Tag: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng Ngoại giao Pháp cho biết việc Mỹ, Anh và Úc ký hiệp ước an ninh mới là “một nhất đâm sau lưng”. Hiệp ước AUKUS thay thế một thỏa thuận trước đó giúp cung cấp tàu ngầm Pháp cho Úc. Trung Quốc cáo buộc ba nước thể hiện “tâm lý cạnh tranh tổng bằng không thời chiến tranh lạnh.” Thỏa thuận mới cho thấy các nước đang quan ngại trước sức mạnh gia tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Trong khi đó Trung Quốc nộp đơn xin gia nhập CPTPP, một hiệp định thương mại thay thế Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) thời Tổng thống Barack Obama vốn nhằm hạn chế ảnh hưởng kinh tế của Trung Quốc ở khu vực. Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi TPP vào năm 2017 sau khi cả phe Dân chủ và Cộng hòa phản đối hiệp định. Để được tham gia, Trung Quốc phải được cả 11 thành viên chấp nhận. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nội các Anh vừa cải tổ dẫn đến một loạt thay đổi: Ngoại trưởng Dominic Raab, người bị chỉ trích nặng nề vì đi nghỉ ở Crete giữa lúc Kabul thất thủ vào tháng trước, đã bị giáng xuống làm bộ trưởng tư pháp – nhưng được bù đắp bằng vai trò phó thủ tướng, vị trí mới được phục hồi. Bộ trưởng giáo dục Gavin Williamson và đồng chủ tịch đảng Bảo thủ Amanda Milling nằm trong số những người mất chức.

Cử tri California bác bỏ cuộc trưng cầu dân ý “thu hồi” của đảng Cộng hòa để phế truất Thống đốc Gavin Newsom (Arnold Schwarzenegger từng lên thống đốc vào năm 2003 nhờ bầu cử thu hồi). Nếu ông Newsom bị “thu hồi” chức vụ, Larry Elder, một người dẫn chương trình phát thanh da đen bảo thủ, sẽ trở thành ứng viên hàng đầu kế nhiệm ông. Ông Elder đã ngụ ý ra tranh cử vào năm tới khi ông Newsom chạy đua tái cử. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Công tố viên trưởng của Haiti đã yêu cầu một thẩm phán buộc tội thủ tướng Ariel Henry liên quan đến vụ ám sát tổng thống Jovenel Moïse hồi tháng 7. Ngay sau vụ giết người, ông Henry được cho là đã hai lần nói chuyện điện thoại với một nghi phạm đang trốn chạy. Ông Henry hiện bị cấm rời khỏi Haiti.

Ngoại trưởng Pháp đã chỉ trích một thỏa thuận tiềm năng giữa Mali và nhà thầu quân sự Nga Wagner Group, theo đó sẽ gửi lính đánh thuê đến quốc gia Tây Phi này. Hãng tin Reuters cho biết lực lượng lính đánh thuê sẽ huấn luyện binh lính Mali và bảo vệ các quan chức cấp cao. Các quan chức Pháp được cho là đang cân nhắc rút quân khỏi chiến dịch chống quân Hồi giáo nổi dậy ở khu vực Sahel nếu thỏa thuận này diễn ra. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên cho biết nước này đã phóng thử thành công một tên lửa hành trình, đánh dấu một bước tiến nữa cho chương trình vũ khí của mình. Vì nằm trong tầm bắn, Nhật Bản cho biết “quan ngại sâu sắc”; còn Mỹ nói cam kết bảo vệ Nhật Bản và Hàn Quốc “vững như thép.” Hiện tên lửa hành trình không phải chịu các hạn chế vũ khí quốc tế như tên lửa đạn đạo.

