09/10/1970: Cộng hòa Khmer tuyên bố thành lập

Nguồn: Khmer Republic proclaimed in Cambodia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, Cộng hòa Khmer được tuyên bố thành lập ở Campuchia. Vào tháng 03, một cuộc đảo chính do Tướng Lon Nol dẫn dắt đã lật đổ chính phủ Hoàng thân Norodom Sihanouk ở Phnom Penh.

Trong giai đoạn 1970 – 1975, Lon Nol và quân đội của mình, Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer (Forces Armees Nationale Khmer, FANK), với sự giúp đỡ và viện trợ quân sự của Mỹ, đã chiến đấu với phe Khmer Đỏ Cộng sản để giành quyền kiểm soát Campuchia.

Trong 5 năm chiến đấu cay đắng đó, khoảng 10% dân số 7 triệu người của Campuchia đã thiệt mạng. Khi quân Mỹ rời miền Nam Việt Nam vào năm 1973, lực lượng Campuchia và Nam Việt Nam đều tự mình chiến đấu chống lại phe Cộng sản. Không có sự hỗ trợ từ Mỹ, lực lượng của Lon Nol nhanh chóng thất bại trước Khmer Đỏ vào tháng 04/1975.

Khmer Đỏ nhanh chóng ra lệnh sơ tán Phnom Penh và bắt đầu “sắp xếp lại trật tự xã hội” Campuchia, dẫn đến cuộc thảm sát với “những cánh đồng chết” khét tiếng. Dưới sự cai trị tàn bạo của Khmer Đỏ, hàng trăm ngàn người Campuchia đã bị sát hại hoặc chết vì kiệt sức, đói khát và bệnh tật.

Người Trung Quốc viết về nạn diệt chủng của Khmer Đỏ