27/07/1921: Các nhà khoa học phân lập thành công insulin

Nguồn: Scientists successfully isolate insulin, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1921, tại Đại học Toronto, các nhà khoa học người Canada là Frederick Banting và Charles Best đã lần đầu phân lập thành công insulin – một loại hormone được cho là có thể ngăn ngừa bệnh tiểu đường. Trong vòng một năm, những người đầu tiên mắc bệnh tiểu đường đã được điều trị bằng insulin, và vô số sinh mạng đã được cứu sống khỏi một căn bệnh từng được xem là gây chết người.

Bệnh tiểu đường được coi là một bệnh trạng đặc biệt trong hơn 3000 năm, song nguyên nhân chính xác của nó vẫn là một bí ẩn cho đến thế kỷ 20. Đầu những năm 1920, nhiều nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng bệnh tiểu đường là do sự vận hành sai trong hệ thống tiêu hóa liên quan đến tuyến tụy, một cơ quan nhỏ nằm gần gan. Vào thời điểm đó, cách duy nhất để điều trị căn bệnh gây tử vong này là chế độ ăn ít carbohydrate và đường, đồng thời nhiều chất béo và protein. Thay vì tử vong nhanh chóng sau khi được chẩn đoán, chế độ ăn này sẽ giúp bệnh nhân tiểu đường sống thêm khoảng một năm.

Bước đột phá đã đến từ Đại học Toronto vào mùa hè năm 1921, khi hai người Canada là Frederick Banting và Charles Best đã phân lập thành công insulin từ các con chó tham gia thí nghiệm, tạo ra các triệu chứng tiểu đường ở chúng rồi bắt đầu tiêm insulin khiến chúng trở lại trạng thái bình thường. Ngày 14/11, phát hiện này đã được công bố với thế giới.

Hai tháng sau, với sự hỗ trợ của J.J.R. MacLeod thuộc Đại học Toronto, hai nhà khoa học bắt đầu chuẩn bị cho việc điều trị bằng insulin trên con người. Nhờ có sự giúp đỡ của nhà hóa sinh J.B. Collip, họ đã có thể trích xuất một công thức insulin tương đối nguyên chất từ tuyến tụy của gia súc trong các lò mổ. Ngày 23/01/1921, họ bắt đầu điều trị cho cậu bé 14 tuổi Leonard Thompson bằng cách tiêm insulin. Chàng thiếu niên mắc bệnh tiểu đường này đã hồi phục đáng kể, và Đại học Toronto đã lập tức cấp phép cho các công ty dược phẩm sản xuất insulin với bản quyền miễn phí. Năm 1923, insulin đã trở nên phổ biến rộng rãi, và Banting cùng Macleod đã được trao Giải Nobel y học.