Tag: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc Hong Kong mất tự do cho thấy ưu tiên của Tập Cận Bình

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Hong Kong’s lost freedom shows Xi Jinping’s priorities,” Nikkei Asia, 04/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sự cố Đồng La Loan Thư Điếm là điềm báo về nguyên tắc “an ninh là trên hết” của chế độ Tập Cận Bình.

Trung Quốc đang hướng tới một nền kinh tế cởi mở hơn? Hay họ muốn ưu tiên an ninh quốc gia? Đây có lẽ là câu hỏi hóc búa nhất mà các nhà đầu tư toàn cầu phải đối mặt khi cân nhắc tình hình Trung Quốc ngày nay.

Trong khi chế độ cộng sản chủ trương “mở cửa nền kinh tế với tiêu chuẩn cao” để đạt được mục tiêu tăng trưởng 5%, họ cũng đang thúc đẩy việc hiện thực hóa an ninh quốc gia kiểu Trung Quốc, trong đó “an ninh chính trị” và “an ninh chế độ” là các ưu tiên hàng đầu, vượt trên các chính sách khác, bao gồm cả các chính sách kinh tế. Continue reading “Việc Hong Kong mất tự do cho thấy ưu tiên của Tập Cận Bình”

Putin đang đợi Washington rơi vào rối loạn hậu bầu cử

Nguồn: Gideon Rachman, “Putin is waiting for Washington to go silent,” Financial Times, 01/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nhà lãnh đạo Nga nhìn thấy cơ hội tái lập phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu.

Khi Bức tường Berlin sụp đổ, Vladimir Putin đang ở Đông Đức, làm việc cho KGB.

Trong cuốn hồi ký First Person (Người thứ nhất), xuất bản năm 2000, Putin nhớ lại việc yêu cầu một đơn vị Hồng Quân đóng gần đó đến bảo vệ trụ sở KGB ở Dresden. Câu trả lời mà ông nhận được đã khiến ông bị sốc: “Chúng tôi không thể làm gì nếu không có lệnh từ Moscow. Và Moscow đang im lặng.” Putin sau đó nói: “Khi ấy, tôi có cảm giác rằng đất nước này không còn tồn tại nữa. Rằng nó đã biến mất.” Continue reading “Putin đang đợi Washington rơi vào rối loạn hậu bầu cử”

07/04/1945: Thiết giáp hạm Yamato của Nhật bị đánh chìm

Nguồn: Japanese battleship Yamato is sunk by Allied forces, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1945, thiết giáp hạm Yamato của Nhật Bản, một trong những thiết giáp hạm lớn nhất thời bấy giờ, đã bị đánh chìm trong chiến dịch phản công lớn đầu tiên của người Nhật trong trận chiến giành Okinawa. Continue reading “07/04/1945: Thiết giáp hạm Yamato của Nhật bị đánh chìm”

Vấn đề của Israel không chỉ là Netanyahu, mà là toàn bộ xã hội nước này

Nguồn: Mairav Zonszein, “The Problem Isn’t Just Netanyahu, It’s Israeli Society,” Foreign Policy, 02/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Dù đổ lỗi cho thủ tướng, nhưng phần lớn các công dân Israel gốc Do Thái vẫn ủng hộ các chính sách mang tính chất tàn phá của ông ở Gaza và các khu vực khác.

Khi Lãnh đạo đa số ở Thượng viện Chuck Schumer, một trong những nhà lập pháp ủng hộ Israel trung thành nhất ở nước Mỹ, và là quan chức gốc Do Thái cấp cao nhất ở Washington, lên tiếng kêu gọi lật đổ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngay tại Thượng viện vào giữa tháng 3, đó là một thời khắc mang tính bước ngoặt đối với bất kỳ ai theo dõi vai trò của Israel trong nền chính trị Mỹ. Continue reading “Vấn đề của Israel không chỉ là Netanyahu, mà là toàn bộ xã hội nước này”

