10/01/1962: Lở tuyết làm hàng nghìn người thiệt mạng tại Peru

Nguồn: Avalanche kills thousands in Peru, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1962, một trận lở tuyết trên sườn một ngọn núi lửa ngưng hoạt động đã giết chết hơn 4.000 người ở Peru. Chín thị trấn và bảy ngôi làng nhỏ hơn cũng đã bị phá hủy hoàn toàn.

Núi Huascaran cao 6.705m so với mực nước biển là một ngọn núi thuộc dãy Andes. Dưới chân núi là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng nhỏ người Peru, những cư dân làm nông nghiệp ở Thung lũng Rio Santa. Vào tối ngày 10/01, khi hầu hết mọi người đang ăn tối trong nhà của mình, rìa của một dòng sông băng khổng lồ đột nhiên vỡ ra và ầm ầm đổ xuống núi. Khối băng có kích thước bằng hai tòa nhà chọc trời và nặng khoảng 6 triệu tấn, và cư dân ở các thị trấn bên dưới đều nghe thấy tiếng động kinh hoàng mà nó gây ra khi rơi xuống.

Do tuyết lở không phải là điều bất thường ở khu vực này, nên ai nấy đều biết rõ rằng thường có một khoảng thời gian tầm 20 – 30 phút giữa tiếng động của băng vỡ và trận tuyết lở thực sự, giúp mọi người có đủ thời gian để di chuyển đến vùng đất cao hơn. Tuy nhiên, trong thảm họa lần này, tuyết lở đã đi xa đến 9,5 dặm chỉ trong vòng 7 phút, quét sạch nhiều ngôi làng dọc đường đi. Hai thị trấn Ranrahirca và Huarascucho đã bị chôn vùi 12m dưới băng, bùn, cây cối, đá tảng và các loại đất đá khác. Chỉ một số ít người sống sót. Tuyết lở cuối cùng đã dừng lại ở sông Santa, nơi nó chặn dòng nước chảy và gây ra lũ lụt ở các khu vực gần đó.

Tổng cộng có khoảng 4.000 người đã thiệt mạng trong trận lở tuyết. Một số thi thể thậm chí còn bị đẩy đi đến tận Thái Bình Dương gần Chimbote, cách đó 100 dặm. Những người khác bị chôn vùi quá sâu dưới đống đổ nát đến nỗi không thể tìm được thi thể của họ. Ngoài ra, có hơn 10.000 gia súc trong trang trại bị giết và hàng triệu đô la hoa màu bị phá hủy.

Tám năm sau, một trận động đất tiếp tục gây ra một trận lở tuyết khủng khiếp khác trong khu vực này.