Author: NCQT

Tác động của chính quyền “kiểu Trump” đối với Trung Quốc

Nguồn: James Palmer, “What Trump’s Personalized Presidency Means for China,”  Foreign Policy, 17/12/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Dù còn những trở ngại ngăn cản Mỹ và Trung Quốc xích lại gần nhau, Bắc Kinh vẫn có thể tìm ra cách để đạt được các thỏa thuận.

Tiêu điểm tuần này: Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump gợi ý một con đường mới cho quan hệ Mỹ – Trung qua lời mời tham dự lễ nhậm chức của mình; Hoàng tử Andrew của Anh bị cuốn vào một vụ bê bối liên quan đến một doanh nhân người Trung Quốc; Quốc hội Mỹ gia hạn một thỏa thuận hợp tác khoa học bất chấp một số phản đối. Continue reading “Tác động của chính quyền “kiểu Trump” đối với Trung Quốc”

Ba khả năng trong tương lai cho cục diện chính trị ở Syria

Nguồn: Dương Ngọc Long, 杨玉龙：反对派掌权，叙利亚变局迎来三种可能, Guancha, 11/12/2024.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Kể từ ngày 27/11/2024, dưới khẩu hiệu hoạt động quân sự “Răn đe xâm lược”, liên minh vũ trang chống chính phủ do Hayʼat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo đã tiến hành các cuộc tấn công quân sự quy mô lớn nhằm vào lực lượng chính phủ Syria và đạt được thành quả to lớn chỉ trong hơn 10 ngày. Vào ngày 8/12, tổng thống khi đó là Bashar al-Assad đã tuyên bố từ chức và tới Moscow (Nga) để tị nạn chính trị. Điều này đã chấm dứt nửa thế kỷ cai trị của gia tộc Assad ở Syria.

Theo thông tin mới nhất, truyền thông Syria đưa tin vào ngày 10, chính phủ chuyển tiếp với Mohammed al-Bashir của “Chính phủ Cứu quốc Syria” làm thủ tướng tạm quyền, đã chính thức lên nắm quyền ở Syria vào cùng ngày. Continue reading “Ba khả năng trong tương lai cho cục diện chính trị ở Syria”

Trung Quốc cần một cách tiếp cận mới ở Syria

Nguồn: James Palmer, “China Needs a New Approach in Syria,”  Foreign Policy, 10/12/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh nhìn nhận lại ván cược thất bại của mình với chế độ Assad.

Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc cân nhắc lại cách tiếp cận vấn đề sau khi chính phủ Syria sụp đổ; Giới chức Trung Quốc thận trọng và lặng lẽ theo dõi khủng hoảng chính trị tại Hàn Quốc; TikTok thất bại trong việc kháng cáo một đạo luật của Mỹ có thể khiến ứng dụng này bị cấm.

Trung Quốc phản ứng trước sự sụp đổ của chế độ Assad tại Syria

Sau sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ Syria vào hôm Chủ nhật, Trung Quốc có vẻ sẽ ngẫm lại về nước cờ thua của mình khi đã đặt cược vào chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad. Nhưng khi tình hình lắng xuống, các nhà lãnh đạo mới ở Damascus có lẽ cũng sẽ tìm kiếm cho mình những đồng minh đáng tin cậy. Continue reading “Trung Quốc cần một cách tiếp cận mới ở Syria”

Đại Việt dưới thời Lê Hy Tông (1676-1704)

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Xem thêm: Các bài khác trong chuỗi bài “Lịch sử Việt Nam thời tự chủ”