Công ty bất động sản lớn nhất Trung Quốc Evergrande tiếp tục khó khăn khi xảy ra một cuộc biểu tình bên ngoài trụ sở chính của họ ở Thâm Quyến khiến cảnh sát phải can thiệp. Người biểu tình phản đối việc công ty này, vốn mắc nợ nặng nề, trì hoãn trả tiền cho nhà đầu tư. Trên mạng xã hội Trung Quốccũng xuất hiện các video biểu tình tương tự ở các địa điểm khác, dù chưa được xác nhận. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Giữa lúc Mỹ kỷ niệm 20 năm ngày 11/9, Cục Điều tra Liên bang FBI đã giải mật các tài liệu mô tả chi tiết mối liên hệ giữa một số công dân Ả Rập Saudi ở Mỹ và không tặc, trong đó phần lớn cũng là công dân Ả Rập. Văn bản chi chít vết chỉnh sửa này không cho thấy có liên hệ nào giữa các cuộc tấn công và chính phủ Ả Rập Saudi; trước đó vào đầu tuần chính phủ nước này đã hoan nghênh việc giải mật các báo cáo, và nói những cáo buộc Ả Rập Saudi có liên quan là “sai sự thật và ác ý”.

Taliban tuyên bố phụ nữ có thể tiếp tục học đại học, nhưng lớp học phải tách biệt nam nữ và có quy định về trang phục. Lần gần nhất nhóm này nắm quyền ở Afghanistan, từ năm 1996 đến 2001, phụ nữ đã bị cấm đi học. Trong tuần qua Taliban đã cấm các môn thể thao phụ nữ và đàn áp dữ dội các cuộc biểu tình về quyền giới tính. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hôm nay bắt đầu phiên tòa xét xử những kẻ bị buộc tội tổ chức vụ tấn công khủng bố vào nhà hát Bataclan và các địa điểm khác ở Paris hồi năm 2015 trong bối cảnh an ninh cực kỳ nghiêm ngặt. Thành viên duy nhất còn sống của nhóm thủ phạm, Salah Abdeslam, đã tự nhận là “chiến binh Nhà nước Hồi giáo” trước tòa. 20 bị cáo sẽ hầu tòa ở Paris suốt chín tháng tới.

Chính quyền Biden tuyên bố muốn nâng tỉ lệ điện mặt trời trong tổng điện năng của Mỹ lên 40% vào năm 2035, từ mức 3% hiện nay. Năm ngoái Mỹ thêm được 15 gigawatt công suất điện mặt trời; và sẽ phải đạt 30GW mỗi năm cho đến năm 2025, sau đó thêm 60GW hàng năm nữa cho đến 2030 mới có thể đạt được mục tiêu. Toàn bộ còn phụ thuộc vào việc các hạ nghị sĩ Dân chủ có thông qua ngân sách 3,5 nghìn tỷ đô la hay không, vì gói này giúp phân bổ tiền chống biến đổi khí hậu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Boris Johnson công bố một loại thuế mới để tài trợ cho NHS (Hệ thống Y tế Quốc gia) và tăng cường các dịch vụ chăm sóc xã hội cho người già và người khuyết tật ở Anh. Động thái này rất mạo hiểm về mặt chính trị đối với ông, vì ông từng hứa sẽ không đánh bất kỳ loại thuế nào như vậy khi được bầu vào năm 2019. Cụ thể,  thuế bảo hiểm quốc gia sẽ tăng 1,25% từ tháng 4 tới cho đến khi mức thuế mới được áp dụng vào năm 2023; ngoài ra thuế cổ tức cũng tăng.

Taliban công bố một chính phủ lâm thời cho Afghanistan, với Mullah Mohammad Hassan Akhund làm thủ tướng lâm thời. Ông này hiện là người đứng đầu hội đồng lãnh đạo của nhóm. Nhà đồng sáng lập Taliban Mullah Abdul Ghani Baradar sẽ là một trong các phó thủ tướng. Mullah Yaqoob giữ chức bộ trưởng quốc phòng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban tuyên bố kiểm soát hoàn toàn tỉnh Panjshir, thành trì cuối cùng của phe đối lập ở Afghanistan. Trong khi đó Mặt trận Kháng chiến Quốc gia (NRF) phủ nhận việc họ đã bị đánh bại, nói rằng họ chỉ rút lui vào khu vực rừng núi. Lãnh đạo NRF kêu gọi người dân Afghanistan “đứng lên chống lại” Taliban bằng mọi cách có thể.

