Tư liệu học thuật chuyên ngành nghiên cứu quốc tế
Download toàn văn báo cáo (PDF) tại đây: Báo cáo thường niên 2020 (PDF)
Trong năm 2020, Dự án xuất bản tổng cộng 960 bài so với 822 bài năm 2019, đạt trung bình 2,73 bài mỗi ngày. Tổng số lượt đọc của trang đạt hơn 6,85 triệu lượt trong cả năm.
Chất lượng của Dự án vẫn tiếp tục được duy trì và phát huy. Nhiều bài bám sát các sự kiện thời sự trong và ngoài nước, thu hút được sự quan tâm lớn của độc giả. Continue reading “Báo cáo thường niên 2020 và Kêu gọi tài trợ năm 2021”
Nguồn: “DNA from Neanderthals affects vulnerability to covid-19”, Economist, 24/02/2021.
Biên dịch: Nguyễn Thanh Hải
Dựa theo những bằng chứng hiện có, các nhà cổ sinh vật học cho chúng ta biết người Neanderthal đã tuyệt chủng cách đây khoảng 40.000 năm. Nhưng họ không hoàn toàn biến mất khỏi Trái đất. Các phát hiện trong những thập niên qua dần làm sáng tỏ rằng người Neanderthal đã giao phối với tổ tiên của người hiện đại và sự kết hợp này đôi lúc cho ra đời những đứa con có thể sống sót được. Kết quả là gần một nửa bộ gene của người Neanderthal vẫn còn tồn tại, nằm rải rác với số lượng nhỏ trong DNA của hầu hết người hiện đại (ngoại trừ những người có tổ tiên chủ yếu từ Châu Phi vì người Neanderthal có vẻ chưa từng sinh sống ở khu vực này).
Những gene này có mối liên hệ với mọi thứ, từ đặc điểm rậm lông đến quá trình chuyển hóa chất béo. Nhiều gene có thể liên quan đến hệ miễn dịch và ảnh hưởng tới nguy cơ phát triển các bệnh như Lupus, Crohn và tiểu đường. Hai bài nghiên cứu gần đây cho thấy Covid-19 cũng nằm trong số các bệnh này. Người ta tìm thấy hai đoạn DNA dài được thừa hưởng từ người Neanderthal, trong khi một đoạn dường như tạo ra khả năng chống lại căn bệnh thì đoạn còn lại khiến chúng ta dễ bị tổn thương hơn trước Covid-19. Continue reading “Gene từ người Neanderthal liên quan đến khả năng chống Covid-19?”
Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Ấn Độ và Pakistan lần đầu tiên sau gần 20 năm đạt đồng thuận về một lệnh ngừng bắn. Các cuộc giao tranh quanh vùng biên giới — đặc biệt là dọc theo Ranh giới Kiểm soát, biên giới trên thực tế giữa các khu vực ở Kashmir do Ấn Độ và Pakistan kiểm soát — đã xảy ra thường xuyên hơn trong những năm gần đây. Hai nước hiện sẽ trở lại thỏa thuận ngừng bắn năm 2003.
Thêm một sếp nữa trong ngành dịch vụ tư vấn vừa mất việc. Hubert Barth mất chức giám đốc văn phòng EY ở Đức. Dưới sự lãnh đạo của ông, công ty kiểm toán này đã không phát hiện được sai sót trong các tài khoản của Wirecard, một công ty thanh toán. Một ngày trước đó, giám đốc điều hành McKinsey cũng phải thôi việc, trong bối cảnh hãng tư vấn bị cáo buộc có vai trò trong cuộc khủng hoảng opioid của Mỹ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/02/2021”
Nguồn: Henry M. Paulson Jr., “How American Free Trade Can Outdo China”, WSJ, 22/2/2021.
Biên dịch: Nguyễn Thanh Hải
Tuyên bố của tổng thống Biden rằng nước Mỹ đã trở lại và sẵn sàng tham gia vào các tiến trình ngoại giao là sự trở về với phong cách lãnh đạo đặc trưng của chúng ta suốt nhiều thế hệ. Đây cũng là tin vui cho những người tin rằng sự dẫn dắt của Hoa Kỳ là cần thiết đối với trật tự toàn cầu. Tuy nhiên, lĩnh vực thương mại lại không có tên trong danh sách các ưu tiên ngoại giao của tổng thống. Điều này cần suy nghĩ lại.
