Thế giới hôm nay: 16/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các quan chức Mỹ và châu Âu đã nhất trí về nguyên tắc để cung cấp cho Ukraine những đảm bảo an ninh tương tự như của NATO. Thủ tướng Đức Friedrich Merz tuyên bố thỏa thuận này mang lại “cơ hội thực sự” cho hòa bình. Các quan chức Mỹ thì khẳng định sự đảm bảo này sẽ được mô phỏng theo Điều 5 của NATO, trong đó xem một cuộc tấn công vũ trang vào một đồng minh là một cuộc tấn công vào tất cả các đồng minh. Nhưng vấn đề lãnh thổ Ukraine do Nga nắm giữ vẫn chưa được giải quyết.

Australia cho biết hai tay súng gây ra vụ tấn công ở bãi biển Bondi chịu ảnh hưởng từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), và họ đang điều tra chuyến đi của hai người này đến Philippines vào tháng trước. Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Philippines xác nhận hai nghi phạm đã nhập cảnh vào nước này hồi tháng 11. Vụ tấn công khiến 15 người thiệt mạng, và hiện đang được điều tra như một hành động khủng bố. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/12/2025”

16/12/1989: Thẩm phán liên bang Robert Vance thiệt mạng vì bom thư

Nguồn: A terrorist bomber begins his deadly rampage, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1989, thẩm phán liên bang Robert Vance đã chết ngay lập tức bởi một vụ nổ mạnh sau khi ông mở một gói bưu kiện gửi đến nhà ông gần Birmingham, Alabama. Hai ngày sau, một quả bom thư tương tự giết chết Robert Robinson, một luật sư ở Savannah, Georgia, trong văn phòng của ông. Hai gói bom thư khác, được gửi đến tòa án liên bang ở Atlanta và văn phòng NAACP ở Jacksonville, Florida, đã bị chặn lại trước khi các nạn nhân dự định mở chúng. Continue reading “16/12/1989: Thẩm phán liên bang Robert Vance thiệt mạng vì bom thư”

Trung Quốc lại muốn phân chia “Thái Bình Dương rộng lớn” với Mỹ?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “China’s military again aims to divide ‘vast Pacific Ocean’ with US,” Nikkei Asia, 11/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lịch sử thay đổi nhưng vẫn lặp lại chính nó.

Cuối tuần trước, Trung Quốc đã leo thang các động thái phô trương sức mạnh quân sự trong một trò chơi “đấu trí” nguy hiểm có thể dẫn đến một cuộc đụng độ quân sự ngoài ý muốn với Nhật Bản. Cụ thể, vào thứ Bảy ngày 06/12, máy bay J-15 từ tàu sân bay Liêu Ninh đã liên tục khóa radar vào máy bay chiến đấu F-15 của Nhật Bản.

Vụ việc xảy ra ở Tây Thái Bình Dương, phía đông nam đảo chính của Okinawa, giữa lúc căng thẳng leo thang sau phát ngôn của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về khả năng xảy ra xung đột ở Đài Loan. Continue reading “Trung Quốc lại muốn phân chia “Thái Bình Dương rộng lớn” với Mỹ?”

Thế giới hôm nay: 15/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Giới chức Australia cam kết sẽ rà soát luật súng đạn của quốc gia và hành động mạnh mẽ hơn để chống lại chủ nghĩa bài Do Thái sau vụ xả súng hàng loạt tại lễ hội Hanukkah ở bãi biển Bondi vào Chủ nhật. Hai tay súng – một cặp cha con – đã sát hại ít nhất 15 người và làm bị thương hàng chục người khác. Thủ tướng Anthony Albanese dự kiến tổ chức một cuộc họp nội các quốc gia trong hôm nay để thảo luận về vụ tấn công này.