06/04/1970: Sam Sheppard qua đời

Nguồn: Sam Sheppard, the inspiration for “The Fugitive,” dies, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, Sam Sheppard, một bác sĩ bị kết tội sát hại người vợ đang mang thai trong một phiên tòa gây sốt hồi thập niên 1950, đã qua đời vì suy gan. Sau 10 năm sống trong tù, Sheppard đã được trả tự do sau khi được xét xử lại. Câu chuyện của ông được cho là đã truyền cảm hứng cho loạt phim truyền hình và phim điện ảnh The Fugitive (Kẻ trốn chạy). Continue reading “06/04/1970: Sam Sheppard qua đời”

Đa số người dân ASEAN ủng hộ Trung Quốc hơn là Mỹ

Nguồn: Tsubasa Suruga, “Majority of ASEAN people favor China over U.S., survey finds,” Nikkei Asia, 02/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lần đầu tiên, Bắc Kinh trở thành lựa chọn ưa thích của Đông Nam Á so với Washington.

Hôm thứ Ba, một cuộc khảo sát khu vực của một viện chính sách có trụ sở tại Singapore tiết lộ: hơn một nửa dân số Đông Nam Á hiện muốn liên kết với Trung Quốc hơn là với Mỹ nếu ASEAN buộc phải lựa chọn giữa hai siêu cường đối thủ, phản ánh ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh trong khu vực. Continue reading “Đa số người dân ASEAN ủng hộ Trung Quốc hơn là Mỹ”

Không ai thực sự biết Putin sẽ làm gì tiếp theo

Nguồn: Stephen M. Walt, “Nobody Actually Knows What Russia Does Next,” Foreign Policy, 02/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ngày càng có nhiều cảnh báo của phương Tây về kế hoạch tương lai của Vladimir Putin – nhưng chúng vẫn không thuyết phục hơn chút nào.

Các thành viên chủ chốt của giới tinh hoa chính sách đối ngoại phương Tây hẳn phải là những người có khả năng đọc suy nghĩ của người khác: Họ tuyên bố mình biết chính xác ý định của Tổng thống Nga Vladimir Putin là gì. Các quan chức nổi tiếng và các nhà bình luận chính trị ngày càng đồng ý rằng tham vọng của ông ấy là vô hạn và Ukraine chỉ là mục tiêu đầu tiên của ông mà thôi. Continue reading “Không ai thực sự biết Putin sẽ làm gì tiếp theo”

04/04/1933: Tai nạn khinh khí cầu ở New Jersey

Nguồn: Dirigible crash kills 73 in New Jersey, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1933, một khinh khí cầu điều khiển được (dirigible) đã bị rơi ở New Jersey, khiến 73 người thiệt mạng trong một trong những thảm họa hàng không đầu tiên trong lịch sử nhân loại. Vào thời điểm nó có chuyến bay đầu tiên vào tháng 8/1931, Akron là khinh khí cầu lớn nhất từng được chế tạo tại Mỹ. Trong quãng đời ngắn ngủi chưa đến hai năm, nó đã liên quan đến hai tai nạn chết người. Continue reading “04/04/1933: Tai nạn khinh khí cầu ở New Jersey”

Người Hong Kong đang xóa bỏ tàn tích quá khứ tự do của họ

Nguồn: Maya Wang, “Hong Kongers Are Purging the Evidence of Their Lost Freedom,” New York Times, 26/03/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

“Tôi nên làm gì với số báo Apple Daily đó?”

Một người Hong Kong mà tôi vừa trò chuyện qua điện thoại dạo gần đây đã đột nhiên hạ giọng khi hỏi câu này, nhắc tới tờ báo ủng hộ dân chủ mà chính phủ Trung Quốc buộc đóng cửa vào năm 2021.

“Tôi nên ném chúng đi hay gửi chúng cho bà?”

