Năm thay đổi lớn tái định hình xã hội toàn cầu trong tương lai

Nguồn: Jeffrey Sachs, 杰弗里·萨克斯:五大变化将激进重塑全球格局, Guancha, 27/08/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 23/8, Hội nghị Quốc tế lần thứ 12 của Viện Chính sách Công (IPP) thuộc Đại học Công nghệ Hoa Nam, với chủ đề “Tái định hình Hiện đại hóa: Trung Quốc và phương Nam toàn cầu”, đã được tổ chức tại cơ sở Ngũ Sơn của trường. Giáo sư Jeffrey Sachs – nhà kinh tế học nổi tiếng, Giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững thuộc Đại học Columbia – đã có bài phát biểu quan trọng với chủ đề “Thế giới năm 2050: Một số góc nhìn định lượng”. Continue reading “Năm thay đổi lớn tái định hình xã hội toàn cầu trong tương lai”

Quan hệ Nhật-Hàn ấm lên nhanh chóng khiến Trung Quốc lo lắng

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Rapidly warming Japan-South Korea ties leave China uneasy,” Nikkei Asia, 28/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lee Jae Myung vẫn chưa phản hồi về lời mời tham dự lễ duyệt binh của Tập Cận Bình.

Dù từng nổi tiếng với lập trường cứng rắn đối với Nhật Bản, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung nay lại chọn quốc gia láng giềng châu Á này làm điểm đến cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên để tham dự cuộc họp song phương kể từ khi nhậm chức vào tháng 6.

Theo chính phủ Nhật Bản, tại cuộc hội đàm ở Tokyo vào thứ Bảy ngày 23/08, Thủ tướng Shigeru Ishiba và Lee đã bắt tay nhau và nhất trí “phát triển đáng kể” quan hệ. Continue reading “Quan hệ Nhật-Hàn ấm lên nhanh chóng khiến Trung Quốc lo lắng”

Đằng sau việc Singapore huỷ kế hoạch đặt căn cứ tiêm kích ở Guam

Nguồn: Ian Seow Cheng Wei, “What’s Behind the Cancellation of Singapore’s Fighter Jet Basing in Guam”, The Diplomat, 27/08/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cả hai quốc gia đều được cho là có những lí do chính đáng để gác lại thoả thuận thiết lập căn cứ thường trực cho tiêm kích F-15 của Không quân Singapore (RSAF).

Dù có diện tích nhỏ và không có vị thế đồng minh, nhưng Singapore là một trong số ít quốc gia trên thế giới có hiện diện quân sự lâu dài trên đất Mỹ. Từ thập niên 1990, Singapore đã triển khai tiêm kích và trực thăng đến Mỹ để huấn luyện vì Mỹ có không phận lớn và vì cơ hội học hỏi kinh nghiệm thực tiễn tốt nhất từ Không quân Mỹ. Các biệt đội này giúp Không quân Cộng hoà Singapore (RSAF) có thể tiến hành những cuộc tập trận phức tạp vốn không thể thực hiện được trong điều kiện không phận hạn chế của Singapore, qua đó đóng góp vào khả năng sẵn sàng tác chiến. Hiện nay, Singapore có ba biệt đội RSAF tại Mỹ: hai ở Arizona và một ở Idaho. Continue reading “Đằng sau việc Singapore huỷ kế hoạch đặt căn cứ tiêm kích ở Guam”

Đế chế mạng mới của Putin

Nguồn: Andrei Soldatov và Irina Borogan, “Putin’s New Cyber Empire,” Foreign Affairs, 25/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Điện Kremlin đang đưa công nghệ Nga ra khắp thế giới như thế nào?

Cuối tháng 4/2024, Nikolai Patrushev, người đứng đầu Hội đồng An ninh Nga, đã chủ trì một cuộc họp tại St. Petersburg với sự tham dự của các quan chức an ninh hàng đầu từ các quốc gia châu Phi, châu Á, Mỹ Latinh, và Trung Đông. Cuộc họp xoay quanh vấn đề chủ quyền và an ninh thông tin – cách Điện Kremlin mô tả các công nghệ mạng được thiết kế để bảo vệ chống lại sự giám sát, ảnh hưởng, và can thiệp của phương Tây. Tuy nhiên, Patrushev còn có một thông điệp cụ thể hơn. Đứng cạnh Sergei Naryshkin, Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại (SVR) của Điện Kremlin, Patrushev thông báo với khán giả rằng các công ty an ninh mạng hàng đầu của Nga có thể giúp các chính phủ kiểm soát không gian thông tin quốc gia. Continue reading “Đế chế mạng mới của Putin”

Mô hình Trung Quốc thực sự

Nguồn: Dan Wang và Arthur Kroeber, “The Real China Model,” Foreign Affairs, 19/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Dưới đây là công thức của Bắc Kinh cho sự giàu có và quyền lực.