Dưới thời Vua Lê Hy Tông, mấy lần sai sứ thần sang nhà Thanh đòi trả lại một số đất tại 3 châu Bảo Lạc, Vị Xuyên, Thủy Vĩ thuộc Hưng Hóa bị phủ Khai Hóa chiếm; nhưng nhà Thanh vẫn không chịu trả. Tại miền Nam, vào tháng Giêng năm Quí Dậu [5/2-6/3/1693], bọn Thống binh Nguyễn Hữu Kính đánh bại Chiêm Thành, Chúa sai đổi nước ấy làm trấn Thuận Thành. Tháng 4 năm Mậu Dần [10/5-7/6/1698], Thống suất Nguyễn Hữu Kính kinh lược đất Chân Lạp; chia đất Đông Phố, lấy xứ Đồng Nai làm huyện Phước Long, dựng dinh Trấn Biên (tức Biên Hòa); lấy xứ Sài Gòn làm huyện Tân Bình, dựng dinh Phiên Trấn (tức Gia Định). Nặc Thu nước Chân Lạp làm phản. Nguyễn Hữu Kính đem quân các đạo tiến đánh; tháng 4 năm Canh Thìn [19/5-16/6/1700], Nặc Thu đến cửa quân đầu hàng, xin nộp cống. Năm Nhâm Ngọ [1702], giặc biển người An Liệt [tức người Anh] có 8 chiếc thuyền đến ở đảo Côn Lôn. Năm sau Trấn thủ Trấn Biên Trương Phước Phan dùng mưu dẹp được, chiếm lại đảo. Continue reading “Đại Việt dưới thời Lê Hy Tông (1676-1704)”

Liệu sự hỗ trợ của Trump có giúp Bitcoin tiếp đà tăng mạnh?

Nguồn: Kim Chung, 比特币在特朗普助力下，还能“狂飙”多久？, QQ News, 05/12/2024.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Kể từ khi Trump tái đắc cử, Bitcoin là loại tài sản tài chính có phản ứng dữ dội nhất trên thị trường, với mức tăng từ 68.000 USD lên 100.000 USD chỉ trong một tháng. Một số nhà phân tích Phố Wall thậm chí còn đồn đại rằng Bitcoin sẽ tăng lên mức 225.000 USD trong vòng 2 năm.

Đã nhiều lần biến động dữ dội nhưng vẫn chưa bị đào thải

Bitcoin, loại tiền ảo xuất hiện sớm nhất và nổi tiếng nhất, được tạo ra bởi một nhóm nhỏ những người đam mê công nghệ theo chủ nghĩa lý tưởng sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và đợt bơm tiền lớn của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Continue reading “Liệu sự hỗ trợ của Trump có giúp Bitcoin tiếp đà tăng mạnh?”

Thêm một uỷ viên Quân uỷ Trung ương Trung Quốc bị điều tra

Nguồn: James Palmer, “Another Chinese Military Official Under Fire,”  Foreign Policy, 3/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Một chính uỷ kỳ cựu đang bị điều tra với khả năng cao người này sẽ bị tạm giam.

Tiêu điểm tuần này: Thêm một quan chức quân đội cấp cao của Trung Quốc đối diện với án kỷ luật; Giới chức châu Âu cáo buộc thuỷ thủ đoàn của tàu Trung Quốc phá hoại cáp ngầm Biển Baltic; Giới chức tỉnh Hồ Nam cho biết phát hiện mỏ vàng lớn kỷ lục.

Quan chức quân đội cấp cao bị điều tra

Một quan chức quân đội cấp cao của Trung Quốc, Miêu Hoa, đang bị điều tra vì “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng” – một cụm từ gần như chắc chắn báo trước việc bị tạm giam, khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và đối mặt với các cáo buộc hình sự. Continue reading “Thêm một uỷ viên Quân uỷ Trung ương Trung Quốc bị điều tra”

Trung Quốc và Triều Tiên đã phá vỡ kế hoạch chiến tranh của Mỹ

Nguồn: Raphael S. Cohen, “China and North Korea Throw U.S. War Plans out the Window,” Foreign Policy, 02/12/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc các cường quốc châu Á can thiệp vào châu Âu đã vô hiệu hóa nhiều thập kỷ hoạch định chiến lược của Mỹ.

