Category: Bình luận

Giấc mơ điện hạt nhân của Việt Nam: Khó mấy cũng phải “né” Trung Quốc

Nguồn: Văn Thiếu Khanh, 文少卿：日本人说“时间不够了”，把越南留在了冬日的冷风里, Sina Finance, 14/12/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Ngày 8/12, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Naoki Ito nói với Reuters rằng, Nhật Bản đã rút khỏi kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân quy mô lớn tại Việt Nam, với lý do tiến độ “quá gấp gáp”.

Nói một cách đơn giản, Nhật Bản đã “xách đồ nghề bỏ chạy”. Họ thậm chí còn không bận tâm đến việc đưa ra một lời nói giảm nói tránh kiểu “điều kiện chưa chín muồi”, mà trực tiếp dùng đến câu thoái thác quen thuộc nhất, qua đó thẳng tay ném bản kế hoạch phát triển điện hạt nhân, thậm chí cả giấc mơ tạo ra “kỳ tích châu Á tiếp theo” của Việt Nam, vào giữa bầu không khí lạnh lẽo của tháng 12. Continue reading “Giấc mơ điện hạt nhân của Việt Nam: Khó mấy cũng phải “né” Trung Quốc”

Các chuyên gia Trung Quốc tác động đến chính sách đối ngoại như thế nào?

Nguồn: Sabine Mokry, “Do China’s Foreign Policy Experts Matter? How?”, War on the Rocks, 10/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong các xã hội dân chủ, giới chuyên gia chính sách đối ngoại thường có xu hướng tranh luận về vai trò và ảnh hưởng của chính họ. Các nhà phân tích thường tranh cãi xem liệu những ý kiến chuyên sâu của họ thực sự giúp định hình đường lối quản lý quốc gia hay chỉ đơn thuần là sự tô điểm bên ngoài và chính phủ có thể đón nhận hoặc phớt lờ họ tùy từng thời điểm. Người ta dễ dàng cho rằng ở Trung Quốc, động lực này hầu như không tồn tại—một hệ thống độc tài sẽ đơn giản buộc các chuyên gia phải tuân theo lề lối và chỉ tưởng thưởng những người ủng hộ ưu tiên của lãnh đạo. Continue reading “Các chuyên gia Trung Quốc tác động đến chính sách đối ngoại như thế nào?”

Trung Quốc lại muốn phân chia “Thái Bình Dương rộng lớn” với Mỹ?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “China’s military again aims to divide ‘vast Pacific Ocean’ with US,” Nikkei Asia, 11/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lịch sử thay đổi nhưng vẫn lặp lại chính nó.

Cuối tuần trước, Trung Quốc đã leo thang các động thái phô trương sức mạnh quân sự trong một trò chơi “đấu trí” nguy hiểm có thể dẫn đến một cuộc đụng độ quân sự ngoài ý muốn với Nhật Bản. Cụ thể, vào thứ Bảy ngày 06/12, máy bay J-15 từ tàu sân bay Liêu Ninh đã liên tục khóa radar vào máy bay chiến đấu F-15 của Nhật Bản.

Vụ việc xảy ra ở Tây Thái Bình Dương, phía đông nam đảo chính của Okinawa, giữa lúc căng thẳng leo thang sau phát ngôn của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về khả năng xảy ra xung đột ở Đài Loan. Continue reading “Trung Quốc lại muốn phân chia “Thái Bình Dương rộng lớn” với Mỹ?”

Tại sao Triều Tiên đang hiện đại hóa kho vũ khí thông thường?

Nguồn: Khang Vu, “Why North Korea is modernising its conventional arsenal”, The Interpreter, 12/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Đối với kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên, năm 2025 là một năm tương đối yên tĩnh. Nước này không thử nghiệm vũ khí hạt nhân hay phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa nào.

Tuy nhiên, câu chuyện lại khác đối với kho vũ khí thông thường. Triều Tiên đã khởi động một chương trình hiện đại hóa đầy tham vọng bằng cách ra mắt các tàu chiến lớn nhất từ trước đến nay, nâng cấp xe tăng, sản xuất một loại đạn pháo mới, đưa vào sử dụng các drone cảm tử sử dụng AI tiên tiến, và ra mắt các hệ thống phòng không mới. Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un cũng hứa sẽ trang bị cho lực lượng không quân các “khí tài quân sự chiến lược mới”. Continue reading “Tại sao Triều Tiên đang hiện đại hóa kho vũ khí thông thường?”

