Thế giới hôm nay: 19/09/2019

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cục Dự trữ Liên bang một lần nữa cắt giảm lãi suất 0,25% xuống phạm vi mục tiêu 1,75-2,0% nhưng không đưa ra dấu hiệu rõ ràng về động thái tiếp theo. Họ cho biết đầu tư kinh doanh và xuất khẩu đã suy yếu kể từ cuộc họp thiết lập chính sách gần nhất của họ vào tháng 7 khi họ cắt giảm lãi suất lần đầu tiên kể từ 2008, nhưng chi tiêu hộ gia đình vẫn “tăng với tốc độ mạnh mẽ.”

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez tuyên bố nước này sẽ tổ chức tổng tuyển cử vào tháng 11. Đảng Xã hội của ông Sánchez giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử hồi tháng 4 nhưng thất bại trong việc thành lập chính phủ vì đảng của ông không chiếm đa số. Đảng của ông đã ngăn ông tìm kiếm một liên minh tiềm năng với Podemos, một đảng dân túy cánh tả.

Tổng thống Donald Trump đã yêu cầu Bộ Tài chính gia tăng “mạnh mẽ” các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Iran. Mỹ đổ lỗi cho Iran về các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái cuối tuần trước vào các cơ sở dầu mỏ của Ả Rập Saudi, làm giảm 60% sản lượng của vương quốc này. Ông Trump cũng bổ nhiệm Robert O’Brien làm Cố vấn An ninh Quốc gia mới, thay thế John Bolton, người đã rời Nhà Trắng vào tuần trước.

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu và các đồng minh của ông đã không giành được đa số trong cơ quan lập pháp nước này sau cuộc bầu cử lần thứ hai trong năm nay. Với 92% số phiếu đã được kiểm xong, đảng Likud của ông Netanyahu có vẻ sẽ giành được 32 ghế. Các đồng minh cánh hữu và Chính thống giáo cực đoan của ông cũng sẽ giành được 24 ghế, chưa đủ 61 ghế cần thiết để ông Netanyahu chiếm được đa số.

Giá cổ phiếu FedEx giảm sau báo cáo kết quả kinh doanh tồi tệ hơn dự kiến. Trong ba tháng kết thúc vào tháng 8, công ty giao hàng chỉ thu được 745 triệu đô lợi nhuận ròng, giảm từ 835 triệu đô cùng kỳ năm ngoái. Tăng trưởng kinh tế chậm lại, ảnh hưởng từ cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ và một một hợp đồng giao hàng bị chấm dứt với Amazon đã làm tổn thương công ty.

Ấn Độ tuyên bố cấm sản xuất, nhập khẩu và bán thuốc lá điện tử. Nirmala Sitharaman, bộ trưởng tài chính, nói công cụ này đang dụ dỗ nhiều trẻ em hút thuốc hơn. Ấn Độ là nước tiêu thụ sản phẩm thuốc lá lớn thứ hai thế giới. Hơn 900.000 người ở nước này chết mỗi năm vì các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Lloyd’s of London, một sàn bảo hiểm, ghi nhận thu nhập tăng mạnh trong nửa đầu năm nay. Lợi nhuận đạt 2,3 tỷ bảng (2,9 tỷ đô la) trong sáu tháng đầu năm 2019, tăng từ mức 600 triệu bảng cùng kỳ năm ngoái. Lợi nhuận đầu tư cao hơn từ danh mục đầu tư trái phiếu hỗ trợ cho các chính sách bảo hiểm của họ cùng với việc từ bỏ các hoạt động kinh doanh không có lãi đã giúp họ đạt được con số ấn tượng.

TIÊU ĐIỂM

Công ty điện TEPCO bị xét xử

Tòa án Khu vực Tokyo sẽ tuyên án hôm nay trong vụ truy tố hình sự đối với ba cựu giám đốc điều hành của Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO). Tsunehisa Katsumata, chủ tịch TEPCO tại thời điểm khủng hoảng hạt nhân Fukushima năm 2011, bị buộc tội bất cẩn trong chuyên môn, cùng với Sakae Muto và Ichiro Takekuro, hai cựu phó chủ tịch. Các công tố viên tuyên bố họ phải chịu trách nhiệm cho cái chết của 44 bệnh nhân cao tuổi được chuyển đi từ một bệnh viện gần nhà máy điện Fukushima Daiichi trong cuộc di tản hỗn loạn lúc đó.

TEPCO nói không thể dự đoán được cơn sóng thần sẽ đánh sụp hệ thống an toàn của nhà máy và gây ra một cuộc khủng hoảng liên hoàn. Phán quyết đang được theo dõi sát sao về tác động của nó đối với ngành công nghiệp hạt nhân Nhật Bản. Công ty có hy vọng khởi động lại một số lò phản ứng tại nhà máy hạt nhân còn lại của họ ở Niigata, nhà máy lớn nhất thế giới. Bằng chứng về sự bất cẩn có thể làm tăng trách nhiệm của công ty đối với vụ tai nạn. Tính toán gần đây bởi một viện nghiên cứu ở Tokyo cho thấy phí tổn do thảm họa gây nên lên tới 81 nghìn tỷ yên, tức khoảng 728 tỷ đô la.

