Nguồn: Battle of Bentonville begins in North Carolina, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1865, trong trận Bentonville, Bắc Carolina, Tướng Hợp bang miền Nam Joseph Johnston đã nỗ lực tuyệt vọng nhằm chặn đà tiến quân qua Carolina của Tướng Liên minh miền Bắc William T. Sherman trong những ngày cuối cùng của Nội chiến Mỹ. Tuy nhiên, lực lượng đã kiệt sức của Johnston không thể ngăn cản bước tiến của đội quân hùng mạnh của Sherman.
Sau cuộc Hành quân Ra Biển nổi tiếng vào cuối năm 1864, Sherman đã dừng lại một tháng ở Savannah, Georgia. Sau đó, ông chuyển hướng lên phía bắc, về phía hai bang Carolina, phá hủy tất cả những gì trên đường đi, nhằm làm suy yếu miền Nam và đẩy cuộc chiến nhanh đến hồi kết. Sherman rời Savannah với 60.000 người, chia thành hai cánh quân. Ông chiếm được Columbia, Nam Carolina vào tháng 2, rồi tiếp tục tiến về Goldsboro, Bắc Carolina, nơi ông dự kiến hội quân với một đội quân khác đến từ bờ biển. Sherman sau đó sẽ hành quân đến Petersburg, Virginia, nơi ông gia nhập lực lượng của Tướng Ulysses S. Grant và đánh tan quân đội của Robert E. Lee, lực lượng lớn nhất còn lại của Hợp bang.
Sherman cho rằng quân miền Nam ở Carolina bị phân tán quá rộng nên không thể có kháng cự đáng kể nào, nhưng Johnston đã tập hợp 17.000 quân và tấn công một cánh quân của Sherman tại Bentonville vào ngày 19/03. Ban đầu, quân Hợp bang đã làm quân Liên minh bất ngờ, đẩy lùi kẻ thù trước khi cuộc phản công của Liên minh chặn đứng đà tiến của họ và màn đêm buông xuống khiến giao tranh dừng lại. Ngày hôm sau, Johnston thiết lập một vị trí phòng thủ vững chắc và chờ đợi quân miền Bắc tấn công. Sau khi quân tiếp viện đến nơi, lực lượng của Sherman đã có lợi thế gần ba chọi một. Khi một cánh quân miền Bắc đe dọa cắt đứt đường rút lui duy nhất của quân miền Nam vào ngày 21/03, Johnston quyết định rút quân về phía bắc.
Tổng cộng, phe Liên minh có 194 người chết, 1.112 người bị thương, và 221 người mất tích, trong khi phe Hợp bang có 240 người chết, 1.700 người bị thương, và 1.500 người mất tích. Johnston viết thư cho Lee và nói về Sherman, “Tôi chẳng thể làm gì hơn ngoài việc gây phiền toái cho ông ta.” Một tháng sau, Johnston đầu hàng Sherman.
