Tag: Nguyễn Thị Kim Phụng

25/07/1897: Jack London lên đường đến Klondike

Nguồn: Jack London sails for the Klondike, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1897, Jack London đã lên đường đến Klondike để tham gia cơn sốt vàng, nơi ông sẽ viết nên những câu chuyện thành công đầu tiên của mình.

London sinh ra ở San Francisco năm 1876. Cha ông, một nhà chiêm tinh tên Chaney, đã bỏ rơi gia đình, nên mẹ ông, một nhà tâm linh và giáo viên âm nhạc, đã quyết định tái hôn. Jack lấy họ của cha dượng là London. Continue reading “25/07/1897: Jack London lên đường đến Klondike”

Cấm kỵ hạt nhân ở Trung Quốc không mạnh như chúng ta tưởng

Nguồn: Changwook Ju và Joshua Byun, “China’s Nuclear Taboo Isn’t as Strong as It Seems,” Foreign Policy, 19/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Kết quả nghiên cứu mới đặt ra nghi ngờ về một lý thuyết đã có từ lâu.

Cấm kỵ hạt nhân (nuclear taboo), một thuật ngữ do nhà khoa học chính trị Nina Tannenwald đặt ra vào những năm 1990, đã trở thành một trong những ý tưởng có ảnh hưởng nhất trong quan hệ quốc tế đương đại, xuất hiện không chỉ trên các ấn phẩm học thuật lớn mà còn trong các tuyên bố của tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và bài giảng của những người đoạt giải Nobel. Khái niệm này cho rằng sau Thế chiến II, khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân đã trở nên đáng bị chỉ trích đến mức các nhà lãnh đạo sẽ tránh xa lựa chọn này ngay cả khi nó hợp lý về mặt chiến lược. Continue reading “Cấm kỵ hạt nhân ở Trung Quốc không mạnh như chúng ta tưởng”

Cương lĩnh Đảng Cộng hòa chứa đựng mầm mống cho sự sụp đổ của chính nó

Nguồn: Timothy Snyder, “The Republican blueprint for power contains the seeds of its own demise,” Financial Times, 20/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vẫn chưa quá muộn để ngăn chặn trật tự chính trị Mỹ trượt vào hố sâu chuyên chế, đầu sỏ, hoặc vô chính phủ.

Tuần trước, Đảng Cộng hòa đã nhắc nhở chúng ta về các lựa chọn thay thế cho một nền cộng hòa khi tổ chức một đại hội trong đó cho thấy nước Mỹ có thể bị hạ bệ như thế nào. Họ đã trở thành minh chứng cho ba hình thức của sụp đổ: chuyên chế, đầu sỏ, và vô chính phủ. Continue reading “Cương lĩnh Đảng Cộng hòa chứa đựng mầm mống cho sự sụp đổ của chính nó”

23/07/1923: Trùm tội phạm John Dillinger gia nhập Hải quân Mỹ

Nguồn: John Dillinger joins the Navy in an attempt to avoid prosecution, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1923, John Herbert Dillinger đã gia nhập Hải quân Mỹ để tránh bị buộc tội trộm xe hơi ở Indiana, đánh dấu khởi đầu cho hành trình sa ngã của tên tội phạm khét tiếng nhất nước Mỹ. Nhiều năm sau, Dillinger đã tạo dựng “danh tiếng” chỉ trong khoảng thời gian 12 tháng khi cướp nhiều ngân hàng hơn Jesse James đã làm trong 15 năm và trở thành tên tội phạm bị truy nã gắt gao nhất cả nước. Continue reading “23/07/1923: Trùm tội phạm John Dillinger gia nhập Hải quân Mỹ”

Tại sao Ban Thiền Lạt Ma lại quan trọng?

Nguồn: Antonio Terone, “Why the Panchen Lama Matters,” The Diplomat, 09/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các Ban Thiền Lạt Ma và Đạt Lai Lạt Ma tự xem mình là “những người bạn tâm linh,” nhưng mối quan hệ giữa hai nhân vật này và cộng đồng của họ không hề suôn sẻ.

Đức Ban Thiền Lạt Ma thứ 11 của Tây Tạng, Chokyi Gyalpo, đã bị gọi bằng nhiều cái tên khác nhau ở cả trong và ngoài Trung Quốc, bao gồm “kẻ giả mạo,” “con rối Trung Quốc,” “Ban Thiền của Giang Trạch Dân,” và “Ban Thiền Trung Quốc.”