Hoa Kỳ và Trung Quốc đang trong một cuộc cạnh tranh chiến lược sẽ định hình bối cảnh chính trị thế giới trong thế kỷ này. Tuy vậy trên một mặt trận quan trọng của cuộc cạnh tranh đó là lĩnh vực thương mại thì nước Mỹ lại đang mất dần đi lợi thế. Continue reading “Thương mại tự do sẽ giúp Mỹ chiến thắng Trung Quốc?”
Nguồn: First African American congressman sworn in, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1870, Hiram Rhodes Revels, một đảng viên Cộng hòa từ Natchez, Mississippi, đã tuyên thệ nhậm chức tại Thượng viện Mỹ, trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên từng giữ ghế trong Quốc hội.
Trong thời kỳ Nội chiến, Revels, một mục sư có trình độ đại học, đã giúp thành lập các trung đoàn quân đội người Mỹ gốc Phi cho phe Liên minh miền Bắc, mở trường học cho những nô lệ được giải phóng, đồng thời cũng làm cha tuyên úy cho quân đội Liên minh. Được chuyển đến Mississippi, Revels đã tiếp tục ở lại vùng đất thuộc Hợp bang miền Nam cũ sau khi chiến tranh kết thúc, và tham gia vào nền chính trị miền Nam trong thời kỳ Tái thiết. Continue reading “25/02/1870: Nghị sĩ người Mỹ gốc Phi đầu tiên nhậm chức”
Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Joe Biden ra lệnh xem xét lại các chuỗi cung ứng quan trọng, bao gồm các chuỗi cung ứng chip máy tính, dược phẩm, và các chất liệu được dùng trong sản xuất ô tô và vũ khí. Ông Biden đặt mục tiêu giảm phụ thuộc của Mỹ vào các nước đối thủ và giảm sự dễ tổn thương của nước này trước thảm họa tự nhiên. Mỹ từng gặp phải tình trạng thiếu trang bị bảo hộ y tế ở giai đoạn đầu đại dịch covid-19, trong khi một số nhà sản xuất ô tô hiện đã phải tạm thời đóng cửa nhà máy vì thiếu chip.
Thượng viện Úc thông qua “luật truyền thông” quy định các khoản thanh toán từ các nền tảng truyền thông xã hội cho các nhà xuất bản. Tuần trước, Facebook đã chặn tin tức trên trang của họ ở Úc, vì cho rằng họ không cần phải trả tiền chỉ vì lưu trữ link. Luật sửa đổi này đề ra miễn trừ cho các công ty công nghệ có “đóng góp đáng kể” cho ngành công nghiệp tin tức. Facebook chấp nhận. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/02/2021”
Nguồn: Derek Grossman, “What Does Vietnam Want from the US in the South China Sea?”, The Diplomat, 04/01/2021.
Biên dịch: Nguyễn Thành Long
Mặc dù luôn tìm kiếm sự cân bằng trong quan hệ với các nước lớn, dường như Việt Nam đang mong muốn có quan hệ an ninh vững chắc hơn với Washington.
Khi chính quyền sắp tới của Tổng thống Biden xây dựng chính sách chiến lược ở khu vực Biển Đông, một đối tác quan trọng ở khu vực mà họ cần quan tâm đến đó là Việt Nam. Nhiều năm qua, căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam ở Biển Đông vẫn duy trì ở mức cao, ảnh hưởng đến việc đánh bắt cá và khai thác tài nguyên thiên nhiên tại vùng biển đang tranh chấp này. Trong khi chính quyền mới của Biden có khả năng sẽ tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực trong quan hệ song phương, thì ở chiều ngược lại, việc Hà Nội đang thực sự muốn tìm kiếm điều gì từ Washington trong việc giúp ngăn chặn Trung Quốc một cách hiệu quả vẫn chưa rõ ràng. Continue reading “Việt Nam muốn gì từ Mỹ trong giải quyết tranh chấp Biển Đông?”
Nguồn: “How do different vaccines work?”, The Economist, 09/02/2021.
Biên dịch: Phan Nguyên
Mặc dù phong tỏa có thể ngăn chặn coronavirus, nhưng tiêm chủng mang lại con đường bền vững hơn để thoát khỏi đại dịch. Hơn 60 loại vắc xin đang được phát triển hoặc đang được sử dụng để chống lại SARS-CoV-2. Tất cả những vắc-xin đang sử dụng đều có cùng một kết quả cuối cùng – đó là nâng cao khả năng của cơ thể trong việc chống lại sự tấn công của virus – nhưng cơ chế mà chúng sử dụng khác nhau đáng kể.
