Nhật Bản: Triển vọng bầu cử lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do và tác động

Nguồn: William Sposato,As Another Leadership Election Looms, Japan’s Real Bosses Take Stock,” Foreign Policy, 30/09/2025 

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng 

Các nhà lãnh đạo trên danh nghĩa chỉ đóng vai trò thứ yếu so với quyền lực của đảng – nhưng hệ thống này dường như đang lung lay. 

Việc Thủ tướng Shigeru Ishiba tuyên bố từ chức đã đẩy chính phủ Nhật Bản vào một vòng hỗn loạn mới – ngay ở thời điểm mà trật tự toàn cầu hỗn loạn cần một phản ứng ổn định từ Tokyo. 

Ishiba cho biết ông từ chức để nhận trách nhiệm về kết quả đáng thất vọng của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền trong cuộc bầu cử Thượng viện hồi tháng 7. Ông đang tiếp bước nhiều nhà lãnh đạo tiền nhiệm, bao gồm Thủ tướng Taro Aso, người từ chức sau thất bại tại Quốc hội năm 2009, và Shinzo Abe, người từ chức sau nhiệm kỳ đầu tiên vì kết quả bầu cử ảm đạm tương tự. Tuy nhiên, những thất bại như vậy không phải là vĩnh viễn trong chính trường Nhật Bản. Abe đã trở lại vào năm 2012 và nắm quyền thêm gần tám năm, trở thành thủ tướng tại vị lâu nhất trong lịch sử đất nước.  Continue reading “Nhật Bản: Triển vọng bầu cử lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do và tác động”

Đông Nam Á đang ngày càng chia rẽ?

Nguồn: Susannah Patton, “The Two Southeast Asias,” Foreign Affairs, 25/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các quốc gia lục địa và hải đảo trong khu vực đang ngày càng chia rẽ với nhau.

Các nhà hoạch định chính sách và học giả phương Tây thường xem Đông Nam Á là một khu vực thống nhất, nhưng trên thực tế, khu vực này luôn bị chia cắt. 700 triệu người Đông Nam Á đang nói hàng trăm ngôn ngữ và theo nhiều tôn giáo khác nhau, và 11 quốc gia trong khu vực cũng có sự khác biệt về hệ thống chính trị, kích thước, đặc điểm địa lý, và trình độ phát triển kinh tế. Trong suốt Chiến tranh Lạnh, Đông Nam Á bị chia thành hai khối: năm thành viên sáng lập Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) – Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, và Thái Lan – liên minh với Mỹ, trong khi ba nước Đông Dương – Campuchia, Lào, và Việt Nam – liên minh với Trung Quốc hoặc Liên Xô. Continue reading “Đông Nam Á đang ngày càng chia rẽ?”

Brazil cần cải cách ruộng đất để thoát cảnh đói nghèo

Nguồn: João Pedro Stédile, 若昂·佩德罗·斯特迪勒:在巴西所有需要的变革中,最迫切的是土改, Guancha, 23/09/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Năm 2025, Brazil – một cường quốc về xuất khẩu lương thực – một lần nữa được xóa khỏi “Bản đồ đói nghèo thế giới” của Liên Hợp Quốc, đánh dấu một cột mốc quan trọng mới trong cuộc chiến chống đói nghèo của quốc gia này. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra câu hỏi: Tình hình an ninh lương thực của Brazil thực sự ra sao? Tại sao ở một cường quốc xuất khẩu lương thực hàng đầu lại có nhiều người phải chịu cảnh đói nghèo đến vậy?

Về vấn đề này, Guancha đã liên hệ với João Pedro Stédile – lãnh đạo Phong trào Công nhân Nông thôn Brazil (MST) – để lắng nghe chia sẻ của ông từ góc nhìn của Brazil về tác động của một thế giới bất công đối với nền kinh tế Brazil, cũng như những triển vọng hướng tới con đường cải cách trong tương lai của quốc gia này. Continue reading “Brazil cần cải cách ruộng đất để thoát cảnh đói nghèo”

Mỹ đã hiểu sai Trung Quốc như thế nào?

Nguồn: David C. Kang, Jackie S.H. Wong, và Zenobia T. Chan, “What China Doesn’t Want,” Foreign Affairs, 19/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mục tiêu cốt lõi của Bắc Kinh là rõ ràng – và hạn chế.