Việt Nam nỗ lực thoát khỏi bẫy Mỹ-Trung

Nguồn: Derek Grossman, “Vietnam Tries to Escape the U.S.-China Trap,” Foreign Policy, 09/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Hà Nội đang âm thầm mở rộng quan hệ đối tác ra ngoài khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Giữa những ồn ào của chiến tranh và xung đột, thật dễ để bỏ qua những thay đổi địa chính trị tinh tế hơn. Một trong những thay đổi như vậy vừa diễn ra vào tháng 11, khi Việt Nam nâng cấp quan hệ đối tác với Algeria, Kuwait, và Nam Phi sau chuyến thăm của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tới ba nước này. Thoạt nhìn, điều này có vẻ không có gì đáng chú ý: Xét cho cùng, Hà Nội đã và đang nâng cấp quan hệ đối tác với nhiều quốc gia khác nhau và duy trì nhiều quan hệ đối tác như vậy trên khắp thế giới. Continue reading “Việt Nam nỗ lực thoát khỏi bẫy Mỹ-Trung”

Một tuần tồi tệ cho phe diều hâu chống Trung Quốc ở Washington

Nguồn: James Palmer, “A Bad Week for Washington’s China Hawks”, Foreign Policy, 09/12/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Những động thái nhượng bộ của Trump trước Bắc Kinh giáng một đòn mạnh vào phe theo đường lối cứng rắn của Mỹ.

Tiêu điểm tuần này: Chính quyền Trump tiếp tục động thái nhượng bộ Trung Quốc thông qua thỏa thuận xuất khẩu Nvidia; Đàn áp trực tuyến ở Hồng Kông gia tăng sau vụ hỏa hoạn chết người; Trung Quốc đạt thặng dư thương mại kỷ lục.

Trump đang thay đổi chiến lược đối với Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai tuyên bố sẽ cho phép gã khổng lồ bán dẫn Nvidia xuất khẩu dòng chip cao cấp H200 sang Trung Quốc, điều này có thể mang lại lợi thế cho Bắc Kinh trong cuộc chiến giành vị thế thống trị lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Theo phong cách đặc trưng của mình, ông Trump đòi hỏi chính phủ Mỹ phải được hưởng 25% doanh thu. Continue reading “Một tuần tồi tệ cho phe diều hâu chống Trung Quốc ở Washington”

Các đồng minh còn có thể chịu đựng sự bắt nạt của Mỹ tới đâu?

Nguồn: Robert E. Kelly và Paul Poast, “How Much Abuse Can America’s Allies Take?”, Foreign Affairs, 08/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sự trỗi dậy của Donald Trump được cho là sẽ làm lung lay trật tự quốc tế tự do. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã công khai chỉ trích các đồng minh châu Âu lâu năm, rút khỏi các hiệp ước quốc tế như thỏa thuận khí hậu Paris, và phàn nàn rằng Mỹ đang phải bao cấp cho các đồng minh thông qua hỗ trợ quân sự và thâm hụt thương mại.

Tuy nhiên, như đã phân tích trên Foreign Affairs năm 2022, chủ nghĩa đơn phương cứng rắn của Trump không hề phá vỡ các liên minh của Mỹ. Dù bị lung lay và thường xuyên khó chịu trước thái độ bắt nạt của Washington, các đồng minh vẫn không hề rời bỏ siêu cường hàng đầu thế giới. Các chính sách đối ngoại, chi tiêu quốc phòng và liên kết địa chính trị của các đối tác cốt lõi như Pháp, Đức, Nhật Bản, và Hàn Quốc không có sự thay đổi đáng kể nào trong nhiệm kỳ đầu tiên của chính quyền Trump. Thay vào đó, các quốc gia này đã chọn cách chiều theo Trump. Lý do là họ nhận thấy việc nới lỏng quan hệ với Mỹ sẽ gây ra rủi ro lớn hơn cho lợi ích kinh tế và an ninh của họ, hơn là việc cố gắng chống lại những hành vi chỉ trích gay gắt từ ông. Continue reading “Các đồng minh còn có thể chịu đựng sự bắt nạt của Mỹ tới đâu?”

