Nguồn: China joins A-bomb club, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã trở thành một trong những quốc gia sở hữu bom nguyên tử sau một vụ thử hạt nhân thành công vào ngày 16/10/1964. Trung Quốc là thành viên thứ năm của “câu lạc bộ độc quyền” này, cùng với Mỹ, Liên Xô, Anh, và Pháp .
Các quan chức Mỹ thực ra không mấy ngạc nhiên trước thông tin Trung Quốc thử bom, vì báo cáo tình báo từ những năm 1950 đã chỉ ra rằng Trung Quốc đang phát triển một quả bom nguyên tử, có thể được các kỹ thuật viên và nhà khoa học của Liên Xô hỗ trợ. Tuy nhiên, thành công của thử nghiệm này mới khiến cho chính phủ Mỹ lo lắng.
Ngay từ đầu thập niên 1960, Trung Quốc đã bắt đầu lập trường ủng hộ các cuộc cách mạng trên toàn thế giới nhằm chống lại lực lượng của chủ nghĩa tư bản. Họ cũng cố gắng hết mình để mở rộng ảnh hưởng ở châu Á và các quốc gia mới giành độc lập ở châu Phi. Vụ thử bom diễn ra chỉ hai tháng sau khi Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ (Tonkin Gulf Resolution) được thông qua. Đây là giải pháp của Quốc hội Mỹ nhằm trao quyền cho Tổng thống Lyndon B. Johnson đối phó với “sự xâm lược của cộng sản” tại Việt Nam. Quả bom này của Trung Quốc đã tạo ra một bóng ma đáng sợ về đối đầu hạt nhân và xung đột trong khu vực Đông Nam Á.
Thử nghiệm này cũng khiến Liên Xô quan ngại. Tới năm 1964, sự chia rẽ giữa Liên Xô và Trung Quốc cộng sản về các vấn đề tư tưởng và chiến lược đã tăng lên đáng kể. Việc Trung Quốc có được khả năng hạt nhân như Liên Xô chỉ làm gia tăng căng thẳng giữa hai bên. Thật vậy, vụ thử nghiệm có lẽ là động lực để Liên Xô nỗ lực ngăn chặn sự phổ biến vũ khí hạt nhân. Năm 1968, Mỹ và Liên Xô ký Hiệp ước Không Phổ biến Vũ khí Hạt nhân (Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons). Cũng không mấy ngạc nhiên khi Liên Xô muốn vũ khí hạt nhân của Trung Quốc bị giới hạn, vì các tên lửa tầm trung đầu tiên của Trung Quốc sẽ nhắm vào Liên Xô. Từ đây, cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân trong Chiến tranh Lạnh lại càng thêm phức tạp.
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”420″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]