Hiện nay, trong giới hoạch định chính sách ở Washington, nhiều người cho rằng Trung Quốc muốn thay thế Mỹ trở thành siêu cường thống trị toàn cầu và muốn mở rộng lãnh thổ một cách hung hăng. Cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều đồng thuận với suy nghĩ này. Elbridge Colby, cố vấn cho Lầu Năm Góc với tư cách là Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách chính sách của Tổng thống Donald Trump, viết rằng: nếu Trung Quốc kiểm soát Đài Loan, đó sẽ là bàn đạp để mở rộng tầm ảnh hưởng sang Philippines và Việt Nam. Rush Doshi, quan chức cấp cao phụ trách Trung Quốc và Đài Loan tại Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống Joe Biden và là một trong những kiến trúc sư của chính sách đối với Trung Quốc thời Biden, lập luận rằng Trung Quốc đã và đang chơi đường dài để thay thế Mỹ trở thành nhà lãnh đạo thế giới. Sự đồng thuận lưỡng đảng này đã góp phần định hình chính sách Trung Quốc của Mỹ, hiện tập trung vào chiến tranh, răn đe quân sự, và phân tách. Continue reading “Mỹ đã hiểu sai Trung Quốc như thế nào?”

Đài Loan vẫn chưa bị bỏ rơi

Nguồn: Philip H. Gordon và Ryan Hass, “Nobody Lost Taiwan”, Foreign Affairs, 22/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong những năm gần đây, có lẽ không có chủ đề nào trong quan hệ quốc tế thu hút nhiều sự chú ý hơn khả năng Trung Quốc tấn công Đài Loan. Điều này là hoàn toàn có cơ sở: Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ tuyên bố chủ quyền đối với hòn đảo, họ đang tiến hành một trong những đợt tăng cường quân sự lớn nhất trong lịch sử, thường xuyên xâm nhập không phận và vùng biển của Đài Loan, và Chủ tịch Tập Cận Bình đã chỉ đạo quân đội phát triển năng lực để chinh phục Đài Loan vào năm 2027, nếu ông ra lệnh. Đối với bất kỳ ai hoài nghi về một cuộc tấn công như vậy trong thế kỷ 21, cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2 năm 2022 là một lời nhắc nhở rõ ràng rằng một cuộc chiến tranh lớn để giành lãnh thổ không phải là chuyện của quá khứ. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nắm lấy cơ hội để lấy lại một vùng lãnh thổ mà ông cho là đã đi chệch hướng và đang tuột khỏi tay mình. Sớm hay muộn, ông Tập cũng có thể sẽ cố gắng làm điều tương tự. Continue reading “Đài Loan vẫn chưa bị bỏ rơi”

Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P2)

Nguồn: “周恩来与日内瓦会议”,第 27 章 “关键的柳州会议” 钱江著
中共党史出版社 2005.1

Biên dịch và chú thích: Nguyễn Hải Hoành

Xem thêm: Phần 1

Hạ tuần tháng 6 năm 1954, 4 sư đoàn chủ lực quân đội Việt Nam sau khi hoàn thành chiến dịch Điện Biên Phủ đã tập kết vào một khu vực cách Hà Nội 80 km về phía tây bắc. Tổng Tham mưu trưởng quân đội Việt Nam Văn Tiến Dũng chỉ huy một đơn vị nhỏ của sư đoàn 320 tiến sâu vào khu vực cách Hà Nội 15 km. Để giữ lấy đồng bằng sông Hồng, Mỹ cho máy bay giúp Pháp vận chuyển một trung đoàn 2100 lính từ Bắc Phi đến Hà Nội, nhưng số binh lực này lúc ấy chỉ như muối bỏ biển, chẳng được tích sự gì. Chiến trường tiếp tục phát sinh những thay đổi có lợi cho quân đội Việt Nam. Continue reading “Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P2)”

Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P1)

