Nguyễn Thị Kim Phụng -

20/04/2010: BP gặp sự cố tràn dầu tại Vịnh Mexico

Nguồn: Massive oil spill begins in Gulf of Mexico, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2010, một vụ nổ và theo sau là hỏa hoạn trên giàn khoan dầu Deepwater Horizon ở Vịnh Mexico, khoảng 50 dặm ngoài khơi bờ biển Louisiana, giết chết 11 người và gây ra sự cố tràn dầu ngoài khơi lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Giàn khoan này đang trong giai đoạn cuối cùng của việc khoan giếng thăm dò cho BP, tập đoàn dầu khí khổng lồ của Anh. Vào thời điểm giếng dầu được đóng lại ba tháng sau đó, ước tính có khoảng 4,9 triệu thùng (tương đương khoảng 206 triệu gallon) dầu thô đã tràn ra Vịnh.

Thảm họa bắt đầu khi một luồng khí tự nhiên từ giếng bất ngờ trào lên khỏi một đường ống dẫn khí tới bệ giàn khoan, nơi nó gây ra một loạt vụ nổ và một đám cháy lớn. Trong số 126 người đang có mặt trên Deepwater Horizon dài gần 400m, 11 công nhân đã thiệt mạng và 17 người khác bị thương nặng. Ngọn lửa cháy suốt hơn một ngày trước khi giàn khoan, được xây dựng với giá 350 triệu đô la vào năm 2001, chìm sâu 1.524m dưới mặt nước vào ngày 22/04. Continue reading “20/04/2010: BP gặp sự cố tràn dầu tại Vịnh Mexico”

18/04/1906: Động đất ở San Francisco giết chết hàng nghìn người

Nguồn: The Great San Francisco Earthquake topples buildings, killing thousands, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1906, lúc 5:13 sáng, một trận động đất có độ lớn ước tính gần 8,0 độ Richter đã xảy ra ở San Francisco, California, khiến khoảng 3.000 người thiệt mạng và nhiều tòa nhà sụp đổ. Nguyên nhân của vụ việc là do Khe đứt gãy San Andreas đã trượt dài khoảng 275 dặm. Sóng xung kích có thể được cảm nhận từ miền nam Oregon xuống tới tận Los Angeles.

Các tòa nhà bằng gạch và gỗ kể từ thời Victoria của San Francisco đã bị tàn phá đặc biệt nghiêm trọng. Hỏa hoạn ngay lập tức bùng phát và – do đường ống dẫn nước bị hỏng khiến các nhân viên cứu hỏa không thể ngăn chặn chúng – bão lửa nhanh chóng lan rộng trên toàn thành phố. Lúc 7 giờ sáng, Quân đội Mỹ từ Pháo đài Mason đã đến hỗ trợ cảnh sát San Francisco (Hall of Justice), còn Thị trưởng E.E. Schmitz thì kêu gọi thực thi lệnh giới nghiêm từ chập tối đến rạng sáng, đồng thời cho phép binh lính bắn chết bất cứ ai bị phát hiện lẻn ra ngoài để cướp bóc. Continue reading “18/04/1906: Động đất ở San Francisco giết chết hàng nghìn người”

17/04/1815: Núi lửa Tambora khiến 80.000 người thiệt mạng

Nguồn: Indonesian volcano erupts, killing 80,000, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1815, núi lửa Tambora ở Indonesia đã bắt đầu phun trào dữ dội. Ngọn núi lửa, vốn bắt đầu âm ỉ từ ngày 05/04, đã giết chết gần 100.000 người một cách trực tiếp lẫn gián tiếp. Vụ phun trào tại Tambora là vụ phun trào lớn nhất từng được ghi nhận và ảnh hưởng của nó đã được xác nhận trên toàn thế giới.

Tambora nằm trên đảo Sumbawa, phía cực đông quần đảo Indonesia. Đã không có dấu hiệu của hoạt động núi lửa nào ở khu vực này hàng nghìn năm trước khi xảy ra vụ phun trào năm 1815. Ngày 10/04, đợt phun trào đầu tiên trong loạt phun trào trong tháng đó đã đẩy tro bay cao lên tận 20 dặm vào khí quyển, bao phủ toàn bộ hòn đảo bằng một lớp tro dày tận 1,5 m. Continue reading “17/04/1815: Núi lửa Tambora khiến 80.000 người thiệt mạng”

15/04/2013: Đánh bom khủng bố tại Boston Marathon

Nguồn: Three people killed, hundreds injured in Boston Marathon bombing, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2013, hai quả bom đã nổ gần vạch đích của cuộc thi Boston Marathon, giết chết ba khán giả và làm bị thương hơn 260 người tham dự. Bốn ngày sau, sau một cuộc truy lùng ráo riết khiến Boston bị phong tỏa, cảnh sát đã bắt được một trong những nghi phạm đánh bom, Dzhokhar Tsarnaev, 19 tuổi. Anh trai và đồng phạm của hắn, Tamerlan Tsarnaev, 26 tuổi, đã chết sau một vụ đấu súng với lực lượng hành pháp trước đó.

