Nguồn: Confederate President Jefferson Davis captured by Union forces, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1865, Tổng thống Hợp bang miền Nam Hoa Kỳ Jefferson Davis đã bị bắt giữ cùng với vợ và đoàn tùy tùng gần Irwinville, Georgia, bởi một đội kỵ binh của Tướng James H. Wilson.
Ngày 02/04/1865, thất bại của Hợp bang tại Petersburg, Virginia đang gần kề, Tướng Robert E. Lee đã thông báo cho Tổng thống Davis rằng ông không còn có thể bảo vệ Richmond và khuyên chính phủ miền Nam sơ tán khỏi thủ đô. Davis và nội các của ông chạy trốn đến Danville, Virginia và khi Robert E. Lee đầu hàng vào ngày 09/04, họ càng chạy xa hơn xuống phía Nam.
Việc Lee đầu hàng cùng Binh đoàn Bắc Virginia khổng lồ của mình đã giúp kết thúc Nội chiến Hoa Kỳ, và trong vài tuần tiếp theo, các phần còn lại của quân đội Hợp bang cũng lần lượt đầu hàng. Davis thực sự tuyệt vọng bởi sự sụp đổ của miền Nam. Từ chối thừa nhận thất bại, ông hy vọng có thể chạy trốn đến một nước khác cảm thông với mình như Anh hay Pháp, và đang cân nhắc việc thành lập một chính phủ lưu vong trước khi bị Đội Kỵ binh thứ 4 Michigan bắt giữ.
Tranh cãi đã nổ ra xung quanh vụ bắt giữ vị tổng thống vì Davis đã khoác chiếc khăn choàng đen của vợ khi quân Liên minh bao vây đoàn của ông. Báo chí miền Bắc chế giễu ông là kẻ hèn nhát, cho rằng ông đã cải trang thành phụ nữ để cố gắng trốn thoát. Tuy nhiên, Davis và đặc biệt là vợ ông, Varina, khăng khăng rằng tổng thống bị bệnh và Varina đã cho chồng mượn chiếc khăn choàng để giữ sức khỏe trong suốt hành trình khó khăn của họ.
Bị cầm tù hai năm tại Fort Monroe, Virginia, Davis bị kết tội phản quốc, nhưng không bao giờ được đưa ra xét xử – chính quyền liên bang sợ rằng Davis sẽ có thể chứng minh với bồi thẩm đoàn rằng việc ly khai miền Nam trong giai đoạn 1860 – 1861 là hợp pháp. Varina đã cố gắng hết sức để giành lại tự do cho chồng, cuối cùng, vào tháng 05/1867, Jefferson Davis được tại ngoại. Một số nhân vật giàu có của miền Bắc đã giúp ông trả khoản tiền thế chân cho sự tự do của mình.
Sau một số dự án kinh doanh không thành công, ông nghỉ hưu tại Beauvoir tại tư gia gần Biloxi, Mississippi và bắt đầu viết hồi ký dài hai tập của mình The Rise and Fall of the Confederate Government (1881). Davis qua đời vào tháng 12/1889.
