Nguồn: The Great Halifax Explosion, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1917, lúc 9:05 sáng, tại bến cảng Halifax ở tỉnh Nova Scotia của Canada, vụ nổ nhân tạo kinh hoàng nhất trong thời kỳ tiền nguyên tử đã xảy ra khi Mont Blanc, một tàu vũ khí của Pháp, phát nổ chỉ 20 phút sau khi va chạm với một tàu khác.
Khi Thế chiến I nổ ra ở châu Âu, thành phố cảng Halifax ngày càng trở nên nhộn nhịp với rất nhiều con tàu chở theo binh lính, hàng cứu trợ và đạn dược vượt qua Đại Tây Dương. Sáng ngày 06/12, tàu Imo của Na Uy rời cảng Halifax để lên đường đến Thành phố New York. Cùng lúc đó, tàu Mont Blanc của Pháp, với khoang hàng chứa đầy các loại bom đạn dễ phát nổ – 2.300 tấn axit picric, 200 tấn thuốc nổ TNT, 35 tấn xăng có trị số octan cao và 10 tấn bông thuốc súng – đang cố gắng đi qua bến cảng chật hẹp để tham gia vào một đoàn tàu sẽ hộ tống nó qua Đại Tây Dương.
Khoảng 8:45 sáng, hai con tàu đụng vào nhau, khiến cho axit picric bốc cháy. Mont Blanc bị đẩy về phía bờ biển sau va chạm với Imo; thủy thủ đoàn nhanh chóng nhảy lên bờ, cố gắng cảnh báo về nguy cơ từ con tàu đang bốc cháy nhưng họ đã không thành công. Rất nhiều người tập trung dọc theo bến cảng để chứng kiến cảnh tượng con tàu rực lửa; vài phút sau đó, nó va vào chân đê và bất ngờ bốc cháy dữ dội. Sở Cứu hỏa Halifax đã cố gắng phản ứng nhanh chóng, nhưng trong khi họ còn đang tìm cách đưa xe của mình đến cạnh họng nước gần nhất thì Mont Blanc đã phát nổ lúc 9:05 sáng, trong một tia chớp chói lòa.
Vụ nổ lớn này đã làm chết hơn 1.800 người, làm bị thương 9.000 người khác – trong đó có 200 người bị mù – và phá hủy gần như toàn bộ phần cực bắc của thành phố Halifax, bao gồm hơn 1.600 ngôi nhà. Sóng xung kích sau đó đã phá vỡ những cửa sổ ở cách đó 50 dặm và âm thanh của vụ nổ có thể nghe thấy từ xa hàng trăm dặm.
