Nghiên cứu quốc tế

Thu nhập cơ bản phổ quát là gì?

Nguồn: “Universal basic incomes“, The Economist, 05/06/2016

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 5/6, người dân Thụy Sĩ đã bỏ phiếu với kết quả áp đảo để bác bỏ một sáng kiến mà có thể đã dẫn tới sửa đổi hiến pháp và buộc chính phủ phải triển khai các bước theo hướng thực hiện một mức thu nhập cơ bản phổ quát (universal basic income – UBI) – một khoản thanh toán tiền mặt vô điều kiện cho tất cả các công dân. Những người ủng hộ đã đã đưa ra một mức thu nhập là 2.500 Franc Thụy Sĩ (2.500 USD) mỗi tháng. Tuy nhiên, thu nhập cơ bản phổ quát dường như đang là xu hướng tại thời điểm hiện tại. Ý tưởng này đã nhận được sự ủng hộ của nhiều người thuộc những phổ tư tưởng trái ngược nhau: chẳng như Charles Murray, một học giả có tư tưởng tự do tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ – một tổ chức thiên hữu, và Andy Stern, một nhà lãnh đạo công đoàn Hoa Kỳ. Thế giới công nghệ cũng rất quan tâm; Y Combinator, một tổ chức xúc tiến công nghệ, đang đặt hàng nghiên cứu về chính sách này. Vậy chính sách này sẽ hoạt động như thế nào và tại sao mọi người lại quan tâm về nó đến vậy? Continue reading “Thu nhập cơ bản phổ quát là gì?”

16 điều cần biết về quá trình Anh rút khỏi EU

brexit11

Nguồn: Alan Renwick, ‘The Road to Brexit: 16 Things You Need to Know about What Will Happen If We Vote to Leave the EU’, The Constitution Unit, 24/06/2916

Biên dịch: Lê Xuân Hùng

Hậu quả của cuộc trưng cầu dân ý

1. Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (sau đây gọi tắt là Anh) hiện tại vẫn tiếp tục là thành viên của Liên minh châu Âu (EU). Trên bình diện thuần túy pháp lý, kết quả trưng cầu dân ý không có bất cứ hiệu lực nào: cuộc bỏ phiếu này chỉ mang tính tham khảo, vậy nên về nguyên tắc, chính phủ có thể phớt lờ nó đi. Tuy nhiên, xét về mặt chính trị, các thành viên chính phủ sẽ không bao giờ dám ủng hộ phương án này. Thủ tướng David Cameron đã tuyên bố ý chí của cử tri “phải được tôn trọng” và ra dấu hiệu bắt đầu quá trình rút khỏi EU. Chúng ta nên ý thức rằng việc bỏ phiếu rời EU đồng nghĩa với việc chúng ta tất yếu sẽ ra đi (xem điểm thứ 16) – mặc dù nhiều vấn đề phức tạp có thể sẽ nảy sinh trên con đường đó.

Continue reading “16 điều cần biết về quá trình Anh rút khỏi EU”

Phong trào Brexit và Donald Trump có điểm gì chung?

Britain EU

Nguồn: John Cassidy, “What Do the Brexit Movement and Donald Trump Have in Common?”, The New Yorker, 23/06/2016

Biên dịch: Ngô Việt Nguyên | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Nếu mọi thứ diễn ra theo đúng dự kiến vào thứ Năm, cử tri Vương quốc Anh sẽ từ chối việc rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Tương tự như thế, nếu mọi việc diễn ra như dự kiến vào tháng 11, cử tri Mỹ sẽ không bầu Trump làm tổng thống. Cả hai kết quả đều sẽ làm chúng ta yên tâm, nhưng những kết quả này sẽ không dẫn đến sự chấm dứt của chủ nghĩa dân túy cánh hữu ở hai bờ Đại Tây Dương, chúng có thể chỉ đơn thuần là những điểm cao mới.

