Tag: Nguyễn Thị Kim Phụng

17/12/1862: Ulysses S. Grant trục xuất người Do Thái

Nguồn: Union General Ulysses S. Grant expels Jews from his military district, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, Tướng Liên minh Miền Bắc Ulysses S. Grant đã trút giận lên những nhà đầu cơ bông người Do Thái, những người mà ông cho là đang đứng sau thị trường bông chợ đen. Grant đã ra lệnh trục xuất toàn bộ người Do Thái khỏi quân khu dưới quyền mình, bao gồm các vùng Tennessee, Mississippi và Kentucky. Continue reading “17/12/1862: Ulysses S. Grant trục xuất người Do Thái”

16/12/1998: Tổng thống Clinton ra lệnh không kích Iraq

Nguồn: President Clinton orders air attack on Iraq, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1998, Tổng thống Bill Clinton tuyên bố ông đã ra lệnh không kích Iraq vì nước này từ chối hợp tác với các thanh sát viên vũ khí của Liên Hiệp Quốc. Quyết định của Clinton không nhận được sự ủng hộ của các thành viên chủ chốt trong Quốc hội Mỹ, những người cáo buộc Clinton sử dụng các cuộc không kích để hướng sự chú ý khỏi các thủ tục luận tội đang diễn ra chống lại ông. Chỉ một ngày trước đó, Hạ viện đã đưa ra một báo cáo cáo buộc Clinton phạm “các tội nặng nhẹ” (high crimes and misdemeanors) liên quan đến vụ bê bối Monica Lewinsky, trong đó Clinton đã có quan hệ tình dục bất chính với nữ thực tập sinh của Phòng Bầu dục, rồi sau đó nói dối về việc này. Continue reading “16/12/1998: Tổng thống Clinton ra lệnh không kích Iraq”

Có thực sự tồn tại cái gọi là ‘Phương Nam toàn cầu’?

Nguồn: C. Raja Mohan, “Is There Such Thing as a Global South?,” Foreign Policy, 09/12/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cách phân loại này khơi gợi nhiều cảm xúc, nhưng về cơ bản, nó là một cách phân loại sai.

Chúng ta cần nói về “Phương Nam toàn cầu” (global south). Nhưng không phải về hơn 120 quốc gia thường được xếp vào danh sách này, mà về chính ý tưởng phương Nam toàn cầu – và cách mà nó đã thống trị diễn ngôn quốc tế trong những năm gần đây. Trước tiên, cần đặt một câu hỏi cơ bản: Có tồn tại cái gọi là phương Nam toàn cầu hay không? Continue reading “Có thực sự tồn tại cái gọi là ‘Phương Nam toàn cầu’?”

14/12/1863: Tổng thống Lincoln ân xá cho em gái của vợ

Nguồn: President Lincoln pardons his sister-in-law, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1863, Tổng thống Abraham Lincoln tuyên bố ân xá cho Emilie Todd Helm, em gái cùng cha khác mẹ của vợ ông, Mary Lincoln, đồng thời là góa phụ của một vị tướng Hợp bang miền Nam. Lệnh ân xá cho Helm là một trong những lệnh ân xá đầu tiên theo Tuyên ngôn Ân xá và Tái thiết của Lincoln, được ông công bố chưa đầy một tuần trước đó. Bản tuyên ngôn là kế hoạch của tổng thống nhằm tái hòa nhập miền Nam. Một phần của kế hoạch cho phép các cựu quân nhân miền Nam được ân xá nếu họ chịu tuyên thệ trung thành với nước Mỹ. Lựa chọn này được để ngỏ cho tất cả mọi người, ngoại trừ các quan chức cao nhất của phe Hợp bang. Continue reading “14/12/1863: Tổng thống Lincoln ân xá cho em gái của vợ”

12/12/1989: Bà trùm bất động sản Leona Helmsley bị kết án tù

Nguồn: Real estate mogul Leona Helmsley sentenced to prison, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1989, Leona Helmsley, được báo chí đặt biệt danh là “Bà hoàng bủn xỉn” (Queen of Mean), đã nhận bản án 4 năm tù, 750 giờ phục vụ cộng đồng, và khoản tiền phạt gian lận thuế 7,1 triệu USD ở New York. Helmsley đã bị nhiều người căm ghét vì từng châm biếm rằng “chỉ những kẻ thấp cổ bé miệng mới phải đóng thuế.”