Một thập kỷ trước, các nhà hoạch định chính sách tại Bắc Kinh đã công bố “Made in China 2025,” kế hoạch đầy tham vọng nhằm dẫn đầu các ngành công nghiệp trong tương lai. Kế hoạch này xác định mười lĩnh vực đầu tư, bao gồm năng lượng, chất bán dẫn, tự động hóa công nghiệp, và vật liệu công nghệ cao. Nó nhằm mục đích nâng cấp ngành chế tạo của Trung Quốc trong 10 lĩnh vực này cũng như các lĩnh vực khác, giảm sự phụ thuộc của đất nước vào hàng nhập khẩu và các công ty nước ngoài, đồng thời cải thiện khả năng cạnh tranh của các công ty Trung Quốc trên thị trường toàn cầu. Mục tiêu bao trùm là đưa Trung Quốc trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về công nghệ, và biến các công ty hàng đầu đất nước thành các công ty toàn cầu. Chính phủ đã hỗ trợ tầm nhìn này bằng nguồn tài chính khổng lồ, chi từ 1 đến 2% GDP mỗi năm cho các khoản trợ cấp trực tiếp và gián tiếp, tín dụng rẻ, và ưu đãi thuế. Continue reading “Mô hình Trung Quốc thực sự”

Vấn đề Triều Tiên của Trung Quốc

Nguồn: Shuxian Luo, “China’s North Korea Problem”, Foreign Affairs, 21/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kể từ sau khi cuộc đàm phán giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un sụp đổ ở Hà Nội vào năm 2019, Triều Tiên đã không ngừng theo đuổi các năng lực hạt nhân tầm xa, đẩy căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên lên một tầm cao mới. Tuy nhiên, những hành động khiêu khích của Bình Nhưỡng đã che khuất một sự thay đổi sâu sắc hơn trong khu vực: sự miễn cưỡng ngày càng tăng của Trung Quốc trong việc kiềm chế đồng minh rắc rối này. Trong nhiều năm, Bắc Kinh đã đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa Triều Tiên đến bàn đàm phán, và đôi khi là một đối tác then chốt trong các nỗ lực quốc tế nhằm kiềm chế tham vọng hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên. Trung Quốc đã ủng hộ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Triều Tiên và thậm chí hợp tác với Washington để siết chặt các lệnh trừng phạt chống lại Bình Nhưỡng, bất chấp sự chỉ trích từ Nga. Nhưng trước sự cạnh tranh ngày càng tăng với Mỹ, Trung Quốc đã lặng lẽ rút lui khỏi cách tiếp cận hợp tác này. Continue reading “Vấn đề Triều Tiên của Trung Quốc”

Tokyo đã trở thành cái nôi của cách mạng Trung Quốc như thế nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Tokyo became the cradle of the Chinese revolution in 1905,” Nikkei Asia, 21/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

120 năm sau, Nhật Bản đang đón nhận làn sóng di cư thứ ba của người Trung Quốc.

Tokyo đã trở thành cái nôi của cách mạng Trung Quốc 120 năm trước đây. Dù thực tế này gần như đã bị lãng quên, nhưng nó vẫn là sự thật lịch sử – và là một sự thật gây bất lợi cho chính quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ngày 20/08 vừa qua đánh dấu kỷ niệm 120 năm thành lập Trung Quốc Đồng Minh Hội tại Tokyo. Hiệp hội chính trị này, còn được gọi là Trung Quốc Thống nhất Đồng Minh Hội, đã đóng vai trò lãnh đạo trong cuộc cách mạng năm 1911. Continue reading “Tokyo đã trở thành cái nôi của cách mạng Trung Quốc như thế nào?”

Đường sắt Cao tốc Bắc-Nam: Do dự có thể khiến Việt Nam lỡ chuyến tàu khu vực?

Nguồn: Trúc Lộ Tích Thúy Hưởng, 中越经贸火热,越南却为高铁技术死磕中国,赌国运恐被时代甩下?, Baidu Baijiahao, 23/08/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Kết nối kinh tế giữa Trung Quốc và Việt Nam đang nóng rực. Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước đã dễ dàng vượt mốc 260 tỷ USD. Khối lượng hàng hóa xuyên biên giới, đặc biệt là tại cửa khẩu đường sắt Bằng Tường (Quảng Tây), đã tăng vọt gần 200%, xu thế này mạnh mẽ đến mức khiến người ta phải giật mình.

Tuy nhiên, nếu chuyển góc nhìn sang hệ thống đường sắt nội địa của Việt Nam, khung cảnh ấy bỗng trở nên thật “xưa cũ”. Hệ thống đường sắt lạc hậu và xuống cấp đã khiến người nước ngoài coi nơi đây là một “bảo tàng đường sắt sống”. Một bên là thương mại biên giới sôi động náo nhiệt, còn một bên là vận tải nội địa ì ạch chậm chạp. Continue reading “Đường sắt Cao tốc Bắc-Nam: Do dự có thể khiến Việt Nam lỡ chuyến tàu khu vực?”

Cẩm nang về công tác kiểm duyệt ở Trung Quốc

Nguồn: James Palmer, “A Guide to Censorship in China”, Foreign Policy, 19/08/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Các quy trình kỳ lạ quyết định những gì được hoặc không được xuất bản.

Tôi đã dành nhiều năm làm việc trong ngành truyền thông Trung Quốc, cả cơ quan nhà nước lẫn tư nhân, và tôi nhận thấy nhiều người ở bên ngoài đất nước này đã hiểu sai một khía cạnh then chốt về các cơ quan ấy. Vì vậy, trong tuần này, chúng ta sẽ cùng đi sâu tìm hiểu công tác kiểm duyệt ở Trung Quốc, trong đó tập trung vào quy trình xuất bản chính thống thay vì mạng xã hội – một chủ đề mà tôi sẽ quay lại trong mục báo sau. Continue reading “Cẩm nang về công tác kiểm duyệt ở Trung Quốc”

Nga và Ukraine vẫn xa cách như xưa 

Nguồn: Ivo H. Daalder, Russia and Ukraine Are as Far Apart as Ever,” Foreign Policy, 19/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Bất chấp những nỗ lực của Trump, đàm phán sẽ chỉ diễn ra khi cả hai bên đều tin rằng lợi ích của họ sẽ được phục vụ tốt hơn bằng đối thoại thay vì chiến đấu. 

Nếu có điều gì đó để nói về Donald Trump, thì đó là ông không hề né tránh các cuộc gặp quan trọng. Với sự tự tin tuyệt đối vào khả năng buộc người khác phải theo ý mình, Tổng thống Mỹ đã dành vài ngày qua để tiếp xúc với các nhà lãnh đạo của cả hai phe trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, nhằm nỗ lực chấm dứt cuộc chiến tàn khốc nhất ở châu Âu kể từ năm 1945.  Continue reading “Nga và Ukraine vẫn xa cách như xưa “

Trung Quốc đang tận hưởng Trump 2.0 

Nguồn: Yun Sun (Tôn Vân), “China Is Enjoying Trump 2.0,” Foreign Affairs, 15/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Thương chiến đang giúp Bắc Kinh chuẩn bị cho cạnh tranh dài hạn như thế nào? 

Sau chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, giới hoạch định chính sách và giới tinh hoa trí thức Trung Quốc đã lo ngại điều tồi tệ nhất sẽ xảy ra với quan hệ Mỹ-Trung. Nỗi cay đắng và tổn thương từ cuộc thương chiến của chính quyền Trump đầu tiên vẫn còn ám ảnh Bắc Kinh. Và với nền kinh tế vốn đã trì trệ cùng những điểm yếu rõ ràng từ sự phụ thuộc lẫn nhau về thương mại, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã chuẩn bị cho điều mà nhiều chuyên gia đã gọi một cách riêng tư là “cơn bão chưa từng có trong lịch sử” có thể hủy hoại quan hệ song phương.  Continue reading “Trung Quốc đang tận hưởng Trump 2.0 “

Rạn nứt đáng báo động trong quan hệ Ấn Độ – Mỹ

Nguồn: Happymon Jacob, “The Shocking Rift Between India and the United States”, Foreign Affairs, 14/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong 25 năm qua, Ấn Độ và Mỹ đã trở nên gắn bó hơn bao giờ hết, xây dựng mối quan hệ kinh tế và chiến lược vững chắc. Quan hệ đối tác của họ dựa trên các giá trị và lợi ích chung: cả hai đều là những nền dân chủ lớn nhất thế giới, là nơi sinh sống của các quần thể đa văn hóa rộng lớn, và cả hai đều lo ngại về sự trỗi dậy của Trung Quốc, nước láng giềng phía bắc của Ấn Độ. Nhưng trong bốn tháng qua, mối quan hệ được vun đắp cẩn thận đó đã đột ngột trật bánh. Sự trở lại của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào Nhà Trắng đe dọa làm tiêu tan những thành tựu của một phần tư thế kỷ. Continue reading “Rạn nứt đáng báo động trong quan hệ Ấn Độ – Mỹ”

Hội nghị chống Mỹ tại Thiên Tân sẽ diễn ra sau thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Anti-US summit in Tianjin to follow Trump-Putin Alaska meeting,” Nikkei Asia, 14/08/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Lập trường chống lại Ấn Độ của Washington là “món quà trời cho” đối với các nhà đàm phán thương mại Trung Quốc. 

Trung Quốc đang chuẩn bị phô trương sức mạnh quân sự bằng một cuộc duyệt binh lớn tại Bắc Kinh vào ngày 03/09, nhân kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong “cuộc kháng chiến của nhân dân Trung Quốc chống lại sự xâm lược của Nhật Bản và chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới.” 

Theo các phương tiện truyền thông chính thức của Trung Quốc, buổi diễn tập tại thủ đô nước này đã bắt đầu vào tối thứ Bảy ngày 09/08 và kéo dài đến tận sáng Chủ Nhật, với khoảng 22.000 người tham gia.  Continue reading “Hội nghị chống Mỹ tại Thiên Tân sẽ diễn ra sau thượng đỉnh Trump-Putin tại Alaska”

Khuôn khổ song phương Mỹ-Nga không thể mang lại hòa bình cho Ukraine

Nguồn: Ruslan Bortnik, Maksym Chebotarov, Lena Surzhko-Harned, Andrey Kortunov, 圆桌|特普会165分钟:美俄关系正常化出现窗口,但双边框架或不会带来和平, The Paper, 16/08/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc gặp trực tiếp đầu tiên sau nhiều năm tại Mỹ.

Theo Tân Hoa Xã, vào ngày 15 giờ địa phương, Putin và Trump đã gặp nhau tại Căn cứ quân sự Liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage, Alaska. Thông tin mới nhất từ Văn phòng Báo chí Tổng thống Nga cho biết, cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo đã kết thúc. Truyền thông Nga đưa tin cuộc gặp kéo dài 2 giờ 45 phút. Continue reading “Khuôn khổ song phương Mỹ-Nga không thể mang lại hòa bình cho Ukraine”

Tại sao Ukraine không phải là hình mẫu cho đổi mới quốc phòng?

Nguồn: Vitaliy Goncharuk, “Ukraine Isn’t the Model for Winning the Innovation War”, War on the Rocks, 12/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong vài năm trở lại đây, các nhà quan sát phương Tây đã không ngừng ca ngợi những thành công của Ukraine trong việc đổi mới quốc phòng, từ AI đến drone, đến cơ chế phân quyền và một hệ sinh thái các công ty khởi nghiệp quốc phòng. Nhưng không phải mọi thứ ở Ukraine đều tốt đẹp.

Cho đến gần đây, việc công khai đặt câu hỏi về những thông tin này là rất khó do thiếu các số liệu thống kê công khai về chiến trường. Nhưng đến năm 2025, nhiều nhà quan sát thừa nhận rằng Nga có thể đã vượt qua Ukraine trong một số lĩnh vực ứng dụng đổi mới. Continue reading “Tại sao Ukraine không phải là hình mẫu cho đổi mới quốc phòng?”

Hồi kết của răn đe hạt nhân?

Nguồn: Sam Winter-Levy và Nikita Lalwani, “The End of Mutual Assured Destruction?”, Foreign Affairs, 07/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trí tuệ nhân tạo có ý nghĩa gì đối với khả năng răn đe hạt nhân?

Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong những năm gần đây đã khiến nhiều nhà phân tích cho rằng nó sẽ làm đảo lộn chính trị quốc tế cũng như cán cân quyền lực quân sự. Một số thậm chí còn đi xa hơn khi tuyên bố – như lời các nhà công nghệ Dan Hendrycks, Eric Schmidt, và Alexandr Wang – rằng các hệ thống AI tiên tiến có thể “thiết lập sự thống trị và kiểm soát hoàn toàn từ một quốc gia, khiến số phận của các đối thủ phụ thuộc vào ý muốn của quốc gia đó.” Continue reading “Hồi kết của răn đe hạt nhân?”

Những bài học lịch sử đắt giá cho tham vọng lãnh thổ của Trump

Nguồn: Syrus Solo Jin, “With Territory Comes Torment,” Foreign Policy, 08/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lịch sử đã để lại những bài học đắt giá cho tham vọng bành trướng của Trump.

Tháng 12/1899, John Barrett, cựu đại sứ Mỹ tại Xiêm (ngày nay là Thái Lan), người từng dành nhiều tháng đi theo hạm đội Hải quân Mỹ đã đánh bại hạm đội Tây Ban Nha ở Philippines, viết trên tờ New York Times: “Chúng ta hiện đã đủ mạnh để lên tiếng trong thương mại và chính trị của toàn bộ Thái Bình Dương.” Barrett lập luận rằng việc giành được một phần lãnh thổ của Philippines “sẽ khiến chúng ta không chỉ trở thành cường quốc tối cao của Thái Bình Dương, mà còn của toàn thế giới.” Continue reading “Những bài học lịch sử đắt giá cho tham vọng lãnh thổ của Trump”

Về người kế nhiệm Tập Cận Bình

Nguồn: Tyler Jost và Daniel C. Mattingly, “After Xi,” Foreign Affairs, 04/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vấn đề kế nhiệm đang che khuất tương lai và làm xáo trộn hiện tại của Trung Quốc.

Trong hơn một thập kỷ, chính trị Trung Quốc đã được định hình bởi một người duy nhất: Tập Cận Bình. Kể từ khi lên nắm quyền lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vào năm 2012, ông đã tự biến mình thành một nhà lãnh đạo cứng rắn. Ông tái thiết giới tinh hoa của đảng thông qua một cuộc thanh trừng và trấn áp tham nhũng trên diện rộng. Ông kiềm chế xã hội dân sự và đàn áp bất đồng chính kiến. Ông cũng tái tổ chức và hiện đại hóa quân đội. Và ông đã củng cố vai trò của nhà nước trong nền kinh tế. Continue reading “Về người kế nhiệm Tập Cận Bình”

Israel đang tiến hành một cuộc chiến mà họ không thể thắng

Nguồn: Ami Ayalon, Israel Is Fighting a War It Cannot Win”, Foreign Affairs, 05/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cuộc chiến nổ ra sau vụ thảm sát do Hamas dẫn đầu vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã trở thành cuộc xung đột mang tính bước ngoặt nhất ở Trung Đông kể từ Mùa xuân Ả Rập. Tuy nhiên, hơn 22 tháng sau khi Lực lượng Phòng vệ Israel phát động chiến dịch tiêu diệt Hamas, Israel vẫn không có mục tiêu chính trị cuối cùng rõ ràng. Các cuộc đàm phán về một lệnh ngừng bắn ở Gaza đã thất bại, và việc Israel không hình dung được “ngày sau” của cuộc chiến đã làm trầm trọng thêm thảm họa nhân đạo ở dải đất này, hiện bao gồm cả nạn đói ngày càng tồi tệ. Khi cuộc xung đột ngày càng trở thành một vấn đề khu vực và quốc tế nghiêm trọng, các bên ngoài Israel đang can thiệp để tìm cách giải quyết: Thứ Hai tuần trước, Pháp và Ả Rập Xê Út đã đưa ra một kế hoạch tại Liên Hợp Quốc nhằm buộc cuộc chiến phải chấm dứt dứt khoát hơn, khuyến khích các quốc gia khác công nhận nhà nước Palestine và ủng hộ việc thành lập các quốc gia theo đường biên giới năm 1967 dựa trên các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Canada, Pháp và Anh đã tuyên bố rằng họ sẽ công nhận nhà nước Palestine vào tháng 9 trừ khi chiến tranh kết thúc. Continue reading “Israel đang tiến hành một cuộc chiến mà họ không thể thắng”

Các tướng về hưu trở thành tâm điểm chú ý tại Trung Quốc

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Retired generals return to spotlight at military’s birthday bash,” Nikkei Asia, 07/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Áp lực đang gia tăng đối với Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc trong bối cảnh hỗn loạn trong Hải quân.

Bộ trưởng Quốc phòng Đổng Quân hẳn đã cảm thấy như đang ngồi trên đống lửa khi ông có bài phát biểu tại một buổi tiệc chiêu đãi lớn của quân đội.

Sự kiện này được tổ chức tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh vào ngày 31/07 vừa qua, để kỷ niệm 98 năm ngày thành lập Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc. Continue reading “Các tướng về hưu trở thành tâm điểm chú ý tại Trung Quốc”