Nhiều người cho rằng ảnh hưởng của ông trong các vấn đề của Tây Tạng là không đáng kể. Lý do cho quan điểm tiêu cực này bắt nguồn từ việc khi còn nhỏ, ông đã được Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa lựa chọn sau khi họ loại Gendun Chokyi Nyima, cậu bé mà Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 Tenzin Gyatso đã công nhận là Ban Thiền Lạt Ma thứ 11, vì quá trình đó thiếu thẩm quyền của chính phủ Trung Quốc. Continue reading “Tại sao Ban Thiền Lạt Ma lại quan trọng?”

Quyết định lịch sử của Joe Biden đặt ra thách thức cho Kamala Harris

Nguồn: Edward Luce, “Joe Biden’s historic decision puts Kamala Harris in uncharted territory,” Financial Times, 22/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đảng Dân chủ giờ đây phải quyết định giữa việc đề cử bà Kamala Harris làm ứng viên tranh cử tổng thống hay một đại hội gây chia rẽ.

Joe Biden đã làm nên lịch sử. Tổng thống lớn tuổi nhất nước Mỹ đã trở thành người đầu tiên tự nguyện từ bỏ quyền lực kể từ Lyndon Johnson năm 1968 và trước đó là George Washington năm 1796. Quyết định rút khỏi cuộc tranh cử của ông – được đưa ra sau nhiều tuần tranh luận căng thẳng giữa các đảng viên Dân chủ về khả năng nhận thức suy yếu của Tổng thống – nhiều khả năng sẽ còn dẫn đến những điều “đầu tiên” khác, mang tính lịch sử hơn. Việc Biden ủng hộ phó tổng thống của mình, Kamala Harris, sẽ mở đường để một phụ nữ không phải người da trắng lần đầu tiên được đề cử cho ghế tổng thống. Nếu bà giành chiến thắng trong đại hội đảng vào tháng tới, Harris sẽ bắt đầu cuộc tổng tuyển cử chính thức với một cơ hội tương đối để đánh bại Donald Trump. Continue reading “Quyết định lịch sử của Joe Biden đặt ra thách thức cho Kamala Harris”

Tại sao phát biểu của Lý Cường về kinh tế Trung Quốc gây bối rối?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “The global economy needs China to be straightforward,” Nikkei Asia, 18/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuộc họp quan trọng của đảng phản ánh những ý tưởng mà Tập Cận Bình đang hướng tới sau lần lỡ miệng ngoài ý muốn của Lý Cường.

Nền kinh tế Trung Quốc đang đi về đâu? Đó là điều mà mọi người đều muốn biết trong khi chờ đợi bản thông cáo được đưa ra vào thứ Năm, 18/07/2024, khi cuộc họp quan trọng kéo dài 4 ngày của Đảng Cộng sản Trung Quốc kết thúc.

Thông cáo cũng sẽ cho thấy liệu đảng có thể đưa ra cho thế giới một lời giải thích dễ hiểu về cách họ chẩn đoán và đưa ra các đề xuất chính sách cho một nền kinh tế đang ốm yếu hay không. Continue reading “Tại sao phát biểu của Lý Cường về kinh tế Trung Quốc gây bối rối?”

21/07/1970: Đập Cao Aswan hoàn thành

Nguồn: Aswan High Dam completed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, sau 11 năm xây dựng, Đập cao Aswan bắc qua Sông Nile ở Ai Cập đã được hoàn thành. Với chiều dài hơn 3 km ở đỉnh, con đập khổng lồ trị giá 1 tỷ USD đã chấm dứt chu kỳ lũ lụt và hạn hán ở khu vực Sông Nile, đồng thời khai thác một nguồn năng lượng tái tạo khổng lồ, nhưng lại gây ra tác động môi trường gây tranh cãi. Continue reading “21/07/1970: Đập Cao Aswan hoàn thành”

Cần làm gì để tránh chiến tranh ở Biển Đông?

Nguồn: Ryan Hass, “Avoiding War in the South China Sea,” Foreign Affairs, 09/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Làm thế nào Mỹ có thể hỗ trợ Philippines mà không cần tấn công Trung Quốc?

