13/04/1870: Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ra đời tại New York

Nguồn: Metropolitan Museum of Art opens in New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1870, Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan (Metropolitan Museum of Art, Met) chính thức được thành lập tại Thành phố New York. Là đứa con tinh thần của những người Mỹ xa xứ ở Paris và một số thành viên giới nhà giàu New York, Met đã không tổ chức triển lãm nào cho đến năm 1872, nhưng nó nhanh chóng vươn lên thành một trong những bảo tàng nghệ thuật hàng đầu thế giới, vị trí vẫn được giữ vững cho đến ngày nay.

Năm 1866, một nhóm người Mỹ sống tại Paris, trong đó có luật sư John Jay, đã quyết định thành lập “một tổ chức và phòng trưng bày nghệ thuật quốc gia.” Jay và những người bạn của mình đã tìm đến Liên minh New York (Union League Club of New York) – nơi giúp họ giành được ảnh hưởng chính trị và xã hội, cũng như sự hỗ trợ tài chính cần thiết để hiện thực hóa ý tưởng. Ngày 13/04/1870, Thành phố New York đã cấp cho họ một Đạo luật Thành lập (Act of Incorporation), quy định rằng bộ sưu tập nghệ thuật của bảo tàng sẽ được mở cửa cho công chúng vào xem quanh năm và hoàn toàn miễn phí. Continue reading “13/04/1870: Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ra đời tại New York”

Thế giới hôm nay: 13/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Iran đổ lỗi cho Israel về vụ mất điện tại khu hạt nhân Natanz và thề trả thù. Nhiều phương tiện truyền thông ở Israel cho rằng thủ phạm là một cuộc tấn công mạng tiến hành bởi Israel. New York Times dẫn lời các quan chức tình báo Mỹ cho biết đã xảy ra nổ. Sự cố mất điện hôm Chủ nhật diễn ra chỉ một ngày sau khi các máy ly tâm mới vừa được khởi động.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc chỉ đạo Ant Group tái cấu trúc, áp đặt nhiều quy định và yêu cầu về vốn khắt khe hơn, đồng thời buộc tập đoàn này tách ứng dụng thanh toán khỏi các dịch vụ khác của mình. Gã khổng lồ fintech do Jack Ma sáng lập đã từng kỳ vọng vào vụ IPO kỷ lục 37 tỷ USD hồi tháng 11 năm ngoái. Chỉ vài ngày trước, các cơ quan quản lý chống độc quyền của Trung Quốc ra án phạt kỷ lục 18 tỷ nhân dân tệ (2,8 tỷ USD) đối với Alibaba, cũng do ông Ma thành lập. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/04/2021”

Claire Lee Chennault: Người hùng của Phi đội Hổ Bay

Tác giả: Nguyễn Hải Hoành

Trong cuộc trưng cầu ý dân nhân dịp 50 năm chiến thắng phát xít, khi được đề nghị chọn 2 anh hùng của cuộc Đại chiến Thế giới lần thứ II, đa số người Mỹ đã chọn Dwight D. Eisenhower là anh hùng trên chiến trường châu Âu (về sau được bầu làm Tổng thống Mỹ), và Claire Lee Chennault là anh hùng trên chiến trường châu Á -Thái Bình Dương. Nhân dịp đó, một con tem in hình Chennault đã được phát hành.

Chennault dưới cái tên tiếng Hoa Trần Nạp Đức (陳 納 德) hoặc Trần Tướng quân đã trở nên quá quen thuộc với người Trung Quốc, họ coi ông là một ân nhân tình sâu nghĩa nặng. Continue reading “Claire Lee Chennault: Người hùng của Phi đội Hổ Bay”