Tháng 11 vừa qua, hai thời khắc quan trọng đã thay đổi cục diện địa chính trị toàn cầu. Lần đầu tiên, quân đội Triều Tiên xuất hiện trên chiến trường trong cuộc chiến Nga-Ukraine. Ngay sau đó, quân đội Đan Mạch đã bắt giữ một tàu chở hàng treo cờ Trung Quốc, Yi Peng 3, vì nghi ngờ tàu này đã cố tình cắt hai cáp dữ liệu dưới đáy Biển Baltic.

Hai sự cố này đánh dấu một thay đổi cơ bản trong môi trường chiến lược. Lần đầu tiên, các đối thủ của Mỹ sẵn sàng hỗ trợ quân sự trực tiếp cho nhau, ngay cả ở bên kia bán cầu. Continue reading “Trung Quốc và Triều Tiên đã phá vỡ kế hoạch chiến tranh của Mỹ”

Tham vọng Trung Đông của Nga đối diện thách thức lớn

 

Nguồn: Hanna Notte, “Rebel advances in Syria spell danger for Russia’s Middle Eastern ambitions,” Financial Times, 04/12/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Khả năng của Moscow trong việc hỗ trợ đối tác khu vực, Iran, đang bị đẩy đến giới hạn.

Dù đang tiến lên mạnh mẽ ở Ukraine, nhưng Nga đã phải chịu thất bại về mặt chiến thuật ở Trung Đông. Việc Aleppo rơi vào tay quân nổi dậy Syria chỉ là diễn biến mới nhất trong một loạt các diễn biến – bắt đầu từ các sự kiện ngày 7 tháng 10 năm ngoái – gây khó khăn cho Điện Kremlin. Continue reading “Tham vọng Trung Đông của Nga đối diện thách thức lớn”

Trung Quốc thời hậu Tập Cận Bình sẽ trông như thế nào?

Nguồn: Kevin Rudd, “What Will a Post-Xi China Look Like?,”  Foreign Policy, 25/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cựu thủ tướng Úc Kevin Rudd phân tích điểm yếu trong một kế hoạch lâu dài về tư tưởng của Tập Cận Bình.

Con đường ý thức hệ về lâu dài của Trung Quốc sẽ về đâu một khi chủ tịch Tập Cận Bình rời khỏi chính trường? Có thể điều này sẽ chưa xảy ra trong thời gian tới. Nhưng với một người đang trong độ tuổi bảy mươi, khả năng điều này sẽ xảy ra thực tế đến mức đủ để buộc chúng ta phải bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về nó. Nói cách khác, câu hỏi cốt lõi được đặt ra là: Liệu những thay đổi sâu rộng về cơ cấu và văn hoá mà ông Tập đã tạo ra có thể duy trì được dưới thế hệ lãnh đạo kế tiếp của Trung Quốc hay không. Liệu “chủ nghĩa dân tộc Marxist” đặc trưng của ông – với các bước ngoặt thiên tả trong chính trị và kinh tế, trong khi chính sách đối ngoại quay sang chủ nghĩa dân tộc cánh hữu – có trở nên cực đoan hơn khi thế hệ trẻ trung thành với Tập vẫn sẽ tiếp tục kế thừa lý tưởng của ông? Hay liệu “Tư tưởng Tập Cận Bình” sẽ dần phai nhạt, ban đầu là từ từ, giống như Chủ nghĩa Mao giai đoạn 1976 đến 1978 trước khi bị Đặng Tiểu Bình và thế hệ kế nhiệm bác bỏ. Continue reading “Trung Quốc thời hậu Tập Cận Bình sẽ trông như thế nào?”

Tập không có câu trả lời cho vấn đề nhân khẩu học của Trung Quốc

Nguồn: Lizzi C. Lee, “Xi Jinping Doesn’t Have an Answer for China’s Demographic Crisis,” Foreign Policy, 28/11/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lời kêu gọi về “dân số chất lượng cao” đã bỏ qua những vấn đề thực sự của đất nước.

