Nguồn: Historic figures, BBC
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Matilda (1102 – 1167) là người thừa kế của vua nước Anh – Henry I, song bà đã bị Stephen đoạt ngôi, dẫn đến nội chiến.
Matilda sinh năm 1102 và là con gái của Henry I, vua nước Anh. Năm 1114, bà kết hôn với Hoàng đế La Mã Thần thánh Henry V. Sau khi anh trai của Matilda mất vào năm 1120, bà đã trở thành người thừa kế hợp pháp duy nhất của Henry I. Năm 1125, chồng của bà qua đời, Henry I đã gọi Matilda trở lại Anh và tới năm 1127, ông yêu cầu giới quý tộc chấp nhận bà là người kế vị của ông.
Năm 1128, Matilda tái hôn với Geoffrey xứ Anjou, và họ đã có với nhau ba người con trai. Phụ nữ cai trị là điều trước đây chưa từng có, và cuộc hôn nhân của bà với Geoffrey không được nhiều người ủng hộ. Khi Henry I mất vào năm 1135, anh họ của Matilda là Stephen xứ Blois đã lập tức xưng vương.
Mặc dù giáo hội và giới quý tộc ủng hộ Stephen, nhưng tuyên bố thừa kế ngai vàng của Matilda vẫn được bảo vệ bởi người anh cùng cha khác mẹ với bà là Robert xứ Gloucester và người chú là David I xứ Scotland. Tháng 09/1139, Matilda và Robert đưa quân đổ bộ vào Arundel và nội chiến nổ ra ở Anh. Cuộc chiến đã được dùng làm cái cớ để giải quyết các mối thù giữa các phe phái địa phương khiến phần lớn đất nước rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Tháng 02/1141, Stephen bị bắt tại trận Lincoln và lúc này Matilda đã giành quyền kiểm soát đất nước. Tuy nhiên, sự kiêu ngạo của bà đã khiến nhiều người ủng hộ dần xa lánh, và Matilda đã không bao giờ được đăng quang. Sau đó, Stephen được trả tự do để đổi lấy Robert xứ Gloucester. Nội chiến vẫn tiếp diễn, nhưng năm 1147, người ủng hộ quan trọng nhất của Matilda là Robert xứ Gloucester đã qua đời. Nhụt chí, bà đã lui về Pháp vào năm sau và không bao giờ trở lại Anh nữa. Con trai của Matilda là Henry đã thay bà tiếp tục cuộc chiến, song Henry không có đủ nguồn lực để đánh bại Stephen và bản thân cũng đã phải trở về Normandy.
Năm 1153, con trai của Stephen là Eustace qua đời và trong Hiệp ước Wallingford, Stephen đồng ý để Henry kế vị. Henry đã lên ngôi trở thành Henry II vào năm 1154. Matilda đã sống phần đời còn lại ở Normandy và mất tại Rouen vào tháng 09/1167.