Khi cuộc trưng cầu dân ý Brexit chấm dứt, hàng chục triệu người Anh sẽ chắc chắn đã bỏ phiếu để phản đối góc nhìn tự do về một châu Âu thống nhất và đồng hóa. Ở đất nước này (Mỹ), thậm chí sau những tuần lễ đầy thảm họa đối với Donald Trump, một cuộc thăm dò mới bởi Đại học Quinnipiac cho thấy ở những bang quan trọng như Pennsylvania và Ohio, ông Trump vẫn đeo bám sát nút với bà Hillary Clinton về mặt thống kê. Continue reading “Phong trào Brexit và Donald Trump có điểm gì chung?”

Bốn cách đảo ngược Brexit nếu Anh thực sự muốn

brx4ways

Nguồn: Akshat Rathi, “Four ways the UK can reverse Brexit if it really, really wants to”, Quartz.com, 25/06/2016

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Hàng triệu người Anh hôm nay thức dậy và tự hỏi liệu Brexit có phải chỉ là một cơn ác mộng không. Không phải. Mặc dù 16,1 triệu người đã bỏ phiểu để giữ Anh ở lại trong Liên minh châu Âu (EU), hơn 17,4 triệu người đã phỏ phiếu ra đi.

Bạn có thể nghĩ rằng mệnh lệnh dân túy này có nghĩa là Anh không có lựa chọn nào khác ngoài việc bắt đầu tiến trình rời EU. Nhưng đó không phải là trường hợp bắt buộc. Có bốn cách dù khó khăn nhưng không phải không thể để đảo ngược quyết định của người dân về vấn đề Brexit. Continue reading “Bốn cách đảo ngược Brexit nếu Anh thực sự muốn”

Làm thế nào để tránh chiến tranh với Nga?

russian army

Nguồn: “How to Avoid War With Russia“, The National Interest, 29/01/2016

Biên dịch: Hương Trà

Thời gian gần đây người ta nói nhiều về sự khó đoán của chính sách đối ngoại Nga và sự không chắc chắn là kết quả của việc đó. Trên thực thế, những lợi ích của Moskva khá giới hạn và chỉ tập trung vào những nước bên ngoài gần kề. Hiểu cách nước Nga ưu tiên những thách thức an ninh của mình và cách nước này đánh giá tình hình an ninh biên giới là điểm khởi đầu để làm rõ phần lớn sự không chắc chắn ở lục địa Á-Âu ngày nay. Phân tích này tập trung vào những tình huống quan trọng mà năm nay có thể phát triển thành những thách thức thiết yếu với lợi ích của Nga, gây ra phản ứng của Moskva.

Đã hai năm kể từ khi nước Nga thấy mình ở giữa cơn lốc địa chính trị. Liệu Nga có thể tránh cơn lốc này một cách có chủ tâm không? Continue reading “Làm thế nào để tránh chiến tranh với Nga?”

Năm mươi năm sau: Trăm hoa đua nở ở VN 1954-60 (P4)

thdn

Nguồn: Heinz Schütte, “Fünfzig Jahre danach: Hundert Blumen in Vietnam 1954-1960”, Hamburger Südostasienstudien, Band 3, 2009.

