Category: Bình luận

Ấn Độ và Pakistan đang tiến đến bờ vực chiến tranh như thế nào?

Nguồn:  Sushant Singh, “India and Pakistan Are Perilously Close to the Brink”, Foreign Affairs, 29/04/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Ngày 24 tháng 4, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã đứng trước đám đông ở bang Bihar phía bắc và, khác với thường lệ vẫn nói bằng tiếng Hindi, đã đưa ra lời cảnh báo bằng tiếng Anh: “Ấn Độ sẽ tìm ra và trừng trị mọi kẻ khủng bố cùng những kẻ hậu thuẫn chúng”. Chúng tôi sẽ truy đuổi chúng đến tận cùng trái đất. Tinh thần Ấn Độ sẽ không bao giờ bị khuất phục bởi chủ nghĩa khủng bố. Chủ nghĩa khủng bố sẽ không thoát khỏi sự trừng phạt.” Thông điệp này, được đưa ra chỉ hai ngày sau vụ tấn công đẫm máu nhất vào dân thường ở khu vực Kashmir do Ấn Độ quản lý trong hơn hai thập kỷ, không chỉ dành cho người dân trong nước hay cho Pakistan, quốc gia mà New Delhi cáo buộc đứng sau vụ tấn công; đó là một tín hiệu gửi đến thế giới rằng Ấn Độ đang chuẩn bị một phản ứng quân sự mạnh mẽ. Continue reading “Ấn Độ và Pakistan đang tiến đến bờ vực chiến tranh như thế nào?”

Điều gì sẽ xảy ra nếu Mỹ bỏ rơi Ukraine?

Nguồn: Liana Fix và Michael Kimmage, “What If America Abandons Ukraine?,” Foreign Affairs, 01/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Rủi ro lớn nhất có lẽ là đối với phần còn lại của Châu Âu.

Tổng thống Donald Trump thích sự linh hoạt. Không nao núng khi hướng đi thay đổi, ông không thích bị ràng buộc bởi tiền lệ trong quá khứ, hoặc bởi chính những lời hứa của mình. Dù ông đã cam kết sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, và dù Washington vừa ký một thỏa thuận với Kyiv, theo đó cấp cho Mỹ một phần doanh thu trong tương lai từ trữ lượng khoáng sản của Ukraine, Trump vẫn có thể quyết định rời khỏi đất nước này hoàn toàn nếu ông không đạt được giải pháp hòa bình mà ông hướng tới. Văn bản cuối cùng của thỏa thuận khoáng sản vẫn chưa được công bố, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy nó bao gồm các đảm bảo an ninh cho Ukraine. Với cương vị là Tổng Tư lệnh, Trump có thể giảm thiểu sự hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine một cách đột ngột và mạnh mẽ. Continue reading “Điều gì sẽ xảy ra nếu Mỹ bỏ rơi Ukraine?”

Thế giới hôm nay: 07/05/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ấn Độ cho biết đã tấn công chín địa điểm ở Pakistan và khu vực Kashmir do Pakistan kiểm soát. Theo tuyên bố, các cuộc không kích nhằm vào “cơ sở hạ tầng khủng bố,” nhưng bộ trưởng quốc phòng Pakistan nói rằng tên lửa đã bắn trúng khu dân cư. Thủ tướng Pakistan, Shehbaz Sharif, tuyên bố “một phản ứng kiên quyết đang được tiến hành.” Căng thẳng giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân đã leo thang kể từ khi các tay súng giết chết 26 người ở khu vực Kashmir do Ấn Độ quản lý vào tháng trước.

Trong chuyến thăm Nhà Trắng, Mark Carney — thủ tướng mới đắc cử của Canada — đã từ chối đề xuất của Donald Trump về việc biến Canada thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ, nói rằng đất nước ông “không phải để bán.” “Đừng bao giờ nói không bao giờ,” ông Trump sau đó đáp lại. Ông Carney cũng gợi ý rằng một số điều khoản trong USMCA—hiệp định thương mại giữa Mỹ, Canada và Mexico — “sẽ cần phải thay đổi.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/05/2025”

Thanh trừng trong quân đội Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến vấn đề Đài Loan

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How China’s military mystery can spill into Taiwan strategy,” Nikkei Asia, 01/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một chuyên gia về Đài Loan đã bất ngờ biến mất khi Tập giải quyết cuộc thương chiến với Trump.

