Nguồn: Nikita Khrushchev challenges United States to a missile “shooting match”, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Vào ngày này năm 1957, trong cuộc phỏng vấn với một phóng viên Mỹ, nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã tuyên bố Liên Xô có ưu thế về tên lửa hơn so với Mỹ và thách thức Mỹ tham gia một “cuộc thi phóng tên lửa” để chứng minh khẳng định của mình. Cuộc phỏng vấn đã làm gia tăng nỗi sợ của Hoa Kỳ rằng họ đang tụt lại phía sau Liên Xô trong cuộc chạy đua vũ trang.
Cuộc phỏng vấn là một ví dụ điển hình cho sự kết hợp thường thấy giữa vẻ huênh hoang hiếu chiến và việc kêu gọi “chung sống hòa bình” với phương Tây của Khrushchev vào cuối những năm 1950. Ông khoe khoang về ưu thế tên lửa của Liên Xô và cho rằng Hoa Kỳ không sở hữu tên lửa đạn đạo xuyên lục địa: “Nếu họ có thì họ đã phóng vệ tinh nhân tạo của riêng mình rồi.” Sau đó, ông đưa ra lời thách thức: “Hãy cùng tham gia một cuộc thi phóng tên lửa ôn hòa như một trận đấu súng, và họ sẽ trông thấy sức mạnh của chúng ta.”
Nói về tương lai của quan hệ Đông-Tây, Khrushchev cho rằng cả người Mỹ và người Liên Xô đều yêu chuộng hòa bình. Thế nhưng, ông cảnh báo mặc dù Liên Xô sẽ không bao giờ phát động chiến tranh, song “những kẻ mất trí” có thể mang đến xung đột. Đặc biệt, ông nói Ngoại trưởng John Foster Dulles đã tạo ra “chứng rối loạn tâm thần chiến tranh nhân tạo”. Nếu chiến tranh xảy ra, nó sẽ “diễn ra trên lục địa Mỹ, nơi tên lửa của Liên Xô có thể chạm tới.” Các lực lượng NATO ở châu Âu cũng sẽ bị tàn phá, và Châu Âu “sẽ trở thành một nghĩa trang thực sự.” Dù Liên Xô phải “chịu đựng rất lớn”, lực lượng của chủ nghĩa cộng sản cuối cùng sẽ phá hủy chủ nghĩa tư bản.
Bình luận của Khrushchev được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Báo cáo Gaither bị rò rỉ cho báo giới Hoa Kỳ. Báo cáo củng cố nhiều luận điểm của nhà lãnh đạo Nga, thể hiện Hoa Kỳ đang tụt hậu so với Liên Xô trong cuộc chạy đua vũ trang. Những người chỉ trích chính sách đối ngoại của Tổng thống Dwight D. Eisenhower, đặc biệt là người từ Đảng Dân chủ, đã tiến hành cuộc công kích. Vào đầu những năm 1960, cuộc tranh luận công khai về “khoảng cách tên lửa” được cho là tồn tại giữa Hoa Kỳ và Liên Xô vẫn tiếp diễn và trở thành vấn đề chính trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1960 giữa Richard Nixon và John F. Kennedy.