Biên dịch: Talawas

Bài liên quan: Phần 1; Phần 2; Phần 3

Giai phẩm

Điều gì đã xảy ra trong giới văn nghệ sĩ và trí thức Hà Nội thời gian này? Như tôi đã nói, tạp chí Giai phẩm mùa Xuân do Hoàng Cầm chủ trương đã được xuất bản nhân dịp Tết nguyên đán tháng 3 năm 1956. Trong số báo này, các tác giả đã không viện dẫn đến Liên Xô hay Trung Quốc, mà họ chọn Trường Chinh, nhà tư tưởng hàng đầu của Đảng, bằng việc trích dẫn báo cáo “Chủ nghĩa Mác và văn hóa Việt Nam” năm 1948, trong đó Trường Chinh viết:“Không có phê bình, không có luận chiến, phong trào văn nghệ nước ta êm đềm quá, trầm mặc quá… Phê bình với thái độ phụ trách, với ý định chân thành, với lời lẽ khiêm tốn thì chẳng những không có hại mà còn giúp cho nhau thêm tiến bộ và hiểu nhau thêm. Xuất phát từ đoàn kết mà phê bình để tăng cường đoàn kết, như thế mới thật là đoàn kết chân chính.” Continue reading “Năm mươi năm sau: Trăm hoa đua nở ở VN 1954-60 (P4)”

Hậu Brexit: Anh đối mặt khủng hoảng, EU sẽ tan rã?

mg-brexit-followers

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Một cú sốc địa chính trị đã diễn ra hôm nay 24-6 (giờ VN) khi kết quả cuối cùng của cuộc trưng cầu ý dân tại Anh cho thấy người dân nước này đã quyết định rời khỏi Liên minh châu Âu sau 43 năm gắn bó.

Vậy sự kiện Brexit này sẽ có những tác động như thế nào đối với nước Anh, châu Âu cũng như thế giới? Continue reading “Hậu Brexit: Anh đối mặt khủng hoảng, EU sẽ tan rã?”

Thuyết ổn định nhờ bá quyền (Hegemonic stability theory)

hegemony

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Thuyết ổn định nhờ bá quyền là một học thuyết trong quan hệ quốc tế, kết hợp giữa những tư tưởng của chủ nghĩa hiện thực lẫn chủ nghĩa tự do. Thuyết này cho rằng hệ thống quốc tế sẽ có xu hướng ổn định hơn khi có một quốc gia bá quyền áp đảo toàn bộ hệ thống. Khi thực hiện vai trò lãnh đạo hệ thống, quốc gia bá quyền này có thể thông qua các biện pháp như ngoại giao, ép buộc hay thuyết phục, dụ dỗ… nhằm đưa ra và đảm bảo thực thi các nguyên tắc và các dàn xếp trong các mối quan hệ kinh tế và chính trị quốc tế, đặc biệt là giữa những quốc gia quan trọng nhất trong hệ thống. Continue reading “Thuyết ổn định nhờ bá quyền (Hegemonic stability theory)”

24/06/1970: Thượng viện Mỹ bãi bỏ Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ

maddox

Nguồn: “Senate repeals Tonkin Gulf Resolution”, History.com (truy cập ngày 23/6/2016)

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Vào ngày này năm 1970, dựa vào một sửa đổi được đề nghị bởi Thượng nghị sĩ Robert Dole (Đảng Cộng hòa – bang Kansas) đối với Đạo luật Bán hàng Quân sự cho Nước ngoài, Thượng viện đã bỏ phiếu với tỉ lệ 81-10 để bãi bỏ Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ.

Vào tháng 8 năm 1964, sau khi các tàu ngư lôi của Bắc Việt tấn công các tàu khu trục của Mỹ (trong sự kiện được gọi là Sự kiện Vịnh Bắc Bộ), Tổng thống Johnson đã yêu cầu Quốc hội thông qua một nghị quyết cho phép tổng thống “thực hiện tất cả mọi biện pháp cần thiết” để phòng thủ khu vực Đông Nam Á. Sau đó, Quốc hội đã thông qua Luật Công số 88-408, sau này được gọi là Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ, trao cho tổng thống quyền thực hiện bất cứ hành động nào mà ông ta coi là cần thiết, bao gồm cả “việc sử dụng lực lượng vũ trang.” Continue reading “24/06/1970: Thượng viện Mỹ bãi bỏ Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ”

Trưng cầu dân ý Brexit nhìn từ tư tưởng của Nietzsche

brxt

Nguồn: Hugo Drochon, “ Nietzsche and the British Referendum”, Project Syndicate, 21/06/2016

