Nguồn: Korean Airlines flight shot down by Soviet Union, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1983, máy bay chiến đấu của Liên Xô đã chặn đường một chuyến bay chở khách của hãng Korean Airlines trên không phận nước này, sau đó bắn rơi máy bay, khiến 269 hành khách cùng phi hành đoàn thiệt mạng. Vụ việc đã làm gia tăng đáng kể căng thẳng giữa Liên Xô và Mỹ.
Ngày hôm ấy, chuyến bay số hiệu 007 của Korean Airlines (KAL) đang trên chặng cuối cùng của hành trình từ Thành phố New York đến Seoul, chuyển tiếp tại Anchorage, Alaska. Khi đến gần điểm hạ cánh, máy bay bắt đầu chệch hướng ra xa so với đường bay thông thường. Trong chốc lát, chiếc 007 đã lạc vào không phận Liên Xô và băng qua bán đảo Kamchatka, nơi có một số cơ sở quân sự tối mật của Liên Xô.
Phía Liên Xô đã cử hai máy bay tiêm kích ra chặn đường. Theo băng ghi âm cuộc trò chuyện giữa hai phi công và lực lượng kiểm soát mặt đất của Liên Xô, các máy bay chiến đấu đã nhanh chóng xác định vị trí của KAL007 và cố gắng liên lạc với máy bay chở khách này. Không nhận được phản hồi, một trong hai máy bay chiến đấu đã bắn tên lửa tầm nhiệt. Chiếc máy bay dân sự bị trúng tên lửa và lao thẳng xuống Biển Nhật Bản. Toàn bộ 269 người trên máy bay đều thiệt mạng.
Đây không phải là lần đầu tiên một chuyến bay của Hàn Quốc gặp sự cố trên đất Liên Xô. Năm 1978, Liên Xô buộc một máy bay chở khách phải đáp ngay xuống Murmansk; hai hành khách đã thiệt mạng trong quá trình hạ cánh khẩn cấp. Trong tuyên bố công khai đầu tiên về sự cố tháng 09/1983, chính phủ Liên Xô chỉ thông báo rằng một máy bay không xác định đã bị bắn rơi khi bay qua lãnh thổ nước họ.
Chính phủ Mỹ đã kinh hoàng trước thảm kịch. Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng Liên Xô biết rõ chuyến bay này là một máy bay chở khách dân dụng không vũ trang. Tổng thống Ronald Reagan gọi vụ việc là một “vụ thảm sát” và đưa ra tuyên bố rằng Liên Xô đã “chống lại thế giới và đi ngược lại các giới luật đạo đức hướng dẫn mối quan hệ giữa người với người ở bất cứ đâu.”
Năm ngày sau vụ việc, Liên Xô thừa nhận rằng KAL007 thực sự là một máy bay chở khách, nhưng các phi công của họ đã không có cách nào biết được điều này. Một quan chức quân sự cấp cao của Liên Xô tuyên bố rằng chuyến bay KAL đã tham gia vào các hoạt động gián điệp. Chính quyền Reagan đáp trả bằng cách đình chỉ tất cả các dịch vụ hàng không chở khách của Liên Xô đến Mỹ, và hủy một số thỏa thuận đang được đàm phán với Liên Xô.
Bất chấp các luận điệu công khai căng thẳng, nhiều quan chức và nhà phân tích của Liên Xô và Mỹ cùng đồng ý rằng vụ việc chỉ đơn giản là một sự hiểu lầm bi thảm. KAL007 đã vô tình chuyển sang đường bay gần với hành trình của một máy bay do thám của Mỹ vốn bay cùng lúc với họ; có lẽ nhóm kiểm soát radar của Liên Xô đã nhầm lẫn hai chiếc máy bay với nhau. Tại Liên Xô, một số quan chức quân sự chịu trách nhiệm về phòng không vùng Viễn Đông đã bị sa thải hoặc bị cách chức. Người ta chưa bao giờ giải thích được nguyên do tại sao chuyến bay KAL lại lạc đi gần 200 dặm so với đường bay gốc.