Giải Boston Marathon lần thứ 117 bắt đầu vào buổi sáng ngày 15/04, từ Hopkinton, Massachusetts, với khoảng 23.000 người tham gia. Khoảng 2h49 chiều cùng ngày, khi hơn 5.700 vận động viên vẫn còn đang chạy đua, hai quả bom nồi áp suất (pressure cooker bombs) giấu trong ba lô đã phát nổ cách nhau vài giây gần vạch đích, nằm dọc theo Phố Boylston. Ba người không may thiệt mạng: một phụ nữ 23 tuổi, một phụ nữ 29 tuổi và một bé trai 8 tuổi. Trong số những người bị thương, hơn chục người đã phải cắt bỏ tay/chân. Continue reading “15/04/2013: Đánh bom khủng bố tại Boston Marathon”

13/04/1870: Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ra đời tại New York

Nguồn: Metropolitan Museum of Art opens in New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1870, Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan (Metropolitan Museum of Art, Met) chính thức được thành lập tại Thành phố New York. Là đứa con tinh thần của những người Mỹ xa xứ ở Paris và một số thành viên giới nhà giàu New York, Met đã không tổ chức triển lãm nào cho đến năm 1872, nhưng nó nhanh chóng vươn lên thành một trong những bảo tàng nghệ thuật hàng đầu thế giới, vị trí vẫn được giữ vững cho đến ngày nay.

Năm 1866, một nhóm người Mỹ sống tại Paris, trong đó có luật sư John Jay, đã quyết định thành lập “một tổ chức và phòng trưng bày nghệ thuật quốc gia.” Jay và những người bạn của mình đã tìm đến Liên minh New York (Union League Club of New York) – nơi giúp họ giành được ảnh hưởng chính trị và xã hội, cũng như sự hỗ trợ tài chính cần thiết để hiện thực hóa ý tưởng. Ngày 13/04/1870, Thành phố New York đã cấp cho họ một Đạo luật Thành lập (Act of Incorporation), quy định rằng bộ sưu tập nghệ thuật của bảo tàng sẽ được mở cửa cho công chúng vào xem quanh năm và hoàn toàn miễn phí. Continue reading “13/04/1870: Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ra đời tại New York”

11/04/2015: Barack Obama và Raúl Castro gặp nhau ở Panama

Nguồn: Barack Obama and Raúl Castro meet in Panama, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2015, lần đầu tiên sau hơn 50 năm, Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Cuba đã chính thức gặp nhau. Barack Obama và Raúl Castro, em trai của Fidel Castro, người mà phía Mỹ đã cắt đứt liên lạc ngoại giao vào năm 1961, đã bắt tay nhau và bày tỏ sẵn sàng cùng khép lại một trong những mối thâm thù ngoại giao nổi bật nhất thế giới.

Tổng thống Dwight D. Eisenhower đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với Cuba sau khi cuộc cách mạng do Castro lãnh đạo đã lật đổ một nhà độc tài được Mỹ hậu thuẫn và thiết lập một chế độ thân thiện hơn với Liên Xô. Trong vòng 50 năm tiếp theo, Mỹ đã tìm cách cô lập Cuba về kinh tế và chính trị; mặc dù không lôi kéo được các quốc gia khác tham gia lệnh cấm vận của mình, nhưng Mỹ vẫn cản trở nghiêm trọng sự phát triển kinh tế của Cuba. Continue reading “11/04/2015: Barack Obama và Raúl Castro gặp nhau ở Panama”

10/04/1963: Tàu ngầm hạt nhâm USS Thresher bị chìm

Nguồn: Atomic submarine USS Thresher sinks in the Atlantic, killing all on board, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1963, tàu ngầm hạt nhân USS Thresher đã bị chìm ở Đại Tây Dương, khiến toàn bộ 129 thủy thủ và nhân viên dân sự có mặt trên tàu thiệt mạng. Con tàu khi đó bất ngờ chìm sâu xuống đáy biển, khoảng 300 dặm ngoài khơi bờ biển New England.