Nguồn: “周恩来与日内瓦会议”,第 27 章 “关键的柳州会议” 钱江著
中共党史出版社 2005.1

Biên dịch và chú thích: Nguyễn Hải Hoành

Lời giới thiệu của người dịch: Nhiều bạn đọc biết hội nghị Liễu Châu (3-5/7/1954) có tác động quan trọng làm cho phái đoàn Việt Nam dự hội nghị Geneva nhượng bộ nhiều hơn trong việc vạch giới tuyến tạm thời chia cắt hai miền Nam-Bắc nước ta. Cụ thể là, ban đầu ta yêu cầu giới tuyến này lấy theo vĩ tuyến 13 hoặc 14, nhưng cuối cùng ta phải chấp nhận lấy theo vĩ tuyến 17, tức lùi về phía bắc 3 đến 4 vĩ tuyến, tương đương lùi ranh giới hai miền Nam Bắc khoảng 330 đến 440 km về phía Bắc, thu hẹp đáng kể diện tích miền Bắc. Có người nói ta phải nhượng bộ như vậy là do chịu sức ép của các nước lớn. Đáng tiếc là hầu như chưa thấy có tư liệu do người Việt Nam viết về hội nghị Liễu Châu. Dưới đây xin giới thiệu một tài liệu trình bày khá chi tiết về chủ đề này, do nhà báo Trung Quốc Tiền Giang, nguyên Phó Tổng Biên tập Nhật báo Nhân dân của Trung Quốc (bản Hải ngoại) biên soạn và công bố năm 2005. Continue reading “Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P1)”

Cuộc tiếp quản tài sản tôn giáo đáng lo ngại của Nga

Nguồn: Katherine Kelaidis, “Russia’s Troubling Church Takeover,” Foreign Policy, 19/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Điện Kremlin đang tận dụng các tài sản thời Sa hoàng để mở rộng ảnh hưởng toàn cầu của mình.

Vào tháng 4, sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài, Nga đã giành được quyền kiểm soát Nhà thờ Chính thống giáo St. Nicholas và St. Alexandra tại thành phố Nice, miền nam nước Pháp. Tuy nhiên, đây không phải là một chiến thắng chưa từng có tiền lệ. Năm 2010, Nga từng tiếp quản Nhà thờ Chính thống giáo St. Nicholas của thành phố, nhà thờ Chính thống giáo lớn thứ hai ở Tây Âu, bằng cách sử dụng các cơ chế tương tự trong luật của Pháp. Sau đó, nhà nước Nga đã chuyển giao cả hai công trình cho Tòa Thượng phụ Moscow. Continue reading “Cuộc tiếp quản tài sản tôn giáo đáng lo ngại của Nga”

Sự trở lại của Nhà nước Hồi giáo

Nguồn: Caroline Rose và Colin P. Clarke, “The Return of ISIS,” Foreign Affairs, 19/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

ISIS đang tái thiết ở Syria – ngay khi lực lượng Mỹ chuẩn bị rời đi.

Chín tháng sau khi nhà độc tài lâu năm Bashar al-Assad bị phiến quân lật đổ, Syria đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức mới. Đất nước, hiện do nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lãnh đạo, đang phải giải quyết các cuộc xung đột giáo phái bạo lực liên miên, các cuộc không kích liên tiếp của Israel nhắm vào lãnh thổ Syria, và các tranh chấp nội bộ trong chính phủ mới. Thêm vào cảnh hỗn loạn này là sự trỗi dậy trở lại của một trong những thách thức dai dẳng nhất của Syria: Nhà nước Hồi giáo, hay còn gọi là ISIS. Continue reading “Sự trở lại của Nhà nước Hồi giáo”

Tại sao Netanyahu vội vàng thanh minh về vụ ám sát Charlie Kirk?

Nguồn: John Mearsheimer, Andrew Napolitano , 米尔斯海默:为何内塔尼亚胡急于澄清“柯克遇刺”一事?, Guancha, 20/09/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Ngày 9/9, Israel phát động một cuộc tấn công nhằm vào ban lãnh đạo Hamas ở Qatar. Do Mỹ ủng hộ cuộc tấn công của Israel vào Qatar, Saudi Arabia đánh mất niềm tin vào Mỹ. Chính điều này đã thúc đẩy Saudi Arabia và Pakistan ký một thỏa thuận phòng thủ chung vào ngày 17/9, trong đó bao gồm điều khoản bảo hộ hạt nhân.