Trong năm nay, các quan chức Mỹ đã liên tục gửi tín hiệu riêng tư và công khai tới những người đồng cấp Trung Quốc, rằng Mỹ kiên định với các cam kết liên minh với Philippines. Thông điệp này nhằm mục đích cảnh báo Trung Quốc không nên vượt quá giới hạn của Mỹ bằng các nỗ lực cản trở tiếp cận Bãi Cỏ Mây, một rạn san hô chìm ở Biển Đông, nơi tàu Sierra Madre của Philippines đang đóng vai trò là tiền đồn cho binh lính Philippines. Hồi tháng 5, Tổng thống Philippines Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr., đã có bài phát biểu quan trọng tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore, cảnh báo rằng nếu một công dân Philippines bị giết bởi một hành động cố ý, điều đó sẽ “rất, rất gần với những gì chúng tôi định nghĩa là hành động chiến tranh,” theo đó có thể buộc Philippines phải viện dẫn hiệp ước phòng thủ chung năm 1951 với Mỹ. Continue reading “Cần làm gì để tránh chiến tranh ở Biển Đông?”

20/07/1881: Tù trưởng Sitting Bull đầu hàng quân đội Mỹ

Nguồn: Sitting Bull surrenders, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1881, năm năm sau thất bại nhục nhã của Trung tá George A. Custer trong Trận Little Bighorn, tù trưởng tộc Hunkpapa của người Teton Sioux, Sitting Bull, đã đầu hàng Quân đội Mỹ, những người hứa sẽ ân xá cho ông và những người ủng hộ. Sitting Bull là một lãnh đạo quan trọng trong cuộc nổi dậy của người Sioux vào năm 1876, vốn đã dẫn đến cái chết của Custer và 264 lính dưới quyền tại Little Bighorn. Bị Quân đội Mỹ truy đuổi sau chiến thắng, ông cùng những người theo mình đã chạy sang Canada. Continue reading “20/07/1881: Tù trưởng Sitting Bull đầu hàng quân đội Mỹ”

Sức khỏe của Biden sẽ không gây nguy hiểm cho nước Mỹ

Nguồn: Stephen M. Walt, “Biden’s Frailty Doesn’t Endanger America,” Foreign Policy, 11/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao tình trạng thể chất suy yếu của tổng thống không làm cho nước Mỹ dễ bị tổn thương hơn?

Những ngày này, câu hỏi nhức nhối trên chính trường Mỹ là liệu Joe Biden có rút khỏi cuộc đua tổng thống năm 2024 hay không. Cho đến nay, ông đã phớt lờ những lời kêu gọi rút lui, nhưng không ai có thể đoán được ông (và Đảng Dân chủ) cuối cùng sẽ làm gì – hoặc điều đó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc bầu cử vào tháng 11 tới. Các chuyên gia chính trị là người hưởng lợi chính trong vụ ồn ào này, và các nhà bình luận trên khắp phổ chính trị đã liên tục đưa ra ý kiến kể từ cuộc tranh luận tai tiếng ngày 27/06. Continue reading “Sức khỏe của Biden sẽ không gây nguy hiểm cho nước Mỹ”

18/07/1947: Harry S. Truman ký Đạo luật Kế vị Tổng thống thứ hai

Nguồn: Harry S. Truman signs second Presidential Succession Act, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1947, Tổng thống Harry S. Truman đã ký Đạo luật Kế vị Tổng thống. Đạo luật này là bản sửa đổi đạo luật kế vị cũ được thông qua vào năm 1792, trong nhiệm kỳ đầu tiên của George Washington.

Đạo luật Kế vị ban đầu chỉ định Chủ tịch Thượng viện tạm quyền là hàng kế vị đầu tiên của Tổng thống nếu ông và Phó Tổng thống đột ngột qua đời khi đang đương chức. Nếu vì lý do nào đó Chủ tịch Thượng viện tạm quyền không thể đảm nhận nhiệm vụ, thì Chủ tịch Hạ viện sẽ là người kế vị tiếp theo. Năm 1886, dưới thời chính quyền Grover Cleveland, Quốc hội đã loại bỏ cả Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện khỏi danh sách kế vị. Continue reading “18/07/1947: Harry S. Truman ký Đạo luật Kế vị Tổng thống thứ hai”

16/07/1999: John F. Kennedy, Jr. thiệt mạng trong tai nạn máy bay

Nguồn: JFK Jr. killed in plane crash, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1999, John F. Kennedy, Jr.; vợ ông, Carolyn Bessette Kennedy; và chị gái bà, Lauren Bessette, đã thiệt mạng khi chiếc máy bay một động cơ mà Kennedy đang cầm lái đâm xuống vùng nước Đại Tây Dương gần Martha’s Vineyard, Massachusetts.