Thế giới hôm nay: 12/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổ chức Năng lượng Nguyên tử của Iran nói sự cố mất điện tại khu hạt nhân Natanz của họ là một hành động “khủng bố hạt nhân”. Song họ không nêu tên thủ phạm. Đây cũng không phải là sự cố không rõ nguyên nhân đầu tiên ở địa điểm này. Tháng Bảy năm ngoái, các quan chức đã tuyên bố vụ nổ tại cơ sở thời điểm đó chỉ là một vụ hỏa hoạn tình cờ; trước đó vào năm 2010, Stuxnex, một loại virus được cho là của Mỹ và Israel, đã khiến các máy ly tâm của họ quay mất kiểm soát. Sự cố mất điện hôm Chủ nhật diễn ra chỉ một ngày sau khi các máy ly tâm làm giàu uranium mới được khởi động, làm phức tạp thêm nỗ lực hồi sinh thỏa thuận hạt nhân năm 2015 của Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken cảnh báo Nga sẽ nhận “hậu quả” nếu hành động liều lĩnh hoặc gây hấn ở Ukraine. Gần đây đã nổ ra các cuộc đụng độ lẻ tẻ giữa lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn và quân đội Ukraine ở miền đông đất nước. Trong khi đó, các lực lượng Nga cũng đang tập trung về biên giới với Ukraine. Các quan chức Nga đã ám chỉ về khả năng can thiệp, khiến Ukraine và các đồng minh lo lắng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/04/2021”

Bổ nhiệm Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên: Bất thường hay hợp lý?

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Hôm 08/04/2021, Quốc hội Việt Nam đã phê chuẩn việc bổ nhiệm hai phó thủ tướng và 12 bộ trưởng mới trong nội các của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Các ứng viên được bổ nhiệm phù hợp với những tin đồn đã được lan truyền từ sau Đại hội 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) kết thúc cách đây hai tháng, trừ trường hợp Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên.

Việc ông Diên được chọn làm người đứng đầu Bộ Công Thương là điều gây bất ngờ. Cho đến gần đây, ứng viên hàng đầu cho vị trí này được cho là ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp (CMSC). Nền tảng giáo dục và chuyên môn của ông Anh khiến ông trở thành ứng viên phù hợp cho vị trí này do ông được đào tạo về kinh tế và trước đây từng làm việc tại một công ty thương mại ở thành phố Hải Phòng. Tại CMSC, ông giám sát vốn nhà nước tại các doanh nghiệp nhà nước, trong đó có nhiều doanh nghiệp từng do Bộ Công Thương quản lý trước khi chuyển giao cho ủy ban. Continue reading “Bổ nhiệm Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên: Bất thường hay hợp lý?”

11/04/2015: Barack Obama và Raúl Castro gặp nhau ở Panama

Nguồn: Barack Obama and Raúl Castro meet in Panama, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2015, lần đầu tiên sau hơn 50 năm, Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Cuba đã chính thức gặp nhau. Barack Obama và Raúl Castro, em trai của Fidel Castro, người mà phía Mỹ đã cắt đứt liên lạc ngoại giao vào năm 1961, đã bắt tay nhau và bày tỏ sẵn sàng cùng khép lại một trong những mối thâm thù ngoại giao nổi bật nhất thế giới.

Tổng thống Dwight D. Eisenhower đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Cuba sau khi cuộc cách mạng do Castro lãnh đạo đã lật đổ một nhà độc tài được Mỹ hậu thuẫn và thiết lập một chế độ thân thiện hơn với Liên Xô. Trong vòng 50 năm tiếp theo, Mỹ đã tìm cách cô lập Cuba về kinh tế và chính trị; mặc dù không lôi kéo được các quốc gia khác tham gia lệnh cấm vận của mình, nhưng Mỹ vẫn cản trở nghiêm trọng sự phát triển kinh tế của Cuba. Continue reading “11/04/2015: Barack Obama và Raúl Castro gặp nhau ở Panama”

Nhật ký Bắc Kinh (07/12/20): Tập Cận Bình và Đại học Thanh Hoa

Nguồn: Tetsushi Takahashi, Beijing Diary, Nikkei Asian Review, 12/2020.

Người dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trông không vui vẻ khi xuất hiện trước công chúng những tháng gần đây. Nhưng ông có tâm trạng tốt hơn hẳn trong một thông điệp video kỷ niệm 20 năm ngày thành lập ban cố vấn của Trường Kinh tế và Quản lý Đại học Thanh Hoa hôm thứ Năm (03/12/2020).

“Tôi muốn mỗi thành viên trong ban cố vấn tích cực đưa ra các đề xuất cho sự phát triển của Trung Quốc”, ông Tập nói trong thông điệp gửi đến trường cũ của mình.