Friend-shoring: Cơ hội và thách thức cho các nền kinh tế mới nổi

Tác giả: Nguyễn Kế Thùy Linh

Friend-shoring là việc chủ động tái cấu trúc hoặc dịch chuyển chuỗi cung ứng, sản xuất và mua sắm sang các quốc gia được coi là đáng tin cậy hoặc đối tác an toàn về chính trị và kinh tế, nhằm giảm rủi ro gián đoạn và tăng độ tin cậy của nguồn cung.[1]

Sự xuất hiện của friend-shoring phản ánh một bước chuyển quan trọng trong cách các quốc gia tổ chức chuỗi cung ứng. Trong nhiều thập kỷ, toàn cầu hóa vận hành dựa trên nguyên tắc đơn giản: sản xuất ở nơi có chi phí thấp nhất. Lao động rẻ ở Trung Quốc hay linh kiện giá thấp ở Đông Nam Á từng là yếu tố đủ để định hướng dòng dịch chuyển của các nhà máy và đơn hàng. Nhưng friend-shoring đưa thêm một tiêu chí mới vào quá trình này: mức độ tin cậy về chính trị và an ninh. Điều đó buộc cả doanh nghiệp lẫn chính phủ phải cân nhắc không chỉ chi phí, mà còn rủi ro phát sinh từ môi trường chính trị của từng quốc gia. Theo đó, những quốc gia có chi phí thấp nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro có thể bị loại khỏi chuỗi cung ứng, trong khi các quốc gia ổn định và thân thiện về mặt chính trị, dù chi phí cao hơn, lại trở thành lựa chọn được ưu tiên. Continue reading “Friend-shoring: Cơ hội và thách thức cho các nền kinh tế mới nổi”

Tác động của Chiến lược An ninh Quốc gia 2025 của Mỹ đối với Châu Á

Nguồn: C. Raja Mohan, “What the 2025 National Security Strategy Means for Asia,” Foreign Policy, 08/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuộc cách mạng MAGA trong chính sách đối ngoại của Mỹ mang lại cả tin tốt lẫn tin xấu.

Tại Washington, mỗi chính quyền mới đều lên nắm quyền với một liên minh ý thức hệ riêng và không thể tránh khỏi việc ban hành một văn kiện thể hiện rõ ràng các ý tưởng về chính sách an ninh quốc gia của Mỹ. Phiên bản mới nhất của Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS), được chính quyền Trump công bố tuần trước, là một phần không thể thiếu của truyền thống đó. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là cách thức khiến văn kiện này trở nên khác biệt: Nếu như các văn kiện chiến lược trước đây là những biến thể nhỏ của một sự đồng thuận sâu rộng về chính sách đối ngoại thời hậu Thế chiến II và hậu Chiến tranh Lạnh, thì văn kiện mới này đánh dấu sự đoạn tuyệt mạnh mẽ với sự đồng thuận đó. Continue reading “Tác động của Chiến lược An ninh Quốc gia 2025 của Mỹ đối với Châu Á”

Cuộc cách mạng Công giáo của María Corina Machado

Nguồn: Piotr H. Kosicki, “María Corina Machado’s Catholic Revolution”, Project Syndicate, 08/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kể từ tháng 9, các cuộc không kích của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào các tàu ngoài khơi bờ biển Venezuela đã trở thành tâm điểm của tin tức với việc ông Trump còn tuyên bố “đóng cửa” không phận của quốc gia này. Người dân Venezuela đang vô cùng lo lắng và cố gắng đoán định tương lai, không biết liệu Tổng thống Trump có thực hiện lời hứa loại bỏ nhà lãnh đạo độc tài Nicolás Maduro hay không. Ai sẽ lên nắm quyền, và dựa trên cơ sở hiến pháp nào?