Khi phiên tòa liên quan đến vấn đề an ninh quốc gia kéo dài hơn hai năm kết thúc, ông trùm truyền thông và tù nhân nổi tiếng nhất Hong Kong, Jimmy Lai, đã bị tuyên có tội với các cáo buộc âm mưu thông đồng với nước ngoài và xúi giục nổi loạn. Ông bị cáo buộc kêu gọi sự hỗ trợ từ nước ngoài cho phong trào dân chủ của thành phố, bao gồm cả việc kêu gọi các lệnh trừng phạt, trong các cuộc biểu tình lan rộng vào năm 2019. Một phiên điều trần giảm nhẹ hình phạt sẽ được tổ chức vào ngày 12/01. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/12/2025”

Tại sao Triều Tiên đang hiện đại hóa kho vũ khí thông thường?

Nguồn: Khang Vu, “Why North Korea is modernising its conventional arsenal”, The Interpreter, 12/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Đối với kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên, năm 2025 là một năm tương đối yên tĩnh. Nước này không thử nghiệm vũ khí hạt nhân hay phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa nào.

Tuy nhiên, câu chuyện lại khác đối với kho vũ khí thông thường. Triều Tiên đã khởi động một chương trình hiện đại hóa đầy tham vọng bằng cách ra mắt các tàu chiến lớn nhất từ trước đến nay, nâng cấp xe tăng, sản xuất một loại đạn pháo mới, đưa vào sử dụng các drone cảm tử sử dụng AI tiên tiến, và ra mắt các hệ thống phòng không mới. Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un cũng hứa sẽ trang bị cho lực lượng không quân các “khí tài quân sự chiến lược mới”. Continue reading “Tại sao Triều Tiên đang hiện đại hóa kho vũ khí thông thường?”

Việt Nam nỗ lực thoát khỏi bẫy Mỹ-Trung

Nguồn: Derek Grossman, “Vietnam Tries to Escape the U.S.-China Trap,” Foreign Policy, 09/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hà Nội đang âm thầm mở rộng quan hệ đối tác ra ngoài khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Giữa những ồn ào của chiến tranh và xung đột, thật dễ để bỏ qua những thay đổi địa chính trị tinh tế hơn. Một trong những thay đổi như vậy vừa diễn ra vào tháng 11, khi Việt Nam nâng cấp quan hệ đối tác với Algeria, Kuwait, và Nam Phi sau chuyến thăm của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tới ba nước này. Thoạt nhìn, điều này có vẻ không có gì đáng chú ý: Xét cho cùng, Hà Nội đã và đang nâng cấp quan hệ đối tác với nhiều quốc gia khác nhau và duy trì nhiều quan hệ đối tác như vậy trên khắp thế giới. Continue reading “Việt Nam nỗ lực thoát khỏi bẫy Mỹ-Trung”

14/12/1982: Cha của Woody Harrelson bị kết tội ám sát thẩm phán liên bang

Nguồn: Woody Harrelson’s father convicted for assassinating a federal judge, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1982, Charles Harrelson, cha của nam diễn viên Woody Harrelson, đã bị kết tội sát hại thẩm phán John Wood bên ngoài nhà riêng của ông ở San Antonio, Texas, trong lúc ông đang cúi xuống xem chiếc lốp xe bị xẹp. Wood là thẩm phán liên bang đầu tiên bị ám sát trong thế kỷ 20, và cuộc điều tra kéo dài ba năm của FBI về vụ ám sát Wood vào tháng 05/1979 là một trong những cuộc điều tra sâu rộng nhất kể từ khi John F. Kennedy bị ám sát. Continue reading “14/12/1982: Cha của Woody Harrelson bị kết tội ám sát thẩm phán liên bang”

Một tuần tồi tệ cho phe diều hâu chống Trung Quốc ở Washington

Nguồn: James Palmer, “A Bad Week for Washington’s China Hawks”, Foreign Policy, 09/12/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Những động thái nhượng bộ của Trump trước Bắc Kinh giáng một đòn mạnh vào phe theo đường lối cứng rắn của Mỹ.

Tiêu điểm tuần này: Chính quyền Trump tiếp tục động thái nhượng bộ Trung Quốc thông qua thỏa thuận xuất khẩu Nvidia; Đàn áp trực tuyến ở Hồng Kông gia tăng sau vụ hỏa hoạn chết người; Trung Quốc đạt thặng dư thương mại kỷ lục.