Ban này gồm một loạt các nhà lãnh đạo chính trị và doanh nghiệp nổi tiếng từ Trung Quốc cũng như các quốc gia khác. Chủ tịch danh dự là cựu Thủ tướng Chu Dung Cơ, người cũng từng theo học tại Thanh Hoa. Các thành viên danh dự bao gồm cựu Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Henry Paulson, trong khi chủ tịch hiện tại của ban là CEO Apple Tim Cook. Continue reading “Nhật ký Bắc Kinh (07/12/20): Tập Cận Bình và Đại học Thanh Hoa”

10/04/1963: Tàu ngầm hạt nhâm USS Thresher bị chìm

Nguồn: Atomic submarine USS Thresher sinks in the Atlantic, killing all on board, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1963, tàu ngầm hạt nhân USS Thresher đã bị chìm ở Đại Tây Dương, khiến toàn bộ 129 thủy thủ và nhân viên dân sự có mặt trên tàu thiệt mạng. Con tàu khi đó bất ngờ chìm sâu xuống đáy biển, khoảng 300 dặm ngoài khơi bờ biển New England.

Tàu Thresher hạ thủy vào ngày 09/07/1960, tại Cảng Hải quân Portsmouth ở New Hampshire. Được chế tạo theo công nghệ tiên tiến, nó là chiếc tàu ngầm đầu tiên thuộc lớp tàu mới, có thể chạy êm hơn và lặn sâu hơn bất kỳ loại tàu ngầm nào trước đó. Continue reading “10/04/1963: Tàu ngầm hạt nhâm USS Thresher bị chìm”

Nhà Trần loạn lạc dưới thời Dương Nhật Lễ

Tác giả: Hồ Bạch Thảo

Niên hiệu: Đại Định: 1369-1370

Sau khi Vua Dụ Tông mất, vào tháng sau [4/7-2/8/1369] sách lập Dương Nhật Lễ lên làm Vua. Nhật Lễ là con hờ của Cúc túc vương Nguyên Dục anh ruột Vua Dụ Tông; chắc Dụ Tông không biết điều thầm kín này, nên lập làm Vua:

“Tháng 6. Huệ Từ [Hiến Từ, theo Toàn Thư] thái hậu lập Dương Nhật Lễ làm vua. Trước kia, người phường trò, tên là Dương Khương, diễn tích Tây vương mẫu dâng quả bàn đào, vợ hắn đóng vai Tây vương mẫu. Cung Túc vương Nguyên Dục cảm nàng đẹp, lấy làm vợ. Khi ấy nàng đang có mang; rồi sinh ra Nhật Lễ. Nguyên Dục nhận làm con mình. Kịp khi Dụ Tông mất, không có con kế tự, có để di chiếu cho Nhật Lễ nối ngôi. Quần thần bàn rằng: Continue reading “Nhà Trần loạn lạc dưới thời Dương Nhật Lễ”

Thế giới hôm nay: 09/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền Biden công bố một số động thái nhằm kiềm chế bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chúng bao gồm yêu cầu kiểm tra lý lịch đối với người mua “súng ma” (vũ khí tự chế không có số sê-ri), công bố luật mẫu cho phép cảnh sát tạm thời tịch thu súng của những người có vấn đề tâm lý và lập báo cáo buôn lậu súng hàng năm. Tổng thống Biden cũng kêu gọi Quốc hội thông qua luật kiểm soát súng, điều khó có thể xảy ra.

Cảnh sát Bắc Ireland nói những sự kiện tuần này là vụ bạo lực tồi tệ nhất trong “vài năm” qua. Bạo động hôm thứ Tư ở thủ đô Belfast bao gồm ​​các vụ tấn công nhắm vào các sĩ quan cảnh sát và một nhà báo, cùng với một vụ đánh bom xăng xe buýt. Thủ phạm được cho là các nhóm bán quân sự; cụ thể bom xăng đã được ném từ các khu theo chủ nghĩa dân tộc và thân Anh. Brandon Lewis, Bộ trưởng phụ trách Bắc Ireland của chính phủ Anh, sẽ gặp các nhà lãnh đạo chính trị ở Belfast. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/04/2021”

Khủng hoảng trong “quy hoạch lãnh đạo” của Singapore

Nguồn: “Singapore’s prime-minister-in-waiting gives up the job”, The Economist, 08/04/2021.