Chồng của Leona, Harry, là một trong những ông trùm bất động sản giàu có nhất thế giới, nắm giữ khối tài sản ước tính từ 5 tỷ đến 10 tỷ USD. Hai vợ chồng sống trong một căn penthouse sang trọng nhìn ra Công viên Trung tâm và còn sở hữu một dinh thự hoành tráng khác ở Greenwich, Connecticut. Leona, người điều hành Khách sạn Helmsley trên Đại lộ Madison, bị nhân viên của mình ghét cay ghét đắng. Continue reading “12/12/1989: Bà trùm bất động sản Leona Helmsley bị kết án tù”

Thực trạng Hong Kong là câu chuyện cảnh báo cho tương lai Đài Loan

Nguồn: Neal E. Robbins, “Hong Kong’s Choiceless Elections: A Cautionary Tale for Taiwan,” The Diplomat, 4/12/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hồi kết của nền văn hóa chính trị từng một thời sôi động của Hong Kong đã gióng lên hồi chuông cảnh báo cho Đài Loan.

Bạn tôi chỉ vào một con phố đông đúc ở Hong Kong. “Mọi chuyện không còn như trước nữa,” anh nói về khung cảnh bên ngoài lối ra North Point của hệ thống vận tải công cộng. “Trước đây, khi chúng tôi tổ chức bầu cử, anh sẽ thấy rất nhiều biểu ngữ” của các đảng chính trị cạnh tranh nhau. Giờ đây, chỉ có bốn lá cờ nói về các cuộc bầu cử địa phương được treo trên lan can dọc phố King’s Road. Một nhân viên mặc áo khoác đỏ của đảng thân Trung Quốc cố gắng trao cho người qua đường những tờ rơi giới thiệu các ứng viên đã được chính thức tuyển chọn, nhưng ít ai chịu nhận. Continue reading “Thực trạng Hong Kong là câu chuyện cảnh báo cho tương lai Đài Loan”

Chính sách kinh tế của Trung Quốc đang bế tắc như thế nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi-Biden summit leaves China’s economic policies up in air,” Nikkei Asia, 07/12/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hội nghị trung ương ba nhiều khả năng sẽ bị hoãn đến năm 2024, và vấn đề Evergrande cũng chưa được giải quyết.

Chưa đầy hai tuần sau khi trở về từ Mỹ, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến Thượng Hải vào cuối tháng 11, lần đầu tiên sau một thời gian dài.

Trong một động thái hiếm hoi, lịch trình chuyến thị sát từ ngày 28/11 của Tập đã được cơ quan chức năng tiết lộ trước và được lan truyền rộng rãi trên cả nước. Continue reading “Chính sách kinh tế của Trung Quốc đang bế tắc như thế nào?”

10/12/1974: Bê bối tình dục của Wilbur D. Mills

Nguồn: Sex scandal leads to political fallout for Arkansas congressman, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1974, Hạ nghị sĩ Wilbur D. Mills, một đảng viên Đảng Dân chủ từ Arkansas, đã từ chức chủ tịch Ủy ban Trù khoản (Committee on Ways and Means) của Hạ viện sau vụ bê bối tình dục bị công khai đầu tiên trên chính trường Mỹ.

