Nguồn: Nazis take Czechoslovakia, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1939, lực lượng của Hitler đã xâm lược và chiếm đóng Tiệp Khắc – quốc gia trở thành vật tế thần trên bàn Hiệp ước Munich, một nỗ lực vô ích nhằm ngăn chặn mục tiêu đế quốc của Đức.
Ngày 30/09/1938, Adolf Hitler, Benito Mussolini, Thủ tướng Pháp Edouard Daladier, và Thủ tướng Anh Neville Chamberlain đã cùng nhau ký Hiệp ước Munich, định đoạt số phận của Tiệp Khắc, trao nó vào tay Đức, nhân danh hòa bình. Dù thỏa thuận chỉ giao cho Hitler khu vực Sudentenland, một phần của Tiệp Khắc, nơi có 3 triệu người gốc Đức sinh sống, thực chất nó đã giao nộp cho cỗ máy chiến tranh Đức Quốc xã 66% sản lượng than, 70% sắt thép và 70% năng lượng điện của Tiệp Khắc. Không có những nguồn lực đó, người Tiệp trở nên vô cùng dễ bị tổn thương và phải chịu khuất phục trước người Đức.
Bất kể chính phủ Tiệp có cố gắng thực hiện những nhượng bộ nào để xoa dịu Hitler, từ giải tán Đảng Cộng sản, đến đình chỉ tất cả giáo viên Do Thái tại các trường có đa số học sinh gốc Đức, thì tin đồn về việc “sáp nhập Tiệp Khắc vào Đế chế” vẫn tiếp tục lan truyền. Trên thực tế, ngay từ tháng 10/1938, Hitler đã nói rõ rằng ông ta có ý định buộc chính phủ trung ương Tiệp Khắc phải trao cho Slovakia nền độc lập, theo đó buộc nhà nước Czech “chỉ còn biết trông chờ vào lòng thương xót của chúng ta”, Hermann Goering nhận xét. Ngày 14/03/1939, Slovakia tuyên bố “độc lập” (nhưng thực tế thì vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào Đức), và nguy cơ bị xâm lược trở thành chủ đề của mọi cuộc thảo luận tại Czech.
Sau đó, vào ngày 15/03/1939, trong cuộc gặp với Tổng thống Czech Emil Hácha – một nhân vật bị đánh giá là kém cỏi, và cũng đã quá già – Hitler đã đe dọa không kích Praha, thủ đô của Czech, trừ phi Hacha cho phép quân Đức tự do di chuyển qua biên giới Czech. Hitler đã nhận được cái ông ta muốn. Cùng ngày hôm đó, quân Đức tràn vào Bohemia và Moravia. Hai tỉnh này đã không kháng cự, và nhanh chóng trở thành lãnh thổ được Đức bảo hộ. Đến tối hôm đó, Hitler hoan hỷ tiến thẳng vào Praha.
Hiệp ước Munich, theo lời Thủ tướng Anh Neville Chamberlain, là thứ đã đem lại “hòa bình cho thời đại của chúng ta,” nhưng thực ra, nó chỉ là một âm mưu đàm phán của Hitler, tạm thời trì hoãn cơn khát đất và khát máu của vị Quốc trưởng.
