Nguồn: Robert E. Lee surrenders, History.com
Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Vào ngày này năm 1865, tại Appomattox, Virginia, Tướng Robert E. Lee của phe Hợp bang miền Nam đã giao nộp 28.000 quân của mình cho Tướng Ulysses S. Grant của Liên bang miền Bắc, từ đó cơ bản chấm dứt cuộc Nội chiến Hoa Kỳ. Buộc phải rời bỏ thủ phủ Richmond của Hợp bang miền Nam, không thể hội quân với lực lượng Hợp bang còn sót lại ở North Carolina, và bị quấy nhiễu liên tục bởi kỵ binh của phe Liên bang miền Bắc, Lee không còn lựa chọn nào khác.
Khi rút quân sau Chiến dịch Appomattox của quân đội Liên bang miền Bắc, Quân đội của tướng Lee vấp phải vùng nông thôn Virginia đã cạn kiệt thức ăn và đồ tiếp tế. Sau đó, các lực lượng kỵ binh của quân Liên bang miền Bắc dưới sự chỉ huy của Tướng Philip Sheridan đã di chuyển nhanh hơn quân đội của Tướng Lee và chặn đầu cuộc rút lui của họ, bắt giữ 6.000 người làm tù binh tại Sayler’s Creek. Tình trạng đào ngũ gia tăng hàng ngày, và vào ngày 8 tháng 4, quân Hợp bang miền Nam đã bị bao vây đến mức không có khả năng trốn thoát. Vào ngày 9 tháng 4, Lee đã gửi một thông điệp tới Grant thông báo rằng ông sẵn lòng đầu hàng. Hai vị tướng đã gặp nhau tại phòng khách của gia đình Wilmer McLean vào lúc 1 giờ chiều.
Lee và Grant, hai vị tướng giữ vị trí cao nhất trong các đội quân của họ, đã biết qua về nhau trong Chiến tranh Mexico và đã nói chuyện với nhau một cách ngượng nghịu. Một cách đặc trưng, Grant đã đến trong bộ quân phục dính đầy bùn lầy của mình trong khi Lee diện phục sức đầy đủ, với đai và gươm. Lee hỏi về các điều khoản đầu hàng, và Grant đã nhanh chóng viết ra. Tất cả các sĩ quan và quân nhân đều được ân xá, và họ sẽ được gửi về nhà với tài sản riêng của họ – quan trọng nhất là những con ngựa, có thể được sử dụng cho việc trồng cấy vào cuối mùa xuân. Các sĩ quan sẽ được giữ lại vũ khí đeo bên mình của họ, và những người đang đói khát trong đội quân của tướng Lee sẽ được cấp khẩu phần lương thực của quân Liên bang miền Bắc.
Yêu cầu ban nhạc vốn đã bắt đầu chơi nhạc để ăn mừng phải im lặng, Tướng Grant nói với các sĩ quan của mình, “Chiến tranh kết thúc. Các phiến quân lại trở thành đồng minh của chúng ta một lần nữa.” Mặc dù sự phản kháng rải rác vẫn tiếp tục trong nhiều tuần sau, về cơ bản cuộc nội chiến đã chấm dứt.