Vào ngày 18 tháng 11, tờ Washington Post đã trực tiếp tham gia vào cuộc tranh luận này bằng cách dành một mục quan trọng cho María Corina Machado—lãnh đạo đối lập Venezuela vừa đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2025—để bà giới thiệu “Tuyên ngôn Tự do” mới của mình. Bài xã luận kèm theo đã ca ngợi Machado như một hình mẫu hiện đại của Venezuela, kết hợp giữa tư tưởng của Thomas Jefferson và James Madison: ban biên tập tờ báo nhận định rằng, “Tuyên ngôn” này, được coi là “tiền thân của một Hiến pháp mới”, rõ ràng đã được “truyền cảm hứng” từ “văn kiện lập quốc của Mỹ”. Continue reading “Cuộc cách mạng Công giáo của María Corina Machado”

Tổng thống Marcos Jr. loay hoay tìm lối thoát sau bê bối tham nhũng

Nguồn: Trần Tương Miểu & Trương Thư, 陈相秒、张舒：街头抗议不断、关键人物“翻脸”，小马科斯为何仍“稳坐钓鱼台”？, Guancha, 04/12/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 30/11, hàng chục ngàn người Philippines đã tổ chức một cuộc biểu tình lớn tại Manila, yêu cầu chính quyền Marcos điều tra toàn diện vụ bê bối tham nhũng cơ sở hạ tầng trị giá hàng tỷ USD và truy cứu trách nhiệm của những người liên quan. Điều đáng chú ý là, đại lộ Santos ở Manila – một trong những địa điểm biểu tình – lại chính là nơi từng diễn ra “Cách mạng Quyền lực Nhân dân” năm 1986 mà đã dẫn đến việc “Marcos cha” – cha của tổng thống đương nhiệm – bị lật đổ.

Đây là cuộc biểu tình quy mô lớn thứ hai kể từ khi vụ tham nhũng trong các công trình chống ngập bị phanh phui hồi tháng 7. Ngày 21/9, cũng tại Manila, hàng chục nghìn người Philippines đã xuống đường biểu tình và hơn 200 người đã bị bắt giữ. Continue reading “Tổng thống Marcos Jr. loay hoay tìm lối thoát sau bê bối tham nhũng”

Cái bóng quá lớn của Biden tại Ukraine

Nguồn: Adrian Karatnycky, “Biden’s Long Shadow Over Ukraine,” Foreign Policy, 05/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chính quyền của Biden đã làm Ukraine thất vọng ở hầu hết mọi mặt, theo đó định hình cuộc chiến cho đến ngày nay.

Cuối mùa hè năm 2022, Ukraine đã phát động một cuộc phản công lớn ở miền nam đất nước. Vào ngày 11/11, chiến dịch này đã giải phóng thành phố Kherson và toàn bộ các khu vực trước đây do Nga chiếm đóng ở phía tây Sông Dnipro.

Giữa niềm hân hoan khi Ukraine trở về Kherson, ít có ai chú ý đến cuộc rút lui ngoạn mục của lực lượng bị mắc kẹt của Moscow. Suốt nhiều tuần, ước tính khoảng 20.000 đến 30.000 binh sĩ Nga, bao gồm các đơn vị tinh nhuệ được điều đến để củng cố mặt trận, cùng với một lượng lớn thiết bị quân sự, đã được sơ tán an toàn qua Sông Dnipro bằng phà, phao, và một cây cầu mà trước đó Ukraine từng phong tỏa một phần. Continue reading “Cái bóng quá lớn của Biden tại Ukraine”

Những bài học từ nỗ lực của Nhật nhằm “cai” đất hiếm của Trung Quốc

Nguồn: “Lessons from Japan’s efforts to wean itself off Chinese rare earths”, The Economist, 04/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Khi Nhật Bản và Trung Quốc xảy ra mâu thuẫn về một nhóm đảo đang tranh chấp vào năm 2010, Trung Quốc đã triển khai một vũ khí mới. Bắc Kinh đã áp đặt lệnh cấm không chính thức đối với việc xuất khẩu đất hiếm – các khoáng sản được sử dụng trong mọi thứ từ ô tô đến tên lửa. Kể từ đó, biện pháp cưỡng ép kinh tế như vậy đã trở nên phổ biến. Năm nay, Trung Quốc đã sử dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ mới đối với đất hiếm để buộc Mỹ phải lùi bước trong cuộc chiến thương mại. Continue reading “Những bài học từ nỗ lực của Nhật nhằm “cai” đất hiếm của Trung Quốc”