Trong lúc Tập Cận Bình tham gia vào cuộc thương chiến ăn miếng trả miếng với Donald Trump, vốn đang leo thang nhanh hơn dự kiến, nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với cuộc đấu tranh dữ dội bên trong Quân Giải phóng Nhân dân, một cuộc đấu tranh có thể còn nghiêm trọng và phức tạp hơn cuộc đối đầu Trung-Mỹ. Continue reading “Thanh trừng trong quân đội Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến vấn đề Đài Loan”

Học giả Trung Quốc: Mỹ sẽ thất bại nếu muốn lấy Việt Nam làm điểm tựa chiến lược khu vực

Nguồn: Phùng Siêu, 冯超：想以越南为支点？美国注定是“竹篮打水一场空”, Guancha, 30/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 30/4 năm nay, nhân kỷ niệm 50 năm “giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước”, chính phủ Việt Nam không chỉ gửi lời mời tham gia duyệt binh tới các “chiến hữu” cũ là Trung Quốc, Lào và Campuchia, mà còn mời cả Mỹ – quốc gia đã “biến lưỡi gươm thành lưỡi cày”, cũng như nhiều tổ chức quốc tế và nhà hoạt động của các phong trào hòa bình và phản chiến.

Thế nhưng, chính quyền Trump lại cấm Đại sứ Mỹ tại Việt Nam và những nhà ngoại giao khác tham gia các hoạt động liên quan với lý do “tránh để các hoạt động kỷ niệm làm ảnh hưởng đến trọng tâm của 100 ngày đầu nhiệm kỳ”. Quyết định vô lý này không chỉ xé toạc vết sẹo lịch sử giữa Mỹ và Việt Nam mà còn phản ánh thế lưỡng nan sâu sắc của Mỹ trong việc lấy Việt Nam làm điểm tựa để thúc đẩy chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương: sự lôi kéo quân sự chỉ mang tính khoa trương, quan hệ kinh tế đầy rẫy lỗ hổng, còn sự thâm nhập văn hóa thì không phù hợp với môi trường địa phương, dẫn đến kết cục “giỏ tre lấy nước uổng phí công”. Continue reading “Học giả Trung Quốc: Mỹ sẽ thất bại nếu muốn lấy Việt Nam làm điểm tựa chiến lược khu vực”

Trung Quốc đã tự trang bị vũ khí cho thương chiến như thế nào?

Nguồn: Zongyuan Zoe Liu, “How China Armed Itself for the Trade War,” Foreign Affairs, 29/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cách tiếp cận rủi ro cao của Bắc Kinh trong cuộc đối đầu kinh tế với Washington.

Làm thế nào mà hai nền kinh tế lớn nhất thế giới lại lao vào một cuộc thương chiến mà không bên nào thực sự mong muốn và phần còn lại của thế giới thì không thể gánh chịu nổi? Sau buổi lễ “Ngày giải phóng” của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 02/04, trong đó ông công bố các mức thuế khác nhau đối với tất cả các đối tác thương mại của Washington, Mỹ và Trung Quốc đã phát động một số vòng leo thang trả đũa, đẩy mức thuế quan giữa hai nước lên mức cao ngất ngưởng. Đến ngày 11/04, mức thuế đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ đã lên tới 145%, trong khi hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào Trung Quốc bị đánh thuế 125%. Trừ phi hai nước đưa ra các miễn trừ rộng rãi, thì 700 tỷ đô la thương mại song phương hàng năm giữa họ có thể giảm tới 80% chỉ trong vòng hai năm tới. Các thị trường đã phản ứng tiêu cực với cuộc thương chiến đang rình rập, trong khi nhiều nhà kinh tế và nhà phân tích phải chật vật tìm cách giải thích những gì chính quyền Trump đang cố gắng đạt được. Continue reading “Trung Quốc đã tự trang bị vũ khí cho thương chiến như thế nào?”

Một số động thái liên quan đến thuế quan Mỹ – Trung dù không có đàm phán

Nguồn: James Palmer, “No Talk, but Some Action on U.S.-China Tariffs”, Foreign Policy, 29/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh bác bỏ tuyên bố của ông Trump về các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa hai nước.

