Nguồn: First Battle of Gaza, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1917, trận đầu tiên trong chuỗi ba trận chiến của quân Đồng minh nhằm đánh bại các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ trong và xung quanh thành phố Gaza của Palestine đã diễn ra.
Tính đến tháng 01/1917, quân Đồng minh đã khiến quân đội Thổ Nhĩ Kỳ phải hoàn toàn rời khỏi Bán đảo Sinai ở đông bắc Ai Cập, cho phép lực lượng Anh trong khu vực do Sir Archibald Murray chỉ huy có thể cân nhắc tiến vào Palestine. Tuy nhiên, để làm như vậy, trước tiên họ sẽ phải vượt qua một loạt các vị trí phòng thủ mạnh của Thổ Nhĩ Kỳ trên đỉnh những rặng núi chạy từ tây sang đông nằm giữa các thị trấn Gaza và Beersheba, vốn chặn mất lối đi duy nhất vào trung tâm Palestine.
Nằm dưới sự chỉ huy của tướng Đức Friedrich Kress von Kressenstein, lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ có quân số khoảng 18.000 người; Murray đã lên kế hoạch gửi một lực lượng lính Anh có quân số lớn gấp đôi chống lại người Thổ, lực lượng này do cấp dưới của Murray, Sir Charles Dobell, chỉ huy.
Sáng ngày 26/03/1917, Dobell và đoàn quân của ông tiến lên những rặng núi phủ sương mù dày đặc. Họ đã thành công trong việc cắt đứt đường vào khu vực phía đông và đông nam của Gaza, và triển khai quân đội để ngăn chặn người Thổ gửi quân tiếp viện hoặc đồ tiếp tế cho thị trấn. Sư đoàn Bộ binh 53, đơn vị trung tâm của cuộc tiến công, đã nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ lực lượng kỵ binh do Sir Philip Chetwode chỉ huy.
Tuy nhiên, gần cuối ngày hôm đó, khi chiến thắng ở Gaza đã gần kề, Dobel và Chetwode bất ngờ quyết định ngừng cuộc tấn công. Quyết định này dù được đưa ra sau khi cân nhắc khả năng thất bại và thương vong nặng nề cho bộ binh, thì vẫn là một quyết định gây tranh cãi, nhất là khi là những sĩ quan khác tin rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang ở bên bờ vực thất bại.
Dù bộ binh tiếp tục cuộc tấn công vào sáng hôm sau, chính sự trì hoãn trong đêm đã cho phép Kressenstein thời gian tăng viện 4.000 quân mới cho lực lượng đồn trú vĩnh viễn tại Gaza. Sau khi đối đầu với một cuộc phản công của Thổ Nhĩ Kỳ, được hỗ trợ đáng kể bởi máy bay trinh sát Đức từ trên cao, Dobell đã buộc phải ngừng hoàn toàn cuộc tấn công. Lực lượng của ông đã chịu 4.000 thương vong trong Trận Gaza thứ nhất, so với chỉ 2.400 thương vong bên phía Thổ Nhĩ Kỳ.
Một cuộc tấn công thứ hai vào Gaza, được triển khai vào ngày 17/04 sau đó, cũng không thành công. Mãi đến mùa thu năm đó, quân Anh, dưới quyền chỉ huy mới của Sir Edmund Allenby, mới có thể chinh phục được thị trấn và chuyển sang thử thách tiếp theo: bảo vệ thành phố thủ đô của Palestine, Jerusalem, vốn đã rơi vào tay quân Đồng minh từ ngày 09/12/1917.
