26/03/1920: “Bên này địa đàng” của F. Scott Fitzgerald được xuất bản

Nguồn: F. Scott Fitzgerald’s first novel published, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1920, This Side of Paradise (tựa Việt: Bên này địa đàng) đã được xuất bản, ngay lập tức đưa F. Scott Fitzgerald, 23 tuổi, lên đỉnh cao danh vọng và giàu có.

Được đặt tên theo tổ tiên của mình là Francis Scott Key, tác giả của quốc ca Mỹ, The Star Spangled Banner (Lá cờ lấp lánh ánh sao), Fitzgerald sinh ra ở St. Paul, Minnesota, trong một gia đình trung lưu sa sút. Nhờ sự bảo trợ của một người dì khá giả, Fitzgerald đã được cho đi học trường nội trú ở New Jersey vào năm 1911, và hai năm sau theo học tại Đại học Princeton. Dù Fitzgerald tích cực tham gia các câu lạc bộ sân khấu, nghệ thuật, và các hoạt động khác của trường đại học, nhưng tiềm lực tài chính của ông thua xa so với các bạn cùng lớp, và địa vị kẻ ngoài cuộc, dù có thật hay chỉ tưởng tượng, đã khiến ông luôn cảm thấy cay đắng. Fitzgerald rời Princeton sau ba năm và gia nhập quân đội trong Thế chiến I. Continue reading “26/03/1920: “Bên này địa đàng” của F. Scott Fitzgerald được xuất bản”

26/03/1953: Tiến sĩ Jonas Salk công bố vaccine bại liệt

Nguồn: Dr. Jonas Salk announces polio vaccine, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1953, nhà nghiên cứu y học người Mỹ, Tiến sĩ Jonas Salk, thông báo trên một chương trình phát thanh quốc gia rằng ông đã thử nghiệm thành công một loại vaccine chống lại virus bại liệt (poliomyelitis). Năm 1952, năm mà dịch bệnh bại liệt hoành hành tại Mỹ – đã có 58.000 trường hợp nhiễm mới được báo cáo và hơn 3.000 người chết vì căn bệnh này. Nhờ công trình giúp tiêu diệt căn bệnh được gọi là “bệnh liệt ở trẻ sơ sinh” (vì nó chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em), Tiến sĩ Salk đã được tôn vinh là bác sĩ vĩ đại vào thời của ông. Continue reading “26/03/1953: Tiến sĩ Jonas Salk công bố vaccine bại liệt”

26/03/1997: 39 thành viên giáo phái Heaven’s Gate tự sát tập thể

Nguồn: Heaven’s Gate cult members found dead, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1997, theo tin báo ẩn danh, cảnh sát đã ập vào một biệt thự ở Rancho Santa Fe, vùng ngoại ô xa xôi của San Diego, California, và phát hiện 39 nạn nhân của một vụ tự sát hàng loạt. Những người đã qua đời này – gồm 21 phụ nữ và 18 đàn ông ở các độ tuổi khác nhau – đều được tìm thấy nằm rất bình yên, trong bộ quần áo tối màu, chân đi giày thể thao Nike, cũng không có dấu vết của máu hoặc chấn thương đáng kể. Sau đó, người ta đã tiết lộ rằng nhóm người này là thành viên của giáo phái “Heaven’s Gate” (Cổng Trời). Những người đứng đầu giáo phái này đã rao giảng rằng tự sát sẽ cho phép con người rời khỏi “vật chứa” là cơ thể mình, và bước vào một phi thuyền ngoài hành tinh, ẩn sau Sao chổi Hale-Bopp. Continue reading “26/03/1997: 39 thành viên giáo phái Heaven’s Gate tự sát tập thể”

26/03/1950: McCarthy buộc tội Owen Lattimore là điệp viên Liên Xô

Nguồn: McCarthy charges that Owen Lattimore is a Soviet spy, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1950, một buổi phát thanh liên quan đến cuộc điều tra của Thượng viện về những người cộng sản ở Bộ Ngoại giao Mỹ đã rò rỉ tin tức rằng Thượng nghị sĩ Joseph McCarthy đã buộc tội Giáo sư Owen Lattimore là gián điệp cấp cao của Liên Xô. Lattimore sớm trở thành nhân vật trung tâm trong cơn cuồng loạn mang tên “Nỗi sợ Cộng sản” (Red Scare) xuất phát từ những cáo buộc liều lĩnh của McCarthy.

McCarthy sớm trở nên nổi tiếng vào tháng 02/1950 khi ông tuyên bố trong một bài phát biểu rằng mình đang nắm giữ một danh sách hơn 200 người “theo cộng sản” trong Bộ Ngoại giao. Tuy nhiên, khi bị ép công khai chi tiết, McCarthy lại tìm cách lảng tránh. Khi Thượng viện yêu cầu ông đưa ra bằng chứng để hỗ trợ cho khẳng định của mình, McCarthy chuyển sang trình bày lan man và hoàn toàn không mạch lạc. Continue reading “26/03/1950: McCarthy buộc tội Owen Lattimore là điệp viên Liên Xô”

26/03/1975: Giải phóng thành phố Huế

20150311143718551_thoi-khac-lich-su-cua-dat-nuoc-nam-1975-1_wh700_466

Nguồn:Hue falls to the communists,” History.com (truy cập ngày 26/03/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Ngày 26 tháng 3 năm 1975, quân đội Bắc Việt giải phóng Huế, thành phố nằm ở miền Trung Việt Nam. Huế là thành phố lớn nhất rơi vào tay quân đội cộng sản khi đó trong chiến dịch tấn công mới của họ. Chiến dịch bắt đầu từ tháng 12 năm 1974, khi Bắc Việt tiến hành một cuộc tấn công lớn nhằm vào Phước Long, một tỉnh nằm ở phía Bắc Sài Gòn, sát biên giới Campuchia. Quận lỵ Phước Bình thất thủ hôm mùng 6 tháng 1 năm 1975.

Tổng thống Mỹ Richard Nixon đã nhiều lần hứa với Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu rằng Mỹ sẽ viện trợ cho miền Nam Việt Nam nếu Bắc Việt vi phạm nghiêm trọng Hiệp định Paris 1973. Tuy nhiên, Nixon đã từ chức (sau vụ Watergate) trước khi Phước Long thất thủ, và người kế nhiệm ông, Tổng thống Gerald Ford, đã không thể thuyết phục được Quốc hội thực hiện những lời hứa của Nixon đối với Sài Gòn. Continue reading “26/03/1975: Giải phóng thành phố Huế”