Tác động không đồng đều từ các biện pháp trả đũa Nhật Bản của Trung Quốc

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi’s Takaichi retribution has less impact on eastern Japan,” Nikkei Asia, 04/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Khu vực bị ảnh hưởng bởi trận động đất năm 2011 vẫn đón hàng loạt du khách từ Đài Loan và các nước khác trong khi Kansai chịu ảnh hưởng.

Chính quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vừa thực hiện một loạt biện pháp trả đũa mạnh mẽ đối với Nhật Bản sau phát biểu của Thủ tướng Sanae Takaichi về khả năng xảy ra tình huống khẩn cấp ở Đài Loan.

Dù họ đã tăng cường áp lực lên Nhật Bản và phát động một cuộc chiến tuyên truyền chống lại Nhật Bản ở cả trong và ngoài nước, nhưng chính quyền Tập cho đến nay vẫn chưa thực hiện các biện pháp mạnh mẽ có thể phản tác dụng đối với nền kinh tế Trung Quốc. Continue reading “Tác động không đồng đều từ các biện pháp trả đũa Nhật Bản của Trung Quốc”

Viện trợ nước ngoài mang đặc sắc Trung Quốc

Nguồn: Alicia R. Chen, “Foreign Aid With Chinese Characteristics,” Foreign Affairs, 03/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Bắc Kinh đang tìm kiếm ảnh hưởng ở đâu – và không ở đâu?

Đầu năm nay, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), chương trình viện trợ song phương lớn nhất thế giới, nhiều nhà quan sát bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc sẽ nhảy vào lấp đầy khoảng trống địa chính trị. Suy cho cùng, USAID đã đóng vai trò là công cụ chủ chốt trong ngoại giao Mỹ trong hơn sáu thập kỷ, và sự rút lui của Mỹ tạo cơ hội cho Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng kinh tế và giành được ảnh hưởng ở nhiều nơi trên thế giới. Continue reading “Viện trợ nước ngoài mang đặc sắc Trung Quốc”

Mười điểm gây chấn động từ chiến lược an ninh quốc gia mới của Trump

Nguồn: Rick Landgraf, “Ten Jolting Takeaways from Trump’s New National Security Strategy”, War on the Rocks, 05/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Mỹ đã công bố Chiến lược An ninh Quốc gia mới, và nó thực sự gây chấn động toàn bộ hệ thống. Đây không chỉ đơn thuần là bản trình bày công khai mới nhất về các nguyên tắc, tham vọng và ưu tiên định hướng cho chính sách đối ngoại của Mỹ. Thay vào đó, nó giống như một tuyên ngôn vạch ra một dự án Mỹ hoàn toàn khác biệt. So với các văn kiện trước đây, chiến lược này có vẻ hẹp hơn, mang nặng tính đảng phái hơn, hướng vào bên trong nước nhiều hơn và chủ yếu tập trung vào cá nhân. Dưới đây là mười điểm quan trọng giúp ta hiểu rõ hơn về cách Mỹ nhìn nhận vai trò và vị thế của mình trên trường quốc tế. Continue reading “Mười điểm gây chấn động từ chiến lược an ninh quốc gia mới của Trump”

Vụ hoả hoạn thảm khốc nêu bật tình cảnh khó khăn của Hồng Kông

Nguồn: James Palmer, “Deadly Fire Highlights Hong Kong’s Predicament”, Foreign Policy, 02/11/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Thảm kịch khiến nhiều người dân địa phương tin rằng những quyền tự do của thành phố nay đã không còn.

Tiêu điểm tuần này: Vụ cháy chung cư thảm khốc tàn phá Hồng Kông; Những chi tiết được hé lộ về vai trò của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi; Một trò chơi điện tử trở thành cú hích quyền lực mềm của Trung Quốc.