Bài viết gần đây của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trên Cầu Thị, tạp chí hàng đầu của Đảng Cộng sản chuyên định hướng ý thức hệ và chính sách cốt lõi, đã xem những thách thức về nhân khẩu học của Trung Quốc là một cơ hội chiến lược. Bài viết đưa ra tầm nhìn chi tiết nhất cho đến nay của Tập để giải quyết tình trạng dân số già hóa của đất nước: chuyển từ nền kinh tế thâm dụng lao động, do dân số thúc đẩy, sang nền kinh tế được thúc đẩy bởi sự đổi mới, giáo dục, và năng suất. Tuy nhiên, ẩn sau những lời lẽ hoa mỹ là một khái niệm quen thuộc và gây tranh cãi: nhân khẩu tố chất, hay “chất lượng dân số.” Continue reading “Tập không có câu trả lời cho vấn đề nhân khẩu học của Trung Quốc”

Cuộc chiến của Mỹ chống lại công nghệ Trung Quốc đang phản tác dụng

Nguồn: Scott Kennedy, “How America’s War on Chinese Tech Backfired,” Foreign Affairs, 26/11/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Và tại sao kế hoạch của Trump sẽ khiến mọi thứ trở nên tệ hơn?

Cuối tháng 9 vừa qua, chính quyền Biden đã ban hành một dự thảo luật cấm lưu hành các loại xe kết nối và tự hành của Trung Quốc cùng các bộ phận của chúng tại thị trường Mỹ. Đây là một trong những bước mới nhất trong số nhiều bước mà các nhà hoạch định chính sách Mỹ đã thực hiện để bảo vệ an ninh kinh tế của nước này. Dưới thời chính quyền Trump đầu tiên, Washington đã áp đặt nhiều hạn chế đối với các công ty viễn thông ZTE và Huawei. Tổng thống kế nhiệm Joe Biden đã duy trì nhiều chính sách của Trump đối với Trung Quốc và còn đưa ra thêm các chính sách mới, bao gồm việc khởi xướng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sâu rộng vào cuối năm 2022 nhắm vào các chất bán dẫn và thiết bị bán dẫn tiên tiến. Vì chính quyền Trump sắp tới dường như đã sẵn sàng đẩy nhanh và mở rộng các hạn chế này hơn nữa, có lẽ chúng ta nên xem xét thành tích của các chính sách này và đánh giá những đánh đổi mà chúng đòi hỏi. Continue reading “Cuộc chiến của Mỹ chống lại công nghệ Trung Quốc đang phản tác dụng”

Những điểm yếu trong hoạt động liên lạc, lẩn trốn của Osama bin Laden

Tác giả: Hùng Nguyễn

Ngày 17/10/2024, Israel xác nhận quân đội nước này đã tiêu diệt thủ lĩnh của phong trào Hồi giáo Hamas Yahya Sinwar trong một trận chiến tại Dải Gaza, kết thúc chiến dịch truy tìm gắt gao của tình báo Israel nhằm tìm diệt người đứng đầu tổ chức Hamas. Trong thời gian dài thủ lĩnh Hamas đã áp dụng những biện pháp liên lạc tình báo cổ điển, tránh hoàn toàn việc liên lạc điện tử hiện đại nhằm né tránh khả năng giám sát tình báo điện tử tối tân của Israel, tương tự với biện pháp của trùm khủng bố Osama Bin Laden nhằm đối phó với sự truy lùng của Mỹ. Continue reading “Những điểm yếu trong hoạt động liên lạc, lẩn trốn của Osama bin Laden”

Hợp tác năng lượng Trung-Nga nhìn từ các đường ống dẫn khí đốt tự nhiên

Nguồn: Văn Thiếu Khanh, 文少卿：穿越蒙古国的中俄天然气管道，不仅仅是几千公里的钢管, Guancha, 27/11/2024.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Gần đây, việc hoàn thành toàn bộ đường ống dẫn khí đốt tự nhiên tuyến phía Đông Trung-Nga đã đánh dấu một giai đoạn mới trong lĩnh vực hợp tác năng lượng giữa Trung Quốc và Nga. Nó không chỉ mang lại lợi ích kinh tế đôi bên cùng có lợi mà còn phản ánh nhiều thay đổi sâu sắc của quan hệ Trung-Nga trong tình hình quốc tế hiện nay.

