Nguồn: Pierre Lallement, inventor of the bicycle, arrives in the U.S., History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1865, một người Pháp tên là Pierre Lallement đã đến Mỹ, mang theo các bản thiết kế và bộ phận cho chiếc xe đạp hiện đại đầu tiên. Lallement đã chế tạo và xin cấp bằng sáng chế cho chiếc xe đạp đầu tiên ở Mỹ, nhưng không nhận được phần thưởng hay sự công nhận đáng kể nào dù đã giới thiệu cho mọi người một phát minh đã sớm trở nên phổ biến.
Sinh ra ở gần Nancy, Pháp, Lallement được đào tạo để trở thành thợ cơ khí. Khi đang làm công việc chế tạo xe ngựa, ông đã lần đầu tiên nhìn thấy một xe đạp hình ngựa (dandy horse) — loạt xe gần giống với xe đạp, nhưng người ngồi trên xe phải đẩy hoặc trượt dọc theo mặt đất để xe chạy. Sau đó, ông bắt đầu lên kế hoạch cho một cỗ máy tương tự. Cải tiến lớn của Lallement là bổ sung hộp số và bàn đạp, cho phép lái xe mượt mà hơn, nhanh hơn, và trang nghiêm hơn một chút. Cùng với một người chế tạo xe ngựa khác, Pierre Marchaux, Lallement được ghi nhận là người đã chế tạo nguyên mẫu xe đạp đầu tiên hoạt động được. Tuy nhiên, do tranh chấp giữa ông, Marchaux và con trai, với anh em nhà Olivier mà Marchaux đã hợp tác kinh doanh, Lallement đã bị loại khỏi ngành kinh doanh xe đạp sản xuất hàng loạt đầu tiên ở Pháp.
Khi đến Mỹ, Lallement định cư tại Ansonia, Connecticut. Ông đã trình diễn phát minh của mình cho cư dân địa phương—một trong số họ được cho là đã hoảng hốt chạy đi khi nhìn thấy “quỷ dữ ngồi trên bánh xe”— và cuối cùng đã tìm được một nhà đầu tư, James Carroll, đồng ý hỗ trợ. Năm 1866, ông nộp đơn xin và được cấp bằng sáng chế cho chiếc xe đạp đạp đầu tiên ở Mỹ.
Dù là người đầu tiên được cấp bằng sáng chế cho ý tưởng xe đạp, Lallement đã không thể tận dụng phát minh của mình. Không có đủ tiền để mở nhà máy, ông đành bán bản quyền bằng sáng chế vào năm 1868 và quay trở lại Pháp, nơi chiếc xe đạp của Marchaux đã trở nên nổi tiếng và tạo ra một “cơn sốt xe đạp” nhanh chóng lan rộng khắp châu Âu. Albert Pope, người sở hữu bằng sáng chế của Lallement vào năm 1876, đã kiếm được một khoản tiền nhỏ khi sản xuất xe đạp Columbia và trở thành một trong những người ủng hộ xe đạp hàng đầu khi sáng lập Liên đoàn những người lái xe Mỹ vào năm 1880. Tuy nhiên, Lallement đã qua đời trong lãng quên ở Boston vào năm 1881. Phải hơn một thế kỷ sau, các nhà nghiên cứu lịch sử xe đạp mới xác định được vai trò quan trọng của ông trong việc phát minh ra xe đạp.