John Fitzgerald Kennedy, Jr., sinh ngày 25/11/1960, chỉ vài tuần sau khi cha ông được bầu làm tổng thống thứ 35 của Mỹ. Vào sinh nhật lần thứ ba của mình, “John-John” đã tham dự đám tang của người cha bị ám sát và được chụp lại cảnh đang chào quan tài của cha mình trong một bức ảnh nổi tiếng. Cùng với chị gái Caroline, ông được mẹ, Jacqueline, nuôi dưỡng ở Manhattan. Sau khi tốt nghiệp Đại học Brown và tham gia diễn xuất trong một thời gian ngắn, ông theo học tại Trường Luật của Đại học New York. Ông đã vượt qua kỳ thi tập sự hành nghề luật sư sau lần thử thứ ba và đã làm việc ở New York với tư cách là trợ lý của chưởng lý quận, thắng cả sáu vụ án của mình. Năm 1995, ông thành lập tạp chí chính trị George, với số lượng phát hành hơn 400.000 bản. Continue reading “16/07/1999: John F. Kennedy, Jr. thiệt mạng trong tai nạn máy bay”

Vụ thanh trừng quân đội khiến vợ của Tập trở thành tâm điểm chú ý

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Military purges put Xi Jinping’s singer-wife in the spotlight,” Nikkei Asia, 11/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đang có nhiều đồn đoán về việc liệu Bành Lệ Viện có đang giúp Tập Cận Bình kiểm soát quân đội Trung Quốc hay không.

Trong lúc nhà lãnh đạo tối cao Trung Quốc Tập Cận Bình giải quyết “những thách thức phức tạp” mà các chỉ huy quân sự hàng đầu của ông gây ra, có lẽ ông sẽ dựa nhiều hơn vào một phụ tá lâu năm là người vợ Bành Lệ Viện.

Hai diễn biến gần đây đã gợi ý về điều này. Đầu tiên là việc khai trừ hai cựu Bộ trưởng Quốc phòng khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc và sau đó là việc bổ nhiệm tân Bộ trưởng Quốc phòng. Continue reading “Vụ thanh trừng quân đội khiến vợ của Tập trở thành tâm điểm chú ý”

14/07/1913: Ngày sinh Gerald R. Ford

Nguồn: Future president Gerald R. Ford is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1913, Gerald R. Ford đã chào đời với tên gọi Leslie Lynch King, Jr. tại Omaha, Nebraska. Cha ruột của ông đã bỏ nhà đi từ khi Ford mới ba tuổi. Người chồng thứ hai của mẹ ông, Gerald Ford, đã nhận nuôi và đặt tên mới cho cậu bé. Chàng trai trẻ Ford sau này trở thành phó tổng thống đầu tiên nhậm chức tổng thống sau khi Richard M. Nixon từ chức năm 1974. Continue reading “14/07/1913: Ngày sinh Gerald R. Ford”

Lần này NATO sẽ thực sự gặp rắc rối?

Nguồn: Stephen M. Walt, “This Time, NATO Is in Trouble for Real,” Foreign Policy, 08/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sau nhiều năm báo động sai, liên minh quân sự phương Tây cuối cùng cũng tiến đến bờ vực thẳm.

Khi bất kỳ tổ chức nào – một trường đại học, một tập đoàn, một viện chính sách, hay thậm chí là một cặp vợ chồng – hướng tới lễ kỷ niệm 75 năm, bạn có thể mong đợi những người ủng hộ tổ chức đó trình bày một danh sách dài về thành tựu, phẩm chất, và sự trường tồn đáng chú ý của nó. Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Washington cũng không phải là ngoại lệ: Chắc chắn sẽ có rất nhiều bài phát biểu ca ngợi những thành tựu trong quá khứ của liên minh và đề cao vai trò của nó như là nền tảng của quan hệ xuyên Đại Tây Dương. Continue reading “Lần này NATO sẽ thực sự gặp rắc rối?”

