Nguồn: Historic figures, BBC
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Horatio Kitchener (1850 – 1916) là một chỉ huy quân sự và chính khách người Anh. Ông từng là Bộ trưởng Chiến tranh trong những năm đầu của Thế chiến I và từng tập hợp quân đội ở quy mô lớn chưa từng có. Kitchener cũng xuất hiện trên tấm áp phích tuyển quân nổi tiếng nhất của Anh từng được xuất bản.
Horatio Kitchener sinh ngày 24/06/1850 tại Hạt Kerry, Ireland, từng du học tại Thụy Sĩ và theo học tại Học viện Quân Sự Hoàng gia ở Woolwich. Năm 1871, ông gia nhập lực lượng Kỹ sư Hoàng gia. Kitchener từng tham gia một chiến dịch bất thành nhằm giải cứu Tướng Charles Gordon tại Khartoum những năm 1884 – 1885, và được bổ nhiệm làm Toàn quyền Đông Sudan vào năm 1886. Sáu năm sau, ông trở thành tổng tư lệnh của quân đội Anh tại Ai Cập. Năm 1896, Kitchener bắt đầu tái chiếm Sudan trong cuộc đối đầu với lực lượng al-Mahdi, đỉnh điểm là Trận Omdurman và việc chiếm lại Khartoum vào năm 1898. Kitchener sau đó đã trở thành Toàn quyền Sudan và một anh hùng dân tộc.
Năm 1900, Kitchener được bổ nhiệm làm Tham mưu trưởng cho Lord Roberts, tổng tư lệnh của Anh trong Chiến tranh Boer. Khi Roberts trở về Anh, chỉ còn Kitchener ở lại đối phó với sự phản kháng của người Boer. Các biện pháp tàn bạo của ông – bao gồm việc sử dụng trại để giam giữ thường dân (nguồn gốc của thuật ngữ ‘trại tập trung’) – đã bị chỉ trích nặng nề.
Khi trở về Anh vào năm 1902, ông được phong làm Tử tước Kitchener (sau đó thành bá tước năm 1914) và được bổ nhiệm làm tổng tư lệnh ở Ấn Độ. Năm 1911, Kitchener trở thành Toàn quyền Ai Cập, phục vụ ở đây và ở Sudan cho đến năm 1914. Khi Thế chiến I nổ ra, Kitchener miễn cưỡng chấp nhận trở thành Bộ trưởng Chiến tranh. Khác với nhiều người trong chính phủ và quân đội, ông đoán trước được cuộc chiến sẽ kéo dài trong nhiều năm và đã sớm lên kế hoạch phù hợp. Ông nhanh chóng tuyển quân và huấn luyện một lượng lớn quân tình nguyện để lập nên những ‘đội quân Kitchener’ hoàn toàn mới.
Tuy nhiên, các đồng nghiệp trong nội các của Kitchener lại không xem trọng ông như phần lớn dân chúng, và giảm dần các trọng trách của ông. Sự ủng hộ của ông đối với chiến dịch Dardanelles thảm khốc cùng ‘cuộc khủng hoảng đạn dược’ năm 1915 đã khiến thanh danh của Kitchener càng bị hủy hoại. Được điều đến Nga cho một nhiệm vụ vào tháng 06/1916, Kitchener đã chết đuối vào ngày 05/06 khi tàu HMS Hampshire của ông bị đánh chìm bởi một thủy lôi Đức ở ngoài khơi quần đảo Orkney.