Biên dịch: Lê Hồng Hiệp

Các cuộc tấn công khủng bố. Căng thẳng về các nhóm tôn giáo và sắc tộc thiểu số. Sự ủng hộ các đảng chính trị cực đoan ngày một tăng. Sự chênh lệch phát triển Bắc-Nam ngày một lớn. Một vị thủ tướng Đức mạnh mẽ. Một nước Nga tích cực mở rộng phạm vi lãnh thổ. Một Vương quốc Anh dinh líu vào các cuộc chiến tranh ở những nơi xa xôi, tự hỏi bản thân liệu có nên rút ra khỏi châu Âu lục địa hay không. Một trật tự chính trị còn non trẻ, sinh ra sau một loạt các cuộc chiến tranh quốc tế gây tàn phá, đang đe dọa bị nổ tung.

Danh mục các vấn đề mà châu Âu hiện nay đang đối mặt khá dài, nhưng điều này không phải là chưa từng có tiền lệ. Thật vậy, trong nhiều khía cạnh, các điều kiện hiện tại trông rất giống với những gì mà (thủ tướng) Otto von Bismarck của nước Đức xưa kia phải đối mặt. Continue reading “Trưng cầu dân ý Brexit nhìn từ tư tưởng của Nietzsche”

Trung Quốc sẽ đắc lợi nếu TPP sụp đổ

tpp1

Nguồn: Roger Cohen, “If the Trans-Pacific Partnership Crumbles, China Wins”, The New York Times, 02/06/2016.

Biên dịch: Trần Quốc Nam | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Một người Mỹ đã sống ở Tp. Hồ Chí Minh được vài năm một hôm nói với tôi: “Ông biết không, ở đây người ta vẫn nhìn chúng ta theo cách chúng ta muốn. Nước Mỹ đồng nghĩa với cơ hội, dựng nghiệp và thành công. Điều đó không còn xảy ra ở nhiều nơi nữa”.

Bốn thập niên sau chiến tranh, trong một trong những điều khó hiểu nhưng gây an ủi nhất thế giới, Hoa Kỳ được cảm nhận hết sức tích cực tại Việt Nam, điều được phản ánh trong sự nồng nhiệt chào đón Tổng thống Obama trong chuyến thăm ba ngày hồi tháng trước. Ở đất nước 94 triệu người đang phát triển nhanh chóng này, nơi khoảng một phần ba dân chúng sử dụng Facebook, nước Mỹ là một đối trọng với kẻ thù lâu đời của Việt Nam là Trung Quốc, và là biểu tượng của sự thịnh vượng mà giới trẻ tìm kiếm. Continue reading “Trung Quốc sẽ đắc lợi nếu TPP sụp đổ”

Bí quyết tồn tại của Putin

Vladimir-Putin-009

Nguồn: Andrei Kolesnikov, “Secret of Putin’s Survival“, Project Syndicate, 01/06/2016

Biên dịch: Trần Xuân Thủy | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Hai năm trước, một tiến trình dài tiến tới chủ nghĩa chuyên chế và chủ nghĩa biệt lập dưới thời Tổng thống Vladimir Putin đã lên đến cực điểm với việc sáp nhập Crimea vào Nga. Nhưng thậm chí khi cộng đồng quốc tế chỉ trích hành động trên, dường như người Nga lại chào đón điều này. Trong thực tế, việc bán đảo này “trở về” dưới sự kiểm soát của nước Nga đã có tác động sâu sắc đến tình cảm của công chúng – thứ được cho là đã làm tăng cường khả năng nắm giữ quyền lực của Putin, thậm chí cả khi nước Nga phải đối mặt với những thách thức nặng nề hơn về kinh tế và chính trị.