Trong chương trình Phán xét Tự do (Judging Freedom), học giả quan hệ quốc tế nổi tiếng John Mearsheimer đã bày tỏ quan điểm của mình về những biến chuyển sâu sắc trong tình hình hiện tại ở Trung Đông, cách Israel ứng phó với cuộc khủng hoảng quan hệ công chúng liên quan đến “vụ ám sát Charlie Kirk” cũng như ảnh hưởng của nhóm vận động hành lang Israel, cuộc khủng hoảng hiến pháp cực kỳ nghiêm trọng mà Mỹ phải đối mặt dưới thời Trump, và những thất bại trong chính sách của chính quyền Trump về các vấn đề liên quan đến Ấn Độ và Ukraine. Continue reading “Tại sao Netanyahu vội vàng thanh minh về vụ ám sát Charlie Kirk?”

Zelensky đang xa rời thực tế như thế nào?

Nguồn: Paul Hockenos, “Zelensky Is Losing Touch With Reality”, Foreign Policy, 16/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong tháng vừa qua, chính phủ Ukraine đã đưa ra hai biện pháp quan trọng nhằm giải quyết một trong những điểm yếu rõ rệt nhất của mình: tình trạng khó khăn của lực lượng vũ trang. Tuy nhiên, những động thái này đã vấp phải phản ứng trái chiều ở Ukraine và khiến một số nhà quan sát tự hỏi liệu Tổng thống Volodymyr Zelensky và các cố vấn của ông có thực sự nắm bắt được thực tế bên ngoài các hành lang quyền lực ở Kyiv hay không.

“Ít nhất, họ phải nỗ lực hơn nữa để truyền đạt ý định của mình”, Anton Grushetsky, giám đốc điều hành của Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv, cho biết. “Một số động thái gần đây có vẻ như chưa được suy nghĩ kỹ lưỡng.” Continue reading “Zelensky đang xa rời thực tế như thế nào?”

Israel thực sự muốn gì ở Gaza?

Nguồn: Meir Ben-Shabbat và Asher Fredman, “What Israel Wants”, Foreign Policy, 12/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Các sự kiện ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã làm Israel chấn động đến tận cốt lõi. Cuộc tấn công tàn bạo của Hamas—làm khoảng 1.200 người chết và hàng trăm người khác bị bắt làm con tin—đã làm cho các nhà lãnh đạo và công dân Israel thấy rõ rằng đất nước này phải thay đổi cách tiếp cận an ninh quốc gia để đảm bảo sự sống còn của mình. Đối với nhiều người Israel, ngày 7 tháng 10 đã chứng minh rằng việc kiềm chế các nhóm như Hamas hoặc chấp nhận sự tồn tại của chúng dọc biên giới Israel mà không làm ảnh hưởng đến an toàn của đất nước là điều không thể. Continue reading “Israel thực sự muốn gì ở Gaza?”

Mối nguy lớn nhất ở Eo biển Đài Loan

Nguồn: Joel Wuthnow, “The Greatest Danger in the Taiwan Strait,Foreign Affairs, 12/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngay cả khi Trung Quốc tránh được một cuộc chiến lựa chọn, thì tính toán sai lầm vẫn có thể châm ngòi cho một cuộc chiến ngẫu nhiên.

Căng thẳng trên Eo biển Đài Loan đã làm dấy lên lo ngại rằng Bắc Kinh và Đài Bắc có thể sớm lâm vào chiến tranh. Hầu hết các nhà quan sát đều hình dung hai hướng có thể dẫn đến xung đột. Trong cái gọi là “chiến tranh do lựa chọn”  (war of choice), Bắc Kinh có thể tìm cách chiếm Đài Loan bằng vũ lực sau khi cân nhắc kỹ lưỡng các rủi ro kinh tế, quân sự, và chính trị. Một hành động hung hăng mà không có sự khiêu khích rõ ràng như vậy sẽ phản ánh nhận định của các nhà lãnh đạo Trung Quốc rằng hòn đảo này có thể bị chiếm với cái giá tối thiểu. Mặt khác, Bắc Kinh có thể phát động cái gọi là “chiến tranh bắt buộc” (war of necessity) nếu họ cảm thấy Đài Loan đã vượt qua ranh giới chính trị, đủ để đe dọa vĩnh viễn quyền kiểm soát của Trung Quốc đối với hòn đảo này. Ví dụ, một tuyên bố độc lập chính thức ở Đài Bắc có thể kích hoạt phản ứng quân sự từ Bắc Kinh bất kể cái giá là bao nhiêu. Continue reading “Mối nguy lớn nhất ở Eo biển Đài Loan”

Các khu lừa đảo là nguyên nhân thực sự của xung đột Thái Lan – Campuchia?

Nguồn: Lindsey Kennedy và Nathan Paul Southern, “Are Scam Compounds the Real Cause of Thailand-Cambodia Fighting?”, Foreign Policy, 12/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

O’Smach, một thị trấn nằm ở biên giới phía Bắc của Campuchia, đã trở thành một thị trấn ma vào ngày 28 tháng 7. Sau năm ngày giao tranh dữ dội với Thái Lan, bùng phát sau nhiều tháng căng thẳng về lãnh thổ tranh chấp, hơn 260.000 người ở cả hai bên biên giới đã phải rời bỏ nhà cửa. Các gia đình đã tháo chạy khỏi các làng lân cận đến các trại tạm bợ. Khi một người đàn ông lớn tuổi ở lại chỉ vào những thiệt hại do pháo kích gây ra cho nhà người hàng xóm, một drone xuất hiện trên đầu, khiến ông phải chạy vào con hào mà ông đã đào trong sân nhà.

Không phải ai cũng có cơ hội chạy trốn. Cuộc điều tra dân số năm 2019 của Campuchia cho thấy dân số O’Smach chỉ hơn 9.850 người, nhưng con số đó không bao gồm các khu phức hợp văn phòng-ký túc xá giống như nhà tù đã xuất hiện ở đây trong năm năm qua, với sức chứa thêm 10.000 người. Continue reading “Các khu lừa đảo là nguyên nhân thực sự của xung đột Thái Lan – Campuchia?”

Trung Quốc tiếp tục thanh lọc nhân sự trước thềm Hội nghị Trung ương 4

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “China’s latest probe targets: senior diplomat, financial specialist,” Nikkei Asia, 11/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuộc họp quan trọng của đảng sắp diễn ra mà không có cựu ‘thợ săn cáo’ và nhà quản lý chứng khoán.

Cuộc diễu binh gần đây của Trung Quốc đã cho phép Chủ tịch Tập Cận Bình thực hiện một số hoạt động ngoại giao cấp cao của nguyên thủ quốc gia, nhưng nó cũng xác nhận sự mất tích của một nhà ngoại giao cấp cao mà nhiều người từng cho là Ngoại trưởng tương lai.

Ngày 03/09 vừa qua, Trung Quốc đã tổ chức lễ diễu binh hoành tráng tại Bắc Kinh để kỷ niệm 80 năm chiến thắng trong “cuộc kháng chiến của nhân dân Trung Quốc chống lại sự xâm lược của Nhật Bản và chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới.” Chính quyền Tập đã đặt cược uy tín của mình vào sự kiện quan trọng này, vốn thu hút các nhà lãnh đạo từ hơn 20 quốc gia, bao gồm cả Kim Jong Un của Triều Tiên và Vladimir Putin của Nga. Continue reading “Trung Quốc tiếp tục thanh lọc nhân sự trước thềm Hội nghị Trung ương 4”

Nước Mỹ đang lao vào vòng xoáy thù ghét lẫn nhau

Nguồn: Edward Luce, “America’s dangerous descent into mutual loathing,” Financial Times, 12/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vụ sát hại Charlie Kirk là một phần của chu kỳ bạo lực chính trị mới gợi nhớ đến thập niên 1960. Nhưng lần này, những nhân vật hàng đầu cánh hữu đang kích động trả thù.

Hạ viện Mỹ đã chẳng thể có nổi một phút im lặng vào thứ Tư ngày 10/09 sau vụ nổ súng nhắm vào Charlie Kirk, nhà tiên phong của phong trào MAGA. Chỉ vài giây sau lời kêu gọi mặc niệm của Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, toàn bộ hội trường đã bị nhấn chìm trong một cuộc cãi vã ầm ĩ.

Lauren Boebert, Đảng viên Cộng hòa từ Colorado, được nghe thấy lẩm bẩm rằng “Cầu nguyện thầm lặng chỉ mang đến kết quả thầm lặng.” Trong lúc các đảng viên Dân chủ phản đối việc làm gián đoạn, Anna Paulina Luna, Đảng viên Cộng hòa từ Florida, hét lên: “Các người đã gây ra chuyện này. Các người phải chịu trách nhiệm cho việc này.” Và Jahana Hayes, Đảng viên Dân chủ từ Connecticut, đáp trả: “Vậy hãy thông qua luật về súng đi.” Continue reading “Nước Mỹ đang lao vào vòng xoáy thù ghét lẫn nhau”

Chung sống cùng bất an: Một góc nhìn mới về an ninh quốc tế

Tác giả: Ngô Di Lân

Trong lĩnh vực chính trị quốc tế, hiếm có khái niệm nào được đề cập thường xuyên và có sức nặng hơn từ khóa “an ninh”. Mọi quốc gia, từ cường quốc tới nước nhỏ đều đề cao  “an ninh quốc gia”, “an ninh kinh tế”, “an ninh công nghệ”, hay thậm chí là cả “an ninh tư tưởng”.

