20/03/1778: Vua Louis XVI tiếp các đại sứ Mỹ

Nguồn: King Louis XVI receives U.S. representatives, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1778, Benjamin Franklin, Silas Deane và Arthur Lee đã tới diện kiến trước vua Vua Louis XVI của Pháp với tư cách là các đại diện chính thức của nước Mỹ. Dù bản thân Louis XVI vẫn hoài nghi về nền cộng hòa non trẻ, nhưng thái độ ghét bỏ đối với người Anh cuối cùng đã khiến ông gạt đi quan ngại của mình và Pháp chính thức công nhận nền độc lập của Mỹ vào tháng 02/1778.

Một vài điều trớ trêu nhất của Cách mạng Mỹ nằm trong chính mối quan hệ giữa Mỹ và Pháp. Năm 1774, khi Quốc hội Pháp quyết định trao quyền tự do tôn giáo và quyền tự trị về tư pháp cho những người Công giáo nói tiếng Pháp ở Quebec, cư dân các thuộc địa Bắc Mỹ đã ‘kinh hoàng’ trước việc những người Công giáo Pháp được trao quyền trên biên giới của họ.

Tuy nhiên, vào năm 1778, Franklin, Deane và Lee – cả ba đều là người ủng hộ chính phủ dân chủ – đều vui mừng trước viễn cảnh rằng chế độ quân chủ Công giáo Pháp, vốn cai trị bằng quyền lực cha truyền con nối, sẽ hỗ trợ họ trong cuộc chiến chống lại sự cai trị của Anh vốn theo chế độ nghị viện.

Về phần người Pháp, lúc bấy giờ họ đã bị người Anh đánh bại một cách nhục nhã trong Chiến tranh Bảy năm, và đã bị Anh lấy mất đế chế tại Bắc Mỹ, nhưng họ vẫn không muốn tuyên chiến với Anh trên tư cách là một đồng minh chính thức của Mỹ. Vua Louis XVI đã cho phép viện trợ bí mật cho chính quyền Mỹ kể từ tháng 05/1776. Hai nhân vật quyền lực nhất của triều đình Pháp cuối cùng đã quyết định công khai sự ủng hộ của họ vào năm 1778, nhưng là vì những lý do trái ngược nhau.

Louis XVI, người trước đây đã từ chối dấn thân vào một con đường có khả năng dẫn đến thất bại, chỉ quyết định ủng hộ phe Ái Quốc khi họ chứng tỏ có khả năng giành chiến thắng sau cùng với thành công trong trận Saratoga vào tháng 10/1777. Ngược lại, một tháng trước đó, Ngoại trưởng Pháp, Charles Gravier, bá tước xứ Vergennes, đã quyết định rằng người Pháp nên tham chiến sau khi Anh kiểm soát được Philadelphia vào tháng 09/1777. Ông lo sợ rằng phe Ái Quốc sẽ đầu hàng nếu không có sự trợ giúp công khai của Pháp.