Tháng 3 năm 2016, 83% người Nga vẫn ủng hộ việc sáp nhập Crimea, trong khi chỉ 13% phản đối điều đó. Ngay cả những người cấp tiến – bao gồm những người biểu tình chống lại chế độ trên quảng trường Bolotnaya ở Moskva trong những năm 2011-2013 – cũng đã tìm thấy ở Crimea một lý do để ủng hộ Putin, mặc dù với một số dè dặt. Trong thực tế, Putin đang nhận được mức ủng hộ 80%, phản ánh mối liên hệ gần gũi giữa Putin và Crimea trong tâm trí người dân Nga. Continue reading “Bí quyết tồn tại của Putin”

23/06/1940: Hitler thị sát Paris

hitlerinparis

Nguồn: “Hitler takes a tour of Paris”, History.com (truy cập ngày 22/6/2016)

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Vào ngày này năm 1940, Adolf Hitler đã đi thị sát các địa điểm nổi tiếng tại thủ đô Pháp, giờ là lãnh thổ bị Đức chiếm đóng.

Trong chuyến thăm đầu tiên và duy nhất của mình đến Paris, Hitler đã đến thăm lăng mộ của Napoleon. “Đây là khoảnh khắc vĩ đại nhất và đẹp nhất của cuộc đời tôi,” ông ta nói khi rời khỏi khu lăng mộ. Người ta đã nhiều lần so sánh Hitler với Napoleon: Cả hai đều là người nước ngoài đối với đất nước mà họ cai trị (Napoleon là người gốc Ý, Hitler là người Áo); cả hai đều lên kế hoạch xâm lược Nga trong khi chuẩn bị xâm lược nước Anh; cả hai chiếm được thành phố Vilna của Nga vào ngày 24/6; cả hai đều có khả năng ghi nhớ hình ảnh rất tốt; và cả hai đều cao chưa tới 1,75m, bên cạnh những sự trùng hợp khác nữa. Continue reading “23/06/1940: Hitler thị sát Paris”

Lý giải sự thù địch giữa Trung Quốc và Nhật Bản

01-13-china-vs-japan

Nguồn: Liah Greenfeld, “The Roots of Chinese/Japanese Rivalry”, Project Syndicate, 24/09/2012.

Biên dịch: Lê Quang Linh | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Các cuộc biểu tình chống Nhật khuấy động Trung Quốc (năm 2012) là một chỉ dấu khác cho sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc Trung Hoa. Sau một thế kỷ từ từ được nung nấu trong giới trí thức Trung Quốc, tình cảm dân tộc chủ nghĩa đã chiếm lĩnh và định nghĩa lại ý thức của người dân Trung Quốc trong hai thập niên bùng nổ kinh tế vừa qua. Ý thức quốc gia đại chúng này đã đẩy người khổng lồ Trung Quốc vào một cuộc cạnh tranh toàn cầu để đạt được vị thế quốc tế tương xứng với khả năng to lớn của đất nước này cũng như quan niệm của người Trung Quốc về vị trí xứng đáng của đất nước họ trên trường quốc tế.

Trung Quốc đã trỗi dậy một cách nhanh chóng, rõ ràng và chắc chắn. Thật vậy, thời đại của chúng ta sẽ có thể được nhớ tới là thời đại cho ra đời một trật tự toàn cầu mới do Trung Quốc dẫn dắt. Continue reading “Lý giải sự thù địch giữa Trung Quốc và Nhật Bản”

Nguồn gốc thảm họa kinh tế của Venezuela

venez2

Nguồn: Ricardo Hausman, “Overdosing on Heterodoxy Can Kill You”, Project Syndicate, 30/05/2016

Biên dịch: Trịnh Ngọc Thao | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008, người ta đã quá quen với việc ca thán các nhà kinh tế vì đã không dự đoán được thảm họa này, đưa ra các giải pháp phòng ngừa sai lệch, hoặc thất bại trong việc khắc phục khủng hoảng sau khi nó xảy ra. Người ta liên tiếp kêu gọi một tư duy kinh tế mới và điều này là thích đáng. Thế nhưng, những điều mới có thể không tốt và những cái tốt lại chưa chắc đã mới.