Ngày 7/10/1974, lúc 2 giờ sáng, Mills đã bị cảnh sát công viên chặn lại khi đang lái xe vào ban đêm nhưng lại tắt đèn. Hạ nghị sĩ 65 tuổi, một chính trị gia có ảnh hưởng và một người đàn ông đã có gia đình, được nhìn thấy rõ ràng trong tình trạng say xỉn với khuôn mặt trầy xước, còn người đi cùng ông, Annabell Battistella, 38 tuổi, thì bị bầm tím ở mắt. Battistella sau đó còn nhảy xuống Hồ chứa nước Tidal gần Đài tưởng niệm Jefferson và đã bị cảnh sát kéo ra ngoài. Sau đó, cô được xác định là một vũ nữ thoát y nổi tiếng với biệt danh “Fanne Foxe” và “Argentine Firecracker.” Continue reading “10/12/1974: Bê bối tình dục của Wilbur D. Mills”

09/12/1987: Phong trào Intifada bắt đầu ở Dải Gaza

Nguồn: Intifada begins on Gaza Strip, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1987, tại Dải Gaza do Israel chiếm đóng, người Palestine đã phát động đợt bạo loạn đầu tiên trong phong trào intifada, hay “nổi dậy” trong tiếng Ả Rập, một ngày sau khi một chiếc xe tải Israel đâm vào một toa xe chở công nhân Palestine ở quận tị nạn Jabalya của Gaza, khiến 4 người thiệt mạng và 10 người khác bị thương. Người Palestine ở Gaza coi vụ việc là một hành động trả đũa có chủ ý sau khi một người Do Thái bị sát hại ở Gaza vài ngày trước đó. Người Palestine đã xuống đường biểu tình, đốt nhiều lốp xe, và ném đá cùng bom xăng vào cảnh sát và quân đội Israel. Tại Jabalya, một chiếc xe tuần tra của quân đội Israel đã bắn vào những kẻ tấn công người Palestine, khiến một thiếu niên 17 tuổi thiệt mạng và 16 người khác bị thương. Ngày hôm sau, lính dù Israel được cử đến Gaza để dập tắt bạo lực, nhưng bạo loạn đã lan sang Bờ Tây do Israel chiếm đóng. Continue reading “09/12/1987: Phong trào Intifada bắt đầu ở Dải Gaza”

07/12/1862: Trận Prairie Grove, Arkansas

Nguồn: Battle of Prairie Grove, Arkansas, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, quân Liên minh miền Bắc đã bảo toàn vùng tây bắc Arkansas và tây nam Missouri khi một lực lượng do Tướng James G. Blunt chỉ huy đã cầm chân lực lượng Hợp bang miền Nam dưới sự chỉ huy của Tướng Thomas Hindman trong Trận Prairie Grove, Arkansas. Continue reading “07/12/1862: Trận Prairie Grove, Arkansas”

05/12/1776: Hội huynh đệ Phi Beta Kappa được thành lập

Nguồn: Phi Beta Kappa fraternity is founded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1776, tại Williamsburg, Virginia, năm sinh viên của Đại học William và Mary đã tập trung tại Quán rượu Raleigh để thành lập một hội huynh đệ mới, Phi Beta Kappa. Với mục tiêu tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc của Mỹ, thay vì các nguyên tắc của Anh hay Đức, hội huynh đệ mới đã tham gia vào cuộc tranh luận chính trị sôi nổi vốn là điển hình trong đời sống sinh viên tại trường đại học ở thủ phủ Virginia. Continue reading “05/12/1776: Hội huynh đệ Phi Beta Kappa được thành lập”

Kịch tính vấn đề Đài Loan trong phút cuối Thượng đỉnh Biden – Tập

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Biden’s farewell jab at Xi over Taiwan traveled across the Pacific,” Nikkei Asia, 30/11/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vài ngày sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Trung, liên minh đối lập của hòn đảo dân chủ đã sụp đổ.

Hồi đầu tháng 11, khi Tổng thống Mỹ Joe Biden tiễn người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình rời khỏi dinh thự Filoli ở California, cả hai nhà lãnh đạo đều mỉm cười. Không hề có dấu hiệu nào cho thấy Biden đã cảnh báo Tập về việc can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống ở Đài Loan.