Vụ cháy chung cư tàn phá Hồng Kông

Tại Hồng Kông, một cuộc tranh luận về an toàn xây dựng và sự thiếu hụt trong việc thực thi quy định đã nổ ra sau vụ hoả hoạn chung cư khiến ít nhất 156 người thiệt mạng vào tuần trước. Lãnh đạo Hồng Kông đã yêu cầu điều tra nguyên nhân vụ cháy, và cảnh sát đã bắt giữ một số người tình nghi phải chịu trách nhiệm. Continue reading “Vụ hoả hoạn thảm khốc nêu bật tình cảnh khó khăn của Hồng Kông”

Netanyahu vẫn đang theo đuổi một chiến lược Gaza thất bại như xưa

Nguồn: Rob Geist Pinfold, “Netanyahu Is Still Following the Same Failed Gaza Strategy”, Foreign Policy, 03/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Sau hai năm trì hoãn, chính phủ Israel gần đây đã bỏ phiếu thành lập một ủy ban điều tra về nguyên nhân vụ tấn công của Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023. Những người phản đối nhanh chóng cho rằng đây sẽ là một kế hoạch tẩy trắng, vì Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ lâu đã từ chối nhận bất kỳ trách nhiệm nào. Tuy nhiên, Netanyahu đã ngầm thừa nhận trách nhiệm của mình bằng cách liên tục loại trừ khả năng quay trở lại trạng thái trước chiến tranh của Gaza—một trạng thái do chính ông thiết kế và duy trì. Continue reading “Netanyahu vẫn đang theo đuổi một chiến lược Gaza thất bại như xưa”

Liệu loại thuốc đột phá tiếp theo có đến từ Trung Quốc?

Nguồn: Eleanor Olcott, “Will the next blockbuster drug come from China?,” Financial Times, 02/12/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngành công nghiệp dược phẩm sinh học đang bùng nổ sau khi nhận đầu tư kỷ lục và chuỗi cung ứng được cải thiện.

Tại một vùng ngoại ô công nghiệp ở Thượng Hải, một cuộc “đổi ngôi” trong ngành sản xuất thuốc đang âm thầm diễn ra.

Các kỹ sư đang kiểm tra một dãy thùng thép không gỉ khổng lồ, nơi sắp bắt đầu sản xuất một loại thuốc sinh học có nguồn gốc từ tế bào buồng trứng chuột hamster. Với mỗi thùng đủ lớn để sản xuất 50.000 lít thuốc, cơ sở này là minh chứng cho thấy sự bùng nổ của ngành công nghiệp dược phẩm sinh học đang diễn ra trên khắp Trung Quốc. Continue reading “Liệu loại thuốc đột phá tiếp theo có đến từ Trung Quốc?”

Ngành công nghiệp lừa đảo của Campuchia đã quá lớn để sụp đổ?

Nguồn: Jack Adamović Davies, “Is Cambodia’s Scam Industry Too Big to Fail?”, Foreign Policy, 01/12/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Việc cố vấn riêng bị Bộ Tư pháp Mỹ truy tố vì tổ chức mạng lưới lừa đảo lớn nhất lịch sử sẽ là một đòn chí mạng cho sự nghiệp chính trị của hầu hết các Thủ tướng. Nhưng điều đó lại không hề ảnh hưởng đến Thủ tướng Campuchia Hun Manet. Dưới sự bảo hộ của chính phủ ông – và trước đó là của cha ông, Hun Sen – một mạng lưới hơn 250 trung tâm lừa đảo đã bén rễ và hoạt động khắp Campuchia.

Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, các hoạt động lừa đảo quy mô công nghiệp này sử dụng hơn 100.000 lao động từ nạn buôn người và lao động cưỡng bức, thu về hàng tỷ USD mỗi năm. Phần lớn số tiền bẩn này được đổ vào hệ thống chính trị gia đình trị đã bén rễ ở Campuchia, giúp duy trì chế độ cha truyền con nối lên nắm quyền nhờ đảo chính năm 1997 và không ngần ngại sử dụng các chiến thuật mạnh tay, đàn áp để duy trì cái mà Tổ chức Human Rights Watch gọi là “nhà nước độc đảng”. Continue reading “Ngành công nghiệp lừa đảo của Campuchia đã quá lớn để sụp đổ?”