Nhân vật đối lập hàng đầu của Belarus Maria Koleshnikova đã bị kết án 11 năm tù. Tội của bà là dẫn đầu cuộc biểu tình phản đối Tổng thống Alexander Lukashenko gian lận bầu cử hồi năm ngoái. Dù các biện pháp trừng phạt của phương Tây không thể khuất phục được vị tổng thống, nhưng ông cũng không thể ngăn được việc bà Koleshnikova trở thành biểu tượng của sự phản kháng khi bà bị kết án. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một đại tá quân đội tuyên bố trên truyền hình nhà nước Guinea rằng quân đội đã giải tán chính phủ và lên nắm quyền. Cuộc đảo chính này diễn ra ngay sau nhiều giờ đấu súng dữ dội ở thủ đô Conakry. Song Bộ Quốc phòng cho biết tiếng súng đến từ một cuộc tấn công thất bại vào dinh tổng thống.

Taliban tuyên bố đã chiếm trọn thung lũng Panjshir, một khu vực họ vẫn chưa chiếm được cho đến nay, nhưng cho biết xung đột vẫn tiếp diễn ở thủ phủ tỉnh này. Đối thủ của nhóm, Mặt trận Kháng chiến, tiếp tục khẳng định chưa bị đánh bại. Có tin nói người phát ngôn của lực lượng kháng chiến Fahim Dashti đã thiệt mạng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ít nhất 29 người được ghi nhận thiệt mạng dọc bờ biển phía đông nước Mỹ sau khi cơn bão nhiệt đới Ida gây lũ lụt nghiêm trọng. Trận lụt gây ngập nước và khiến một số người bị mắc kẹt trong ô tô. Hơn 150.000 ngôi nhà bị mất điện ở New York, New Jersey và Pennsylvania. Hiện tình trạng khẩn cấp vẫn có hiệu lực trên toàn khu vực trong ngày thứ Năm. Người ta đã bị bất ngờ trước sức mạnh của cơn bão khi nó di chuyển lên phía bắc từ bờ Vịnh Mexico. Lượng mưa do nó gây ra ngay lập tức phá vỡ kỷ lục được thiết lập mới chỉ 11 ngày trước bởi một cơn bão nhiệt đới khác.

Hàng nghìn người xuống đường biểu tình ở Bangkok, Thái Lan, để yêu cầu Thủ tướng Prayuth Chan-ocha từ chức. Biểu tình đặc biệt dâng cao trong năm nay vì người dân bất mãn với cách chính phủ xử lý covid-19: hiện có hơn 11.000 người đã chết vì virus. Cuộc biểu tình hiện nay diễn ra đúng lúc ông Prayuth đối mặt bỏ phiếu bất tín nhiệm ở quốc hội. Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các chiến binh Taliban ở thành phố Kandahar, nơi khai sinh lực lượng này, đã đem các thiết bị quân sự thu được của chính phủ ra diễu binh, ngay khi Mỹ vừa hoàn tất rút khỏi Afghanistan. Tổng thống Joe Biden khẳng định cuộc sơ tán hỗn loạn khỏi sân bay Kabul là một “thành công phi thường.” Trước đó, đà tiến công của Taliban đã làm choáng váng các cường quốc phương Tây. Ngoại trưởng Anh Dominic Raab cho biết, tình báo nói Kabul sẽ không rơi vào tay Taliban trong năm nay.

Một báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới cho biết số lượng thiên tai do biến đổi khí hậu gây ra đã tăng gấp 5 lần trong vòng 50 năm qua. Ngoài ra, báo cáo cũng nói những sự kiện liên quan đến thời tiết như vậy đã gây thiệt hại khoảng 3,64 nghìn tỉ USD và giết chết khoảng 2 triệu người, nhưng số người chết đang giảm do nhân loại đã có kế hoạch và chuẩn bị tốt hơn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban giành quyền kiểm soát sân bay Kabul, nhưng giờ câu hỏi là họ sẽ điều hành nó ra sao. “Hôm nay sân bay không còn hoạt động nữa,” Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cho biết hôm thứ Ba. Ông nói thêm là Taliban đang thảo luận với Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ về việc quản lý sân bay, để có thể mở lại các chuyến bay thương mại. Trong khi Taliban ăn mừng, một phát ngôn viên của họ đã lên tiếng hoan nghênh đầu tư nước ngoài và kêu gọi đoàn kết dân tộc. Còn Mỹ cho biết cơ quan đại diện ngoại giao của họ đã chuyển đến Qatar.