Biên dịch: Phan Nguyên

Đó là khoảnh khắc kịch tính hiếm hoi trong nền chính trị thường tẻ nhạt của Singapore. Hôm 8 tháng 4, Heng Swee Keat (Vương Thụy Kiệt) thông báo rằng ông sẽ từ bỏ vai trò người kế nhiệm dự kiến của thủ tướng đương nhiệm Lý Hiển Long. Chính trị kế nhiệm ở Singapore, giống như hầu hết mọi thứ khác, thường được lên kế hoạch tỉ mỉ trước nhiều năm bởi những người đứng đầu Đảng Hành động Nhân dân (PAP) cầm quyền. Đảng này đã nắm quyền tại Singapore kể từ khi đất nước được thành lập vào năm 1965. Tuy nhiên, giờ đây các quan chức đảng sẽ phải trải qua một kinh nghiệm hiếm gặp là quay trở lại bản vẽ ban đầu — và thừa nhận, ít nhất trong riêng tư, là đã phạm sai lầm. Continue reading “Khủng hoảng trong “quy hoạch lãnh đạo” của Singapore”

Ba lý do khiến ông Phạm Minh Chính làm Thủ tướng là ‘bất ngờ’?

Tác giả: Quốc Phương phỏng vấn Lê Hồng Hiệp

Giới quan sát thời sự, chính trị Việt Nam tiếp tục quan tâm về người vừa trở thành Thủ tướng mới của Việt Nam và những thách đố đang chờ đợi tân nội các.

Hôm thứ Ba, 06/4/2021, từ Singapore, nhà nghiên cứu chính trị Lê Hồng Hiệp nói với BBC việc ông Phạm Minh Chính trở thành Thủ tướng VN đã gây ra sự ngạc nhiên trong giới quan sát và có ba lý do:

“Như nhiều người đã bày tỏ ý kiến, đa phần đều tỏ ra ngạc nhiên trước việc lựa chọn ông Phạm Minh Chính làm tân Thủ tướng của Việt Nam trong nhiệm kỳ này.

“Lý do chủ yếu là ông Chính trước khi trở thành Thủ tướng là Trưởng ban Tổ chức Trung ương đảng, một vị trí thường không được cất nhắc lên vị trí Thủ tướng. Continue reading “Ba lý do khiến ông Phạm Minh Chính làm Thủ tướng là ‘bất ngờ’?”

08/04/2009: Cướp biển Somalia tấn công tàu Maersk Alabama

Nguồn: Somali pirates hijack Maersk Alabama ship, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2009, tàu MV Maersk Alabama đã bị tấn công ngoài khơi bờ biển Somalia, đánh dấu lần đầu tiên một con tàu có gắn cờ Mỹ bị cướp biển chiếm kể từ những năm 1820. Vụ việc đã thu hút sự chú ý lớn trên toàn thế giới, làm dấy lên lo ngại về nạn cướp biển, thường được cho là thuộc về dĩ vãng, ở vùng biển ngoài khơi vùng Sừng châu Phi.

Nhiều thập niên bất ổn, cộng với tình trạng thiếu an ninh trong lãnh hải của Somalia đã dẫn đến sự bùng phát trở lại của các toán cướp biển trong khu vực, lên đến đỉnh điểm vào cuối những năm 2000. Chỉ một ngày trước khi xảy ra vụ tấn công, tàu Maersk Alabama nhận được cảnh báo từ chính phủ Mỹ, yêu cầu họ giữ vị trí cách bờ biển Somalia ít nhất 600 dặm, nhưng Thuyền trưởng Richard Phillips đã cho con tàu đi vào khu vực chỉ cách bờ biển khoảng 240 dặm , một quyết định mà sau này đã bị chỉ trích bởi chính các thành viên trong thủy thủ đoàn của ông. Continue reading “08/04/2009: Cướp biển Somalia tấn công tàu Maersk Alabama”

Niêm yết trực tiếp khác IPO như thế nào?

Nguồn: “How does a direct listing differ from an IPO?”, The Economist, 02/04/2021.