Trump đang thay đổi chiến lược đối với Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai tuyên bố sẽ cho phép gã khổng lồ bán dẫn Nvidia xuất khẩu dòng chip cao cấp H200 sang Trung Quốc, điều này có thể mang lại lợi thế cho Bắc Kinh trong cuộc chiến giành vị thế thống trị lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Theo phong cách đặc trưng của mình, ông Trump đòi hỏi chính phủ Mỹ phải được hưởng 25% doanh thu. Continue reading “Một tuần tồi tệ cho phe diều hâu chống Trung Quốc ở Washington”

13/12/1862: Trận Fredericksburg

Nguồn: Battle of Fredericksburg, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, Quân đội Bắc Virginia của Tướng Hợp bang miền Nam Robert E. Lee đã đẩy lùi một loạt các cuộc tấn công của Binh đoàn Potomac của Tướng Ambrose Burnside tại Fredericksburg, Virginia. Thất bại này là một trong những tổn thất mang tính quyết định nhất đối với quân đội Liên minh miền Bắc, và nó đã giáng một đòn nặng nề vào tinh thần của miền Bắc trong mùa đông năm 1862-1863.

Burnside lên nắm quyền chỉ huy Binh đoàn Potomac vào tháng 11/1862 sau khi George McClellan thất bại trong việc truy đuổi Lee đến tận Virginia sau Trận Antietam ở Maryland vào ngày 17/09. Burnside ngay lập tức lập kế hoạch tiến quân vào thủ phủ của Hợp bang miền Nam tại Richmond, Virginia. Kế hoạch này đòi hỏi quân Liên minh phải hành quân nhanh chóng di chuyển từ các vị trí của họ ở miền bắc Virginia đến Fredericksburg trên Sông Rappahannock. Burnside dự định sẽ vượt sông tại điểm này, rồi sau đó tiếp tục tiến về phía nam. Continue reading “13/12/1862: Trận Fredericksburg”

Các đồng minh còn có thể chịu đựng sự bắt nạt của Mỹ tới đâu?

Nguồn: Robert E. Kelly và Paul Poast, “How Much Abuse Can America’s Allies Take?”, Foreign Affairs, 08/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sự trỗi dậy của Donald Trump được cho là sẽ làm lung lay trật tự quốc tế tự do. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã công khai chỉ trích các đồng minh châu Âu lâu năm, rút khỏi các hiệp ước quốc tế như thỏa thuận khí hậu Paris, và phàn nàn rằng Mỹ đang phải bao cấp cho các đồng minh thông qua hỗ trợ quân sự và thâm hụt thương mại.

Tuy nhiên, như đã phân tích trên Foreign Affairs năm 2022, chủ nghĩa đơn phương cứng rắn của Trump không hề phá vỡ các liên minh của Mỹ. Dù bị lung lay và thường xuyên khó chịu trước thái độ bắt nạt của Washington, các đồng minh vẫn không hề rời bỏ siêu cường hàng đầu thế giới. Các chính sách đối ngoại, chi tiêu quốc phòng và liên kết địa chính trị của các đối tác cốt lõi như Pháp, Đức, Nhật Bản, và Hàn Quốc không có sự thay đổi đáng kể nào trong nhiệm kỳ đầu tiên của chính quyền Trump. Thay vào đó, các quốc gia này đã chọn cách chiều theo Trump. Lý do là họ nhận thấy việc nới lỏng quan hệ với Mỹ sẽ gây ra rủi ro lớn hơn cho lợi ích kinh tế và an ninh của họ, hơn là việc cố gắng chống lại những hành vi chỉ trích gay gắt từ ông. Continue reading “Các đồng minh còn có thể chịu đựng sự bắt nạt của Mỹ tới đâu?”

Thế giới hôm nay: 12/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chính quyền Trump gia tăng áp lực lên Nicolás Maduro, nhà lãnh đạo độc tài của Venezuela, bằng cách áp đặt lệnh trừng phạt đối với ba thành viên trong gia đình ông và sáu công ty hoạt động trong lĩnh vực dầu mỏ của Venezuela. Nhà Trắng cũng tuyên bố sẽ tuân theo một “quy trình pháp lý” để tịch thu dầu từ tàu chở dầu mà họ đã bắt giữ ngoài khơi bờ biển Venezuela. Theo Reuters, Mỹ đang lên kế hoạch chặn bắt thêm nhiều tàu thuyền như một phần trong chiến dịch chống lại chế độ của Maduro.