Những cuộc trò chuyện của tôi với những người bạn Hong Kong giờ đây tràn ngập những lời thì thầm như vậy. Tuần trước, thành phố này đã ban hành một luật an ninh hà khắc – cuộc tấn công qua kênh lập pháp thứ hai đối với các quyền tự do của Hong Kong kể từ năm 2020. Được gọi là Điều 23 (Article 23), đạo luật mới mở rộng Luật An ninh Quốc gia và hình sự hóa những hành vi mơ hồ như sở hữu thông tin “có lợi trực tiếp hoặc gián tiếp cho thế lực bên ngoài.” Continue reading “Người Hong Kong đang xóa bỏ tàn tích quá khứ tự do của họ”

Trung Quốc vẫn đang trỗi dậy

Nguồn: Nicholas R. Lardy, “China Is Still Rising,” Foreign Affairs, 02/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đừng đánh giá thấp nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Trong hơn hai thập niên, thành tích kinh tế phi thường của Trung Quốc đã gây ấn tượng và cũng gây lo ngại cho phần lớn thế giới, bao gồm cả Mỹ, đối tác thương mại hàng đầu của nước này. Nhưng kể từ năm 2019, tốc độ tăng trưởng chậm chạp của Trung Quốc đã khiến nhiều nhà quan sát kết luận rằng nước này đã đạt đến đỉnh cao của một cường quốc kinh tế. Tháng 3 vừa qua, Tổng thống Joe Biden khẳng định trong Thông điệp Liên bang: “Suốt nhiều năm, tôi đã nghe nhiều người bạn từ Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ nói rằng Trung Quốc đang trên đà phát triển và Mỹ đang tụt lại phía sau. Họ đã nói ngược rồi.”

Những người nghi ngờ việc Trung Quốc sẽ tiếp tục trỗi dậy thường viện dẫn mức chi tiêu hộ gia đình kém, đầu tư tư nhân giảm, và tình trạng giảm phát cố hữu. Họ lập luận rằng, trước khi vượt qua Mỹ, Trung Quốc có thể sẽ bước vào một cuộc suy thoái kéo dài, thậm chí có thể là một thập kỷ mất mát. Continue reading “Trung Quốc vẫn đang trỗi dậy”

Trump chỉ ‘tạm thời’ kiểm soát Đảng Cộng hoà?

Nguồn: Masahiro Okoshi, “Trump’s grip on Republican Party ‘temporary’: ex-U.S. Speaker Ryan,” Nikkei Asia, 02/04/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vị chính khách về hưu nhìn thấy cơ hội đoàn kết về chính trị, nhưng có lẽ không phải bây giờ.

Nghị sĩ Mỹ đã nghỉ hưu Paul Ryan nhận thấy rằng sự kiểm soát của cựu Tổng thống Donald Trump đối với Đảng Cộng hòa sẽ không kéo dài mãi mãi. Ông nói với Nikkei rằng điều đó “không bền vững, theo quan điểm của tôi.” Continue reading “Trump chỉ ‘tạm thời’ kiểm soát Đảng Cộng hoà?”

“Bố già AI” lên tiếng về mối đe dọa công nghệ vượt qua loài người

Nguồn: Kosuke Shimizu và Kazuyuki Okudaira, “‘Godfather of AI’ speaks on threat of tech surpassing humanity,” Nikkei Asia, 31/03/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Geoffrey Hinton tin rằng AI đã có những trải nghiệm giống như con người.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển với tốc độ đáng kinh ngạc. Thế giới sẽ thay đổi thế nào khi chúng ta bước vào thời đại mà trí tuệ con người bị vượt trội trên mọi lĩnh vực? Các phóng viên của Nikkei đã phỏng vấn giáo sư hưu trí Geoffrey Hinton của Đại học Toronto, người được mệnh danh là “Bố già của nghiên cứu AI,” tại nhà riêng của ông ở Canada để thảo luận về tương lai của AI và nhân loại.

Dưới đây là bản biên tập nội dung cuộc phỏng vấn của Nikkei với Hinton. Continue reading ““Bố già AI” lên tiếng về mối đe dọa công nghệ vượt qua loài người”

Ukraine, Gaza, và sự trỗi dậy của địa chính trị bản sắc

Nguồn: Gideon Rachman, “Ukraine, Gaza and the rise of identity geopolitics,” Financial Times, 25/03/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lương tâm toàn cầu chuyển động theo những cách thức bí ẩn.

Trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột ở Gaza, một video TikTok của John Kirby đã được lan truyền rộng rãi. Ở phần đầu tiên, người phát ngôn Nhà Trắng tỏ ra điềm tĩnh khi mô tả thương vong của dân thường ở Gaza là một phần của thực tế chiến tranh “tàn bạo và xấu xí.” Còn trong phần thứ hai, ông lại nghẹn ngào khi mô tả nỗi kinh hoàng của mình trước cái chết của thường dân ở Ukraine.

Đối với những người chỉ trích chính quyền Biden, video đó đã tóm tắt thứ tiêu chuẩn kép của nước Mỹ. Nhưng toàn bộ cuộc tranh luận về cách đối xử với Ukraine và Gaza đã bỏ qua một quan điểm rộng hơn về lòng trắc ẩn có chọn lọc. Những bi kịch ở Ukraine, Gaza và Israel đều được chú ý nhiều hơn các cuộc chiến và thảm hoạ nhân đạo ở những nơi khác trên thế giới. Continue reading “Ukraine, Gaza, và sự trỗi dậy của địa chính trị bản sắc”

Ai đang tấn công nước Nga?

Nguồn: Bret Stephens, “Who Is Blowing Up Russia?,” New York Times, 26/03/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Có hai giả thuyết hợp lý nhằm giải thích vụ tấn công khủng bố hôm thứ Sáu ngày 22/03/2024 vào một nhà hát bên ngoài Moscow, khiến ít nhất 139 người thiệt mạng. Giả thuyết thứ nhất: đây là một công việc nội bộ – được dàn dựng bởi các cơ quan an ninh Nga, hoặc chí ít cũng được thực hiện với sự biết trước của họ.

Giả thuyết thứ hai là không phải vậy.

Trong các xã hội mở, các thuyết âm mưu thường chỉ dành cho kẻ lập dị. Nhưng trong các xã hội khép kín, chúng là một cách hợp lý (không phải lúc nào cũng đúng) để hiểu các hiện tượng chính trị. Continue reading “Ai đang tấn công nước Nga?”

01/04/1918: Thành lập Không lực Hoàng gia Anh

Nguồn: RAF founded, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1918, Không lực Hoàng gia Anh (Royal Air Force, RAF) đã được thành lập thông qua việc hợp nhất Quân đoàn Không quân Hoàng gia (Royal Flying Corps, RFC) và Không lực Hải quân Hoàng gia (Royal Naval Air Service, RNAS). Kể từ đó, RAF trở thành một lực lượng quân sự riêng biệt với bộ phận phụ trách riêng, sánh ngang với Hải quân và Lục quân Anh. Continue reading “01/04/1918: Thành lập Không lực Hoàng gia Anh”

Người Trung Quốc bài Nhật vô tình nhắm vào ngôi chùa may mắn của Tập

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Japan-bashing Chinese unwittingly target Xi’s lucky temple,” Nikkei Asia, 28/03/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trà xanh đóng chai là mục tiêu mới nhất của những người chỉ trích Nhật Bản trên mạng xã hội Trung Quốc.

Gã khổng lồ nước giải khát Nông Phu Sơn Tuyền (Nongfu Spring) đang bị buộc tội “tâng bốc Nhật Bản” vì hình ảnh ngôi chùa trên nhãn chai đã gợi nhớ đến kiến trúc Nhật Bản. Dòng chữ trên nhãn cũng bị chỉ trích vì “quảng bá văn hóa Nhật” khi giải thích quá trình một nhà sư Nhật Bản mang phong tục trà đạo từ Trung Quốc về nước mình vào thế kỷ 13. Continue reading “Người Trung Quốc bài Nhật vô tình nhắm vào ngôi chùa may mắn của Tập”

30/03/1836: Quân đội Mexico xử tử 417 nghĩa quân Texas tại Goliad

Nguồn: Mexican army executes 417 Texas revolutionaries at Goliad, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1836, trong một bước lùi thảm hại cho những người Texas chống lại chế độ của Santa Anna, quân đội Mexico đã đánh bại và xử tử 417 nghĩa quân Texas tại Goliad.