Biên dịch: Phan Nguyên

Những doanh nhân nào muốn biến công ty thành công ty đại chúng, và có thể tạo ra một gia tài khổng lồ cho mình trong quá trình này, đều thường nghĩ về việc phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Mặc dù đây là con đường phổ biến nhất để biến một công ty thành công ty đại chúng có cổ phiếu được giao dịch trên thị trường chứng khoán, đó không phải là con đường duy nhất. “Công ty mua lại có mục đích đặc biệt” (special-purpose acquisition company, hay SPAC) là một trong những lựa chọn thay thế ngày càng phổ biến. Hay “niêm yết trực tiếp” là một lựa chọn khác. Coinbase, một công ty khởi nghiệp tiền điện tử của Mỹ, đang lên kế hoạch niêm yết trực tiếp trên sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq ở New York trong tháng này, và Roblox, một nền tảng trò chơi điện tử, đã lên sàn giao dịch chứng khoán New York theo cách tương tự vào tháng trước. Nhưng chính xác thì niêm yết trực tiếp là gì và tại sao nó ngày càng phổ biến? Continue reading “Niêm yết trực tiếp khác IPO như thế nào?”

Lào: Bạn học cũ của Tập Cận Bình làm chủ nhiệm văn phòng chủ tịch nước

Nguồn: “Laos taps Xi classmate as presidential aide, deepening China tilt”, Nikkei Asia, 26/03/2021.

Biên dịch: Trần Hùng

Lào đã bổ nhiệm một người bạn học cũ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình làm trợ lý hàng đầu cho nhà lãnh đạo mới của nước này.

Khemmani Pholsena, 64 tuổi, được bổ nhiệm làm chủ nhiệm văn phòng chủ tịch nước. Bà sẽ là cố vấn cho cho Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith, người kiêm chức tổng bí thư của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào cầm quyền.

Việc bổ nhiệm bà cho thấy Lào sẽ xích lại gần hơn với Trung Quốc, quốc gia cung cấp hỗ trợ kinh tế lớn cho nước này. Khemmani trước đây giữ chức Bộ trưởng Công Thương. Continue reading “Lào: Bạn học cũ của Tập Cận Bình làm chủ nhiệm văn phòng chủ tịch nước”

Yếu tố chủng tộc trong cạnh tranh địa chính trị toàn cầu

Nguồn: Gideon Rachman, “Race is also a geopolitical issue”, Financial Times, 05/04/2021.

Biên dịch: Phan Nguyên

Đặc quyền của người da trắng, phân biệt chủng tộc về mặt thể chế, thiên vị một cách vô thức, chính trị bản sắc – những thuật ngữ này đã trở những vấn đề thời sự trong các cuộc tranh luận chính trị ở Mỹ và Anh. Nhưng chủng tộc không chỉ là một vấn đề trong nước. Vào thời điểm mà quyền lực toàn cầu đang chuyển dịch, các tranh luận về công bằng chủng tộc cũng đang trở thành một phần của cuộc đấu tranh địa chính trị.

Nếu xếp hạng theo sức mua, các nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện nay theo thứ tự là Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Đức. Nhưng các thể chế chính trị quan trọng nhất của thế giới vẫn phản ánh cán cân quyền lực chính trị và kinh tế của năm 1945. Năm thành viên thường trực, có quyền phủ quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc là Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh và Pháp. Continue reading “Yếu tố chủng tộc trong cạnh tranh địa chính trị toàn cầu”

06/04/1895: Nhà văn Oscar Wilde bị bắt ở Anh

Nguồn: Writer Oscar Wilde arrested in England, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1895, nhà văn Oscar Wilde đã chính thức bị bắt sau khi thua trong vụ kiện bôi nhọ danh dự với Nữ Hầu tước Queensberry.

Wilde đã có quan hệ tình cảm với con trai của nữ hầu tước từ năm 1891, nhưng khi bà phẫn nộ tố cáo ông là một người đồng tính luyến ái Wilde đã kiện người này tội phỉ báng. Tuy nhiên, ông đã thua kiện vì bằng chứng đã củng cố những quan sát của nữ hầu tước. Đồng tính luyến ái bị coi là tội phạm ở Anh vào thời bấy giờ, nên Wilde đã bị bắt giữ, kết tội và tuyên án hai năm lao động khổ sai. Continue reading “06/04/1895: Nhà văn Oscar Wilde bị bắt ở Anh”

Thế giới hôm nay: 06/04/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong bài phát biểu lớn đầu tiên trên cương vị bộ trưởng tài chính Mỹ, Janet Yellen kêu gọi một mức thuế doanh nghiệp tối thiểu chung giữa các nước G20. Tổng thống Joe Biden đặt mục tiêu tăng thu thuế doanh nghiệp để tài trợ cho dự luật cơ sở hạ tầng 2 nghìn tỷ đô la. Bà Yellen nói hợp tác quốc tế là cần thiết nhằm ngăn các công ty lợi dụng một “cuộc đua xuống đáy”.