13/07/1949: Giáo hoàng Pius XII ra vạ tuyệt thông với tín đồ Công giáo cộng sản

Nguồn: Pope Pius XII excommunicates all communist Catholics, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1949, Vatican đã công bố “Sắc lệnh chống chủ nghĩa cộng sản”. Sắc lệnh thời Chiến tranh Lạnh này, được Giáo hoàng Pius XII ban hành vào ngày 1/7, đã phạt vạ tuyệt thông đối với tất cả các tín đồ Công giáo theo chủ nghĩa cộng sản.

Là người đứng đầu Giáo hội Công giáo La Mã trong phần lớn Thế chiến II và thập niên đầu tiên của Chiến tranh Lạnh – và là một người chống Cộng nhiệt thành – Đức Pius XII đã ủy quyền cho Văn phòng Tòa Thánh trục xuất khỏi nhà thờ bất kỳ tín đồ Công giáo nào tham gia hoặc cộng tác với “những kẻ vô thần” Cộng sản. Continue reading “13/07/1949: Giáo hoàng Pius XII ra vạ tuyệt thông với tín đồ Công giáo cộng sản”

Nga là kẻ phá bĩnh chiến lược ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Nguồn: Derek Grossman, “Russia Is a Strategic Spoiler in the Indo-Pacific,” Foreign Policy, 09/07/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trong lúc Bắc Kinh và Washington tranh giành quyền bá chủ, Moscow vẫn có ảnh hưởng đáng gờm.

Dù phần lớn chính sách đối ngoại của Nga đang tập trung vào Trung Đông, Châu Phi, và kể từ tháng 2/2022 là việc chinh phục Ukraine, Moscow gần đây đã cho thấy rằng họ vẫn có sự hiện diện đáng gờm ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Từ giữa tháng 5 đến giữa tháng 6, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến thăm Trung Quốc, Triều Tiên, và Việt Nam để củng cố các quan hệ đối tác chiến lược quan trọng. Ngoài ra, Putin cũng gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Moscow, trong một cuộc gặp mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gọi là “một đòn giáng tàn khốc vào những nỗ lực hòa bình.” Continue reading “Nga là kẻ phá bĩnh chiến lược ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”

11/07/1978: Hỏa hoạn thiêu rụi khu cắm trại ở Tây Ban Nha

Nguồn: Gas fire incinerates crowded campsite, killing hundreds, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1978, một chiếc xe tải chở khí gas hóa lỏng đã lao vào một khu cắm trại đông đúc ở San Carlos de la Rapita, Tây Ban Nha. Vụ nổ sau đó đã giết chết hơn 200 người và khiến nhiều người khác bị bỏng nặng.

Khoảng hơn 3 giờ chiều vào một ngày nóng nực trên bờ biển Địa Trung Hải của Tây Ban Nha, một chiếc xe tải 38 tấn chở khí propylene, được sử dụng để sản xuất rượu, đang di chuyển trên một con đường nhỏ, quanh co cách Barcelona gần 200km về phía nam. Chiếc xe tải, thuộc sở hữu của hãng Cisternas Reunidas, có lẽ đã đi trên con đường ven biển này thay vì đường cao tốc gần đó để tránh phải trả phí. Không rõ nguyên nhân nhưng chiếc xe tải sau đó đã đâm vào một bức tường xi măng. (Một số nhân chứng cho biết đã nhìn thấy chiếc xe bốc cháy trước khi vụ tai nạn xảy ra.) Continue reading “11/07/1978: Hỏa hoạn thiêu rụi khu cắm trại ở Tây Ban Nha”

Các chiến lang của Trung Quốc đã tuyệt chủng?

Nguồn: Tyler Jost, “Have China’s Wolf Warriors Gone Extinct?,” Foreign Affairs, 27/06/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao Bắc Kinh lại áp dụng chính sách ngoại giao gây chiến – và tại sao họ có thể làm như vậy một lần nữa.

Cách đây 5 năm, vào năm 2019, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã ngừng xử sự theo kiểu ngoại giao. Các đại sứ cấp cao và người phát ngôn của Bộ Ngoại giao nước này bắt đầu đưa ra những tuyên bố gay gắt, mỉa mai, và tiêu cực trên Twitter (nay là X), trong các cuộc họp báo, và sau cánh cửa đóng kín. Sự tương phản với phong cách tế nhị và thận trọng của các nhà ngoại giao Trung Quốc thời trước nổi bật đến mức các nhà quan sát trong và ngoài nước đã đặt cho các nhà ngoại giao mới này biệt danh “chiến lang.” Continue reading “Các chiến lang của Trung Quốc đã tuyệt chủng?”