Nguồn: George Washington signs Jay Treaty with Britain, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1795, Tổng thống George Washington ký Hiệp ước Jay (hay Hiệp ước của Jay) với Vương quốc Anh.
Với tên gọi chính thức là Hiệp ước Thương mại Hữu nghị và Hàng hải giữa Vương quốc Anh và Hợp chúng quốc Hoa Kỳ (Treaty of Amity Commerce and Navigation between His Britannic Majesty and The United States of America), văn bản cố gắng xoa dịu căng thẳng vốn đã trở nên dữ dội hơn giữa hai quốc gia kể từ khi kết thúc Cách mạng Mỹ.
Chính phủ Mỹ phản đối lính Anh đóng quân dọc biên giới phía bắc và phía tây nước Mỹ, cũng như việc Anh vi phạm tính trung lập của Mỹ vào năm 1794 khi Hải quân Hoàng gia bắt giữ các tàu Mỹ ở Tây Ấn trong Chiến tranh Anh-Pháp. Được soạn thảo và đàm phán bởi Chánh án Tối cao Pháp viện (đồng thời là người được Washington chỉ định) – John Jay, hiệp ước được Vua George III ký vào ngày 19/11/1794 tại London. Tuy nhiên, sau khi Jay trở về quê nhà cùng bản hiệp ước mới ký, Washington, khi ấy đang trong nhiệm kỳ thứ hai, đã phải đương đầu với sự phản đối quyết liệt từ Quốc hội; đến năm 1795, liệu hiệp ước có được phê chuẩn hay không vẫn còn rất mơ hồ.
Lãnh đạo phe phản đối hiệp ước là hai tổng thống tương lai: Thomas Jefferson và James Madison. Vào thời điểm đó, Jefferson đang ở giai đoạn chuyển tiếp giữa các vị trí chính trị của mình: ông vừa kết thúc nhiệm kỳ Ngoại trưởng trong chính quyền Washington, 1789 – 1793, nhưng chưa trở thành phó tổng thống cho John Adams. Đồng hương Virginia, James Madison, khi ấy đang là một thành viên của Hạ viện. Jefferson, Madison và những người chống đối khác cho rằng hiệp ước đã nhượng bộ người Anh quá nhiều. Họ lập luận rằng các điều khoản mà Jay đàm phán thực sự làm suy yếu quyền thương mại của Mỹ và rằng chúng sẽ buộc Mỹ trả các khoản nợ trước cách mạng cho các thương nhân người Anh. Bản thân Washington không hoàn toàn hài lòng với hiệp ước này, nhưng ông coi việc ngăn chặn đối đầu với cựu chính quốc là ưu tiên hàng đầu.
Cuối cùng, hiệp ước đã được Quốc hội phê chuẩn vào ngày 14/08/1795, với đúng 2/3 đa số cần thiết để được thông qua; Washington đã ký hiệp ước bốn ngày sau đó. Washington và Jay có thể đã giành chiến thắng trong cuộc chiến lập pháp và tạm thời ngăn chặn chiến tranh, nhưng xung đột trong nước đã làm nổi bật sự chia rẽ sâu sắc giữa những hệ tư tưởng chính trị khác nhau ở thủ đô. Jefferson và Madison đã nghi ngờ rằng Washington sẽ ưu tiên quan hệ hữu nghị với Anh thay vì thúc đẩy quan hệ với Pháp, nước đang hoan nghênh Mỹ trở thành đồng minh trong cuộc chiến mở rộng của họ chống lại nước Anh.