Tàu Thresher hạ thủy vào ngày 09/07/1960, tại Cảng Hải quân Portsmouth ở New Hampshire. Được chế tạo theo công nghệ tiên tiến, nó là chiếc tàu ngầm đầu tiên thuộc lớp tàu mới, có thể chạy êm hơn và lặn sâu hơn bất kỳ loại tàu ngầm nào trước đó. Continue reading “10/04/1963: Tàu ngầm hạt nhâm USS Thresher bị chìm”

08/04/2009: Cướp biển Somalia tấn công tàu Maersk Alabama

Nguồn: Somali pirates hijack Maersk Alabama ship, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 2009, tàu MV Maersk Alabama đã bị tấn công ngoài khơi bờ biển Somalia, đánh dấu lần đầu tiên một con tàu có gắn cờ Mỹ bị cướp biển chiếm kể từ những năm 1820. Vụ việc đã thu hút sự chú ý lớn trên toàn thế giới, làm dấy lên lo ngại về nạn cướp biển, thường được cho là thuộc về dĩ vãng, ở vùng biển ngoài khơi vùng Sừng châu Phi.

Nhiều thập niên bất ổn, cộng với tình trạng thiếu an ninh trong lãnh hải của Somalia đã dẫn đến sự bùng phát trở lại của các toán cướp biển trong khu vực, lên đến đỉnh điểm vào cuối những năm 2000. Chỉ một ngày trước khi xảy ra vụ tấn công, tàu Maersk Alabama nhận được cảnh báo từ chính phủ Mỹ, yêu cầu họ giữ vị trí cách bờ biển Somalia ít nhất 600 dặm, nhưng Thuyền trưởng Richard Phillips đã cho con tàu đi vào khu vực chỉ cách bờ biển khoảng 240 dặm , một quyết định mà sau này đã bị chỉ trích bởi chính các thành viên trong thủy thủ đoàn của ông. Continue reading “08/04/2009: Cướp biển Somalia tấn công tàu Maersk Alabama”

06/04/1895: Nhà văn Oscar Wilde bị bắt ở Anh

Nguồn: Writer Oscar Wilde arrested in England, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1895, nhà văn Oscar Wilde đã chính thức bị bắt sau khi thua trong vụ kiện bôi nhọ danh dự với Nữ Hầu tước Queensberry.

Wilde đã có quan hệ tình cảm với con trai của nữ hầu tước từ năm 1891, nhưng khi bà phẫn nộ tố cáo ông là một người đồng tính luyến ái Wilde đã kiện người này tội phỉ báng. Tuy nhiên, ông đã thua kiện vì bằng chứng đã củng cố những quan sát của nữ hầu tước. Đồng tính luyến ái bị coi là tội phạm ở Anh vào thời bấy giờ, nên Wilde đã bị bắt giữ, kết tội và tuyên án hai năm lao động khổ sai. Continue reading “06/04/1895: Nhà văn Oscar Wilde bị bắt ở Anh”

04/04/1973: Khánh thành Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York

Nguồn: World Trade Center, then the world’s tallest building, opens in New York City, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1973, “Tháp Đôi” của Trung tâm Thương mại Thế giới (World Trade Center, WTC) đã chính thức mở cửa tại Thành phố New York. Tòa nhà này đã thay thế Tòa nhà Empire State trở thành công trình cao nhất thế giới. Dù chỉ giữ danh hiệu đó trong một năm, Tháp Đôi vẫn được xem là biểu tượng của đường chân trời New York và được cả thế giới biết đến từ rất lâu trước khi nó sụp đổ trong cuộc tấn công khủng bố năm 2001.

Quá trình quy hoạch, thiết kế, và giải phóng mặt bằng cho Trung tâm Thương mại Thế giới đã kéo dài tận một thập niên. Cơ quan Lập pháp Tiểu bang New York đã phê duyệt ý tưởng xây dựng tòa nhà từ năm 1943, nhưng kế hoạch cụ thể đã không được hiện thực hóa mãi cho đến những năm 1960. Thỏa thuận xây dựng khu phức hợp mới, trong đó Tháp Đôi sẽ là trung tâm, cũng bao gồm việc thành lập Cơ quan Điều hành Vận tải Xuyên Hudson (Port Authority Trans-Hudson Corporation, PATH), nhằm vận hành các đoàn tàu đi từ New Jersey đến Manhattan qua khu vực sau này sẽ trở thành khu đất của riêng WTC. Continue reading “04/04/1973: Khánh thành Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York”