“Chiếc xe đẹp đấy,” Biden nói khi nhìn vào bên trong chiếc limousine Hồng Kỳ do Trung Quốc sản xuất của Tập, đồng thời bắt tay Tập để chào tạm biệt. Continue reading “Kịch tính vấn đề Đài Loan trong phút cuối Thượng đỉnh Biden – Tập”

Cuộc chiến xác định người kế vị Đức Đạt Lai Lạt Ma

Nguồn: Lobsang Sangay, “The Battle for the Soul of the Dalai Lama,” Foreign Affairs, 6/11/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Để kiểm soát Tây Tạng, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã tiến vào cõi tâm linh.

Năm 1954, Mao Trạch Đông, nhà lãnh đạo tối cao của Trung Quốc, đã gặp Tenzin Gyatso, khi đó mới 19 tuổi và đang là Đạt Lai Lạt Ma thứ 14, nhà lãnh đạo tinh thần và thế tục của Tây Tạng. “Tôn giáo là thuốc độc,” Mao nói với Đức Đạt Lai Lạt Ma trẻ tuổi một cách gay gắt. Năm năm sau, quân Trung Quốc tràn vào Tây Tạng và chiếm đóng nước này, đẩy Đức Đạt Lai Lạt Ma và nhiều người dân Tây Tạng khác vào cảnh lưu vong. Phe cộng sản, những người tán dương chủ nghĩa vô thần và thường chế nhạo các tôn giáo, đã tìm cách trói buộc Tây Tạng vào Trung Quốc bằng cách đàn áp văn hóa địa phương và các truyền thống lịch sử; phá hủy các tu viện, ni viện, cùng nhiều hiện vật văn hóa Phật giáo Tây Tạng; đồng thời ngăn cấm việc thực hành tín ngưỡng Phật giáo Tây Tạng. Continue reading “Cuộc chiến xác định người kế vị Đức Đạt Lai Lạt Ma”

03/12/1984: Nổ tại nhà máy thuốc trừ sâu, 2.000 người thiệt mạng

Nguồn: Explosion kills 2,000 at pesticide plant, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1984, vụ nổ tại nhà máy thuốc trừ sâu Union Carbide ở Bhopal, Ấn Độ đã trở thành vụ tai nạn công nghiệp tồi tệ nhất trong lịch sử. Có ít nhất 2.000 người chết và 200.000 người khác bị thương khi khí độc bao trùm thành phố.

Bhopal là thành phố có gần một triệu dân ở vùng Madhya Pradesh của Ấn Độ, nằm giữa New Delhi và Bombay. Nhà máy thuốc trừ sâu Union Carbide được đặt tại Jai Prakash Nagar, khu vực đặc biệt nghèo của thành phố nghèo khó này. Sau này, một số nhà phê bình cáo buộc rằng những yếu tố này là một phần nguyên nhân khiến nhà máy có thiết bị lạc hậu, quản lý lỏng lẻo, và thiếu các quy trình an toàn và bảo trì cơ bản. Continue reading “03/12/1984: Nổ tại nhà máy thuốc trừ sâu, 2.000 người thiệt mạng”

02/12/1859: John Brown, một người ủng hộ bãi nô, bị treo cổ

Nguồn: Abolitionist John Brown is hanged, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1859, John Brown, một người theo chủ nghĩa bãi nô, đã bị xử tử vì tội phản quốc, giết người, và nổi dậy.

Sinh ra ở Connecticut vào năm 1800, Brown trở thành chiến binh vào giữa những năm 1850, khi với tư cách là lãnh đạo của lực lượng Nhà nước Tự do ở Kansas, ông đã chiến đấu chống lại những người Mỹ ủng hộ chế độ nô lệ trên lãnh thổ bang. Chỉ đạt được thành công nhỏ trong cuộc chiến chống lại chế độ nô lệ ở biên giới Kansas, nhưng lại phạm tội ác tàn bạo trong quá trình này, Brown đã quyết định thực hiện một kế hoạch tham vọng hơn vào năm 1859. Continue reading “02/12/1859: John Brown, một người ủng hộ bãi nô, bị treo cổ”