Dịp kỷ niệm lần thứ 50 Cách mạng Văn hóa Trung Quốc là một nhắc nhở về điều gì có thể xảy ra khi tất cả những quan điểm chính thống bị ném ra ngoài cửa sổ. Thảm họa hiện nay tại Venezuela là một minh chứng khác: Một quốc gia đáng lẽ phải giàu mạnh đang phải chịu đựng cuộc suy thoái trầm trọng nhất thế giới, lạm phát cao nhất và sự sa sút nặng nề các chỉ số xã hội. Người dân Venezuela dù sống trên trữ lượng dầu lớn nhất thế giới nhưng lại đang đói khát và chết dần vì thiếu thực phẩm, thuốc men. Continue reading “Nguồn gốc thảm họa kinh tế của Venezuela”

Các nhà kinh tế và nền dân chủ

economists

Nguồn: Dani Rodrik, “Economists and Democracy”, Project Syndicate, 11/05/2016.

Biên dịch: Nguyễn Quỳnh Chi | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Gần đây tôi đang giới thiệu cuốn sách mới của mình với tựa đề The Globalization Paradox (Nghịch lý của toàn cầu hóa) tới nhiều nhóm khác nhau. Cho đến giờ, tôi đã quen với tất cả các kiểu bình luận từ phía độc giả. Nhưng tại một sự kiện ra mắt sách gần đây, nhà kinh tế học được giao nhiệm vụ thảo luận về cuốn sách làm tôi ngạc nhiên với một lời chỉ trích bất ngờ. “Rodrik muốn làm cho thế giới an toàn cho các chính trị gia,” ông ta gắt lên.

Để thông điệp không bị cuốn đi mất, ông ta sau đó đã minh họa cho quan điểm của mình bằng cách gợi các khán giả nhớ về “nguyên bộ trưởng nông nghiệp Nhật Bản, người đã tranh luận rằng Nhật Bản không thể nhập khẩu thịt bò vì ruột người Nhật dài hơn ruột người nước khác.” Continue reading “Các nhà kinh tế và nền dân chủ”

Hệ thống Dự trữ Liên bang Mỹ vận hành như thế nào?

Nguồn: “The Federal Reserve system“, The Economist, 09/06/2016

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Khi Ủy ban Thị trường Mở (FOMC) của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) quyết định liệu có nên tăng lãi suất hay không tại phiên họp bắt đầu từ ngày 14/6 hay không, đại diện các chi nhánh khu vực của Fed sẽ chiếm 5 trong 10 lá phiếu. Không giống như Chủ tịch của Fed là Janet Yellen, Stanley Fischer, vị Phó của bà, hoặc ba “thống đốc” Fed đương nhiệm, những vị “chủ tịch” khu vực của Fed không được bổ nhiệm bởi Nhà Trắng, cũng không phải được phê chuẩn bởi Quốc hội, mà được bầu lên trong các chi nhánh tương ứng của họ. Điều này không phải là không gây tranh cãi. Các nhà lý thuyết âm mưu cho rằng các ngân hàng khu vực của Fed là một “cartel ngân hàng”; còn những nhà phê bình tỉnh táo hơn, như Hillary Clinton và Bernie Sanders, nói rằng các Fed khu vực mang lại cho các ngân hàng thương mại quá nhiều quyền lực. Vậy, hệ thống này vận hành như thế nào? Continue reading “Hệ thống Dự trữ Liên bang Mỹ vận hành như thế nào?”

Tại sao Mao có ảnh hưởng lâu dài tại Trung Quốc?

chinamao

Nguồn: Ian Buruma, “The Second Life of Chairman Mao” Project Syndicate, 10/09/2001.