Khi cơ thể bị nhiễm một loại virus mà nó chưa từng gặp trước đây, hệ thống miễn dịch sẽ bắt đầu quá trình sản sinh ra các tế bào tấn công có khả năng tiêu diệt kẻ xâm nhập. Quá trình này cần cả thời gian và năng lượng, vì nó liên quan đến việc “thử – sai” đáng kể. Đó là lý do tại sao chúng ta cảm thấy kiệt sức và mệt mỏi trong nhiều ngày sau khi bị nhiễm virus mới. Nếu cơ thể chiến thắng, hệ thống miễn dịch sẽ ghi nhớ chiến lược thành công của nó, để các “trận chiến” trong tương lai mất ít thời gian hơn và các triệu chứng nhẹ hơn, hoặc thậm chí không tồn tại. Continue reading “Bốn công nghệ vắc-xin ngừa Covid-19 hoạt động như thế nào?”
Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Jerome Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, cho biết sự phục hồi kinh tế của đất nước là “còn lâu mới hoàn thành”. Ông Powell nói với các thượng nghị sĩ rằng ngân hàng trung ương sẽ giữ lãi suất gần 0 và tiếp tục mua trái phiếu chính phủ. Nền kinh tế đã bắt đầu phục hồi từ thời điểm nghiêm trọng nhất của đại dịch hồi năm ngoái, nhưng tỷ lệ thất nghiệp vẫn cao gần gấp đôi so với trước khi virus tấn công nước Mỹ.
Facebook sẽ tiếp tục hiển thị các bài báo ở Úc, sau khi đạt được một thỏa thuận với chính phủ nước này. Cách đây chưa đầy một tuần, gã khổng lồ truyền thông xã hội đã gây sốc cho người Úc khi chặn liên kết đến các trang báo từ newsfeed và bài đăng của họ. Họ làm vậy để phản đối một đạo luật buộc các công ty công nghệ phải trả tiền cho các nhà xuất bản khi nội dung của họ xuất hiện trên Facebook. Facebook cam kết mơ hồ sẽ “hỗ trợ” báo chí Úc. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/02/2021”
Nguồn: Yvette To, “China chases semiconductor self-sufficiency”, East Asia Forum, 22/02/2021.
Biên dịch: Phan Nguyên
Ưu tiên trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021–25) của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) là tăng cường sự tự chủ của Trung Quốc trong sản xuất chip bán dẫn. Điều này là nhằm đáp trả các lệnh trừng phạt của Mỹ hạn chế cung cấp chip chứa công nghệ của Mỹ cho Trung Quốc. Chiến tranh thương mại là một lời nhắc nhở đối với giới lãnh đạo Trung Quốc rằng nước này không thể phụ thuộc vào nhập khẩu nữa mà phải phát triển công nghệ cốt lõi trong nước và theo đuổi các bước nhảy vọt về công nghệ, đặc biệt là trong các ngành thiết yếu như thiết bị bán dẫn.
Nhu cầu của Trung Quốc đối với các công nghệ hiện đại và mới nổi đang gia tăng. Nhập khẩu chip bán dẫn đã tăng lên hơn 300 tỷ đô la Mỹ trong năm 2019 và là mặt hàng nhập khẩu lớn nhất của nước này. Trung Quốc chỉ cung cấp 30% chip trong nước. Continue reading “Khó khăn của Trung Quốc trong việc phát triển công nghiệp bán dẫn”
Nguồn: Formula One champ kidnapped, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1958, tay đua năm lần vô địch Formula One, Juan Manuel Fangio của Argentina, bị bắt cóc tại Cuba bởi một nhóm phiến quân của Fidel Castro.
Fangio bị bắt khỏi khách sạn tại Havana nơi ông đang ở, chỉ một ngày trước Cuba Grand Prix, một sự kiện nhằm giới thiệu đảo quốc này. Ông được thả ra mà không hề hấn gì vài giờ sau cuộc đua. Vụ bắt cóc là nhằm hạ nhục Tổng thống Cuba, Fulgencio Batista, trên trường quốc tế. Chính phủ của Batista sẽ bị lực lượng của Castro lật đổ vào ngày 01/01/1959. Continue reading “23/02/1958: Nhà vô địch Formula One bị bắt cóc tại Cuba”