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Mỹ đang đề xuất biến các phần của khu vực Donetsk vẫn do Ukraine kiểm soát thành một “đặc khu kinh tế.” Tổng thống Ukraine đặt câu hỏi điều gì sẽ ngăn cản quân đội Nga tiến quân nếu khu vực này được phi quân sự hóa như một phần trong kế hoạch hòa bình mà Donald Trump đang gây sức ép buộc Ukraine chấp nhận. Zelensky cũng nói rằng việc nhượng lại lãnh thổ đòi hỏi một cuộc trưng cầu dân ý. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/12/2025”

Friend-shoring: Cơ hội và thách thức cho các nền kinh tế mới nổi

Tác giả: Nguyễn Kế Thùy Linh

Friend-shoring là việc chủ động tái cấu trúc hoặc dịch chuyển chuỗi cung ứng, sản xuất và mua sắm sang các quốc gia được coi là đáng tin cậy hoặc đối tác an toàn về chính trị và kinh tế, nhằm giảm rủi ro gián đoạn và tăng độ tin cậy của nguồn cung.[1]

Sự xuất hiện của friend-shoring phản ánh một bước chuyển quan trọng trong cách các quốc gia tổ chức chuỗi cung ứng. Trong nhiều thập kỷ, toàn cầu hóa vận hành dựa trên nguyên tắc đơn giản: sản xuất ở nơi có chi phí thấp nhất. Lao động rẻ ở Trung Quốc hay linh kiện giá thấp ở Đông Nam Á từng là yếu tố đủ để định hướng dòng dịch chuyển của các nhà máy và đơn hàng. Nhưng friend-shoring đưa thêm một tiêu chí mới vào quá trình này: mức độ tin cậy về chính trị và an ninh. Điều đó buộc cả doanh nghiệp lẫn chính phủ phải cân nhắc không chỉ chi phí, mà còn rủi ro phát sinh từ môi trường chính trị của từng quốc gia. Theo đó, những quốc gia có chi phí thấp nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro có thể bị loại khỏi chuỗi cung ứng, trong khi các quốc gia ổn định và thân thiện về mặt chính trị, dù chi phí cao hơn, lại trở thành lựa chọn được ưu tiên. Continue reading “Friend-shoring: Cơ hội và thách thức cho các nền kinh tế mới nổi”

Tác động của Chiến lược An ninh Quốc gia 2025 của Mỹ đối với Châu Á

Nguồn: C. Raja Mohan, “What the 2025 National Security Strategy Means for Asia,” Foreign Policy, 08/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuộc cách mạng MAGA trong chính sách đối ngoại của Mỹ mang lại cả tin tốt lẫn tin xấu.

Tại Washington, mỗi chính quyền mới đều lên nắm quyền với một liên minh ý thức hệ riêng và không thể tránh khỏi việc ban hành một văn kiện thể hiện rõ ràng các ý tưởng về chính sách an ninh quốc gia của Mỹ. Phiên bản mới nhất của Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS), được chính quyền Trump công bố tuần trước, là một phần không thể thiếu của truyền thống đó. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là cách thức khiến văn kiện này trở nên khác biệt: Nếu như các văn kiện chiến lược trước đây là những biến thể nhỏ của một sự đồng thuận sâu rộng về chính sách đối ngoại thời hậu Thế chiến II và hậu Chiến tranh Lạnh, thì văn kiện mới này đánh dấu sự đoạn tuyệt mạnh mẽ với sự đồng thuận đó. Continue reading “Tác động của Chiến lược An ninh Quốc gia 2025 của Mỹ đối với Châu Á”