Một chỉ số về hoạt động của ngành dịch vụ Mỹ đã đạt mức cao nhất mọi thời đại trong tháng 3. Thước đo của Viện Quản lý Cung ứng đạt 63,7 điểm; trong khi chỉ cần trên 50 đã là tăng trưởng. Các công ty đang hướng đến một sự phục hồi mạnh mẽ nhờ các khoản kích thích tài khóa lớn chưa từng thấy. Còn thị trường chứng khoán tiếp tục thăng hoa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/04/2021”

Ba trụ cột đối ngoại của Trung Quốc: Ngoại giao nhà nước, đảng và nhân dân

Nguồn: Connor Fiddler, “The 3 Pillars of Chinese Foreign Policy: The State, the Party, the People”, The Diplomat, 03/02/2021.

Biên dịch: Nguyễn Thành Long

Bộ máy xây dựng chính sách đối ngoại của Trung Quốc không chỉ nằm ở Bộ Ngoại giao.

Trong Chiến tranh Lạnh, bộ máy chính sách đối ngoại Mỹ phải phát triển các cơ chế toàn diện theo hướng chống lại các chiến dịch gây ảnh hưởng của Liên Xô. Hoa Kỳ không chỉ cần một Bộ Ngoại giao mạnh mẽ để tham gia vào chính sách ngoại giao truyền thống lấy nhà nước làm trung tâm mà còn cần đến các mạng lưới thu thập thông tin tình báo phức tạp, các chiến lược quân sự toàn cầu và các hoạt động quyền lực mềm dài hạn. Kể từ khi Liên Xô sụp đổ, các quốc gia chủ yếu định hướng hoạt động ngoại giao của mình trở lại cách tiếp cận truyền thống lấy nhà nước làm trung tâm. Ngày nay, đây vẫn là cách tiếp cận chủ yếu của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, trước một Trung Quốc đang trỗi dậy, Hoa Kỳ và các đồng minh cần phát triển một cách tiếp cận đa sắc thái hơn để tương tác với chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Continue reading “Ba trụ cột đối ngoại của Trung Quốc: Ngoại giao nhà nước, đảng và nhân dân”

Việt Nam khó cưỡng lại chính sách “ngoại giao vac-xin” của Trung Quốc

Tác giả: Thanh Phương p/v Lê Hồng Hiệp

Là nơi xuất phát đại dịch Covid-19, Trung Quốc đang đẩy mạnh việc cung cấp vac-xin ngừa virus corona như một chính sách ngoại giao để gia tăng ảnh hưởng trên khắp thế giới, đặc biệt là tại Đông Nam Á. Nhưng Việt Nam đang cố cưỡng lại chính sách ngoại giao vac-xin này của Bắc Kinh, cho tới nay vẫn chưa dùng thuốc tiêm ngừa “made in China”. Vấn đề là, về lâu dài, để có đủ vac-xin chích cho toàn dân, chính phủ Hà Nội chắc sẽ buộc phải nhập luôn cả vac-xin Trung Quốc.

Mặc dù đã phê chuẩn tổng cộng 4 loại vac-xin, nhưng chính phủ Trung Quốc lại không vội vã chích ngừa Covid cho người dân nước họ. Tính đến tháng 3, chỉ mới có chưa tới 50 triệu dân Trung Quốc được tiêm chủng, tức chỉ khoảng 4% tổng dân số, so với tỷ lệ 19% ở Hoa Kỳ. Trung Quốc đã từng tuyên bố họ có thể sản xuất ít nhất 2,6 tỷ liều vac-xin trong năm 2021. Là nước sản xuất vac-xin hàng đầu thế giới, Trung Quốc cũng là quốc gia xuất khẩu vac-xin nhiều nhất : 560 triệu liều, tức là một phần tư sản lượng quốc gia. Bắc Kinh đã ký hiệp định thương mại về cung cấp vac-xin với 27 quốc gia, tặng các liều vac-xin cho hơn 50 quốc gia. Theo tổng kết của hãng tin AP, Trung Quốc đã cam kết cung cấp tổng cộng nửa tỷ liều vac-xin cho hơn 45 quốc gia.