Nguồn: Historic figures, BBC
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
George Reginald Starr (1904 – 1980) là một kỹ sư mỏ người Anh và là một trong những đặc vụ thời chiến xuất sắc nhất của Cục Chiến dịch Đặc biệt (SOE).
George Reginald Starr sinh năm 1904 tại Shropshire, có cha là người Mỹ và mẹ là người Anh. Ông trở thành kỹ sư mỏ trong những năm 1920 và công việc này đã đưa ông đi khắp miền bắc nước Pháp và Bỉ trong những năm 1930. Sau khi người Anh di tản khỏi Dunkirk trong Thế chiến II, ông gia nhập Quân đội và khả năng ngôn ngữ đã sớm đưa ông đến với Cục Chiến dịch Đặc biệt (SOE).
Anh trai của Starr là John cũng là một đặc vụ SOE. Starr được đặt mật danh là ‘Hilaire’ và được điều đến Pháp để hỗ trợ kháng chiến vào tháng 11/1942. Đóng giả là một kỹ sư mỏ người Bỉ đã về hưu tại Castelnau, Starr đã thiết lập một mạng lưới kháng chiến thành công mang tên ‘Wheelwright’ trên khắp Bordeaux, Toulouse và vùng Pyrenees ở miền nam nước Pháp.
Nhiệm vụ chính của mạng lưới Wheelwright là quấy nhiễu người Đức cho tới ngày quân Anh và Mỹ đổ bộ lên miền bắc nước Pháp (Ngày D). Mùa xuân năm 1944, ‘Nhóm Armagnac’ bắt đầu hành động: họ phá hủy các tuyến đường sắt, cắt đường dây điện thoại, phá các bãi chứa nhiên liệu và làm gián đoạn liên lạc. Chiến dịch chính của họ được thực hiện ngay sau Ngày D, khi sư đoàn 2 Thiết giáp SS ‘Das Reich’ của Đức cố gắng di chuyển từ Montauban (gần Toulouse) để đến tiếp viện cho Trận Normandy. Trong một chuỗi các cuộc tấn công táo bạo, các chiến binh kháng chiến của Starr đã buộc sư đoàn này phải dạt về phía bắc, vì vậy đoàn quân đã tới quá muộn và rệu rã, không thể tấn công quân Đồng minh trên các bờ biển họ đổ bộ vào.
Đến tháng 09/1944, khi quân Đức tháo chạy, Starr đã kiểm soát tốt khu vực Toulouse trước sự khó chịu của Charles de Gaulle – lãnh đạo của nước Pháp Tự do.
Được quân Đồng minh trao tặng nhiều huân chương, sau chiến tranh, Starr đã giúp xây dựng lại ngành công nghiệp khai thác than của Đức. George Reginald Starr mất năm 1980.