Tuy nhiên, có một nghịch lý đáng chú ý là: các quốc gia càng hùng mạnh dường như lại càng bất an. Mỹ hiện là quốc gia hùng mạnh nhất trong lịch sử, với lợi thế được bao bọc bởi hai đại dương, sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn bậc nhất và một hệ thống liên minh quân sự phủ khắp năm châu. Mặc dù vậy, trong đời sống chính trị Mỹ, cảm giác bị đe dọa vẫn hiện hữu một cách sâu sắc: từ nỗi lo về sự trỗi dậy của Trung Quốc, sự trở lại của Nga ở Đông Âu, cho đến các mối đe dọa từ khủng bố, vấn đề nhập cư và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. Continue reading “Chung sống cùng bất an: Một góc nhìn mới về an ninh quốc tế”

Từ nền kinh tế kiều hối đến mục ruỗng chính trị: Nepal tìm lối thoát trong đống tro tàn

Nguồn: Lương Đan Mị, 梁丹媚:尼泊尔今天的局面,是“制度错配”的必然产物, Guancha, 13/09/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào tháng 9/2025, cung điện Singha Durbar – trái tim của Nepal – đã chìm trong biển lửa. Cung điện hành chính hàng trăm năm tuổi này, cùng Tòa nhà Quốc hội và Tòa án Tối cao, đã bị thiêu rụi trong biển lửa của các cuộc biểu tình của người dân. Hàng chục ngàn người biểu tình, nhiều người còn trẻ như chính đất nước này, đã tràn ra đường phố.

Cơn bão chính trị nhanh chóng được giới truyền thông gọi là “Cuộc biểu tình của Gen Z” này đã lan rộng khắp đất nước với tốc độ đặc trưng của thời đại kỹ thuật số. Cuối cùng, một số bộ trưởng, trong đó có Bộ trưởng Bộ Nội vụ, đã từ chức, và Thủ tướng Oli cũng buộc phải rời bỏ chức vụ. Continue reading “Từ nền kinh tế kiều hối đến mục ruỗng chính trị: Nepal tìm lối thoát trong đống tro tàn”

Tại sao thế giới lại quay lưng với các tổ chức phi chính phủ?

Nguồn: Suparna Chaudhry, “Why the World Turned on NGOs”, Foreign Policy, 08/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Chỉ trong chín tháng, chính quyền Trump đã tàn phá bối cảnh ngành viện trợ phát triển, giải tán Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) và cắt giảm gần như toàn bộ ngân sách viện trợ nước ngoài của Mỹ. Điều này đã gây ra một vấn đề cho các tổ chức phi chính phủ (NGO) làm việc trong lĩnh vực phát triển trên toàn thế giới, làm trật bánh hàng thập kỷ nỗ lực để tăng cường tiếp cận y tế, thực phẩm, giáo dục và quản trị tốt hơn. Ảnh hưởng này tác động không đồng đều ở khắp khu vực Nam bán cầu, nơi các đợt cắt giảm này chắc chắn sẽ làm xói mòn kiến thức tích lũy của các tổ chức và phá vỡ tiến trình phát triển. Continue reading “Tại sao thế giới lại quay lưng với các tổ chức phi chính phủ?”

Sau làn sóng biểu tình, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với Nepal?

Nguồn: Deepak Adhikari, “After protests, what’s next for Nepal? 5 things to know,” Nikkei Asia, 10/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Khoảng trống lãnh đạo và việc các đảng mất đi tính chính danh đã làm phức tạp quá trình đàm phán.

Nepal đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất trong nhiều năm sau khi một phong trào do thanh niên lãnh đạo bùng phát thành bạo lực trên toàn quốc, khiến hơn 20 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương. Continue reading “Sau làn sóng biểu tình, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với Nepal?”