Tất nhiên, đường ống tuyến phía Đông không chỉ là một dự án cơ sở hạ tầng, mà còn là một ô cửa để quan sát sự phát triển của quan hệ Trung-Nga và tác động rộng lớn hơn của mối quan hệ này đối với trật tự quốc tế. Continue reading “Hợp tác năng lượng Trung-Nga nhìn từ các đường ống dẫn khí đốt tự nhiên”

Tác động từ chính sách thuế quan của Trump đối với Trung Quốc

Nguồn: James Palmer, “What Trump’s Tariffs Will Mean for China,”  Foreign Policy, 26/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đưa ra những lời đe doạ mới, Bắc Kinh cũng đã sẵn sàng để đối phó với sự thay đổi.

Tiêu điểm tuần này: Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump một lần nữa đe dọa áp đặt thuế quan mới đối với Trung Quốc; Bắc Kinh góp phần giúp đạt được một thỏa thuận tại hội nghị khí hậu Liên Hợp Quốc; Huawei ra mắt điện thoại với hệ điều hành hoàn toàn do Trung Quốc phát triển. Continue reading “Tác động từ chính sách thuế quan của Trump đối với Trung Quốc”

Thế giới hôm nay: 02/12/2024

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lực lượng không quân Nga và Syria tăng cường tấn công vào phe nổi dậy, khi lực lượng này tiến về phía nam sau khi chiếm được phần lớn Aleppo, thành phố lớn thứ hai đất nước. Các máy bay chiến đấu đã nhắm mục tiêu vào thành phố Idlib do phe nổi dậy kiểm soát. Đây là lần đầu tiên trong nhiều năm qua phe đối lập Syria chiếm được lãnh thổ. Trong khi đó, Donald Trump chọn Massad Boulos, một tỷ phú gốc Lebanon và là bố chồng của con gái ông, làm cố vấn về Trung Đông.

Ông Trump cũng tuyên bố sẽ bổ nhiệm Kash Patel làm giám đốc FBI. Ông Patel, từng làm cố vấn cho bộ trưởng quốc phòng trong chính quyền trước của ông Trump nhưng có ít kinh nghiệm về lĩnh vực chấp pháp, đã lên án cái gọi là “nhà nước ngầm” và cam kết tước bỏ nhiệm vụ thu thập tin tình báo của FBI. Tổng thống đắc cử Mỹ và các ứng viên của ông dường như đang có ý định thay đổi mạnh mẽ các cơ quan tình báo và FBI. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/12/2024”

Trung Quốc đang ‘xoay trục’ về ngoại giao, còn kinh tế thì sao?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping smiles at Japanese visitors while grimacing at his economy,” Nikkei Asia, 28/11/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một lập trường ngoại giao mềm mỏng hơn là không đủ để giải quyết những khó khăn hiện tại của Trung Quốc

Chính quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chuyển từ ngoại giao chiến lang sang ngoại giao nụ cười trước khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng và trong bối cảnh không thể thúc đẩy nền kinh tế trong nước.

Thái độ mới đáng ngạc nhiên của Trung Quốc đối với Nhật Bản, Anh, và nhiều quốc gia khác đã mở đường cho một cuộc tranh luận toàn cầu sôi nổi. Một số chuyên gia không quen với khía cạnh này của Trung Quốc đang tự hỏi liệu sự thay đổi này có “thật” hay không, trong khi những người khác cho rằng Bắc Kinh “chỉ đang tạo dáng.” Continue reading “Trung Quốc đang ‘xoay trục’ về ngoại giao, còn kinh tế thì sao?”