11/12/1978: Hàng triệu đô la bị đánh cắp tại Sân bay JFK

Nguồn: Millions stolen from JFK Airport in infamous ‘Lufthansa heist’, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1978, khoảng sáu tên cướp đeo mặt nạ đã đột kích vào nhà kho chứa hàng của Hãng hàng không Lufthansa tại Sân bay JFK ở New York, cuỗm đi hơn 5 triệu đô la tiền mặt (tương đương 21 triệu đô la theo tỷ giá hiện tại) và gần 1 triệu đô la trang sức. Cho đến ngày nay, “Vụ cướp Lufthansa” vẫn được cho là một trong những vụ cướp lớn nhất trong lịch sử Mỹ. Continue reading “11/12/1978: Hàng triệu đô la bị đánh cắp tại Sân bay JFK”

Thế giới hôm nay: 11/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Donald Trump tuyên bố lực lượng Mỹ vừa bắt giữ một tàu chở dầu “rất lớn” ngoài khơi bờ biển Venezuela. Theo báo cáo, con tàu này đang bị trừng phạt. Kể từ tháng 9, chính quyền Trump đã tiến hành một chiến dịch gây áp lực chống lại Tổng thống Venezuela Nicolas Máduro, người mà Trump cáo buộc là khủng bố ma túy. Họ cũng tấn công các tàu thuyền ngoài khơi Nam Mỹ và đe dọa thực hiện hành động quân sự bên trong Venezuela.

María Corina Machado đã đến Oslo vài giờ sau khi con gái bà nhận Giải Nobel Hòa bình thay mặt bà. Lãnh đạo phe đối lập Venezuela và cũng là người chỉ trích Maduro đang phải lẩn trốn. Viện Nobel cho biết bà đã thực hiện “một cuộc hành trình trong tình huống vô cùng nguy hiểm” để đến được thủ đô Na Uy. Machado được trao giải thưởng vì “công việc không mệt mỏi nhằm thúc đẩy các quyền dân chủ.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 11/12/2025”

Cuộc cách mạng Công giáo của María Corina Machado

Nguồn: Piotr H. Kosicki, “María Corina Machado’s Catholic Revolution”, Project Syndicate, 08/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kể từ tháng 9, các cuộc không kích của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào các tàu ngoài khơi bờ biển Venezuela đã trở thành tâm điểm của tin tức với việc ông Trump còn tuyên bố “đóng cửa” không phận của quốc gia này. Người dân Venezuela đang vô cùng lo lắng và cố gắng đoán định tương lai, không biết liệu Tổng thống Trump có thực hiện lời hứa loại bỏ nhà lãnh đạo độc tài Nicolás Maduro hay không. Ai sẽ lên nắm quyền, và dựa trên cơ sở hiến pháp nào?

Vào ngày 18 tháng 11, tờ Washington Post đã trực tiếp tham gia vào cuộc tranh luận này bằng cách dành một mục quan trọng cho María Corina Machado—lãnh đạo đối lập Venezuela vừa đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2025—để bà giới thiệu “Tuyên ngôn Tự do” mới của mình. Bài xã luận kèm theo đã ca ngợi Machado như một hình mẫu hiện đại của Venezuela, kết hợp giữa tư tưởng của Thomas Jefferson và James Madison: ban biên tập tờ báo nhận định rằng, “Tuyên ngôn” này, được coi là “tiền thân của một Hiến pháp mới”, rõ ràng đã được “truyền cảm hứng” từ “văn kiện lập quốc của Mỹ”. Continue reading “Cuộc cách mạng Công giáo của María Corina Machado”

Tổng thống Marcos Jr. loay hoay tìm lối thoát sau bê bối tham nhũng

Nguồn: Trần Tương Miểu & Trương Thư, 陈相秒、张舒：街头抗议不断、关键人物“翻脸”，小马科斯为何仍“稳坐钓鱼台”？, Guancha, 04/12/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 30/11, hàng chục ngàn người Philippines đã tổ chức một cuộc biểu tình lớn tại Manila, yêu cầu chính quyền Marcos điều tra toàn diện vụ bê bối tham nhũng cơ sở hạ tầng trị giá hàng tỷ USD và truy cứu trách nhiệm của những người liên quan. Điều đáng chú ý là, đại lộ Santos ở Manila – một trong những địa điểm biểu tình – lại chính là nơi từng diễn ra “Cách mạng Quyền lực Nhân dân” năm 1986 mà đã dẫn đến việc “Marcos cha” – cha của tổng thống đương nhiệm – bị lật đổ.

