Nguồn: “Victory in Europe,” History.com (truy cập ngày 07/5/2015).
Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng
Vào ngày này năm 1945, cả Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đã kỷ niệm Ngày chiến thắng ở châu Âu. Các thành phố của hai nước, cũng như các thành phố bị chiếm đóng trước đó ở châu Âu, đã giương cờ và biểu ngữ, hân hoan chào mừng sự thất bại của bộ máy chiến tranh của Đức Quốc xã.
Ngày mùng 8 tháng 5 là ngày mà quân đội Đức trên khắp châu Âu cuối cùng cũng phải đầu hàng: Ở Praha, Đức đầu hàng trước quân đội Liên Xô, sau khi Liên Xô đã mất hơn tám ngàn binh sĩ của họ ở đây, và con số của người Đức còn nhiều hơn thế nữa; ở Copenhagen và Oslo; ở Karlshorst, gần Berlin; ở miền Bắc Latvia; ở đảo Sark nằm trong Eo biển Anh (Eo biển Măng-sơ) – sự đầu hàng của người Đức được hiện thực hóa bằng một thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn. Nhiều văn kiện đầu hàng khác cũng được ký tại Berlin và Đông Đức.
Mối quan tâm chính của quân đội Đức lúc đó là trốn tránh quân đội Xô viết để không bị bắt giữ làm tù binh. Khoảng 1 triệu người Đức đã cố gắng thực hiện một cuộc di cư quy mô lớn tới phương Tây khi chiến tranh ở Tiệp Khắc chấm dứt, nhưng đã bị người Nga chặn lại và bắt giữ. Liên Xô đã bắt khoảng 2 triệu tù binh trong giai đoạn trước và sau khi Đức đầu hàng.
Trong khi đó, hơn 13 ngàn tù binh chiến tranh của Anh đã được thả và được gửi trở về Anh Quốc.
Cuộc đối đầu giữa Đức và Liên Xô vẫn tiếp tục tiếp diễn cho đến ngày hôm sau. Trong ngày mùng 9 tháng 5 năm 1945, Liên Xô đã mất thêm hơn 600 binh sĩ ở Silesia trước khi quân Đức đầu hàng. Do đó, đến ngày mùng 9 thì Ngày chiến thắng ở châu Âu mới được kỷ niệm ở Moskva, với một lời chào của chính Stalin trên sóng phát thanh: “Cuộc đấu tranh trường kỳ của các dân tộc Slavơ [người Nga]… đã kết thúc trong thắng lợi. Lòng can đảm của các bạn đã đánh bại Đức Quốc xã. Chiến tranh đã chấm dứt.”
