Nguồn: Accused spy Alger Hiss released from prison, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1954, sau 44 tháng ngồi tù, cựu viên chức chính phủ Hoa Kỳ Alger Hiss đã được trả tự do và một lần nữa tuyên bố rằng mình vô tội trước mọi cáo buộc dẫn đến việc ông phải ngồi tù.
Là một trong những nhân vật nổi tiếng nhất của thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hiss bị kết tội khai man vào năm 1950 vì đã nói dối trước đại bồi thẩm đoàn liên bang. Cụ thể, ông ta được cho là đã che giấu việc đồng lõa chuyển các tài liệu bí mật của chính phủ cho Whittaker Chambers, người sau đó chuyển tiếp các tài liệu này cho các đặc vụ của Liên Xô.
Sau khi được thả, Hiss ngay lập tức tuyên bố mong muốn “khẳng định lại rằng tôi vô tội hoàn toàn trước những cáo buộc mà Whittaker Chambers đã đưa ra chống lại tôi.” Ông tuyên bố rằng phán quyết trong vụ án của mình là kết quả từ “nỗi sợ hãi và sự cuồng loạn của thời đại,” và ông sẽ “tiếp tục nỗ lực xóa tan sự lừa dối khắc sâu trong người dân Mỹ.” Hiss tự tin rằng những nỗ lực đó sẽ “minh oan cho tên tuổi tôi.”
Một số nhà quan sát vẫn nghi ngờ hành động phản đối của Alger Hiss. Thượng nghị sĩ Karl Mundt cho rằng điều tra thêm về vụ việc sẽ chỉ lãng phí thời gian, trừ phi Hiss chịu “thú nhận và kể lại toàn bộ câu chuyện.” Chambers đưa ra một tuyên bố ngắn gọn rằng “yếu tố đáng buồn duy nhất về vụ Hiss là không ai có thể thay đổi sự thật … Nó sẽ ở đó, mãi mãi. Đó là bi kịch cố hữu của vụ án này.”
Tranh cãi xoay quanh các tình tiết trong vụ Hiss cũng sẽ tồn tại mãi mãi. Những người bảo vệ Hiss cho rằng ông là nạn nhân của “Nỗi sợ Cộng sản” (Red Scare) – thứ đã tràn ngập nước Mỹ suốt thập niên 1940 và 1950. Trong khi đó, những người khác kiên quyết khẳng định ông có tội, nói rằng các tài liệu được tiết lộ từ cơ quan lưu trữ của Liên Xô chính là bằng chứng mạnh mẽ cho thấy Hiss quả thật là gián điệp.
