Nguồn: “Gorbachev re-elected as head of Communist Party,” History.com (truy cập ngày 08/7/2015).
Biên dịch: Phạm Văn Chính | Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng
Vào ngày này năm 1990, như một dấu hiệu cho thấy sự ủng hộ đối với những cải cách kinh tế và chính trị sâu rộng của mình, Mikhail Gorbachev đã đứng vững trước nhiều lời chỉ trích nặng nề từ các đối thủ chính trị và tái đắc cử chức Tổng Bí thư Đảng cộng sản Liên Xô với đa số phiếu ủng hộ. Tuy nhiên, chiến thắng của Gorbachev chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, trước khi Liên Xô sụp đổ vào cuối năm 1991.
Gorbachev lên nắm quyền ở Liên Xô vào năm 1985 và ngay lập tức bắt đầu thúc đẩy cải cách trong các chính sách đối nội và đối ngoại của Liên Xô. Trong nước, ông ủng hộ sự tự do kinh tế lớn hơn và theo hướng kinh tế thị trường tự do trong một số lĩnh vực nhất định. Ông cũng yêu cầu tự do chính trị lớn hơn, và trả tự do cho một số lượng lớn tù nhân chính trị. Trong chính sách đối ngoại, Gorbachev tìm cách làm tan băng Chiến tranh Lạnh trong mối quan hệ với Hoa Kỳ.
Gorbachev cũng tỏ rõ rằng ông mong muốn thực hiện những biện pháp kiểm soát vũ khí quan trọng và bắt đầu cắt giảm sự can thiệp chính trị và quân sự của Liên Xô ở một số quốc gia như Afghanistan và Angola. Đến năm 1990, nhiều người ca ngợi Gorbachev như một vị cứu tinh mang lại sự cải cách đúng đắn cho Liên Xô.
Thế nhưng ở quê nhà, Gorbachev lại bị lăng mạ bởi nhiều người Nga theo đường lối cứng rắn; họ chỉ trích ông làm suy yếu quyền lực của Đảng cộng sản và tiềm lực quân sự quốc gia. Trong Đại hội Đảng Cộng sản diễn ra vào tháng 7 năm 1990, Gorbachev đã phản bác những lời chỉ trích ông. “Không có cách nào để quay lại quá khứ, và không nền độc tài nào – nếu còn ai ấp ủ ý tưởng điên rồ đó – có thể giải quyết điều gì,” ông tuyên bố.
Về những cải cách trong nước của mình, Gorbachev nhấn mạnh, “Đây thực sự là một xã hội khác,” nó cần những chính sách khác biệt. Đáp lại lời cáo buộc rằng ông quá “mềm mỏng” trong việc đối phó với phong trào chống cộng tại các nước đồng minh của Liên Xô ở Đông Âu, ông nói lớn, “Vậy mọi người muốn thấy những chiếc xe tăng nữa hay sao? Chúng ta sẽ lại dạy cho họ phải sống thế nào sao?” Với những lời nói thuyết phục của Gorbachev, các đại biểu tới dự Đại hội Đảng đã tiếp tục bầu ông làm người đứng đầu Đảng Cộng sản Liên Xô.
Tuy nhiên, thành công của Gorbachev vô cùng ngắn ngủi. Trong khi nhiều người hoan nghênh những cải cách của ông, đến năm 1990, Liên Xô phải trải qua những vấn đề kinh tế trầm trọng, đấu đá chính trị nội bộ dâng cao, trong khi người dân Nga ngày càng cảm thấy bất ổn. Tháng 12 năm 1991, với việc hầu hết các nước đồng minh Đông Âu của Liên Xô đã lật đổ các chính phủ cộng sản của họ và các nước cộng hòa Xô viết tuyên bố độc lập khỏi Liên Xô, Gorbachev từ chức Tổng Bí thư và Tổng thống. Cùng với hành động này của ông, Liên Xô sụp đổ.
Ảnh: Mikhail Gorbachev phát biểu tại Đại hội Đảng Cộng sản Liên Xô lần thứ 28 tại Moskva ngày 10/07/1990. © AFP.
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”420″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]
