họ, cho việc bắt những người Mỹ làm con tin. Continue reading →

Posted in Sự kiện | Tagged , , , , , , , , , | Leave a comment

Màu da người lính trong chiến tranh Việt Nam

Posted on 12/11/2018 by The Observer

Nguồn: Gerald F. Goodwin, “Black and White in Vietnam”, The New York Times, 18/07/2017.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Năm 1967, phóng viên NBC Frank McGee đã dành gần một tháng tới sinh sống với các binh sĩ thuộc Sư đoàn Không quân 101 (101st Airborne Division) tại Việt Nam. Dù đây là đoàn quân thường xuyên tham gia vào những đợt giao tranh dữ dội, điều McGee quan tâm lại rất khác: trải nghiệm của những người lính Mỹ gốc Phi.

Phóng sự của McGee, sau được dựng thành phim tài liệu Same Mud, Same Blood (NBC), xoay quanh câu chuyện của trung sĩ Lewis B. Larry, một người Mỹ gốc Phi đến từ Mississippi, cùng 40 người đàn ông, da đen và da trắng, dưới quyền chỉ huy của anh. “Sách lịch sử của chúng ta hiếm khi đề cập đến những người lính da đen,” McGee nói trong bộ phim. “Những người lính trong cuộc chiến này, da đen lẫn da trắng, muốn lịch sử của mình được viết như thế nào?” Câu trả lời không hề dễ dàng. Continue reading →

Posted in Bình luận, Hoa Kỳ, Lịch sử, Việt Nam | Tagged , , , , , | Leave a comment

11/11/1942: Mỹ hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự xuống 18

Posted on 11/11/2018 by Kim Phụng

Nguồn: Draft age is lowered to 18, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1942, Quốc Hội Mỹ đã phê chuẩn việc giảm độ tuổi đăng ký nghĩa vụ quân sự xuống 18 và nâng giới hạn tuổi lên thành 37.

Tháng 09/1940, Quốc Hội Mỹ, với tỉ lệ phiếu thuận áp đảo tại cả hai viện, đã thông qua Đạo luật Burke-Wadsworth (Burke-Wadsworth Act), và nghĩa vụ quân sự bắt buộc thời bình đã lần đầu tiên được áp dụng trong lịch sử Hoa Kỳ. Việc nam giới trong độ tuổi từ 21 đến 36 phải đăng ký nghĩa vụ quân sự đã bắt đầu đúng một tháng sau đó. Có khoảng 20 triệu thanh niên đủ điều kiện – 50% đã bị loại năm đầu tiên, vì lý do sức khỏe hoặc vì mù chữ (chiếm 20% trong số này). Continue reading →

Posted in Sự kiện | Tagged , , , , , , | Leave a comment