Tiêu điểm tuần này: Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra phát ngôn mơ hồ về các cuộc đàm phán thuế quan với Trung Quốc; Giá thực phẩm ở Trung Quốc có thể tăng do thương chiến; Hạn chế mới của Mỹ đối với chip tác động đến cả những công nghệ kém tiên tiến hơn (so với trước đây), trong đó có dòng chip H20 của Nvidia. Continue reading “Một số động thái liên quan đến thuế quan Mỹ – Trung dù không có đàm phán”

Kỷ niệm ngày Sài Gòn thất thủ: Phải thận trọng với mong muốn giữ thể diện bằng mọi giá

Nguồn: Jonah Shrock, “On the Anniversary of the Fall of Saigon, Beware of the Desire to Save Face at All Costs”, The HKS Student Policy Review, 30/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Đúng ngày này 50 năm trước, Sài Gòn rơi vào tay quân đội Bắc Việt, từ đó chính thức biến cuộc phiêu lưu sai lầm kéo dài hàng thập kỷ của Mỹ tại Việt Nam thành một thất bại. Một sự thật đáng ngại là quá trình đưa ra quyết định trong thời chiến phần lớn không dựa trên việc liệu Mỹ có khả năng giành chiến thắng hay không, hay thậm chí, liệu Việt Nam có quan trọng về mặt chiến lược hay không. Thay vào đó, các nhà hoạch định chính sách ở Washington đã chọn leo thang xung đột, chủ yếu dựa trên cơ sở rằng: Thất bại sẽ ảnh hưởng đến danh tiếng, và theo đó là mức độ khả tín của Mỹ. Nếu Hoa Kỳ từ bỏ, các cường quốc khác sẽ nghi ngờ quyết tâm của Mỹ. Continue reading “Kỷ niệm ngày Sài Gòn thất thủ: Phải thận trọng với mong muốn giữ thể diện bằng mọi giá”

Thay vì Greenland, Mỹ nên tập trung chú ý vào Quần đảo Aleutian

Nguồn: Alex Alfirraz Scheers, “Get Ready for the Aleutian Island Crisis,” Foreign Policy, 28/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trong lúc xung đột leo thang ở Bắc Cực, các đối thủ nước ngoài đã bắt đầu để mắt tới lãnh thổ Alaska.

Quên Cuba đi – có những hòn đảo mới đáng lưu tâm hơn. Dù viễn cảnh về một cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Đài Loan vẫn là một mối nguy thực sự, nhưng các hoạt động của Trung Quốc xung quanh Quần đảo Aleutian cũng không nên bị bỏ qua. Các hoạt động quân sự táo bạo của Trung Quốc trong và xung quanh các đảo này và Eo biển Bering có thể leo thang. Continue reading “Thay vì Greenland, Mỹ nên tập trung chú ý vào Quần đảo Aleutian”

Nước cờ phi thuế quan của Trump khiến Trung Quốc rùng mình

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Trump’s non-tariff gambit sends shivers through China,” Nikkei Asia, 24/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đảng Cộng sản Trung Quốc lo sợ việc chấp thuận yêu cầu của Mỹ sẽ gây ra rủi ro.

Trong khi nhiều quốc gia đang gấp rút đàm phán với chính quyền của Tổng thống Donald Trump để tránh mức thuế quan cao hơn, thì Trung Quốc vẫn kiên định với lập trường của mình trong cuộc thương chiến leo thang với Mỹ

Nguyên nhân nào khiến Trung Quốc từ chối đàm phán thuế quan với chính quyền Trump? Vì khả năng Trump đưa ra những yêu cầu có thể gây rủi ro cho chế độ độc đảng của Trung Quốc. Continue reading “Nước cờ phi thuế quan của Trump khiến Trung Quốc rùng mình”

Bất ngờ chiến lược trong quan hệ quốc tế và một số hàm ý chính sách

Tác giả: TS Vũ Lê Thái Hoàng & TS Ngô Di Lân

Bất ngờ chiến lược đang nổi lên như một trong những vấn đề then chốt trong quan hệ quốc tế đương đại, đặc biệt trong bối cảnh trật tự thế giới đang trải qua biến chuyển sâu sắc với nhiều yếu tố bất định, khó lường. Các cuộc xung đột trên thế giới hiện nay cho thấy, ngay cả quốc gia có tiềm lực lớn về quốc phòng – an ninh và công nghệ vẫn có thể bị động trước bất ngờ chiến lược mang tầm ảnh hưởng sâu rộng. Việc nghiên cứu toàn diện về bất ngờ chiến lược có ý nghĩa quan trọng, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Continue reading “Bất ngờ chiến lược trong quan hệ quốc tế và một số hàm ý chính sách”

Về chính sách đối ngoại của Giáo hoàng Francis

Nguồn:  Victory Gaetan, “The Pope’s Foreign Policy”, Foreign Affairs, 25/04/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cách Đức Giáo hoàng Francis mở rộng và biến đổi phạm vi ảnh hưởng toàn cầu của Vatican.

