20/10/1962: Kennedy bí mật lên kế hoạch phong tỏa Cuba

Nguồn: Kennedy secretly plans blockade of Cuba, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1962, các phóng viên tại Nhà Trắng được tin Tổng thống John F. Kennedy đã bị cảm lạnh; trên thực tế, ông đang tổ chức nhiều cuộc họp bí mật với các cố vấn trước khi ra lệnh phong tỏa Cuba.

Kennedy đang ở Seattle và dự kiến sẽ tham dự Hội chợ Thế giới Thế kỷ 21 ở Seattle thì thư ký báo chí của ông thông báo rằng tổng thống đã bị “nhiễm trùng đường hô hấp.” Tổng thống sau đó bay trở lại Washington, nơi ông được cho là đã nghỉ ngơi để hồi phục sức khỏe.

Bốn ngày trước đó, Kennedy đã nhìn thấy bằng chứng hình ảnh cho thấy Liên Xô đang xây dựng 40 điểm đặt tên lửa đạn đạo tại Cuba – rất gần với Mỹ. Việc “nghỉ ngơi trên giường” của Kennedy thực ra là một chuỗi các cuộc họp bí mật với ban cố vấn để quyết định phản ứng đối với hành động của Liên Xô. Nhóm này tin rằng Kennedy có ba lựa chọn: đàm phán với Liên Xô để loại bỏ tên lửa; ném bom các địa điểm tên lửa ở Cuba; hoặc thực hiện phong tỏa hải quân đối với hòn đảo. Kennedy đã chọn phong tỏa Cuba, quyết định chỉ ném bom các địa điểm đặt tên lửa nếu đó thực sự khẩn thiết bắt buộc.

Cuộc phong tỏa bắt đầu vào ngày 21/10 và ngày hôm sau, Kennedy có bài diễn văn công khai cảnh báo người Mỹ về tình hình và kêu gọi Thủ tướng Liên Xô Nikita Khrushchev loại bỏ tên lửa nếu không sẽ phải đối mặt với sự trả đũa từ Mỹ. Khrushchev đáp lại bằng cách gửi thêm nhiều tàu — nhiều khả năng chở theo hàng quân sự — tới Cuba và cho phép tiếp tục xây dựng các địa điểm này. Trong sáu ngày sau đó, Khủng hoảng Tên lửa Cuba, như cách gọi sự kiện sau này, đã đưa thế giới đến bờ vực của chiến tranh hạt nhân toàn cầu trong khi hai nhà lãnh đạo tiến hành đàm phán căng thẳng thông qua điện tín và thư từ.

Đến ngày 28/10, Kennedy và Khrushchev đã đạt được thỏa thuận và người dân cả hai bên đều thở phào nhẹ nhõm nhưng vẫn thận trọng cảnh giác. Các địa điểm đặt tên lửa của Cuba đã bị tháo dỡ và đổi lại, Kennedy đồng ý đóng cửa các địa điểm đặt tên lửa của Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ.