Thế giới hôm nay: 19/01/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Sau khi một thẩm phán kết án Alexei Navalny 30 ngày tù, được cho là vì vi phạm các điều khoản án treo, chính trị gia đối lập nổi tiếng của Nga đã kêu gọi những người ủng hộ ông xuống đường. Ông bị bắt giữ khi trở về Nga lần đầu kể từ khi bị đầu độc hồi tháng 8 (ông tin là theo lệnh của Tổng thống Vladimir Putin). Các nước phương Tây kêu gọi Nga thả ông.

WHO cảnh báo một “sự thất bại thảm khốc về mặt đạo đức” sắp xảy đến trong việc phân phối vắc-xin covid-19. Cho đến nay, chỉ mới có 25 liều được tiêm ở các nước nghèo nhất (đều ở Guinea), so với 39 triệu ở các nước giàu hơn. COVAX, một chương trình chia sẻ vắc-xin do WHO đồng dẫn đầu và nhằm phân phối vắc-xin ở các nước nghèo, cáo buộc các nước giàu tích trữ vắc-xin. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/01/2021”

Bình luận sách Chuyện chưa biết về Mao Trạch Đông

Tác giả: Nguyễn Hải Hoành

Cuốn sách Mao: The Unknown Story (Chuyện chưa biết về Mao) của vợ chồng bà Jung Chang (Trương Nhung) — Jon Halliday sau khi xuất bản đã gây xôn xao dư luận phương Tây. Riêng tại Anh, sau 6 tháng đầu tiên, sách này đã bán được 60 nghìn bản, đứng đầu bảng xếp hạng của mạng Amazon. Trên toàn cầu, trong một thời gian ngắn sách bán được 12 triệu bản. Mick Jagger, ca sĩ chính của ban nhạc Rolling Stones, đi đâu cũng quảng cáo cho sách này. Ngôi sao bóng đá Davis Beckham, cựu Tổng thống Nam Phi Mandela nói họ từng đọc Mao: The Unknown Story. Tổng thống G. Bush giới thiệu nó với Thủ tướng Đức Angela Merkel khi bà tới thăm Mỹ, ông nói cuốn sách cho thấy Mao là một bạo chúa tàn ác hơn những gì người ta tưởng tượng… Continue reading “Bình luận sách Chuyện chưa biết về Mao Trạch Đông”

Tại sao Big Tech không nên được trao quyền kiểm duyệt tự do ngôn luận?

Nguồn: “Big tech and censorship”, The Economist, 16/01/2021.

Biên dịch: Phan Nguyên

Phản ứng đầu tiên của nhiều người là một sự nhẹ nhõm. Vào ngày 6 tháng 1, khi còn 14 ngày nữa là kết thúc nhiệm kỳ, vị tổng thống mạng xã hội đã bị Twitter khóa tài khoản sau nhiều năm lạm dụng, dối trá với công chúng. Ngay sau đó, nhiều người thân tín và những người ủng hộ Trump cũng bị Thung lũng Silicon loại khỏi thế giới online. Sự chấm dứt “bản giao hưởng” của họ thật đáng mừng. Nhưng ẩn sau sự bình yên đó là một sự hạn chế quyền tự do ngôn luận đang làm lạnh sống lưng người Mỹ — cũng như tất cả các nền dân chủ. Continue reading “Tại sao Big Tech không nên được trao quyền kiểm duyệt tự do ngôn luận?”

Lộ diện ‘Tứ trụ’ và sự khó đoán định gia tăng trong chính trị Việt Nam

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

“Chính trị là nghệ thuật của những điều có thể”. Câu nói nổi tiếng của chính trị gia người Phổ Otto Von Bismarck hàm ý rằng các chính trị gia đôi khi phải thỏa hiệp với nhau để đạt được những giải pháp mà tất cả các bên liên quan đều có thể chấp nhận. Những thỏa hiệp như vậy thường biến những giải pháp chính trị dường như là không tưởng trở nên khả dĩ. Một ví dụ điển hình cho câu nói này chính là kết quả của Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) khóa 12.

Hội nghị Trung ương lần thứ 15 của ĐCSVN, diễn ra trong hai ngày 16-17/01/2021, đã đưa ra quyết định về các vị trí nhân sự hàng đầu của Việt Nam vốn sẽ được thông qua tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 sắp tới của Đảng. Thông tin không chính thức nhưng đáng tin cậy từ hội nghị cho thấy Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ tiếp tục ở lại giữ cương vị tổng bí thư và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ được đề bạt làm chủ tịch nước. Trong khi đó, vị trí thủ tướng sẽ do ông Phạm Minh Chính, hiện là trưởng ban tổ chức trung ương, tiếp quản, và ông Vương Đình Huệ, nguyên phó thủ tướng chính phủ và hiện là bí thư thành ủy Hà Nội, sẽ trở thành tân chủ tịch quốc hội. Continue reading “Lộ diện ‘Tứ trụ’ và sự khó đoán định gia tăng trong chính trị Việt Nam”

17/01/1820: Ngày sinh nữ nhà văn Anne Brontë

Nguồn: English author Anne Brontë is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1820, Anne Brontë, con út trong số sáu người con của nhà Brontë, được sinh ra ở Yorkshire, Anh. Người mẹ đã qua đời khi Anne còn là một đứa trẻ sơ sinh, và chị em nhà Brontë đã bị để mặc cho tự xoay sở trong dinh thự ảm đạm của gia đình tại Haworth, một ngôi làng hẻo lánh ở Yorkshire, nơi người cha đang làm giáo sĩ. Bốn chị gái của Anne đều đi học nội trú, nhưng hai người chị lớn nhất chẳng may qua đời nên Emily và Charlotte đã trở về nhà. Các cô gái, cùng với anh trai Branwell, đã đọc ngấu nghiến mọi cuốn sách và sáng tác ra những câu chuyện dày dặn của riêng mình về các vùng đất thần thoại. Continue reading “17/01/1820: Ngày sinh nữ nhà văn Anne Brontë”

Đại Việt dưới thời vua Trần Anh Tông (P1)

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Niên hiệu: Hưng Long (1293-1314)

Tháng 3 năm Trùng Hưng thứ 9 [4/1293], tức Anh Tông năm Hưng Long thứ nhất, Vua Trần Nhân Tông truyền ngôi cho Thái tử Thuyên tức vua Anh Tông.

Thái tử lên ngôi, xưng là Anh Hoàng, bầy tôi dâng tôn hiệu Ứng Thiên quảng vận nhân minh thánh hiếu Hoàng đế, tôn vua cha làm Hiếu nghiêu quang thánh thái Thượng hoàng đế, và tôn mẹ là Bảo Thánh hoàng hậu làm Khâm Từ bảo thánh hoàng thái hậu. Continue reading “Đại Việt dưới thời vua Trần Anh Tông (P1)”

16/01/1916: Montenegro đầu hàng quân Áo – Hung

Nguồn: Montenegro capitulates to Austro-Hungarian force, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1916, sau cuộc tấn công kéo dài 8 ngày đánh dấu sự khởi đầu của một chiến lược mới, tích cực gây hấn trong khu vực, quân đội Áo-Hung dưới sự chỉ huy của tổng tư lệnh Franz Conrad von Hotzendorf đã chiếm được Montenegro thuộc vùng Balkan.

Cuối năm 1915, sau những thất bại ban đầu, Liên minh Trung tâm đã hoàn thành việc chinh phục Serbia, quốc gia Balkan mới nổi mà họ tuyên bố đã kích động chiến tranh vào tháng 06/1914, khi một người theo chủ nghĩa dân tộc Serbia ám sát Franz Ferdinand, Thái tử nước Áo. Bất chấp thành công ở Balkan, Conrad vẫn rất tức giận vì những chiến thắng này phần lớn là do quân Đức chứ không phải Áo. Ông phản đối việc thành lập bộ chỉ huy liên quân Đức-Áo trong khu vực, với lý do sợ rằng Áo sẽ bị phụ thuộc vào đồng minh mạnh hơn của mình. Continue reading “16/01/1916: Montenegro đầu hàng quân Áo – Hung”

Về nội hàm các danh xưng ‘Bách Việt’, ‘Lạc Việt’, ‘dân tộc Việt’

Tác giả: Hà Văn Thùy

Trên Nghiên cứu quốc tế tháng 4 năm 2020, tác giả Nguyễn Trần Hoàng có bài Cần khoa học khi nhận định về nguồn gốc dân tộc Việt. Trong đó ông phản bác kết luận “ Người Kinh-Việt Nam không phải là hậu duệ của người Bách Việt hoặc Lạc Việt” của ông Nguyễn Hải Hoành trong bài “Bàn thêm về nước Nam Việt của Triệu Đà và lịch sử Việt Nam” đăng tải trước đó. Đọc các bài viết, chúng tôi thấy cả hai tác giả cùng bất cập về phương pháp luận khi không xác định nội hàm những danh xưng Bách Việt, Lạc Việt, dân tộc Việt. Rõ ràng, Bách Việt, Lạc Việt và dân tộc Việt là đối tương nghiên cứu trong những chuyên luận này. Một khi không xác định nội hàm của đối tượng nghiên cứu thì việc nghiên cứu sẽ thiếu cơ sở. Do vậy, chúng tôi xin đóng góp đôi điều. Continue reading “Về nội hàm các danh xưng ‘Bách Việt’, ‘Lạc Việt’, ‘dân tộc Việt’”

Thế giới hôm nay: 15/01/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lo ngại bạo lực ở Mỹ tiếp tục gia tăng, với các báo cáo cho thấy khu vực National Mall ở Washington, DC – nơi thường chật kín người khi tổng thống mới nhậm chức – sẽ đóng cửa vào lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden thứ Tư tuần tới. Airbnb đã hủy mọi đặt phòng trong thành phố cho tuần sau. Peter Meijer, một nghị sĩ Đảng Cộng hòa bỏ phiếu ủng hộ luận tội Tổng thống Donald Trump vào hôm thứ Tư, nói với các phóng viên rằng ông cùng một số đồng nghiệp lo sợ cho sự an toàn của mình.

Trung Quốc đại lục ghi nhận ca tử vong đầu tiên do covid-19 kể từ tháng 5. Ca tử vong là ở tỉnh Hà Bắc, gần Bắc Kinh, nơi 23 triệu người đang sống chung với một số hình thức hạn chế vì đợt bùng dịch lớn nhất của đất nước kể từ mùa hè. Tỉnh Hắc Long Giang miền đông bắc cũng đã ghi nhận các ca nhiễm mới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/01/2021”

Bối cảnh Chiến tranh Việt Nam trước trận Tết Mậu Thân

Nguồn: George C. Herring, “The Road to Tet”, New York Times, 27/01/2017.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trong ký ức của chúng ta, cuộc chiến của Mỹ ở Việt Nam bắt đầu từ thời chính quyền Kennedy. Nhưng thực ra cội nguồn của nó còn xa hơn nhiều, đi ngược về thời kỳ Thế chiến II, và về với cuộc cách mạng Việt Minh của Hồ Chí Minh nhằm chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp.

Là một phần của chính sách rộng lớn hơn – nhưng lại sai lầm – nhằm “ngăn chặn” cộng sản trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Mỹ đã hỗ trợ người Pháp chống lại Việt Minh do Cộng sản lãnh đạo, chi trả gần 80% chiến phí vào năm 1953. Chiến tranh kết thúc vào năm 1954, và đất nước Việt Nam bị chia cắt ở vĩ tuyến 17, chờ đợi một kỳ tổng tuyển cử sẽ được tổ chức trong vòng hai năm. Continue reading “Bối cảnh Chiến tranh Việt Nam trước trận Tết Mậu Thân”

14/01/1980: Giá vàng đột ngột tăng vọt

Nguồn: Gold prices soar, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1980, sau khi không còn bị chính phủ kiểm soát, giá vàng đã bất ngờ tăng mạnh, đạt mức kỷ lục mới, vượt quá 800 USD/ounce.

Vàng nằm rải rác khắp nơi trong vỏ trái đất, và ngay từ thời cổ đại đã được xem là kim loại quý vì tính khan hiếm và ứng dụng trong luyện kim. Trước thế kỷ 19, hầu hết các quốc gia đều duy trì một hệ thống tiền tệ lưỡng kim, thường bao gồm vàng nhưng chủ yếu vẫn là bạc. Kể từ năm 1821, khởi đầu từ Vương quốc Anh, các đơn vị tiền tệ có thể được quy đổi thành một lượng vàng cố định, một sự thay đổi mà Anh hy vọng sẽ giúp ổn định nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng của mình. Continue reading “14/01/1980: Giá vàng đột ngột tăng vọt”

Thế giới hôm nay: 14/01/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu luận tội Tổng thống Donald Trump, buộc tội ông kích động nổi dậy. Điều khoản được ủng hộ bởi tất cả các hạ nghị sĩ Dân chủ và 10 hạ nghị sĩ Cộng hòa​​, và sẽ khiến ông Trump trở thành tổng thống duy nhất bị luận tội hai lần. Trong khi đó, các nền tảng truyền thông xã hội tràn ngập những hình ảnh về binh sĩ Vệ binh Quốc gia có vũ trang bên trong Điện Capitol, nơi họ sẽ ở lại cho đến sau lễ nhậm chức của Joe Biden vào thứ Tư tuần tới.

Một số quốc gia châu Âu thông báo phong tỏa chặt chẽ hơn nhằm làm chậm sự lây lan của coronavirus, trong bối cảnh tiêm chủng chậm chạp và chưa mang lại thành quả cho đến mùa xuân. Ý đã gia hạn tình trạng khẩn cấp cho đến tháng 4, trong khi Đức và Hà Lan nói các hạn chế sẽ được áp dụng cho đến ít nhất là tháng 2. Thụy Sĩ và Thụy Điển đều thắt chặt các biện pháp của họ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 14/01/2021”

Kurt M. Campbell: Mỹ cần củng cố trật tự châu Á như thế nào?

Nguồn: Kurt M. Campbell and Rush Doshi, “How America Can Shore Up Asian Order”, Foreign Affairs, 12/01/2021.

Biên dịch: Phan Nguyên

Trong suốt nửa thế kỷ trỗi dậy chưa từng có của châu Á, Henry Kissinger là một nhân vật quan trọng, giúp dẫn dắt việc Hoa Kỳ bình thường hóa quan hệ với Trung Quốc vào đầu những năm 1970 và sau đó tiếp tục viết những cuốn sách quan trọng về chiến lược Trung Quốc và trật tự thế giới. Nhưng vào thời điểm chuyển giao này ở châu Á, những quan sát phù hợp nhất của Kissinger có thể được tìm thấy ở một nơi đáng ngạc nhiên hơn: một luận án tiến sĩ về châu Âu thế kỷ 19, luận án mà ông đã vật lộn để tìm nhà xuất bản nhiều năm trước khi ông nổi tiếng. Cuốn sách đó, A World Restored: Metternich, Castlereagh and the Problems of Peace, 1812–22 (Một thế giới được khôi phục: Metternich, Castlereagh và những vấn đề của hòa bình, 1812–22), tìm hiểu cách hai chính khách châu Âu – một người Anh, một người Áo – đã làm việc cùng nhau để củng cố mối quan hệ bất hòa giữa hai quốc gia hàng đầu châu lục vào cuối Chiến tranh Napoléon. Những nỗ lực của họ đã đặt nền móng cho cái gọi là nền hòa bình lâu dài của châu Âu — 100 năm bình yên và thịnh vượng từ 1815 cho đến Thế chiến I. Tư tưởng của cuốn sách có những ý nghĩa đặc biệt đối với Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương ngày nay, với sự gia tăng cạnh tranh giữa các cường quốc và một trật tự khu vực căng thẳng. Continue reading “Kurt M. Campbell: Mỹ cần củng cố trật tự châu Á như thế nào?”

Thế giới hôm nay: 13/01/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Donald Trump tuyên bố không chịu trách nhiệm về việc người ủng hộ ông gây bạo loạn ở Washington vào thứ Tư tuần trước, nói rằng bài phát biểu khi ấy của ông – trong đó ông khẳng định mình đã thắng cuộc bầu cử và nói với đám đông “hãy tuần hành đến Điện Capitol [và] hãy cứng rắn lên” – là “hoàn toàn phù hợp”. Sau đó, ông gọi điều khoản luận tội mà Hạ viện sẽ sớm bỏ phiếu là “tiếp diễn cuộc săn phù thủy lớn nhất trong lịch sử chính trị” và “nguy hiểm cho đất nước”.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga sẽ ban bố tình trạng khẩn cấp ở ít nhất ba tỉnh để giúp kiềm chế đà tăng mạnh của covid-19. Các cơ sở y tế trên khắp đất nước đã phải vật lộn khi áp lực gia tăng, với số ca nhiễm mới vượt 4.900 hôm thứ Hai. Malaysia cũng ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, lần đầu tiên trong vòng 50 năm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/01/2021”

Liệu phương Tây có thể củng cố lại liên minh đối phó Trung Quốc?

Nguồn: “How to deal with China”, The Economist, 09/01/2021.

Người dịch: Phan Nguyên

Các nền dân chủ trên thế giới rất cần một cách tiếp cận thống nhất để đối phó với Trung Quốc. Đó là cường quốc đang lên của thế kỷ 21, nhưng cũng là một chế độ chuyên chế vốn không tin vào thị trường tự do và lạm dụng nhân quyền. Tuy nhiên, những sự kiện gần đây cho thấy chính sách của phương Tây đã trở nên kém hiệu quả như thế nào. Vào ngày 30 tháng 12, Liên minh châu Âu đã đồng ý về một hiệp định đầu tư với Trung Quốc nhằm giành được một số lợi ích nhỏ nhưng trao cho Trung Quốc một chiến thắng ngoại giao lớn. EU đã làm như vậy bất chấp những nghi ngờ trong đội ngũ của Joe Biden. Sở giao dịch chứng khoán New York đã cấm cổ phiếu của một số công ty Trung Quốc, để rồi lại đổi ý hai lần chỉ trong vài ngày. Quốc hội Mỹ cho đến nay vẫn chưa thông qua được dự luật bảo vệ người Uyghurs khỏi lao động cưỡng bức. Continue reading “Liệu phương Tây có thể củng cố lại liên minh đối phó Trung Quốc?”

12/01/1995: Con gái của Malcolm X bị bắt vì âm mưu giết người

Nguồn: Malcolm X’s daughter arrested for attempted murder, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1995, Qubilah Shabazz, con gái của Malcolm X, đã bị bắt vì âm mưu giết hại Louis Farrakhan. Shabazz tin rằng Farrakhan phải chịu trách nhiệm cho vụ ám sát cha mình vào năm 1965, và đã tìm cách trả thù qua một kẻ giết thuê. Sau đó, Shabazz đã thừa nhận “trách nhiệm” nhưng kiên quyết phủ nhận mọi cáo buộc chống lại mình; sau đó chính phủ đã chấp nhận thương lượng.

Michael Fitzpatrick, bạn thời trung học của Shabazz, khai rằng bà đã gọi cho ông và yêu cầu ông giết Farrakhan. Fitzpatrick kể lại Shabazz đã nói rằng bà muốn trả thù cho cái chết của cha mình, đồng thời cũng lo sợ cho tính mạng của người mẹ, vì Betty Shabazz đã công khai tố cáo Farrakhan là kẻ đứng sau vụ nổ súng năm 1965. Dù Farrakhan có liên hệ với các thủ lĩnh của tổ chức Quốc gia Hồi giáo (Nation of Islam), những người đã lên kế hoạch giết Malcolm X, nhưng rất có thể hắn không trực tiếp tham gia vào âm mưu này. Continue reading “12/01/1995: Con gái của Malcolm X bị bắt vì âm mưu giết người”

Thế giới hôm nay: 12/01/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện Mỹ công bố một điều khoản luận tội Tổng thống Donald Trump, với cáo buộc “kích động nổi dậy”, sau khi những người ủng hộ ông xông vào Điện Capitol hôm thứ Tư tuần trước trong một cuộc bạo động dẫn đến cái chết của 5 người. Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã chặn một nghị quyết yêu cầu phó tổng thống Mike Pence viện dẫn Tu chính án 25 và tước bỏ chức vụ của ông Trump. Hiện nghị quyết này có khả năng sẽ được bỏ phiếu tại Hạ viện vào thứ Ba. Sau đó, Đảng Dân chủ cũng sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu khác về việc luận tội ngay hôm sau, theo Steny Hoyer, lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện.

Tổng thống đắc cử Joe Biden của Mỹ sẽ đề cử William Burns, một cựu quan chức ngoại giao từng phục vụ trong chính quyền Barack Obama, làm giám đốc CIA. Ông Burns, người sẽ là nhà ngoại giao chuyên nghiệp đầu tiên lãnh đạo CIA, từng đóng vai trò quan trọng trong quá trình đàm phán thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, thỏa thuận mà Donald Trump đã rút khỏi vào năm 2018 nhưng ông Biden có ý định tái tham gia. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/01/2021”

Trump và cuộc tấn công vào biểu tượng nền dân chủ Mỹ

Tác giả: Phạm Phú Khải

Điện Capitol đã bị những người ủng hộ Trump tấn công và chiếm đóng hôm 6 tháng Giêng năm 2021. Biến cố này mang nhiều ý nghĩa trọng đại, từ hình thức đến nội dung.

Biểu tượng Điện Capitol

Mặc dầu Tuyên ngôn Độc lập hay Hiến pháp Mỹ đã hiện hữu trước khi Điện Capitol được thiết kế và xây dựng, đây là biểu tượng tự do và dân chủ của Mỹ trong suốt 200 năm qua. Quốc hội Mỹ bắt đầu họp tại đây vào tháng 11 năm 1800. Trong suốt 200 qua, một lần duy nhất Điện Capitol bị cướp bóc và đốt cháy là do quân đội Anh gây ra năm 1814 trong Cuộc chiến 1812 với Anh. Continue reading “Trump và cuộc tấn công vào biểu tượng nền dân chủ Mỹ”

Mao Trạch Đông ‘để mất’ Việt Nam như thế nào?

Tác giả: Jung Chang và Jon Halliday | Người dịch: Nguyễn Hải Hoành

Ngay ở châu Á, chỗ nào Mao Trạch Đông cũng gặp trở ngại. Thảm hại nhất là vụ “để mất” Đảng Cộng sản Việt Nam.

Năm 1950, Stalin đã giao cho Mao “quản lý” Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhiều năm qua, Mao xuất tiền xuất người giúp Đảng Cộng sản Việt Nam đánh Pháp, rồi đánh Mỹ. Nhưng vì Mao coi Đảng Cộng sản Việt Nam như quân cờ trên bàn cờ của mình nên người Việt Nam bất hòa với Mao.

Năm 1954, Mao bắt đầu xây dựng ngành công nghiệp quân sự, cần mua nhiều vật tư cấm vận của phương Tây. Ông muốn dùng Pháp làm đột phá khẩu phá thế cấm vận. Hồi ấy Pháp đang đánh nhau với Việt Nam. Kế hoạch của Mao là bảo Đảng Cộng sản Việt Nam mở rộng chiến tranh “nhằm tăng thêm khó khăn bên trong nước Pháp” (lời Chu Ân Lai), khi nào Pháp sứt đầu mẻ trán thì Trung Quốc đứng ra giúp Pháp thương lượng với Việt Nam, qua đó đổi lấy sự thông cảm của Pháp trên vấn đề xuất khẩu vật tư chiến lược cho Trung Quốc. Continue reading “Mao Trạch Đông ‘để mất’ Việt Nam như thế nào?”

10/01/1962: Lở tuyết làm hàng nghìn người thiệt mạng tại Peru

Nguồn: Avalanche kills thousands in Peru, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1962, một trận lở tuyết trên sườn một ngọn núi lửa ngưng hoạt động đã giết chết hơn 4.000 người ở Peru. Chín thị trấn và bảy ngôi làng nhỏ hơn cũng đã bị phá hủy hoàn toàn.

Núi Huascaran cao 6.705m so với mực nước biển là một ngọn núi thuộc dãy Andes. Dưới chân núi là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng nhỏ người Peru, những cư dân làm nông nghiệp ở Thung lũng Rio Santa. Vào tối ngày 10/01, khi hầu hết mọi người đang ăn tối trong nhà của mình, rìa của một dòng sông băng khổng lồ đột nhiên vỡ ra và ầm ầm đổ xuống núi. Khối băng có kích thước bằng hai tòa nhà chọc trời và nặng khoảng 6 triệu tấn, và cư dân ở các thị trấn bên dưới đều nghe thấy tiếng động kinh hoàng mà nó gây ra khi rơi xuống. Continue reading “10/01/1962: Lở tuyết làm hàng nghìn người thiệt mạng tại Peru”