Biên dịch: Thái Khánh Phong | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp

Mao Chủ tịch đã chết cách đây hai mươi lăm năm (tính đến năm 2001 – ND). Có thực vậy không nhỉ? Tên của ông vẫn được sùng bái ở các quốc gia cách mạng chậm phát triển như Peru và Nepal. Ở Trung Quốc, ông đã trở thành một biểu tượng văn hóa của một lớp trẻ thành thị ưu tú, những người không có những ký ức về Mao.

Di sản của Mao vẫn là một vấn đề nhức nhối đối với giới lãnh đạo Đảng hiện nay, những người đã phản bội gần như tất cả mọi thứ mà vị Chủ tịch đã lựa chọn. Tuy nhiên, cùng lúc đó, Mao đã trở thành một vị thánh của dân gian. Ảnh của ông trong những khung vàng thường được treo trên gương chiếu hậu của nhiều taxi Trung Quốc, đặc biệt là ở tỉnh Hồ Nam quê ông. Ở làng Thiều Sơn, nơi Mao sinh ra, bùa hộ mệnh mang khuôn mặt của ông được bán cùng với bùa hộ mệnh có hình Phật hay Lão Tử, những thứ hứa hẹn mang lại sự thịnh vượng và sức khỏe. Continue reading “Tại sao Mao có ảnh hưởng lâu dài tại Trung Quốc?”

21/06/1813: Pháp bị đánh bại trong Chiến tranh Bán đảo

vitoria-2

Nguồn: “French defeated in Spain”, History.com (truy cập ngày 19/06/2016)

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Tại Vitoria, Tây Ban Nha, một lực lượng liên minh lớn giữa Anh, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha dưới quyền chỉ huy của tướng Anh Arthur Wellesley đã đánh bại quân Pháp, qua đó chấm dứt cuộc Chiến tranh Bán đảo trên thực tế.

Vào ngày 16 tháng 2 năm 1808, viện cớ gửi quân sang tiếp viện cho quân Pháp đang chiếm đóng Bồ Đào Nha, Napoleon Bonaparte đã tiến hành xâm lược Tây Ban Nha. Từ đó bắt đầu cuộc Chiến tranh Bán đảo, một giai đoạn quan trọng trong các cuộc chiến tranh của Napoleon giữa Pháp và nhiều nước châu Âu kéo dài từ năm 1792 đến năm 1815. Continue reading “21/06/1813: Pháp bị đánh bại trong Chiến tranh Bán đảo”

Tác động của Brexit lên nền kinh tế thế giới

brexit1

Nguồn: Anatole Kaletsky, “Brexit’s Impact on the World Economy”, Project Syndicate, 17/06/2016

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Triệu chứng “cảm sốt” của thị trường tài chính trước cuộc trưng cầu dân ý của Vương quốc Anh vào ngày 23/6 về việc có nên ở lại trong Liên minh châu Âu (EU) hay không cho thấy rằng kết quả sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế và chính trị thế giới sâu rộng hơn nhiều so với những gì có thể suy ra từ tỉ trọng 2,4% của Anh trong GDP toàn cầu. Có ba nguyên nhân dẫn đến tác động to lớn này.

Thứ nhất, trưng cầu dân ý về việc Anh rời EU (Brexit) là một phần của một hiện tượng toàn cầu: cuộc khởi nghĩa của các nhà dân túy chống lại các đảng phái chính trị dòng chính – chủ yếu được thúc đẩy bởi các cử tri lớn tuổi, nghèo, hoặc có trình độ giáo dục thấp – những người đang rất tức giận và muốn phá bỏ các thể chế hiện có, cũng như thách thức các chính trị gia và các chuyên gia kinh tế “dòng chính.” Đáng ngạc nhiên là hồ sơ nhân khẩu học của các cử tri ủng hộ Brexit cũng tương tự như của những người ủng hộ Donald Trump tại Mỹ, và những người ủng hộ Mặt trận Quốc gia tại Pháp. Continue reading “Tác động của Brexit lên nền kinh tế thế giới”