Sau khi Đức Giáo hoàng Francis qua đời, vào ngày 21 tháng 4, phần lớn sự chú ý của thế giới tập trung vào tính cách của ông: sự khiêm tốn, sự hài hước, phong cách quản lý thực tiễn. Tất cả những đức tính đó sẽ theo ông xuống mồ. Trong khi đó, những đóng góp của vị giáo hoàng người Argentina cho nền ngoại giao Vatican sẽ là một di sản lâu dài. Giáo hoàng Francis đã vạch ra một đường lối ngoại giao độc lập với các cường quốc phương Tây, nâng cao vị thế của các nhà lãnh đạo Công giáo ở những quốc gia chưa bao giờ tham gia vào bộ máy quản trị của Giáo hội, và rèn giũa một phương pháp ngoại giao vừa thực dụng vừa đầy khát vọng. Continue reading “Về chính sách đối ngoại của Giáo hoàng Francis”

Tự chủ chiến lược trong một thế giới bất định

Tác giả: TS. Vũ Lê Thái Hoàng & TS. Ngô Di Lân

Những diễn biến lớn gần đây, từ đại dịch Covid-19 đến xung đột Nga-Ukraine, cũng như căng thẳng ở eo biển Đài Loan, là lời nhắc nhở rõ ràng về sự bất định cố hữu trong quan hệ quốc tế.

Ngày càng nhiều quốc gia nhận thấy sự cấp thiết phải theo đuổi tự chủ chiến lược (TCCL) như một phản ứng thiết yếu trước môi trường quốc tế ngày càng biến chuyển khó lường.

Điều này là do mức độ tự chủ cao hơn cho phép các quốc gia kiểm soát tốt hơn các quyết sách đối ngoại của mình, từ đó giảm thiểu rủi ro đến từ môi trường quốc tế đầy biến động. Đối với các quốc gia vừa và nhỏ, TCCL được cho là phản ứng phù hợp nhất trước những thách thức và bất ổn đang gia tăng, đặc biệt là ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Continue reading “Tự chủ chiến lược trong một thế giới bất định”

Trump đang để mất Châu Á

Nguồn: Robert A. Manning, “Trump Is Losing Asia,” Foreign Policy, 21/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một chính sách thiếu mạch lạc đang thúc đẩy sự trỗi dậy của Bắc Kinh.

Trong hơn một thập kỷ qua, động lực an ninh và kinh tế ở Châu Á-Thái Bình Dương đã đi theo những hướng ngược nhau. Căng thẳng địa chính trị và chủ nghĩa dân tộc mang tính cạnh tranh đã củng cố vai trò của Mỹ như một người bảo đảm an ninh, trong khi sự trỗi dậy về kinh tế của Trung Quốc đã khiến các nền kinh tế khu vực tích hợp chặt chẽ hơn với nhau và với chính Trung Quốc, đồng thời kéo chúng xa khỏi Mỹ, như Evan Feigenbaum và tôi từng lập luận 13 năm trước. Continue reading “Trump đang để mất Châu Á”

Trung Quốc đã thắng vòng đầu tiên của cuộc chiến thuế quan

Nguồn: John Ross, 罗思义：拜特朗普关税战所赐，中国对美经济增速优势扩大, Guancha, 17/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Trong vòng đối đầu đầu tiên, Trung Quốc đã giành chiến thắng mang tính giai đoạn

Trong năm 2025, lợi thế tăng trưởng của Trung Quốc so với Mỹ sẽ được nới rộng dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Trong bối cảnh chính sách thuế quan của chính quyền Trump làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ, lợi thế tăng trưởng của Trung Quốc so với Mỹ sẽ càng được củng cố hơn nữa. Điều này sẽ gây ra những tác động quốc tế đáng kể đến cuộc chiến thuế quan của Trump, và do đó trở thành một thực tế quan trọng để đánh giá tình hình quốc tế. Continue reading “Trung Quốc đã thắng vòng đầu tiên của cuộc chiến thuế quan”

Cuộc chiến của Putin và những biến đổi trong lòng nước Nga

Nguồn: Alexander Gabuev, “The Russia That Putin Made,” Foreign Affairs, 17/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Moscow, phương Tây, và việc chung sống không ảo tưởng.

Cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 02/2022 của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã làm thay đổi tiến trình lịch sử. Tất nhiên, tác động trực tiếp nhất là đối với những người dân Ukraine đang phải chịu đựng hành động xâm lược tàn bạo này. Nhưng cuộc chiến cũng đã thay đổi chính nước Nga, nhiều hơn những gì người ngoài cuộc có thể hiểu được. Không có lệnh ngừng bắn nào – ngay cả khi đó là lệnh ngừng bắn được làm trung gian bởi một tổng thống Mỹ yêu mến người đồng cấp Nga của mình – có thể đảo ngược việc Putin biến đối đầu với phương Tây thành nguyên tắc tổ chức cho cuộc sống của người Nga. Cũng không có sự chấm dứt hành động thù địch nào ở Ukraine có thể đảo ngược quan hệ sâu sắc của đất nước ông với Trung Quốc. Continue reading “Cuộc chiến của Putin và những biến đổi trong lòng nước Nga”

Các nước đứng trước áp lực chọn phe trong thương chiến Mỹ – Trung

Nguồn: James Palmer, “Countries Face Pressure to Pick Sides in U.S.-China Trade War”,  Foreign Policy, 22/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh và Washington đang đặt các bên thứ ba vào thế khó.

Tiêu điểm tuần này: Thương chiến Mỹ – Trung khiến các nước lâm vào thế khó; Thoả thuận giữa Trung Quốc và Vatican lung lay sau sự ra đi của Giáo hoàng Francis; Các ứng dụng giao đồ ăn Trung Quốc tranh giành thị phần.

Mỹ – Trung đặt áp lực lên đối tác thương mại

Trước tình hình thương chiến Mỹ – Trung vẫn chưa đến hồi kết, cả hai bên đều đang tìm cách gây sức ép lên các bên thứ ba, buộc họ phải chọn phe. Mỹ hứa hẹn có thể giảm thuế – vốn đang ở mức cơ bản 10% cho đến khi thời hạn 90 ngày tạm hoãn thuế kết thúc vào tháng Bảy tới – cho những nước nào sẵn sàng hạn chế giao thương và đầu tư với Trung Quốc. Continue reading “Các nước đứng trước áp lực chọn phe trong thương chiến Mỹ – Trung”

Thương chiến: Cơn ác mộng của các công ty Mỹ tại Trung Quốc

Nguồn: “Pity American firms in China. Xi Jinping is hitting back”, The Economist, 15/04/2025.

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Trong nhiều thập kỷ, các chính trị gia ở Washington có thể bị nhầm là những người vận động hành lang cho các công ty Mỹ tại Trung Quốc. Họ thúc đẩy đất nước này mở cửa cho các ngân hàng, máy bay và chuỗi thức ăn nhanh của Mỹ. Ví dụ, Boeing, một nhà sản xuất máy bay của Mỹ, bắt đầu nhận được đơn đặt hàng từ Trung Quốc ngay sau khi Richard Nixon đến thăm nước này vào năm 1972. Hiện tại, nhiều giám đốc điều hành người Mỹ tại Trung Quốc tin rằng họ đang chứng kiến ​​chính phủ của mình phá bỏ phần lớn thành quả đó. Continue reading “Thương chiến: Cơn ác mộng của các công ty Mỹ tại Trung Quốc”

Học thuyết pháp lý bảo thủ này sẽ ngáng đường Tổng thống Trump?

Nguồn: Aaron Tang, “Will This Conservative Legal Doctrine Undo Trump’s First Months in Office?, New York Times, 20/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một học thuyết pháp lý được những nhân vật bảo thủ tại Tối cao Pháp viện Mỹ ủng hộ nhằm hạn chế phạm vi hoạt động của các cơ quan quản lý giờ đây đang được những người phản đối Tổng thống Trump sử dụng để thách thức những tuyên bố không có hồi kết của ông về quyền lực của tổng thống.

Quả là một cú xoay chuyển tình thế. Continue reading “Học thuyết pháp lý bảo thủ này sẽ ngáng đường Tổng thống Trump?”

Trump, Vance, và cuộc tấn công vào các trường đại học Mỹ

Nguồn: Gideon Rachman, “Trump, Vance and the attack on American universities,” Financial Times, 21/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cáo buộc bài Do Thái của Nhà Trắng chỉ là một chiến thuật vụ lợi nhằm theo đuổi một cuộc tấn công rộng hơn vào quyền tự do học thuật.

Giờ đây, mọi chuyện hẳn đã rõ ràng. Cuộc tấn công của chính quyền Trump vào các trường đại học Mỹ không nhằm mục đích chống lại chủ nghĩa bài Do Thái, mà là nỗ lực đưa các tổ chức nuôi dưỡng tư duy độc lập vào tầm kiểm soát của chính phủ.

Theo phong trào của Trump, các trường đại học là trái tim của giới tự do của Mỹ. Nếu muốn đánh bại chủ nghĩa tự do, các trường đại học hàng đầu cần phải bị hạ gục. Continue reading “Trump, Vance, và cuộc tấn công vào các trường đại học Mỹ”