Thế giới hôm nay: 01/12/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Henry Kissinger, cựu Ngoại trưởng Mỹ, vừa qua đời ở tuổi 100. Là người từng đoạt giải Nobel Hòa bình, ông đã giúp định hình các vấn đề thế giới dưới thời chính quyền Richard Nixon và Gerald Ford, đồng thời giám sát việc Mỹ rút quân khỏi Việt Nam. Hoạt động “ngoại giao con thoi” của ông cũng giúp ổn định Trung Đông sau Chiến tranh Yom Kippur năm 1973. Nhưng di sản của ông lại gây tranh cãi: hồi thập niên 1970, ông ủng hộ Pakistan khi nước này tiến hành các vụ thảm sát ở khu vực ngày nay là Bangladesh. Với tư cách là một nhà tư vấn và tác giả, ông đã tiếp tục công việc chính trị và kinh doanh trong suốt quãng đời còn lại của mình. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/12/2023”

30/11/1950: Tổng thống Truman từ chối loại trừ vũ khí nguyên tử

Nguồn: President Truman refuses to rule out atomic weapons, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1950, Tổng thống Harry S. Truman tuyên bố trong một cuộc họp báo rằng ông sẵn sàng cho phép sử dụng vũ khí nguyên tử để đạt được hòa bình ở Triều Tiên. Vào thời điểm Truman đưa ra thông báo, Trung Quốc cộng sản đã tham gia cùng lực lượng Bắc Triều Tiên trong các cuộc tấn công vào quân đội Liên Hiệp Quốc, vốn bao gồm lính Mỹ, những người đang cố gắng ngăn chặn sự bành trướng của cộng sản vào Hàn Quốc. Continue reading “30/11/1950: Tổng thống Truman từ chối loại trừ vũ khí nguyên tử”

Thế giới hôm nay: 30/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các cuộc đàm phán để trao đổi con tin và tù nhân, cũng như gia hạn ngừng bắn giữa Hamas và Israel, đã bị lung lay sau khi Hamas tuyên bố rằng một gia đình đang bị giam giữ ở Gaza đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Israel. Israel đang điều tra cáo buộc này. Hamas dự kiến sẽ thả 10 con tin Israel vào thứ Tư. Hai phụ nữ Israel gốc Nga được cho là đã được thả ra. Thỏa thuận ngừng bắn hiện có sẽ hết hạn vào thứ Năm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/11/2023”

Phụ nữ trẻ Trung Quốc đang thách thức Đảng Cộng sản

Nguồn: Leta Hong Fincher, “Young Chinese Women Are Defying the Communist Party,” New York Times, 26/11/2023

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Áp lực phải kết hôn bắt đầu khi Amiee mới ngoài 20 tuổi.

Đến năm 25 tuổi, cha mẹ buộc tội cô làm họ mất mặt trước mọi người, vì lúc đó cô vẫn chưa có kế hoạch kết hôn. Cha cô cảnh báo rằng phụ nữ sẽ mất giá trong mắt đàn ông khi họ gần 30 tuổi, khi mà – theo tuyên truyền của chính phủ Trung Quốc – thời kỳ phù hợp để sinh con của họ đã qua. Năm Amiee 29 tuổi, mẹ cô dọa sẽ nhảy lầu nếu cô không chịu tìm một người chồng. Continue reading “Phụ nữ trẻ Trung Quốc đang thách thức Đảng Cộng sản”

Thế giới hôm nay: 29/11/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Người đứng đầu các cơ quan tình báo của Israel và Mỹ đã gặp nhau tại Qatar để thảo luận về giai đoạn tiếp theo của lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas, hiện đã bước sang ngày thứ năm. Theo Reuters, cuộc gặp giữa CIA và Mossad còn có sự tham dự của các quan chức Ai Cập. Lệnh ngừng bắn tạm thời đã được gia hạn vào thứ Hai để tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thêm con tin đang bị giam giữ ở Gaza với các tù nhân Palestine bị giam giữ ở Israel. Theo Lực lượng Phòng vệ Israel, Hamas đã thả một nhóm gồm 12 con tin cho Hội Chữ thập Đỏ vào thứ Ba; 30 tù nhân Palestine cũng lần lượt được Israel thả. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/11/2023”