09/06/1534: Jacques Cartier bắt đầu khám phá bờ biển Canada

Nguồn: French navigator Jacques Cartier begins exploring the Canadian coast, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1534, nhà hàng hải người Pháp Jacques Cartier trở thành nhà thám hiểm châu Âu đầu tiên đến bờ biển phía đông Canada, khi ông đi vào Vịnh St. Lawrence thuộc tỉnh Quebec ngày nay. Trong chuyến thám hiểm đầu tiên trong ba chuyến thám hiểm tới Canada, ông sẽ đi vòng quanh vùng Vịnh và khám phá các bờ biển của Newfoundland và Đảo Prince Edward, sau đó tuyên bố chúng thuộc chủ quyền của Pháp. Continue reading “09/06/1534: Jacques Cartier bắt đầu khám phá bờ biển Canada”

09/06/1893: 23 người chết trong vụ sập Nhà hát Ford, nơi Lincoln bị ám sát

Nguồn: 23 die in collapse of Ford’s Theatre, site of Lincoln assassination, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1893, tại Washington, D.C., nội thất của Nhà hát Ford đã sụp đổ, gây ra cái chết của 23 người. Tòa nhà – nơi Tổng thống Lincoln bị ám sát vào ngày 15/04/1865 – là nơi làm việc của hàng trăm nhân viên văn thư do Bộ phận Hồ sơ và Lương hưu của Bộ Chiến tranh tuyển dụng. Cuộc điều tra sau đó đã xác định nguyên nhân thảm kịch là do một cột dầm đã bị tác động trong quá trình đào tầng hầm cho một nhà máy đèn điện.

Các nhân viên cứu hộ nhanh chóng có mặt tại hiện trường, điên cuồng tìm kiếm nạn nhân và dọn dẹp các mảnh vỡ. Những người sống sót nhớ lại những tiếng la hét của đồng nghiệp. Một nhân chứng cho biết các cựu binh Nội chiến làm việc trong tòa nhà là những người “hoảng loạn và điên rồ nhất.” Trong lúc hoảng loạn, một số nhân viên đã nhảy từ tầng 2, dùng mái hiên để đỡ họ rơi xuống. Continue reading “09/06/1893: 23 người chết trong vụ sập Nhà hát Ford, nơi Lincoln bị ám sát”

09/06/1915: William Jennings Bryan từ chức Ngoại trưởng Mỹ

Nguồn: William Jennings Bryan resigns as U.S. secretary of state, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1915, Ngoại trưởng Mỹ William Jennings Bryan đã từ chức vì lo ngại trước cách Tổng thống Woodrow Wilson xử lý khủng hoảng khi tàu ngầm Đức đánh chìm tàu khách Lusitania của Anh vào tháng trước, khiến 1.200 người, trong đó có 128 người Mỹ, thiệt mạng.

Đầu năm 1915, thông báo của Đức về việc hải quân nước này đang áp dụng chính sách chiến tranh tàu ngầm không giới hạn đã làm dấy lên quan ngại cho nhiều người trong chính phủ và người dân Mỹ – khi ấy vẫn duy trì chính sách trung lập nghiêm ngặt suốt hai năm đầu Thế chiến I. Sự kiện Lusitania bị đánh chìm vào ngày 07/05/1915 đã ngay lập tức gây náo động, vì nhiều người tin rằng quân Đức cố tình đánh chìm con tàu Anh nhằm khiêu khích Wilson và nước Mỹ. Continue reading “09/06/1915: William Jennings Bryan từ chức Ngoại trưởng Mỹ”

09/06/1964: CIA ra báo cáo bác bỏ “thuyết domino”

A210-15

Nguồn:CIA report challenges ‘domino theory’,” History.com (truy cập ngày 08/6/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Ngày mùng 9 tháng 6 năm 1964, để trả lời một câu hỏi chính thức được Tổng thống Mỹ Lyndon B. Johnson đưa ra – rằng “Các nước còn lại trong khu vực Đông Nam Á có thật là sụp đổ [trước lực lượng cộng sản] nếu miền Bắc Việt Nam kiểm soát được Lào và miền Nam Việt Nam hay không?” – Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) đã đệ trình một bản báo cáo mà về cơ bản là đã thách thức “thuyết domino” vốn là trụ cột của các chính sách dưới thời chính quyền Johnson.

“Thuyết domino” giả định rằng nếu Việt Nam rơi vào tay lực lượng cộng sản thì các nước còn lại trong khu vực Đông Nam Á cũng sẽ sụp đổ theo “như những quân bài domino,” và học thuyết này đã được sử dụng để biện minh cho phần lớn các nỗ lực của Mỹ dành cho Chiến tranh Việt Nam. Continue reading “09/06/1964: CIA ra báo cáo bác bỏ “thuyết domino””