Đây là cuộc biểu tình quy mô lớn thứ hai kể từ khi vụ tham nhũng trong các công trình chống ngập bị phanh phui hồi tháng 7. Ngày 21/9, cũng tại Manila, hàng chục nghìn người Philippines đã xuống đường biểu tình và hơn 200 người đã bị bắt giữ. Continue reading “Tổng thống Marcos Jr. loay hoay tìm lối thoát sau bê bối tham nhũng”

Cái bóng quá lớn của Biden tại Ukraine

Nguồn: Adrian Karatnycky, “Biden’s Long Shadow Over Ukraine,” Foreign Policy, 05/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chính quyền của Biden đã làm Ukraine thất vọng ở hầu hết mọi mặt, theo đó định hình cuộc chiến cho đến ngày nay.

Cuối mùa hè năm 2022, Ukraine đã phát động một cuộc phản công lớn ở miền nam đất nước. Vào ngày 11/11, chiến dịch này đã giải phóng thành phố Kherson và toàn bộ các khu vực trước đây do Nga chiếm đóng ở phía tây Sông Dnipro.

Giữa niềm hân hoan khi Ukraine trở về Kherson, ít có ai chú ý đến cuộc rút lui ngoạn mục của lực lượng bị mắc kẹt của Moscow. Suốt nhiều tuần, ước tính khoảng 20.000 đến 30.000 binh sĩ Nga, bao gồm các đơn vị tinh nhuệ được điều đến để củng cố mặt trận, cùng với một lượng lớn thiết bị quân sự, đã được sơ tán an toàn qua Sông Dnipro bằng phà, phao, và một cây cầu mà trước đó Ukraine từng phong tỏa một phần. Continue reading “Cái bóng quá lớn của Biden tại Ukraine”

Thế giới hôm nay: 10/12/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Volodymyr Zelensky hứa sẽ tổ chức bầu cử thời chiến trong vòng ba tháng nếu Mỹ và châu Âu “đảm bảo an ninh” cho cuộc bỏ phiếu. Hôm qua, Donald Trump một lần nữa cáo buộc Tổng thống Ukraine bám víu vào quyền lực. Trong khi đó, sau cuộc gặp thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo châu Âu hồi đầu tuần, Zelensky cho biết ông sẽ trình bày một kế hoạch hòa bình “được tinh chỉnh” cho Mỹ “trong tương lai gần.”

Chỉ số giá tiêu dùng của Trung Quốc tăng lên 0,7% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm ngoái, mức cao nhất trong gần hai năm. Mức tăng trưởng này sẽ được các nhà hoạch định chính sách hoan nghênh sau khi nước này đã vật lộn với tình trạng giảm phát kéo dài. Tuy nhiên, chỉ số giá sản xuất – chỉ số đo lường giá cả tại cửa nhà máy – đã giảm tháng thứ 38 liên tiếp, với mức giảm 2,2%. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/12/2025”

Những bài học từ nỗ lực của Nhật nhằm “cai” đất hiếm của Trung Quốc

Nguồn: “Lessons from Japan’s efforts to wean itself off Chinese rare earths”, The Economist, 04/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Khi Nhật Bản và Trung Quốc xảy ra mâu thuẫn về một nhóm đảo đang tranh chấp vào năm 2010, Trung Quốc đã triển khai một vũ khí mới. Bắc Kinh đã áp đặt lệnh cấm không chính thức đối với việc xuất khẩu đất hiếm – các khoáng sản được sử dụng trong mọi thứ từ ô tô đến tên lửa. Kể từ đó, biện pháp cưỡng ép kinh tế như vậy đã trở nên phổ biến. Năm nay, Trung Quốc đã sử dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ mới đối với đất hiếm để buộc Mỹ phải lùi bước trong cuộc chiến thương mại. Continue reading “Những bài học từ nỗ lực của Nhật nhằm “cai” đất hiếm của Trung Quốc”