Huawei chuẩn bị công bố mẫu điện thoại mới

Khi Huawei công bố mẫu điện thoại thông minh mới nhất của họ, Mate 30, vào hôm nay, họ sẽ có rất nhiều nỗi lo lắng. Năm ngoái, một nửa doanh thu 105 tỷ đô la của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc đến từ 208 triệu chiếc điện thoại thông minh mà họ bán được trên thế giới. Nhưng đó là trước khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ cấm các công ty Mỹ cung cấp hàng hóa cho Huawei. Vì vậy, mặc dù điện thoại mới sẽ sử dụng hệ điều hành Android của Google nhưng nó là bản mã nguồn mở và sẽ không có các ứng dụng như Gmail, Google Maps hay Youtube.

Người dùng cũng sẽ không có quyền truy cập vào Google Play để tải các ứng dụng như Facebook. Một chiếc điện thoại thiếu các chức năng cơ bản như vậy chắc chắn sẽ không thành công. Vì vậy, Huawei sẽ phải dựa vào thị trường Trung Quốc, nơi chưa bao giờ cho phép các ứng dụng do Mỹ sản xuất. Trung Quốc chiếm hơn một nửa doanh số của hãng. Mặc dù vậy, cho đến khi lệnh cấm được hủy bỏ, Huawei có thể sẽ mất hàng tỷ doanh thu.

Tây Ban Nha lại bầu cử

Người Tây Ban Nha bước vào cuộc bầu cử thứ tư sau khi Pedro Sánchez, thủ tướng tạm quyền của Đảng Xã hội, hết thời hạn xây dựng thế đa số tại nghị viện. Vào tháng 7, ông Sánchez tiến gần đến một thỏa thuận với đảng cực tả Podemos. Nhưng tháng trước, ông đã hủy một đề nghị liên minh mà Podemos từng từ chối sau lại mong muốn. Khi trò chơi đổ lỗi cho sự bế tắc bắt đầu, ông Sánchez hi vọng sẽ tăng con số 123 ghế (trong số 350 ở nghị viện) mà Đảng Xã hội giành được hồi tháng 4.

Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy ông đã đúng, và Đảng Nhân dân bảo thủ cũng sẽ đạt kết quả tốt, lấy bớt phiếu từ các đảng mới hơn, bao gồm đảng Ciudadanos trung hữu, đảng Vox cực hữu và Đảng Podemos . Song vẫn có rủi ro. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp hơn do người dân mệt mỏi với bầu cử có thể gây thiệt hại cho phe cánh tả. Bế tắc có thể kéo dài nếu các nhà lãnh đạo không học cách thỏa hiệp.

Lãi suất của Anh hậu Brexit

Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) có thể sẽ giữ nguyên lãi suất trong hôm nay, ở mức 0,75%, tháng thứ 14 liên tiếp. Nhưng trong vài tuần tới họ có thể phải đối mặt với một vấn đề nan giải. Nếu Anh rời Liên minh châu Âu mà không có thỏa thuận – dự kiến vào ngày 31 tháng 10 – thì họ nên tăng hay giảm lãi suất? Brexit không thỏa thuận có thể ảnh hưởng đến tiêu dùng do nó khiến người tiêu dùng lo lắng, tăng thất nghiệp và khiến các công ty phải hoãn đầu tư. Lãi suất thấp hơn có thể giúp khuyến khích chi tiêu.

Sau đó, nếu đồng bảng rớt giá, điều nhiều khả năng sẽ xảy ra, thì lạm phát sẽ tăng. Một Brexit hỗn loạn cũng có thể khuyến khích người Anh mua hàng hóa sản xuất tại địa phương, đặc biệt nếu hàng nhập khẩu châu Âu bị kẹt tại các cảng. Nếu các công ty Anh không thể đáp ứng nhu cầu thì lạm phát cũng tăng. Do đó, BoE có thể sẽ phải tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Mark Carney, thống đốc ngân hàng, có vẻ ủng hộ chính sách nới lỏng nếu không có thỏa thuận (Brexit). Dù là trường hợp nào thì dư địa cho các hành động mạnh mẽ là rất hạn chế.

Đại hội đồng cổ đông thường niên của Ryanair

Hôm nay, giám đốc điều hành của Ryanair, Michael O’Leary, sẽ phải sẵn sàng hứng chịu các phản ứng dữ dội tại hội nghị thường niên của hãng hàng không giá rẻ. Các cổ đông có nhiều điều để tức giận. Vào tháng 5, Ryanair công bố kết quả hàng năm tồi tệ nhất trong bốn năm. Trong hai năm qua, giá cổ phiếu của họ giảm hơn 40%, một phần do tình trạng bất ổn lao động trong số các phi công và phi hành đoàn. Song nỗi tức giận không hoàn toàn nhắm vào ông O’Leary, người đã đưa hãng hàng không thoát khỏi thua lỗ trong những năm 1990 để trở thành tập đoàn hàng không lớn thứ hai châu Âu về số lượng hành khách.

Thay vào đó, nỗi tức giận nhắm vào các giám đốc không điều hành của ông, những người bị buộc tội không làm đủ biện pháp để buộc O’Leary phải chịu trách nhiệm. Công đoàn và các nhóm tư vấn cổ đông đang vận động các nhà đầu tư bỏ phiếu chống lại việc họ tái tranh cử. Tại hội nghị năm ngoái, David Bonderman, chủ tịch Ryanair kể từ năm 1996, được bầu lại với chỉ 70,5% số phiếu, ít hơn bất kỳ vị chủ tịch nào khác trong số 20 công ty niêm yết lớn nhất của Ireland. Ông có thể nhận được ít phiếu hơn nữa vào hôm nay.