15/3/1973: Nixon gợi ý về việc tái can thiệp vào Việt Nam

Nguồn: President Nixon hints at reintervention, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1973, Tổng thống Nixon gợi ý rằng Mỹ có thể tái can thiệp vào Việt Nam để ngăn chặn phe cộng sản vi phạm Hiệp định Paris. Lệnh ngừng bắn theo các điều khoản của Hiệp định Paris có hiệu lực từ ngày 27/01/1973, nhưng cả hai bên đều liên tục vi phạm thỏa thuận vì họ đang cố giành quyền kiểm soát lãnh thổ ở Nam Việt Nam. Rất nhanh sau đó, cả hai bên tiếp tục chiến đấu trong cái gọi là “cuộc chiến ngừng bắn” (cease-fire war).

Nixon đã từng thuyết phục Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu miễn cưỡng ký kết hiệp định hòa bình, hứa hẹn với ông nhiều lần rằng, “Chúng tôi sẽ đáp trả bằng toàn bộ lực lượng nếu các dàn xếp bị Bắc Việt xâm phạm.” Khi cuộc chiến diễn ra suốt năm 1973 và kéo dài sang năm 1974, Thiệu kêu gọi Nixon hãy làm đúng theo lời hứa của mình. Nhưng Nixon đã ngày càng bị cuốn vào vụ bê bối Watergate và phải từ chức vào tháng 08/1974.

Người kế nhiệm ông, Gerald Ford, đã không thể thuyết phục Quốc Hội đối lập thực hiện lời hứa với Nam Việt Nam. Người Mỹ đã không làm gì khi Bắc Việt phát động đợt tấn công cuối cùng vào mùa xuân năm 1975. Nam Việt Nam đã bị đánh bại trong vòng chưa đầy 55 ngày, và đầu hàng vô điều kiện trước Bắc Việt vào ngày 30/04.