Nguồn: Confederate spy Belle Boyd is captured, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Vào ngày này năm 1862, nữ gián điệp của Hợp bang miền Nam là Marie Isabella Boyd, biệt danh là Belle, đã bị bắt bởi quân Liên bang miền Bắc và bị giam tại nhà tù Old Capitol ở Washington, D.C. Đây là vụ bắt giữ đầu tiên trong số ba vụ bắt giữ nữ gián điệp lợi hại này, người đã cung cấp các thông tin quan trọng cho Hợp bang miền Nam trong nội chiến.
Boyd sinh ra ở bang Virginia và chỉ mới 17 tuổi khi nội chiến Hoa Kỳ bắt đầu. Bà xuất thân từ một gia đình sở hữu nô lệ có tiếng ở Martinsburg, Virginia (nay là Tây Virginia), trong Thung lũng Shenandoah. Năm 1861, bà đã bắn chết một người lính liên bang vì đã xúc phạm mẹ bà và đe dọa sẽ lục soát nhà họ. Các sĩ quan liên bang đã điều tra và kết luận rằng vụ nổ súng là chính đáng.
Ngay sau vụ việc này, Boyd bắt đầu làm gián điệp cho Hợp bang miền Nam. Bà đã dùng sự quyến rũ của mình để bắt chuyện với các binh lính và sĩ quan liên bang, từ đó thu thập thông tin về các vấn đề quân sự của họ. Nghi ngờ rằng Boyd là gián điệp, các sĩ quan liên bang đã trục xuất Boyd về phía nam Thung lũng Shenandoah, tới Front Royal, Virginia vào tháng 03/1862. Chỉ hai tháng sau, Boyd đã đích thân truyền thông tin quan trọng về cho Tướng Thomas J. Jackson trong chiến dịch của ông ở thung lũng. Nhờ đó, Hợp bang miền Nam đã đánh bại lực lượng của Tướng Nathaniel Banks trong Trận Winchester. Trong một lần khác, Boyd đã giao hai kỵ binh liên bang, những người đã hào hiệp hộ tống bà về nhà qua phòng tuyến của Liên bang miền Bắc, cho lính gác của Hợp bang miền Nam bắt làm tù binh chiến tranh.
Boyd từng bị giam giữ nhiều lần và vào ngày 29/07, bà đã bị đưa vào nhà tù Old Capitol ở Washington. Tuy nhiên, điều kiện trong tù của bà rõ ràng là không quá khắc nghiệt. Boyd đã nhận được nhiều sự quan tâm đặc biệt, và thậm chí còn đính hôn với một tù nhân khác. Khi được trả tự do một tháng sau, bà đã được tặng một bộ đồ cưới bởi quản lý của nhà tù và được chở trên con tàu gắn lá cờ đầu hàng tới Richmond, Virginia.
Boyd bị bắt lại vào năm 1863 và bị giam trong ba tháng. Sau lần ngồi tù thứ hai này, bà trở thành người truyền tin mật cho Anh. Năm 1864, tàu của bà bị bắt ngoài khơi bờ biển Bắc Carolina, và con tàu cùng thủy thủ đoàn đã được đưa tới New York. Thuyền trưởng Samuel Hardinge, người chỉ huy con tàu Liên bang miền Bắc đã bắt được tàu của Boyd, đã được trông thấy đang mua sắm cùng bà ở New York. Ông đã theo bà tới London, và họ đã kết hôn không lâu sau đó.
Không lâu sau khi chiến tranh kết thúc, Boyd đã mất đi người chồng nhưng họ đã có với nhau một đứa con. Khi mới 21 tuổi, Boyd đã vận dụng kinh nghiệm làm gián điệp của mình vào việc viết sách và sự nghiệp diễn xuất. Bà mất tại Wisconsin vào năm 1900.
