Nguồn: Japanese prime minister Hideki Tojo is born, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1884, Hideki Tojo, Thủ tướng Nhật Bản trong Thế chiến II, đã chào đời ở Tokyo.
Sau khi tốt nghiệp Học viện Quân sự Hoàng gia và Trường đào tạo Sĩ quan Tham mưu Quân đội, Tojo được cử đến Berlin với tư cách là tùy viên quân sự của Nhật Bản sau Thế chiến I. Vốn đã nổi tiếng về sự nghiêm khắc và tính kỷ luật, Tojo sớm được trao quyền chỉ huy Trung đoàn Bộ binh số 1 khi trở về Nhật Bản. Năm 1937, ông được bổ nhiệm làm Tham mưu trưởng Quân đội Quan Đông ở Mãn Châu, Trung Quốc. Khi trở về quê hương một lần nữa, Tojo đảm nhận chức vụ Thứ trưởng Bộ Chiến tranh và nhanh chóng lãnh đạo việc quân đội ngày càng kiểm soát chính sách đối ngoại của Nhật Bản.
Ông ủng hộ việc ký Hiệp ước Ba bên với Đức và Ý vào năm 1940, biến Nhật Bản thành một thành viên “phe Trục.” Tháng 7/1940, ông được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Chiến tranh và vướng vào xung đột với Thủ tướng, Hoàng thân Fumimaro Konoye, người khi đó đang đấu tranh để cải cách chính phủ của mình bằng cách phi quân sự hóa nền chính trị. Sang tháng 10, Konoye từ chức vì căng thẳng ngày càng gia tăng với Tojo, người sẽ lên kế nhiệm ông làm thủ tướng, dù vẫn giữ các chức vụ Bộ trưởng Lục quân và Bộ trưởng Chiến tranh, đồng thời đảm nhận thêm cả các chức vụ Bộ trưởng Thương mại và công nghiệp.
Sau khi trở thành nhà độc tài trên thực tế, Tojo đã nhanh chóng hứa hẹn về một “Trật tự Mới ở Châu Á,” và để đạt được mục tiêu này, ông đã ủng hộ việc ném bom Trân Châu Cảng bất chấp sự ngờ vực từ một số tướng lĩnh dưới quyền. Các chính sách hung hãn của Tojo đã thắng lợi lớn trong giai đoạn đầu, với những vùng lãnh thổ quan trọng ở Đông Dương và Nam Thái Bình Dương. Tuy nhiên, dù Tojo ngày càng gia tăng sự kiểm soát đối với nước Nhật, kiêm nhiệm luôn cả chức Tổng tham mưu trưởng, thì ông cũng không thể kiểm soát được quyết tâm của Mỹ, những người đã bắt đầu đánh trả quân Nhật ở Nam Thái Bình Dương. Khi Saipan rơi vào tay Thủy quân Lục chiến và Lục quân Mỹ, chính phủ Tojo chính thức sụp đổ. Khi Nhật Bản đầu hàng, Tojo đã cố gắng tự sát bằng một khẩu súng lục 38 li của Mỹ, nhưng lại được một bác sĩ người Mỹ cứu sống, thậm chí còn truyền máu người Mỹ cho ông. Dù sống sót nhưng Tojo bị tòa án quốc tế kết án về tội ác chiến tranh và bị xử tử vào ngày 23/12/1948.
Asao Uchida đã thủ vai vị thủ tướng trong bộ phim ra mắt năm 1970 Tora! Tora! Tora!.