Lê Hy Tông lên ngôi, tàn tích nhà Mạc bị dẹp bỏ

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Xem thêm: Các bài khác trong chuỗi bài “Lịch sử Việt Nam thời tự chủ”

Mùa xuân năm Đinh Tỵ [1677], nhà Lê đánh dẹp Mạc Kính Vũ ở Cao Bằng. Trước đây, Ngô Tam Quế làm phản nhà Thanh, Kính Vũ theo giúp. Khi Tam Quế chết, triều đình nhân cơ hội tiến quân tiễu trừ bọn Kính Vũ, nhà Thanh ưng thuận, họ Mạc bị dẹp bỏ. Continue reading “Lê Hy Tông lên ngôi, tàn tích nhà Mạc bị dẹp bỏ”

Bước tiến của Kim Jong Un và bước lùi của Yoon Suk Yeol trong vấn đề Triều Tiên

Nguồn: Thường Lạc Văn, 金正恩一休完年假，就丢出“重磅炸弹”, ThePaper.cn, 20/11/2024.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Sau khi Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, lãnh đạo tối cao Triều Tiên Kim Jong Un giữ thái độ im lặng bất thường. Kim đã biến mất khỏi truyền thông nhà nước gần 10 ngày kể từ sau chuyến thị sát các dự án tái thiết hậu lũ lụt ở tỉnh Bắc Pyongan hôm 5/11. Mặc dù điều này phù hợp với thông lệ nghỉ phép từ tháng 10 đến tháng 11 hằng năm, nhưng Kim Jong Un đã mang đến một quả bom thực sự khi trở lại sau kỳ nghỉ. Continue reading “Bước tiến của Kim Jong Un và bước lùi của Yoon Suk Yeol trong vấn đề Triều Tiên”

Biển Đông dưới thời chính quyền Trump 2.0: Cần một chiến lược đa chiều

Nguồn: SD Pradhan, “South China Sea under Trump’s Presidency 2.0: Need for a multi-dimensional strategy”, The Times of India, 19/11/2024.

Biên dịch: Lê Mạnh Cường

Vấn đề Biển Đông đặt ra cho Trump một nhiệm vụ còn phức tạp hơn các cuộc xung đột ở Ukraine hay ở khu vực Tây Á, nơi mà không bên nào có lợi thế mang tính quyết định, và dấu hiệu mệt mỏi trở nên rõ rệt hơn. Ở Biển Đông, Trung Quốc là quốc gia hùng mạnh nhất, đang sử dụng sức mạnh cơ bắp của mình một cách hung hăng hơn bao giờ hết nhằm vào các quốc gia ven biển mà không bị trừng phạt. Tình hình ở khu vực Biển Đông ngày càng tệ hơn kể từ nhiệm kỳ đầu của Trump. Continue reading “Biển Đông dưới thời chính quyền Trump 2.0: Cần một chiến lược đa chiều”

Các vụ tấn công hàng loạt ở Trung Quốc gây lo ngại và bị kiểm duyệt

Nguồn: James Palmer, “Mass Attacks in China Spark Concern, Censorship,”  Foreign Policy, 19/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Một loạt các vụ bạo lực gần đây có thể khơi mào một vòng xoáy, bắt đầu từ sự phẫn nộ và kết thúc bằng việc bị đàn áp.

Tiêu điểm tuần này: Thông tin về các vụ tấn công bạo lực gây lo ngại cho công chúng và bị kiểm duyệt; Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tham dự hội nghị thượng đỉnh G-20 thường niên tại Rio de Janeiro; Lựa chọn Bộ trưởng Bộ Y tế & Dịch vụ Nhân sinh của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc. Continue reading “Các vụ tấn công hàng loạt ở Trung Quốc gây lo ngại và bị kiểm duyệt”