Sau khi đã quen với việc được hưởng quyền tự trị đáng kể trước các nhà cầm quyền Mexico, nhiều người định cư Texas gốc Anh đã dần trở nên lo ngại khi Antonio Lopez de Santa Anna tự xưng là nhà độc tài của Mexico vào năm 1835. Santa Anna ngay lập tức áp đặt thiết quân luật và cố gắng giải trừ vũ khí ở Texas. Tuy nhiên, động thái này chỉ đơn giản là châm thêm dầu vào ngọn lửa kháng chiến của người Texas. Continue reading “30/03/1836: Quân đội Mexico xử tử 417 nghĩa quân Texas tại Goliad”

Mỹ cần quản lý vũ khí hạt nhân chặt chẽ hơn khi có một tổng thống bất ổn

Nguồn: Adam Mount, “There’s Nothing Between an Unstable President and the Nuclear Button,” Foreign Policy, 18/03/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Đã đến lúc phải thiết lập các khung pháp lý để ngăn chặn thảm họa.

Trong dấu hiệu mới nhất cho thấy niềm đam mê sử dụng vũ khí hạt nhân của mình, vào tháng 1, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nói với đám đông rằng một trong những lý do khiến ông cần quyền miễn trừ là để không bị truy tố vì sử dụng vũ khí hạt nhân tại một thành phố, giống như cựu Tổng thống Harry Truman đã làm với Hiroshima và Nagasaki.

Khi Trump đang trên đường trở thành ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa, đã đến lúc phải đảm bảo rằng không tổng thống nào có thể cho phép tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân không cần thiết hoặc bất hợp pháp. Continue reading “Mỹ cần quản lý vũ khí hạt nhân chặt chẽ hơn khi có một tổng thống bất ổn”

Trung Quốc bẻ cong lịch sử có chọn lọc để phục vụ tham vọng lãnh thổ

Nguồn: Frederik Kelter, “China Is Selectively Bending History to Suit Its Territorial Ambitions,” Foreign Policy, 18/03/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc Bắc Kinh không sẵn lòng từ bỏ một số yêu sách cụ thể cho thấy còn nhiều mối đe dọa khác ngoài mong muốn đảo ngược những tổn thất lãnh thổ trong quá khứ.

Tại vùng nước ở Biển Đông, tàu hải cảnh Trung Quốc đã nhiều lần đụng độ với tàu Philippines. Trên bầu trời Eo biển Đài Loan, máy bay chiến đấu Trung Quốc liên tục thách thức các máy bay chiến đấu của Đài Loan. Còn tại các thung lũng của Dãy Himalaya, quân đội Trung Quốc đã giao tranh với lính canh Ấn Độ. Continue reading “Trung Quốc bẻ cong lịch sử có chọn lọc để phục vụ tham vọng lãnh thổ”

28/03/1862: Trận Đèo Glorieta trong Nội chiến Mỹ

Nguồn: Union forces halt Confederates at Battle of Glorieta Pass, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1862, lực lượng Liên minh miền Bắc đã ngăn chặn cuộc xâm lược của Hợp bang miền Nam vào Lãnh thổ New Mexico sau khi đẩy lùi quân nổi dậy tại Đèo Glorieta.

Trận đánh này là một phần trong một chiến dịch rộng lớn hơn của quân miền Nam, nhằm chiếm New Mexico và các vùng khác ở miền tây nước Mỹ. Chiến thắng sẽ giúp phe Hợp bang giành được phần lãnh thổ mà họ cho là thuộc về họ một cách hợp pháp, nhưng đã bị từ chối bởi các thỏa hiệp chính trị được thực hiện trước Nội chiến Mỹ. Hơn nữa, quân miền Nam đang thiếu tiền mặt có thể sử dụng các mỏ ở miền tây để lấp đầy kho bạc của mình.  Continue reading “28/03/1862: Trận Đèo Glorieta trong Nội chiến Mỹ”