Nguồn: Army Captain awarded first Medal of Honor for action in Vietnam, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1964, Huân chương Danh dự (Medal of Honor) đầu tiên được trao cho một quân nhân Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam được trao cho Đại úy Roger Donlon ở Saugerties, New York, vì hành động anh hùng của anh này hồi đầu năm.
Đại úy Donlon và đội đặc nhiệm của mình giám sát Trại Nam Đông, một tiền đồn trên núi, nằm gần biên giới Lào – Bắc Việt Nam. Gần hai giờ sáng ngày 06/07/1964, lính Việt Cộng đã tấn công trại. Dù bản thân bị bắn vào bụng, nhưng Donlon đã nhét một chiếc khăn tay vào vết thương, siết lại dây thắt lưng và tiếp tục chiến đấu. Ông bị thương thêm ba lần nữa, nhưng vẫn kiên trì tiếp tục chiến đấu – sử dụng súng cối, ném lựu đạn vào kẻ thù và từ chối chăm sóc y tế.
Trận đánh kết thúc vào sáng sớm với 154 lính Việt Cộng thiệt mạng. Hai người Mỹ chết và bảy người khác bị thương. Hơn 50 lính Nam Việt Nam và lính đánh thuê người Nùng cũng thiệt mạng trong lúc đối đầu. Khi trận chiến kết thúc, Donlon được sơ tán đến một bệnh viện ở Sài Gòn.
Donlon đã dành hơn một tháng ở đó trước khi gặp lại các thành viên còn sống sót trong đội đặc nhiệm của mình; họ đã hoàn thành nhiệm vụ sáu tháng tại Việt Nam vào tháng 11 năm đó và cùng nhau bay về nhà.
Trong một buổi lễ tại Nhà Trắng, với sự hiện diện của chín thành viên còn sống sót trong đội, Tổng thống Lyndon B. Johnson đã tặng Donlon Huân chương Danh dự cho “lòng dũng cảm nổi bật, chủ nghĩa anh hùng phi thường và sự kiên định mạo hiểm tính mạng để hoàn thành nhiệm vụ.” Donlon, tự hào về đội của mình, nói với Tổng thống rằng, “Huy chương cũng thuộc về họ.”