Nền kinh tế Ấn Độ tăng trưởng 20,1% so với cùng kỳ năm trước trong quý 2, nhờ hoạt động kinh doanh phục hồi mạnh từ mức suy thoái 24,4% của cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng ngành chế tạo là tốt hơn dự kiến ​​dù trùng với làn sóng covid-19 thứ hai tàn khốc. IMF dự đoán Ấn Độ sẽ là nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất thế giới trong năm nay. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/09/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một vụ không kích bằng drone của Mỹ nhằm vào một phương tiện chở “nhiều kẻ đánh bom liều chết” ở Kabul đã giết chết 10 dân thường, trong đó có 6 trẻ em. Các chiến binh này do Nhà nước Hồi giáo (IS) tỉnh Khorasan (KP) cử đi tấn công cuộc di tản của người Mỹ ở sân bay. Nhóm này nhận trách nhiệm vụ đánh bom liều chết hôm thứ Năm khiến 13 quân nhân Mỹ và ít nhất 170 người Afghanistan thiệt mạng. Ngoài ra ISKP còn nhận trách nhiệm bắn rocket vào sân bay, vốn bị lực lượng phòng vệ Mỹ đánh chặn toàn bộ.

Gần 5.300 lính Vệ binh Quốc gia Mỹ đã được cử đến hỗ trợ các hoạt động cứu hộ sau bão Ida. Đến nay có khoảng 1 triệu người ở đông nam Louisiana bị mất điện. Một người đã thiệt mạng và thống đốc bang John Bel Edwards cho biết ông dự đoán con số sẽ còn tăng lên “đáng kể.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 31/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một cuộc không kích của Mỹ ở Afghanistan đã đánh trúng một chiếc xe chở “nhiều kẻ đánh bom liều chết”, những người có thể đang trên đường đến tấn công cuộc di tản ở sân bay Kabul. Các chiến binh liều chết này được cho là có liên quan đến Nhà nước Hồi giáo (IS) tỉnh Khorasan (ISKP), tổ chức kẻ thù của cả Mỹ và Taliban. Vụ không kích diễn ra một ngày sau khi Tổng thống Joe Biden cảnh báo “có khả năng cao xảy ra” một cuộc tấn công vào sân bay. Hôm thứ Bảy Mỹ đã thực hiện một cuộc không kích bằng máy bay không người lái vào ISKP ở tỉnh Nangarhar nhằm đáp trả vụ đánh bom liều chết tại sân bay hôm thứ Năm, vốn khiến ít nhất 170 người Afghanistan và 13 lính Mỹ thiệt mạng. ISKP nhận trách nhiệm vụ đánh bom đó.

Mỹ tiếp tục cuộc di tản khỏi Afghanistan, với việc chính quyền Biden tuyên bố có thể sơ tán khoảng 300 công dân Mỹ còn ở nước này. Nhiều quốc gia châu Âu hiện đã cắt giảm sơ tán. Anh đặc biệt đã đóng cửa trung tâm xử lý hồ sơ xin tị nạn và đã tổ chức chuyến bay cuối cùng rời Kabul. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tới nay đã có hơn 80.000 người được Mỹ và đồng minh sơ tán khỏi Afghanistan, ngay trước thềm thời hạn 31/8 mà Tổng thống Joe Biden muốn tuân thủ. Song cam kết rút quân của ông phụ thuộc vào việc Taliban có đảm bảo người dân được tiếp cận sân bay Kabul hay không. Ông Biden đã chỉ đạo cấp dưới soạn thảo các kế hoạch dự phòng nếu tình hình thay đổi.

