27/09/1779: John Adams làm đại diện hòa đàm với Anh

Nguồn: John Adams appointed to negotiate peace terms with British, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1779, Quốc Hội Lục địa đã bổ nhiệm John Adams lên đường sang Pháp làm đại diện phụ trách đàm phán các hiệp ước hòa bình và thương mại với Anh trong thời kỳ Chiến tranh Cách mạng (Revolutionary War).

Adams từng đến Paris vào năm 1778 để đàm phán thành lập một liên minh với Pháp, nhưng bất ngờ bị loại khi Quốc hội chọn Benjamin Franklin làm người đại diện duy nhất. Chẳng bao lâu sau khi trở về Massachusetts vào giữa năm 1779, Adams được bầu làm đại biểu trong hội nghị tiểu bang để xây dựng một hiến pháp mới; ông đang thực hiện những nhiệm vụ này thì nhận được thông báo về vai trò ngoại giao mới của mình.

Cùng với hai con trai, John Quincy và Charles, Adams đã lên đường đi châu Âu vào tháng 11 trên con tàu Pháp, Sensible. Con tàu sớm bị rò nước và đã bỏ lỡ điểm đến ban đầu (Brest), thay vào đó đã cập bến El Ferrol, Tây Bắc Tây Ban Nha. Sau cuộc hành trình gian khổ trên những con la, vượt qua dãy núi Pyrenees sang Pháp, Adams và nhóm của mình đến Paris vào đầu tháng 02/1780.

Trong thời gian ở Paris, Adams đã viết thư cho Quốc Hội gần như mỗi ngày (đôi khi còn là vài bức thư một ngày) chia sẻ tin tức về chính trị Anh, các hoạt động của hải quân Anh và Pháp, cũng như quan điểm của ông về các vấn đề châu Âu. Điều kiện bấy giờ không thuận lợi cho hòa bình, bởi chiến tranh đang có chiều hướng xấu cho Quân đội Lục địa, và đôi lúc Adams cũng thẳng thừng đối đầu với chính phủ Pháp, đặc biệt là vị Ngoại trưởng quyền lực Charles Gravier. Giữa tháng 06, Adams gửi thư cho Gravier, trong đó ông kêu gọi sự trợ giúp của Hải quân Pháp, gây tức giận cho cả Gravier lẫn Franklin, người đã đưa vấn đề này ra trước Quốc hội.

Tới lúc đó, Adams đã rời Pháp để đến Hà Lan, nơi ông cố gắng thương lượng để giành một khoản vay từ người Hà Lan. Trước khi năm đó kết thúc, ông đã trở thành công sứ của Mỹ tại Hà Lan, thay thế cho Henry Laurens, người bị quân Anh bắt giữ trên biển. Tháng 06/1781, đầu hàng trước áp lực từ Gravier và các nhà ngoại giao Pháp khác, Quốc Hội đã loại bỏ vị trí đại sứ hòa đàm duy nhất với Anh của Adams, thay vào đó bổ nhiệm Franklin, Thomas Jefferson, John Jay và Laurens vào nhóm đàm phán cùng với ông.

Chiến tranh bắt đầu chuyển sang hướng có lợi cho Mỹ, và Adams trở về Paris vào tháng 10/1782 để tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình. Vì Jefferson chưa thể đến châu Âu, còn Laurens thì sức khỏa quá yếu sau khi được thả từ Tháp London, Adams, Jay và Franklin được giao trọng trách đại diện cho lợi ích của Mỹ. Adams và Jay đều không tin tưởng chính phủ Pháp (trái ngược với Franklin), nhưng sự khác biệt về quan điểm và phong cách ngoại giao của họ đã cho phép nhóm đàm phán các điều kiện thuận lợi trong Hòa ước Paris (1783). Năm sau đó, Jefferson đến để đảm nhận vị trí Công sứ Mỹ tại Pháp của Adams, xây dựng mối quan hệ gắn bó lâu dài với Adams và gia đình ông trước khi Adams rời đi để nhận nhiệm vụ mới – Đại sứ Mỹ tại London và tiếp tục chuỗi thành tích ngoại giao đáng nể của mình.