Các cơ quan tình báo Mỹ được cho là đã không thể đưa ra kết luận cụ thể về nguồn gốc covid-19 trong báo cáo mật cho Tổng thống Joe Biden. Việc Trung Quốc từ chối chia sẻ dữ liệu đã gây khó cho quá trình điều tra nguồn gốc virus — bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán hay lây lan từ động vật. Trung Quốc nói báo cáo này không hề nhằm phục vụ khoa học, mà chỉ mang tính chính trị. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban nói người Afghanistan không nên đến sân bay Kabul để được sơ tán bởi các nước phương Tây vì ở đó đang rất hỗn loạn. Phát ngôn viên của nhóm cũng yêu cầu Mỹ không khuyến khích người dân rời đất nước, vì Afghanistan cần “tài năng của họ”. Trong khi đó, xuất hiện thông tin cho thấy giám đốc CIA William Burns đã gặp Abdul Ghani Baradar, thủ lĩnh trên thực tế của Taliban, hôm thứ Hai ở Kabul. Đây là cuộc gặp ngoại giao cấp cao nhất giữa Mỹ và Taliban kể từ khi nhóm này chiếm được thủ đô hồi đầu tháng, có lẽ để thảo luận xem quân đội Mỹ có thể ở lại Afghanistan sau ngày 31/8 hay không. Tổng thống Joe Biden đang chịu áp lực rất lớn, yêu cầu ông kéo dài thời hạn sơ tán.

Enrique Tarrio, thủ lĩnh nhóm cực hữu Proud Boys ở Mỹ, bị kết án hơn 5 tháng tù giam. Ông này bị kết tội vì đốt lá cờ Black Lives Matter giật đổ từ một nhà thờ da đen lâu đời ở Washington, DC vào năm ngoái, và vì tàng trữ các băng đạn sát thương lớn vài ngày trước vụ nổi loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

FDA Hoa Kỳ đã cấp phép đầy đủ cho vắc-xin covid-19 của Pfizer-BioNTech dành cho người từ 16 tuổi trở lên. Việc cấp phép này có thể giúp đẩy mạnh tiến trình bắt buộc tiêm vắc-xin ở các công ty, trường đại học và chính quyền địa phương. Nó cũng có thể giúp thuyết phục khoảng 85 triệu người Mỹ đủ điều kiện hiện vẫn chưa tiêm. Cho đến gần đây vắc-xin chỉ được cấp phép cho tình huống khẩn cấp.

Các lực lượng Mỹ và phương Tây phải rời Afghanistan trước ngày 31 tháng 8. Một phát ngôn viên Taliban cho biết thời hạn sơ tán này là “lằn ranh đỏ”. Hàng nghìn người Afghanistan đang tìm đường chạy trốn Taliban, trong đó sân bay Kabul, hiện được Taliban giữ an ninh ở bên ngoài, là lối thoát duy nhất của nhiều người. Một lính gác người Afghanistan đã thiệt mạng trong một cuộc đấu súng giữa các tay súng chưa xác định danh tính, lính gác Afghanistan và lực lượng an ninh phương Tây. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban được cho là đã nhận trách nhiệm kiểm soát đám đông bên ngoài sân bay Kabul ở Afghanistan. Nhân chứng cho biết họ đã bắn chỉ thiên và buộc đám đông phải xếp hàng trật tự. Khung cảnh bên ngoài sân bay – nơi đang được quân đội Mỹ, Anh và NATO quản lý – rơi vào hỗn loạn trong nhiều ngày qua khi hàng nghìn người tuyệt vọng tìm chuyến bay di tản. Bộ Quốc phòng Anh ước tính có bảy thường dân Afghanistan đã thiệt mạng hôm thứ Bảy, còn từ Chủ nhật tuần trước là ít nhất 20 người. Một số nước đang nỗ lực sơ tán công dân của họ và người Afghanistan có thị thực.

Lầu Năm Góc thông báo 18 máy bay của sáu hãng hàng không sẽ đưa người Afghanistan sơ tán khỏi các căn cứ quân sự ở Đức, Qatar và Bahrain tới các nước thứ ba, nhằm hỗ trợ các máy bay quân sự để giúp đưa thêm người dân ra khỏi Afghanistan. Đây là lần thứ ba bộ quốc phòng Mỹ kích hoạt đội Không quân Dự bị Dân sự, một chương trình trưng dụng máy bay thương mại để tăng cường khả năng không vận của Mỹ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/08/2021”